Skip to main content

Full text of "Annotationes in Johannis Apostoli et Evangelistæ Epistolam canonicam, prælectam in Schola Tubingensi Jac. Beurlinus."

See other formats


I 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 























Early European Books, Copyright© 2009 ProQuest LLC. 










Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 










LN 807 8° copy 3 











J • 

, j 




'STJSTOT A TIONES 

IOHAN/ 



NIS APOSTOLI E T 

E V A N 



GELIST£ EPISTOLAM 
NONICAM, P R i L E- 
CTAM IN SCHOLA 
TVBINGEN- 
S I. 



*PEFL lACOBVM B EV K.. 
linum DocTorem 6V Profef= 
forem Theologiar, 

IOHAN. XX- 

Hxc aurem fcripta funr , ur crcdaris quod Iefiis eft Chri- 
ftus, ille filius Dei , & ur credenres uiram habeatis 
per nomen eius. 



T V B I M G AE 

EXOFFICINA TYPOGRAPHI- 
CA VIDVl VLRICI M O R- 
H A R D I. 

^risrjsro m, d, lvii. 



( U,.\./|.l,/,,l.^,/„) 






Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 




I " r II I \: A 

Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 




ILLVSTRIS- 

SIMO PRINCIPI 

AC DOMINO, DOMINO CHRI- 

ftophcro Duci Wirtenbergenfi 
& Teckccnfi , Comiti Montis 
IViigard^cVo Domino fuo de= 
mentiflimojn ChriftoIe= 
fu Salutem. 




E te laus mea in Ecde= 
fia magna y uota mea 
redda in confpe&u ti= 
mentium cunu PfaL 
xxi). Hac uoce Chriftus Saluator 
noftcr per Prophetam teflatur, 
Illuftrifsime ac clemetifsime Prin 
ceps , ad propagandam ueram E= 
uangelrj do&rinam , 3C ad cele= 
brandum nomen Dei , ncc non 
adalia Fidci exercitia rite preftan= 
da , utiles SC neceflarios effe , ac 

A i Dco 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 




EP IST OLA 

Deo placere , publicos Sc hone= 
ftos Ecckliarum Scholarumcp coe 
tus. Quarn quidem ob reminter 
infinita publicarum calamitatum, 
quibus Deus peccata hominum 
in hoc mundo punit , incommo= 
da, haud fcioan non fummumac 
maximum fit, quod publicce poe= 
nsr-, Conuentus illos ac congrcf= 
fus publicos difsipant atcp impe= 
diunt.Nam ne longe exemplape= 
tantur, cumanteh<cctemporaar= 
mis omnia ardercnt, raros admo= 
dum Sc cxiguos coetus tam Eccle= 
fiafticos, quam Scholafticos cele= 
brari vidimus. Poftquam uero 
reftindo nonnihil armorumin= 
cendio, paterna hac caftigatione 
nihilo meliorcs fuiflfcmus rzddid, 
mox immifia pefte, magis qui= 
dem diuturnaquamf;eua,fed ob 

id 



I m 

Ipiilicis 

;;perpcJ/c 
msA 
IDeain, 

ntur,dep- 
jisnonn 
jcdetcrii 
loteiur 
\uiipc 

Sapud m 



m } 

'tevtn 
laitud 
t,plci 
indies 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 




DEDIC AT OR..I A. 

id publicis illis cogreffibus maxi 3 ' 
me incommoda, pater ccdeftis ad 
ofticiumfaciendum nosreuocare 
ac perpellere uoluit. Atqj vti nam 
ucra pcenitentia 3c conuerfione 
ad Deum, cauere ftuderemus, ne, 
quod Deus grauifsime conque^ 
ritur,de populo ludaico , qui pla= 
gis nonmelior,fedmulto fubin= 
de detcrior reddebatur , idem de 
nobis iurc dici poflet Efa*u Ad 
quid percutiam uos ultra , adden= 
tes praeuaricationcmrQnare cum 
&apud nos fuperioribus annis, 
ut meritum noftrorum peccato= 
rum ferebat, peftis ingrueret, At= 
que hxc V. Celfitud. Acadcmia, 
quae vt nunc , ita tum quocp ma=- 
ximaftudioforum frequentiaflo^ 
rebat, plerifc£,ita vt fit, dilabcnti = 
bus indies minueretur* V* C*pro 
A 3 fingulari 



EPIST OLA 

fingulari fuo fauore, quo uerc pie 
doctrinae , ac bonarum literarum, 
omniumq?' honefbrum artium 
ftucha profequitur , colit & pro= 
mouet , ne magmo cum Ecclcfiae 
ac Rcipublicae detrimento ftudu 
omnino intermitterentur , qux 
poft multorum difceffum fupcr= 
crat,Scholg reliquias colligcndas, 
atq? Caluuae ,in oppidulo noniip 
amarno conferuandas effe ccnfu= 
iu Quem quidem inlocumcum 
me quoc^ V ♦ Celfitud. uolunta= 
te inter primos cotuliiTem, ut A= 
dolefcentes in pietatis docl:rina 
inftituerem , finito IohannisE= 
uangelio , ipfius etiam Epiftolam 
Canonicam explicandamfufcepi, 
co qudd utilifsima quide cogin' d 
tu,fed intelleclu non itafaciliset 
fet 3 et quodadcius intelligcntiam 

facihorem, 



J)tt 

fetlltj 

Eptofi 
m C 

■0\\W 

ioliingr» 
ijiautorii 
Altcrum 
locis ucr 
wonfo 
'iitisca 
lnhoc,qu 
wym 
icmanal 
".anquar 
-adcflec 



:ao prc 
ldurn, 
iximc 



i ibnti 
ircirara 
umdfcffi: 



joscotuliii- 

jfl 



D EDIC AT OFLIA. 
fadliorem, non parum allaturum 
uideretur,quo'dpeculiari Iohan= 
nis phrafi adokfcentes iam effent 
aflueti. Cumc^ autore Hieroni^ 
mo,duofintprarcipuaScripturas 

interpretadi genera, Quorumab 
terummenteProphcte uelApo= 
ftoli ingrcditur,etin gcnuinofen 
fu autoris cxquiredo occupatur, 
Akerumin tra<ftadis communib. 
locis uerfatur. Hoc popularibus 
cocionibus eft aptius : Illud icho- 
lafticis ccetibus magis conuenit. 
In hoc,quod necefTe eft,idem no= 
nunquamfatis eft^nterpretauo- 
nem analogam effe fidcnln illo, 
nunquamquidem ab analogia h= 
dcidefiedendumjed U in eru- 
endo proprio fenfu autoris labo= 
randum,& admentem eius quam 
proxime acccdendumeit Quod 
r A 4 interprc* 




r . 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 



E^IST OLA 
interpretationis genus potifsi=. 
mum fecutus fum in enarranda 
hacEpiftola . acuitaui quidemia 
locos comunes di grefsioncs lon-- 
giores , tamen quantum opus c= 
rat ad confirmanda mcam de mc= 
te Apoftoli fententiam, eos ctiam 
attigi , ut ftudiofis hic no decftcnt 
tractadorum communium loco= 
rum femina . Hanc meam opera 
auditoribus probari cquidem gau 
debam;fed priusquamad lcctio= 
nem accederem , qua? mcmorix 
caufa breuiter ruditcrqj' annota= 
ucram 3 ut in luccm ederem 5 quan= 
tumuis d>C Caluua? Sc poft: fociicc 
reditum, nobis clementcraDco 
conccfTum, hi c quidam uehcmen 
ter inftarcnt , hadenus pcrfuadc- 
ri non potui Nccp n* ca egotanti 
a:fh'mo, ut a dociis legantur* Ac 

uerebar 



0 

[jk 
liflones fc 

jcntcm a" 
f^rem miV 
piiis* f 
pcogit 
jfpoticre 

wMA 

iom\h 
nbuicn 
iixe rcprc 
"iccantun 
loribusi 
tdfuitta 

iftdlit 
ItBfepj 

imodc 
i.0uc 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



0 I 



".•1 



ipani 
i.lkia 
ApTobaricqitti 



m 

iluccncdd 
otedoiw 



DEDICATOR.IA. 
uerebar etia , ne ipfi auditores mi= 
nus e(Tent probaturi, nudasanno 
tationes fcriptas , quam cum eas 
inter praclegendum , maiorc re= 
rum Sc uerborum copia , mc pro= 
fcrcntcm audierant, Tum autem 
aurem mihi perfonabat , hoc Ci= 
ceronis* Mandarc quenquamli= 
tcns cogitationcsfuas,qui eas necT 
difponere , nec illuftrare pofsit, 
ncc dclcctationealiquaallicere le= 
6orem,hominis cft intemperan= 
ter abutcntis otio &C literis, Hac 
ccrte reprehenfione , nullo modo 
me cariturum profpiciebam,fi au- 
ditoribus mcis obfecutus fuiflenu 
Scdfuittandeabipfis expugnata 
meafacilitas, quauclmaioremeo, 
quam repnchenfionis alicuius in= 
commodo, gtatificandum eis efife 
duxi, Ouorumquideminnume= 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



KPISTOLA 
ro,pr£terStipendiarios Martim'2 
anos,actionnullos alios,funt ctia 
multi honefti Sc ingeniofiadole= 
fcentes,quos V,C* fumptibus no 
mediocribus , ad Ecclcfice Chrifti 
minifterium aliquando fubcun- 
dum,inuere piadoctrina nonfis 
ne magna laude erudiedos curat* 
Laudabile etenim fuit inftkutum 
potentifsimi Babiloniae Regis, 
qui Danielem cum focrjs , ac cum 
multis alrjs bon§ indolis ac fpci a= 
dolefcentib. inlitcris o£ omni fa= 
pientia inftituedos,et vt commo= 
aius inftitui poflent, ui(ftui necef= 
faria fubminiftrada preccpit : quo 
totideinceps Reipublicac maiori 
ufui efTent ♦ ficut non alios etiam 
poftea toti regno Babilonico ma= 
gis profuiffe Hiftoria facra often= 
dit*Quanto autemmaiorcmlau= 

dem 



0 

Lubt 
w$ 

•AotcA 

KflOCt 

as cruclia 
nonfii 
nknfa 
kdefani 
iudtrxi 
lum [u 

iU\ 

iram,p 
Irumj 
lofupi 
tfidio 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 



de in pio ac uere Chriftiano prin= 
cipc meretur, fi non folam optime 
Rcmpublicatn ordinct atcp con= 
- ftituat , fcda pkrifcp dcfcrtam ac 
T contcmptam DeiEcclefiam,qua 
FiliusDci IcfusChriftusfangui^ 
; nc fuo redemit , ta charam , tamq? 
(ibi commcndatam habeat , ut hoc 
dics noclcscp cogitet, confultct, 
&aoat,vtiuuentus infacris htc= 
ris erudiatur ; ne unquam ad falu= 
tarcm EuangclrjChrifti do&rma 
: . ; tradcndam , defidcrentur idonci 
:: Ecekfix-miniftri.auaquidemm 
reucftr^Celfitudininemineno^ 

: :: ftrum fua opera bC diligentia de= 
V- e(re,fedV.afemperetubic^lo= 
L U corum, pro fua viriti vnumquecp 
2* noftrum adiuuare deceuQuare et 
Cfo anno fuperiore,in exilio Uluuc-* 
fi,defidiofootionosdeditosn ff O 



c:;:::: 



EPIST OLA DEDI. 

fuifTe , quo vcftrae C* documen= 
tumaliquod prxbcrem, hafcein 
D*Iohannis Epiftolam Canonica 
annotariones , V. C. offcrrc vo= 
lui . quas non eruditionis & do* 
(flrincC , qua? in mc eft pcrexigua, 
fed fidei ac diligentisc comenda* 
tione ac fignificationc aliqua V. 
C» non ingratos fore fpero atqj 
confido: & utin cam partemac= 
cipiat, V* C. humilime etiamro= 
go> Dcus pater Domini noftri 
Iefu Chrifti , Spiritu fuo fan&o 
V* C. rcgat atq? gubernet, camqjf 
Ecclefix ac Reipublicac diu inco= 
lumen tueatur &C conferuet,per 
Iefum Chriftum Saluatoremno= 
ftrum, Amen, Datum Tubingae 
xittj.Mar. Anno IVL D- LVIL 

V.C olfeyuentifi. 

Iucohus Beurlin D t 



ouffl 
h 




ri in 
\miuliuti 

! okft A\l 
atis 11 



yEudngt 
mnntSi 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



11% 




iQnai 
mcskte 
.tkma 



3 , ipinruh: 

V; |L ll* 1 

Bliottft 



DE AVTORE ET AR= 

gumento Epiftolac 

ILcCter Eudngelium^uod fe* 
cundum I oban.ir.fcribiturjres 
Epiftcl c ey ApocdUpfts fuh 
nomine lohdnnis extdnt, De 
EudngeUo , ry de prinid E» 
fiftoU , fropter eundem fermonis cdrdfle* 
rem , qui in Eudngelio dttenditur , «««- 
midm dubitdtum elh , ftin dutor eoruv, fterit 
Iohdnnes Apoftohs : relifi* utrodu* EpU 
floUa ApocdUpfts.cumcertus eurum dutor 
ignordretur , ne dutoris comenddtione omnino 
C drerent,propter qiutnddm uerborumej reru y 
i Iohdnnis di&ione ey dodrind non dhhor* 
rentium fimiUtudinem,eds V eteresflohdnnis 
Apoflcli C7 Eudngeliftcc non uulgdris duto* 
ris nomine, nohis commenddtds ejfeuoluerunt: 
utfummd tdmen dt$ ApoftolicddutoritdS, 
Eudngelio C primx ipfi™ EpiftoU ^udtn 
PosT: EuangeUuidm expUcdhimus, remdnedt. 

Iohannes dutem^ucc in hdc EprftoU conti* 
vntur, ed flr nohis fcrihere dicit , ut , ftod uox 
Eudnaehjfondt.crdudium noftrum flt pUnum . 
* PUnum 



i^TI^GV M ENTVNt 

*Phnum dutem fj perftclu gdudium in vn<t 
<£ternct bedtitudiws perfruitione confiflit, 
quce foJis dmicis Dei contingit.dtniccs Dti 
confdtuitjJJd bominum cum Deoconfbrmiw, 
qutftcut Dem elh inJuce y itd ipfi poq. inh* 
ceuerfttntur. kcCCdutc efl diuind luci confcr^ 
mfe hominum conuerftttio^udinuercc fideik* 
?nine,et non fimujdtcc diJe&icni* operilus avh 
bulunt , hi funt duo prcccipui Cbriflian* <lo* 
&rin<£ Joci^uos ficut D.PduJus in fuis Epi, 
ftclisjt.t eosper totdm hdnc cpuotp. Rpifloldm 
truSdt D.Iohdnnes. ISfdm cfuomodofides tt 
dilecliopdrttur, dugedntur \decJdrentm jt* 
tinedntur.qucCcp, comodd per bccc bominesccn* 
fiqudntur , in tjs oftendendis dtcp expJicaniis 
1 ohdnnes totut in hdc EpiftoJd occupatur. 

Sed in hi<s duobu* Jocis trdcldndis y dJium 
crdinem ftcutus e/l y qudm cjuem d D . ^Puulo 
in ftiis EpiftoJis obftrudtum effe uidcvius. 
JSfdm D 4 T>duJws primum de fide , yudntm 
in qudJibet fudrum EpiftoJdrum cpus effe 
cenfet^diffiutdt , Deinde dJterdm (j pofterio* 
rempdrtem EpiftoJcCjdodirin^ bonorum epe* 
rum reftrudt, ut bonorum operum doSrindtrt 
von c^uidem prttermittenddm in prccdicdtiont 

Eutngt* 



0 

Ititfc*' 
huat it 

I fl- ■ Q 

wtfMfi 
mdfai 

«r,flccf; 

miuu 
wmrm 

wionm 
\tttrml 
hifat 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 






EPI ST O L AE. 

Sudngelv,nc$ tamen fidei do&rina commi 
" fiendam,nefeiprtrponendam,fedpo/?ponen* 
dameffe doceat^Iobdnnes dMasdudsCbrU 
ftUna doc?rinapdrtes,fidem O dile&onem, 
non fiidtm confundit , non tamen peculia* 
rtm cuif hcum in hac EpifhoU ita attribuit, 
• utficut de ^PauUnis epiflolis, ita dt bac etia 
■ dicere Uccat:lobannem inpriore pdrte Epi* 
flcUd<rcre dc fidcjnpojltriorc dc optribus 
- diUSionis . Scd Iobannts fepdrdtim ^uidem 
C- difiinSe.fedfimul utriutf C fidet O dt* 
.. • U#iomsdoc?rinamitatradit,utordiaturd, 
. ... fide,moxaddiUc7ionemfeconferat,inderede« 
at ad fidcm ,binc rurfus dd charitatcm trans* 
" migretficafubindead alterutra ahemdtm 
trar.fundo ac rcuertcndo , pcrpetud uicifitut 
dine us* ad fine EpifioU utitur. Hunc ordu 
nem * loban. in docendo fruatH , nos utucndo 
fauamur,necfiudiofidei a diUaioneimpcdU 
mur,necitd uaccmus diUSionis opcribusutdd 



'i i 
: ■■"•■'-" 



mur fiecitdUdcem™ r _ c . 

fidevi non reuertdmur,fedutrdnffimuhfidtm 
fj diU&iontmcoUmus at$fecl emur. 

Cdteruvi hoclobannkfcriptu, DecUma- 
tionifimiUus elh^udm Epi(loU:ne$ enim nos 
wn corU ad quos fcribitur , neffdhtdtionem, 

nc$ 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



L^fFL GV M E JST TV M 

7tt£ reliqud hdhet , <jti<c communiter Epifl 0 ] d j 
rumpdrtes numerdntur .fiidmu* igiturnon<tl 
certosdTi^uosc pducos homines fied dd nos 
omnesty ddjtnguhs hdnc Epiflohm perti* 
nere^cum nulli nomindtim ea^ddficripferit.Jt 
fdlutationemjohnnem ideo omiftt ^uid ficu 
Eudngelium non efh dliud, qudm htu fiuhtis 
nunciumjtd totdhdc Epiftold.efl Eutngt* 
Ucd filutdtio 0 pid fulutQ-uitd dternd nolis 
in C hrifto dnnuncidtur, Intrdt igitur Aft* 
ftolu* in domu noftrdm , dc iuxtd Chrijlipm 
ceptu nos fidlutdt^ Eo igitur modo, juo dectt y 
nos fdlutdntem dudidmws dtc^ excipidtnm ^nt 
pd% & nohfs dd ^Apoftolum reuertdtur/edut 
fupernos uenidt^conquiefcdt , (j in tternum 
nchifcum perntdnedt . (juod quidem fiet Jiqu<t 
defide^y dih&ione ,Apoftclus trdditum 
e/t , diligenter cognofere y dcreipfit 
ttidm prceftdre (lude* 
himus 



CAPVT L 



CA 



\ Voc 

ailisnoftt 
feuaflus i 

leflaofl 
3tacft,& 
hfltiuni 
itnam,q 
aanifcliat 




%Dtii 
mtotA 

«at» 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 




ujk*mt 



0 



CAPVT L 

QVod crat ab initio» quod 
audiuimus , quod vidimus 
oculis noftris^quodperfpeximus, 
& manus noftrae cotrc&auerunt 
defermonevita?» Et vita manife- 
ftataeft^&vidimus, Etteftamur 
SC annunciamus uobis uitam a*= 
ternam, quac crat apud Patrem,et 
manifcftata eft nobis, 

1 s uerbis Exordium buius Efi 
piftolec continetur, in <juo -d» 
poftolws ufttdto Exordienti* 
um tnore, initio Le&orem pr& 
pdrdtjpfumq, dd ApoftoUcdvt 
de ftUo Dei Iefu Cbrifto docfhindm , qudm in 
hoc fcripto eli trdditurus,dttentius dudiendd, 
jludioftus^; perdifcenddm excitdt. Continet 
tnim boc Exordium 3 eximidm Apofto\ic& do* 
&rin<c commenddtionem , <jud non iniurid om* 
ntsmoucdntur, utfefebuiws EpiftoUftudio* 

B pftimos 






Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annota* in)\Epifto* 

fijiimos Ee&ores duditorescf. praheant^ Ni 
licet multapraterea fint , C uaria argumen* 
ta, tjuihws inter fefe omnia doc$rindrum gent» 
raconferri, O quanam altis prafiantiorufint 
dtiudicarifoleant: Ahhis tamen trihwspotif, 
fimumrationihus , cuiwslihet doSrina exctU 
lentiaz iudicium fumitur, Primum a dignitt* 
te cr prafiantid rei fuhie&detircaqudm tm 
Sandam tjuodlihet genws do&rina uerfttur, 
Deindea. Demonfirationttm dc prohdtionm 
certitudine (y euidentid. T ertio dh utilitd* 
cr fru&uum,<jtii inde percipiuntur , antpli* 
tudine t H is autem trihus infigniorihus «■ 
ceVentia notis , doflrinam Apofiolicdm ,omi 
nigeneri doSrinaru immenfo interualk prt* 
cellere, D. lohannes in hoc Exordiohreuittr 
quidem,fed non ohfcure fignificdt. Vt bdcex* 
imia commenddtione admoniti dttfi permott t 
vtdiore diligentia (y afiduitdte omnes p£» 
riter in huius doclrin£ fiudium incumhdnt, 
dt<£ eiws pernofcenda cdufa ,hdnc EpiflcUa 
copio fa hreu ita tefa tis prolixdm } di1ig(ntifi» 
meperlegdnt at<£ eudhant. 



Iolia 

MlUf 1 
mu09 C 

mm Af 
mt Eft» 

mu c 
mti,kt 

wlmtrdt 
wlukt 
midim, 

\ es f 



Qiioderatabinitio» 



fdtgiliu 
pti,iti 

fUtth 

miku 



-• 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 



: 



'"Rc^ 
^::- 

:: •:•'.: 

sa|tTiticm«M 
•;:::•::: Ir::. 
-;:•::-.:::••• 



..;,;./::::'•; 



00 



IohanruCaputL 2. 

AC primumquidem dignitdtem mdterict, 
circd qitdm trd&dnddm uerfdtur doflri* 
nd. ApofloUcd Jnfce primis EpiftoU uerhis 
indicdt, Qnoderdt dhinitio. De Chriflo Ie» 
fuunigcnito (j ^terno filio Dei ,domino(j 
fihdtore nojlrolefu Cbrifte,uero Deo (J bo* 
mine Apoftohs lo>uitur • fuem mox uerhtt tii<* 
tWyddeocj-. uitdtn dterndm dppelht. De Cbri= 
flo dtitem Domino & ftludtore noflro , uerha 
fi&urus Apoftohs , ficutin conftrihenddbi* 
florid. Eudngelicdinitium ndrrdtionis fdcit y 
adiuind ry dternd Chrifti fthdtoris vcftri 
ndturd, dicens. Inprincipio erdt uerhum , <y 
uerhum erdt dpttd Deum , cj Deus erdt uer=* 
humiltdhoc hco Apoftoliccc doSrindt com* 
menddtionem,dh eodemprincipiorepetit ,dunt 
fe nohis dnnuncidre dicit , CMod erdt dh initio. 
JSf dmhduddubie , quemddmodum inhiftorU 
r^udng elicd inchodndd , dd principium orhus 
conditijtd in dttfticdndd bdc EpiftoU y re* 
ftexitdd principium fui Eudngehj. In fio 
inter cdterd (j a- rerum omnium credtione, 
proprio diuinitdtis opere , Chrifti Iefufihd* 
torti noftri ccterndm diuinitdtem , dihcidc 
ddmodum trobdt» 

* B x Si 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annotaan vEpifto* 

Si enim , ut in eo loco dit. In principto , yuo 
Mofes ^PropbetdDei 5 credturdS omnes t% 
ttibilo cocpiffe fcribit, ium tum erdt uerbum, g» 
uerbum erat dpud Deum , dc proinde uerhun 
non erdt ipfe Pdter ^fed db ipfo , utpotedpui 
qtiem erdtydiflin&d perfondi necejfdrio fiquiM 
tur^quod iflicetidm infertur, EtDeuimt 
illud uerbum: nibii enim> (y in principio ef[t y 
(jdpud Deumeffe potuit^ quodidem ndtuu 
Deus non ejfet. t^At idm tum cum resaDto 
initio conderentur, hoyop dpud Deumfuiffe } dJ> 
opere diuiuiuerbi^4poflolws decldrdt. Omnid, 
in^uityper ipfum fiufld funt> (j flbi ufitdtd <tf[tt 
uerdtionusfbrmuidy per Antithefn fubiutigit, 
E,t fine eo fh&um e& nibil , quod fktflum efl t 
qudre fis quce fhcfld funt^ uerbum dnnumeuri 
non poteli >quod utomnid conderentur } idm 
anted extdre , dc proindeuerum (j dternum 
Deum effe oportuit. Quod igitur Apoflolus 
dd hunc modum dliqudnto copioftus initio E* 
Udngeitj fuiegerdtjd tdnqudmfttte fuperiore 
fermone explicdtum , pducifimis bifceutrhis, 
Quod erdt db initio ^qtiibu* Chrifli diuinittf 
dflruitur y in memoridm Lecflori reuocdt>(j 
dd commenddnddm fudm do&rindm, hic rurfws 

dffutniii 



lotai 

\A$ofa 
mi$ o0i 

Imkdtii 

mmrtjt 
iit, lm 
wmtitkl 
uDtifih, 

tmfirA 
vgiturjn 
Minttn 
mtitti 
ii trdii 
iltt <tl 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 




<::•::•. 



'J: 



:;:.--* 
::;■"■ 



Iohann. Caput I* ? 

gjfumit. JSfdttt auod erdt db initio, initium no 
bahuijfe.pd ed omnid,^u<£ initium bdhuerunt y 
ttemitdtis interudllo prdtceffiffe , dc confe* 
quenter uerum c aternum Deum ejfe,nemo 
itegdbit. Cum igitur Apofiolicd doSrindftt 
tejtimonium de eo, auod erdt db initio,hoc efh> 
de DeiunigenitofiUo,cum 1>dtrery Spiritu 
ftn&ojino, uero , ey dterno Deo,rerum om* 
ttium conditorei indefkciUmumfiterit, dfhimd» 
re ApofloUca doflrince dignitdte, <[udtdnt* 
reliauis omnibus do6hrindrum generibus prx» 
fture fldtuendum elh , cudntd dignitdtis pr<£* 
fldntidDeiunigenitus rj <£tcrnusfiUu*,coem 
1o CJ terrec t re1iquis£ omnibus credturis dnte* 
celUt . IncompdrdbiU dutem pr<cjldnti<c , rj 
antifuitdtis difcrimine , unigenitusry <£ter~ 
itus DeifiUus, omnibus credturis proculdubio 
prdtfidt. Infinitd enim Deicredtoris rj cre* 
dtur<£,<£ternitdtis rj temporis difldntid , om* 
nem compdrdtionis coUdtionem exchdit. Eo» 
demigitur,infinitouideUcet, ry immenfo dig* 
nitdtis interudVo,Do(flrind ApofioUcd^ud 
unigeniti et <£terni filti Deiuerd ryfdhtdris 
mitid trdditur pdraturg , dntefirendd elh 
MiluiUbet dhis do&rindrum generibus,]u<c 
1 B j «* 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annota* in j.Epifto* 

l n ttdtUTcC rerum expUcdtione uerftntur } q u <a 
JDeu6 perfilium coceternum exnihihfimulcu 
tempore condidit. H drum dutemrerumfcU 
entid excellere , (juonidm honeflum (j pulck 
rum effe ducimws, edrum^uof difciplinMm 
his diUgenter & dfiduc colenddS effe puw, 
mus. Qudnto igitur iufiius dc Iduddhilimfi^ 
rit> dd cognitionem unigeniti dterni filij 
Dei } omnium conditoris 0 pdrdnddm do&rinm 
t^Apoflolicdm non negligere 0 cuius dignitd* 
ti6 non ohfcurd fi gnificdtione 5 eiu6 excohnit 
fludium dccendere Eudngelijld uoluit. U 
quo jkcilius confe^ueretur , hoc dlterum.Jt 
induhitdtd ^ApofloliccC do&rin& certitudin^ 
fubiungit, 

Quodaudiuimus ,quod 
vidimus oculis noftris 

Hlnc enim non minor Apofiolicd iottri* 
n<£ certitudo colligitur^uam ipfw 
mtdtem effe priu* monuit. JSfdm de fcrmont 

uiU 



loto 



wtrtft 
\witijicut 

i cmh 

uwnitk 
«sr.Co/i 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 



I 



U! 



Iohann, Caput u 



■ - hm li 



JauJnnnuB^ 




«/trf, «0« <fott<f CT incertd,fed aucefirme cm« 
kiuntfenfuum experimento exphrdtd, dc pUne 
tompertd bdbedt, ed fe nobjs dnnuncidre ^d* 
pjlohs dffirmdt. Quod itd dici non iniurU 
quij}Um fvrtdf- miretur. Aut enimperfen- 
f.s tlks exteriores , auos boc hco ^Apojioltis 
recenfet y nu1U omninode uerbo uitcC cognitio 
buberi pojfe uidetur: Autfi fidbdberi poteil, 
Xhrifk omnibut Pbihfopbicts fcienttjs, certt* 
tudmis Uude multh infrior effe reperietur. 
JSf ed- enim rdtioni confentdneum elt, quo bo~ 
mnls mens , jiwr ocuhs multo dcutius cermt y 
tertingerenepit^fenfis ilhs bebetiores pen 
netrdre poffe- SermodUtem uit* , ftue uitd 
tterndjtcutpofted dicet,erdt d P ud Tdtrem, 
*Ui, tefle D. -P*«1o, Ucem ob immenfum cU* 
ritdtem,bominis mentietUm perjptcdctptme 
indcceffdm inbdbitdt. Multo igitur mtnus 
d d cocnofcendum fermonem uitce y pdtebit 
tdiJdd T>dtrem,fenf,bus ifl* crdfiort- 
lus, uifui , duditui , tdtlui , tuibvyitojto. 
U cognitionem fermonisuitx fe ddeptum ejje 
{ktetur.Contrd bdnc uero rdtionevuft ^Apo- 
floh dfftrnunti, externoru fenfutt perceptionc 



B 4 



CO 



ignitio* 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annotaan jJEpiflo* 

tognitionem fermonis uitdt conftdre dffentiem 
dum t&^ ex eoboc etidmpofteriws^nempe £hk 
hfophicisfiientfis, cognitionem firmonisuitt 
longc incertiorem effe conudendum uidetur, 
frlulto enim certiorem effe <y dccurdtiorm 
vtentis , quam ftnfuum perceptionem , muhof 
cbfiuriws dc fklldcius iudicium finfuu qudmin* 
telle&us, prceter experientidm, hccc fipientifi 
ftmorum bominum ftntentid etidm confirmdt, 
qud in rehws exd&e cognofiendis iuhemur^men 
temfiuocdrea, finfibus , (j <*> confuetudineco* 
gitdtionem dbducere. Ne yuid igitur <tuto* 
ritdti Apofto1i,(j ipftws doSrincC certitudini 
deceddt,utrum<[; conftdnter dfferendum efl, 
O* -Apoftolum ftnfibws exterioribws in fermo- 
7tis uitcc cognitionemperueniffefj edm nihiU 
cminws certitudinis Idude nulli dlidrum fci* 
entidrum cedere. Qudnqudm enimfktendumfit, 
itecjtidcjudm edm effe bumdncc mentisperfiia* 
tidin, nedum oculorum dc reliquorum finfuum 
dcrimonidm, qudfold quifjiidm certdmfermo* 
nis uitce cognitionem dffequi pofiit. Hdnces 
nim omnem bumdncC mentis cdptu excederejn* 
dicio funt fiimmi et ingeniofifiimi Pbihfofii, 
qui licet in diuindru bumdndrumg reruftudio, 
A omnem 



[ota 



mt »Wi 
mlmitt 



Etuii 
&ri 



manii 



'Wriori 

fu 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 





Iohanm Caput h ? 

. ! cmntm dttdtem ccnfumferint, tamen ddfermo- 
!s J° fc w uite cognitionemnonperuenerunt. Etoh 
. id dHbi edm D . Pdiilus uocdt f*pientidm in 
JyJ yflcrio dbfconditdm . Quod minimeetidm 
" " ;: Eudngclijldm Iobdnnemfiigiehdt . nec tdmen 
' r ' : " fcrihere dubitduit ,<piod oculis uiderit , quod 
' "'• duribus audierit^uodmdnibus contreSdritde 
"•' '■'■■ fermone uitte ,fenobis dnnunciare.Cum^ hoc 
" omnibus ueriftimumuidericuperetsec «utd cot 

'"■■■■ trk obycipoffet ignordret , ei ohie&ioni ,ipje 
' ■■■"■ etidm breuiter his uerbis occurrit. 
4iccTt. NejnJtpr 

Et uita manifeftata eft nobis, 
& vidimus* 



Qu od idem mox retetendum effe duxit , dU 
ceniT 



Etuitaetatapud Patrcm,& 
manifeftataeftnobis* 

ijr- C Ecum enim cogitdntihas , dc ^uarentihus: 
Oyuitdndem fermonis uit<c notitidmfenfhus 



iJliscxterioribusApoflolusfeconfecutumeffe 
IkdtS.IL.efhondetMtdmdpud^Pdtremdn. 
^f" ' tudbfconditdmytum demum feuidijfe,dudi- 

B $ uijfe 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annota>in j* Epifto* 

uiffe (j contre&dffie , cum diuind: pdtefkttio* 
n s beneficio } itd mdnififtdtd dc reuehtd 
fiiijfiet } ut duribws dudiri , oculis uideri^ 
mxnihus tdngi J>otuerit : dc nifl dd eum mo* 
du?n mdnifeftdtd fiUffiet , dd fitlutdrem(yui* 
uificdvt eius cognitionem y nemo mortdli* 
um y fuisuel dnimcC uel corporisuiribws , fue* 
rut peruenturus 5 fied ignordtione uitcc^ ow« 
7iibxs moriendum dcpereundum fiuffiet* Deus 
igitur clementifiimas pdter cocleftis , cumnos 
perire nollet, mifertus efh noftri^dc filiumfuu 
unigenitumjierdm (j <£ternd?n uitdm , nolis 
reuelduit. Et edm R^.eueldtionem , non mugis 
dd eruditorum dc fdpientum,([uam ddrudioru 
(j imperitorum cdptum dttemperduit , dun 
non tdntdd fiubtilioremmentis y ^ucim ddcrdjti* 
orem fenfiuumperceptionem dccommoddtdmcfi 
fieuoluit:id([; edmob cdufitm mdxime ^utcum 
hominum plurimi illiterdti , (j minus inphih* 
fio phU ftudio exercitdtifiibtiliter rdtiocindm 
xli fkcultdte deftitudnturjtemini ^udntumlibet 
indoflo CT intperito , qui ??iodo duribus noncd* 
reret, humiliter obedienter^ credendi diuint 
pitrfitflioni ; o* p?r fidcm uitdm tttrum 
confi^uendi ,$oteftdt deejfiet. Qumdm^ 



loka 



OCCl 



Hdt U 
m , «rtil 
tdiumt 
MctrtitiiCt 
ifipl 

PW dut 

mcctiic 

«,«/( 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 



Iohann* Caput h 6 

«j7/t/ fcrihitur. Fides ex duditu est . Et t 

Qui hdhet dures , dudidt ^quid Spiritus di* 

C dt Ecchfiis . No» «? igitur,cur qtii§U 

i&'jj?' dpmiretur , Apoflolumfirihere^od uidt* 

. . : "' r;'t , dudierit , C mdnihus dtrrccUut de fer* 

' ' mone uitx , »o&« * »»* e • /»rof te r« 

' W uitdm ceterndm,utHideri,<tudiri, (7 ntd > 

nihus fulpdri pojfet diuinitus mdniffidtdtn 

" faifTe.per occupdtionemdddiderit. 
... jj 

Hdc mdnifjldtione dc pdtefdc7ione di* 
vind , certitudo etidtn do&rin* fidei dfti* 
• " rtdiidd ucnit. JSfe$ enim dpoftolic* do&rU 
■ ■ ■ •■■■;■ ttx certitudo , noftr* perceptionis fi-htilitd* 
te.fied fiold diuindtreueUtionis ueritdte nU 
«afi titur. Hic enimnonfitntrepirendccphilo* 
■ *■■" fophicct certitudinis cdufic , cjitce numerdntur, 
. uniuerftUs expericntid , nohifcum ttdtd prin* 

cipid ,cr ex his coheSct demonflrdtionesimuU 



to minus dutem hic hcum hdhent , ordind-. 



rid fuccefiio Epifcoporum , muhitudinis con - 
; ftnfsjongce confiuetudinis ufurpdtio , Trd* 
ditiones Mdiorum,a idgenus dli* * ?>on- 



tifiais , dd ohruenddm ueritdtis dofirindm, 
twfi<2* ttrtitudini* cdufct , ntuhis 

pdrtibu* 



Annotaan )♦ Epifto* joiai 

fdrtihu6 leuiores fj incertiorts funt , : ^ t nt 

certitudinis cdufic PbilofopbiccC^erumbift 0 fom 

ce omnibwspo&bdbitvs^ dfidei doflrind dlitt ; t utri 

itis, lohdnnes unicdmhoc loco fiicc,boc e& y A* ^fmj 

foftoliccC doSrincC certitudinis cduftm dfig* , 0 y j) 

iidt , reueUtionem diuindtn. Et bdnc hngc \mtun 

omnium certifiimd dc firmipimd, ejfe , (y Dti t ^0 

reueldntis confldns (j ccternd ueritdt conuin* Q tm i 

cit^ty bominum piorum diuincc reueldtionifn . > roW jjfo 

miter dffentientium fides decldrdt. EJi enim ^jj^ 

certifeimd diuincc reueldtioni innitcnsperfud.* t 

fio, ^udprccter $em, in j}t creditur. Sicutdc 'j mm 

omniu credentium pdtre^4hrdhdmo Pdu.hqui rr. m 

al 1 • • r o mt l nt 

tur. -Abrdhdmo enimin tdntd]ud y (jodr<cco 1 ^ c 

iugis fucC cctdte^ud JJ>em fkcithdnt foholisfxut n ^\ 

philofophicccfiuepo tificicC certitudinis cduft* 

JSTulldm omnino . imb uero depojleriute ip* 

fum prorfus dejfrerdre iuhebdnt. Erdt enim 

induditum , (j ordinindturcc contrdrium^ut 

dnus nondgendrid pdreret filium , ut rei dh* 

furditd* SdrcC etidm rifum mouiffe uideatur, 

Prxter hdnc igitur fi>em , qudm omnem ei n<t* 

turjc pofiibilitas ddimebdt , infaem , (judrnti 

diuindpromifiio fecerdt,credidit fepdtrtmfi* 

re muhdrum gentium , Iuxta id , %uod di&Wf 



mtoM 

mwm 

miiitk 
mioreni 
Vtttrm 
%mit 

I 
1 




Iohanru Caput I» 7 

t&.Sic erit femen tuum. Sedouifit, quod 
tdittum diuina promifioni ac reueUtioni tri= 
huerit , ut ei pollponertt curfum ndtur<e ry 
. ... communis fcnfus iudicium : s Quid buic hngi 
- prdponebdt Dei promittentis ueritdtem cy 
* omnipotentidtn, QMdpr&ter ccmmunem curfum 
hdturtCyCr omnem humdndt mentis cogitdtiofi 
ntm,Deumnibi1non ejficerepofeconfidebdt. 
' " " Ad promifionemDeienim non htfitdbdtoh 
"' ". " " ; incredulitdtcm,ditylpoflchs ,fedrobuftinjkt 
' " " c7u6 e/t 'fide trilucns ghridm Deo,certdper, 
fudfione conceptd^uod is^uipromiferdtjdetn 
potens ejfeto' prctftdre. Eodem modo iudU 
cdndum e&, deomnibus drticulisCbriftidndt 
•'. fidei, quidcflrind 'Prcphettid ry Apoflclicd. 
'■'■■" expUcdntur^uorum omnis certitudo confiftit, 
inpdteft&icne diuind. Ad hdiic igiturlo* 
bdnnes nos reuocdt , ut ed Apoftclicdi doSri» 
it<£ certitudincm metidmur, boc% nomine com* 
menddtiorembdbedmui. 

Cdcterum cum uitdm mdnifftdtdm effe bic 
fcrihit, non de queHbet modo , dut dc qudlihtt 
'. ; ,r. pufhccicr.is parte, intelUgi dehet.Nctm in« 
.. dtufe dbultimo conditionis rerum principio 
Dmfilium/uummultifkridm multisq modis 
w*' 1 reuelduit, 



[ffltif 



f 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 



Annotaan vEpifto/ 

reuelduit ^fic enim primum ofes ndrrdtioc 
?iem bijloricc credtionis inflituit y ut in und dU 
uinitdtis effentid.tr es dijlinftcis perfoms ejfe, 
fdcile intelligdtur* Itd ut Iodnnes Fihj Dei 
dfpelldtionem ^qudiffum fcrmonem uitdt uo- 
cdt 3 7nutudtws ftt d J\'fofe, qui Deum dicendo, 
hoc eJ} 0 peruerbum omnid credffe docet, Std* 
tim deindepolh Idpfitm bominit^dditdpromif* 
fione grdti<£,edcf fubinde renoudtd^Jacrdmen* 
tis item ddditis , propheticis prccdicflionihus 
chlationibuscfi , uartjs c&remonidrum umbris , 
fubinde cldrius 7)idnifeflduit , donec tdndem 
filiws Dei btnndndm ex uirgine ISddrid nd* 
turdmdffumeret^ficcfc eum oculis conjficiendu % 
duribus dudiendum.et vidnibuspdlpdndumD es 
us exhiberct > JDe bdc pr dtcipud dc potifbnd 
pdrte mdniffldtionh fily Deifioc eJl,deipfi* 
us incdrndtione (y uitcc confuetudine ^uam in 
bis terrvs cum Chrijlo ^4pojloli egerunt,dc$ 
cipiendum esl^uoddicit^ Etuitd wdniftftdtd 
ejl^ uidimus.De ed enim mdnifftdtione eti* 
dm hic loqidtur^cuim dntedmentionem in R° 
udngclio fuoftcerdt,dicens,E>tuerbu cdro fd* 
tlum efl 0 (7 hdbitduit in nobvs^ uidimus glo* 
rium eius,g1o7 id qudfi unigeniti apdtre.plenu 

grdtid 



foki 



i^ndti: 
^mfunk 

IfdlnticfhJ 
ttototikfm 

\mlmciih 
-'. 

dftifm 
T*f*Httt 



<[uor{ 
mfiil 




%4 

Im 

(CTfflwkna» 
[* : . ::• 

eftttltfOg 

4 i.td 
Iflifjflp 



Iohann» Caput L 

^rjti^ CT ueritdte.Qudnfs enim diuinitd* ipft 
dbillis y cum <juibus C hrifiws fkmilidriter con* 
uerfttws eJl^oculisuiderinonpotuerit y ea td* 
mt fub feruilifbrmd humdncC ndturdc^C hriftus 
non eslpdffws ignota Idterefed eiws mdiefidtc 
ttglorid,e%eruit,dt% vjs indiciis ob oculos om* 
nihus fhdtuit,quibws Apofi. Tdul.R^omd.i* 
Cbriflu filium Dei decUrdtum effe oflendit. 
Quibwsuero fitdmdiuinitdtt Cbriflus probj* 
uit y eorum omnium di&orum fjflorumf fuoru 
ttinffre&ores effent^4pofio\os delegit ^uorii 
occuldtodtcj: indubitdto tefiimonio^ de ChrU 
jlodd fulutt cognitu funtneceffdrid } po(led om 
nihws in toto orbe hominibus innotefcerent.Io 
dn^Vcs tefiesmei efiis^uidb initio mtcut* 
jlis. Qudmobrem,cu dlius effetin ApofioUtws 
munereficundum fcripturdsfitrrogdndus lu* 
dac proditori,non quemuis obuiumjn numerum 
Jpoflolorum ddfcifcendum 'Petrus cenfiiit y 
Sed oportet,inyuit y ut ex bis Viris y qui nobif* 
cum uerfdti funt toto tempore , (juo Dominus 
Itjws perpetudmuitcc confuetudinem egitno* 
lifcum , exorfws d Bdptifmo Iodnnis , dd e~ 
umufjue diem , quo receptws esh ctnobis y u = 
m <jiii$idm confiituatur , qvi fit * na - 

vobifium 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annotaaii),Epifto, ^ 

Ttohifcum Tejlis R^ejurrecflionis eius. Hinc w0 $ M 
Chriflus lohdn. x 7 .fdn&ifiimis illis precihu* y ^/W,/ 
{jtidsin uhimdcozn&dixit > ApojhoJorum do* ^JJtfUK* 
<flrindm, funddmentum Cdrijlidnde fidei cottm 
fecrduit. Quoconftderdto^ Lucdt^ui ChrU 
jlum in cdrne non uiderdt y omnem E udngeJktt V f 
CucC hifloricc certitudinem collocdtjn teflimot ul>** 
moeorum,dui *vTcnT<uwv7tHfiT<xi, bocestjpc* 
cbdtores dcquoddmmodo dCtores interfuerdtit, ,p ^ , 
tjsomnihus^ ducc deChrijlo Lucds memorU : : \! 
prodtdit. tLxauorumnumerOyCum lobannm 
ttidm effe dudidmus y nihil de certitudine ipftus 0CO * ' 
doclrincC dubttemus t C wnqud^ft quipugndn* 
tid, Apojlolicdru trdditionum titulo, Eccle* 
ficcDeicredenddohtruddntMtTejles.Sin 
dUduid fiue dddendo , demendo , <f itr d/o 
jaoi** woc/o deprdudndo, ^Lpojlolkd fcrifu 
immutdnt, Fdlfarij T efiimontj^ApojloJici, 
dcproinde utrohi<£ impojlores ejfe deprehen* 
duntur. Qui nohis cduendi funt dc fugiendu 
F^etinendd dutem do&rind Apojl6lorum y WjficnrG 
quiftcut lohdnnes dicit , c*rr<* CT compertdde wtisjiw *| 
Chrijlo^fermone uitcc 3 refrunt , utper uerdttt 
fermonis uitcc cognitionem C fidem 7 uitdtn bnttuout 
tonfe^tidmur &ttrndm> ^hm^ 

Hunc 





4 ^ 



>4fl 



Tijlolwaii 



::^r:*::.- 




Iohann* Caput I* 

Hunc enimfruflum ex Apoftolicd doSrU 
vd percepturos nos ejfe ohiter innuit , cuirt 
Chrifto ftlio Dei y fermonis uitde , (j uitct <c~ 
ternce dppelldtionem tribuit, Edmf. fuo te* 
flirnonio fe nobis dnnuncidre firibit.N 'dtnpdu* 
]o poft, $u>id utilitdtis nobis ^Apoftolicddo* 
&rind dfferdt , dihcidiusdc copioftusper to* 
tdvi Epiftohsmexponet. Sermonis dutemui* 
U dppclldtione , dlias filius Dei dutor ui* 
dlias ipftws Eudngelium, orgamtm fdlutis 
(j uitcC fignificdtur . ^Priorem dcceptionent 
pdfenti loco mdgis <juddrdre ex eo li<juet y 
<juod de eo fermone uitccfermo bicbdbedtur, 
quifuerit db initio , quem non folum duribus 
dudierint , fed (j uiderint cculis (y mdnibus 
contre&drint , <juieft Cbriftus fdludtorno* 
Jler>Qudn<iudm dutem multd fintprccddrd not 
mind , C7 inftgnes tituli filtj Dei , quibus fe* 
cundum multipUcemudrietdtem beneficiorunt 
fuorum in fcripturd orndtur ,pr<£ c&teris td* 
men omnibus, ficut Cbriftus ipfe , itd (j lodn* 
nts dehfidtusfuit dppellutione uitt.ISfdnt 
Qhriftus cum innu?neris dhjs locis fe dcjudrt 
Q^anem uitdeuocdt , fe<£. uitdm credentibus 
ddturumpollicetur , tum lobdnnis 14. diferti 

C dUitt 



T? 




\ r ir^ 

Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 




Annotaanj\Epifto* 

dicit:Ego fum uid , ueritds (y uitd. Vid efl 
qud itur , V eritds qud eundo non dberrdtur, 
V itd dd (jitdtn non dberrdndo peruenitur. A& 
eundem niodum Iohdnnes Eudngehj fuicdp.t> 
dit. In ipfo uitd erdt. Hic uerd fermonemuU 
tcc^ddeo^ ipftm uitdm ceterndm, Chriftum 
ideo dppelJdt, ^uod bdc dppelhtio reli^uas in 
feomnes itd continedt ^ut per ed5 explicetur, 
(ynoft:ri d morte Uberdtioni per Chriftum 
perficiendc£>dptiws refyondedt. Qudre enim 
Chriftus foJu* eft uitd noftrd* Quid e& hx 
sioftrd, Quid ipfe fhcflws e& nobis dDco fapi* 
entid yiuftitid , fdnSificdtio , (y redemptio, 
Ipfe eflpdx noftrd , ipfe eft propitidtio pro 
peccdtis noftris. ^cfiquiforte minus fiicti ttt 
nebrds uident , fudm flultitidm intelligunt y 
fudm impietdtem (y iniuftitidm dgnofcunt, 
<juam ut luce?n , fipieniidm propitidtionem (j 
iuflitidm Chrifti fitidnt dtc£ efuridnt. Illi 
tnortem tdmen o?nnes fentiunt ,metuunt ,fe$ 
db ed liherdtos cupiunt y ideo hic uitdpotifii* 
mum dppelldtione , Chriftum , (j de Chrifto 
fcrmone uit<c teftificdntem do&rindm Apo* 
ftolicdm omnibus comenddtiorem reddereuo* 
luit. Sicut fcribendi Eudngeltj confihjfui rd* 

tionem 



lofoflfl. ( 

r 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 





4. 

V ... . 



'' ' 



lohann* Caput I* 10 

tionem bunc etid?nfuiffe indicdt. Jrl ccc dutem 
fcriptd ftmt^ dit 0 ut creddtis quod Iefus elh 
Cbrijlusille jiliws Dei y C7 credentes bdbedtis 
uitdtn .pernowen ei&s.De unigenito igituret 
dterno filio Dei y unico rede??iptore noflro 5 O* 
dutore uittc dternx , cihn ed fit ApoftoliccC 
Aoctrin<£ certitudo ,utnibil certins cogitdri 
pojsit^ui inre mdxi?nimo?nenti cocernenti 
uitam dterndm, minimc ldbi % errdre,decipiuo* 
lumus^quod o?nnesuelle debe??iws , Apoftolicct 
docirindvt^uhro nobis obldtdm , obutjs ulnis 
txcipidmus, dc toto peclore complecld?nur : id 
enim fkcere ne dubitdremus , bcec de dignitete, 
decertitudine , (y de utilitate fucc do&rint, 
Apoftolus pducis prccfhriuoluitt 

Ac (jiiod dd rdtione?n utilitdtis dttinet^bis 
uerbis. Etia teftdmurfj dnnuncid?nusuobis ui 
tdmctterndm y exordio fimul etidm generdlem 
propofttionem intertexuit, lSFd??i yuod in dr<* 
gumenti expoptione meminimus^idem elh fco* 
f«s buiws Epiftolct^ui eslipftus etidmEudn* 
gek\dc totius Apoftoliccc do&rin&jituide* 
Iketpcr filiumDei recupere??ius uitci tterna, 

C z qudtn 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 




Annota,in )♦ Epifto* 

qudtn per eundem in prima conditione dccep- 
tdm, nojlrd pofled culpd dmiferdmus. Cuius 
propofitionis rdtionem fiquentihus uerhis ful* 
fjcit. 

aVod vidimus Sc audiui= 
muSjannunciamus vobis, 
vt Sc uos focietatem habcatis no= 
bifcum: Sc focietas noftra 5 fit cum 
patre 5 & filio eius lefu Chrifto* Et 
haecfcribimus uobis, vt gaudium 
ueftrumfit plcnum.Et hec eftpro 
mifsio , quam audiuimus exipfo: 
Sc annunciamus uobis 5 quod De* 
uslux eft , SCtenebrae in eonon 
.funt vllac : fi dixerimus quod fo= 
cietatem habcamus cum eo , Sc in 
tcnebris ambulamus , mentimur, 
Sc veritatem non facimus* Quod 
fi in luce ambulamus , ficut ipfc 
eft in luce , focictatem habemus 
internos mutuam* 

R^dtionem 



lohflfl» 



0I0< 



MiMU NT 
'.akrmccgi:: 

kPrmmk 
::::::::: :r :;:::: 

^tkifakt 



I 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



^ Iohann* Caput L 11 

T"\ Ationem coherentict , quct in uerbis ideo 
y^olfcurior dppdret , quccl Apoftolus more. 
H ebrdorum^coniun&iones uel cmnino fr<c~ 
ttrmittit , uel copuldtiuds frecjuenter pro rd» 
tiondUbus ufurpdt,e% rerii perjlncuitdte petd* 
5 * m tnus oportet. Sunt dutem res qudtuor numero^ 
MWSVol quas Apoftolus boc 1oci in utiHtdte Apofto= 
ikklli 1 IC£ d°& r i ncC ^xplicdndd recenfet. Vitd a* 
A t ternd, focietds cum D eo,plenum gdudium , (j 
, f tonuerfitio in luce^uct in rdtione noftrctfilu* 
CluUnlN tisftmul omnes necejfdrio concurrunt. HdS 
B,VtMl£ peccdto CT iniuftitict, irct (j indigndtio* 

nEtktf niDei, ctternct morti (j condemndtioni , O* 
bllimuS GX1 f * ^ orwW cogitdtione dc fenfu ndfcitur, 
i. j perpetuce dnxietdti (j triftitice ddmndtorum 
l0 N Kl cpponie, Primu enim bomo trdnfgrefiont Le* 
'M 1H 01 g-t* peccduit -.perpeccdtum , /r<*»z C indignd* 
ifllUS (tioi tt"o»fw D« incurrit, Deus irdtus (y inimicus 
S CUm CO i *o»«»*i uitdm ei ddemit , mortiq ipfum trddU 
l dit. Homo igiturpeccdto, irct Dei,(j ctter- 
USj^jl B<f wom olnoxius , perpetud triftitid (j 
aailUk tdtf prcemebdtur excrucidbdtur^ F ilius, 
wM igiturDei miferrimos dc cdUmitoftfimos bo= 
jgU, Jjr; »'»« f * tenf* «fd7^ Vtberdtum uenit , dc pro 
pKdtonoftro, obedientid fudfdtisftcitjdtis* 




Annota* in )\ Epifto. 

fhflione fud Deum ncbis reconciliduit, a Deo 
nobis reconcilidto , uitdm ccterndm impetrd* 
uit ^dtgperd&is omnibus redemptionti cffi* 
cpjsybocitnmenfum diuincC grdticc benefcium 
fud intercefione nobis impetrdtum inuniuer* 
fumterrdrum orbem diuulgdndum ? ^Apofiolis 
Juis demdndduit. Et ob id ipforum do&rint 
CT prcedicdtioni 0 dulcifiimdm Euangehj <tp* 
pelldtionem indidit. Quid enim Id tius nuncid* 
ri^ quid exoptdtius contingerepoteJl bcmini, 
qui peccdti confcientid dngitur , qui metu 
irct Dei (j terrore mortis perborrefcit <tc 
contremifcit 5 qu&mremifio peccdtorum y re* 
concilidtio cum Deo^ u ^ ta ^ernd s . 

Quiigitur Eudngelium prddkduerit ,cu 
inidpotifimum dni?nu?n intendere debedt^ut 
fb1ido(j perft&o gdudio miferorum peccdto* 
rum cordd repledt (j exbilldret : iuxtd iU 
lud Chrifti. Venite dd me omnes qui Ubort* 
tvs (j onerdti ifhte • roo reftciam uos , cr Io* 
hdnnes hic teftdtur 7 fe eo dnimo (j conftlio 
nobisfcribere^ ut fecundum ^ApcftolicdC do* 
$rin<£ dppelhttionem , gdudium nojlrum fit 

completum* 



Iohaflfl- 



( 



woriiwiui: 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 




k 

'antltftttl 
«giftr , 



>«iffwn*ffl 



Iohann* Caput f* 

tomplctum. Qiutre, quibus id rebws folummodo 
tfficitur y remifionem peccdtorum (f iuflfc 
tidtn , dmicitidm (y reconctlidtionem cum 
Dto, (J uitcC cCterncC foelicitdtem dnnuncid* 
hit. Quod poftolws nofler hochco 5 ddhi* 
hito etia?n fnguldri quoddm drtificio y fide* 
Vfsirue prdftitit, Ndmlicet tempore &or* 
iine rerum cjuoddmmodo priws fit , effe iuftum* 
yuam dmicum Dei , dmicum Dei , qtidm cont 
fortem uitct ccternce \ t^Apoftolws tdmen in 
trddendd do&rind fdlutis , re&e (j eruditc 
hunc ordinem inuertit> dcrerum ddnojlrdm 
filutem neceffario concurrentium cnumerd- 
tionem, orditur d uitd cCternd, dh hdc dd dmh 
citidm CT focietdtem cum Deo , inde dd re* 
mifionempeccdtorum ^uerdm iuftitidmre* 
greditur. T eftdmur, inquit , (j dnnuncidmws 
uobis uitdm cCterndm* Quo dutem conftet 
Apoftolicd do&rind dnnuncidriuita ccterna, 
hdnc rdtiont reddit. Quod uidimws (j dudiui* 
ntws dnnuncidmu* uobis,ut und nobifcumfocie» 
tdtem hdbedtvs cu pdtre.et filio eiuslefu Chri 
f 0. Nemo enim nift dmicws (jfociws Dei.cum 
Deo pdtrea fiUoipfiws , btata immortdUtdtt 
C 4 perfruetur* 




: 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 




Annotaan j.Epifto, 

perfiuetur. ^dc rurfut , <jiid fidemfkcidt , Dom 
' (flrltid KuangeU focietdtem(j dmicitidmcu 
JDeofc nohisdnnuncidre 0 modum (j rdticncm 
dcquirendce dc retinendcc dmiciticc Dei,f c 
ttidm dnnuncidre dddidit. JSfempe 0 utficut 
Dews lux ell^ itd nos quoq, in 1uce dmbulemws, 
bocefl y utper fyncerdm fidem (y diledlionem 
itonfimuldtdm, per qudm fides efficdciter ope* 
rdtur , nos diuing uoJuntdti confrmevw. 
Af utuus enim uoluntdtum , dnimorum dcftu* 
diorum confenfus dmicitidm concilidt (j cofr% 
Udt. Etdd hunc (juidem modu, uelficutlL.bt* 
tores in dedu&ione rdtionum fclent 3 a uitd &i 
ternd 5 dddmicitidm Dei 5 dl hdc dd mentio* 
ttemconuerfitionis inluce defcendit. Velff 
cut inconfihjs cdpiendis fieri confueuit, Finis 
lcminti, uitce ceternce fcrlicitdS^ficut primus 
tlh in intentione , itd primum ponitur 5 pcjltd 
in deliberdtione de ntedtjs dffequendipropofi* 
tumfinemprimum occurrit,fccietdScum Deo> 
a qud dd confvrmitdtem diuincc ©• nojlrce uo* 
luntdtisperuenitur. Hcec quonidm in delibe* 
rdtione quidem confecjuendi uitdm ceterndm, 
esl uhi??ium , in ipfd uero dflione /tue execu* 
fipne ^rimum^ideo in hdc uoluntdtum diuincc 



Iohann. 



m 

pttoutk ribt 

idi^kcita 
ikltftitt^t 

bkitjm,fa 
tfdmttfidti 





k I 

«COttikp 

wfijttljiffi: 



Iohann.CaputL >5 

^j* humditcc confenfii dcconfbrmitdte } perpdr* 
tes^cjudc furttfides (y dilecflio 9 dlternis defirh 
bendd, tdnqtidm inprincipdli propofitionefiue 
frobdnddjiue decUrdndd , totd reliqud EpU 
floU uerfdhitur. Cuifane defcriptioni^uoru 
fides(j dtledio congruere dc reftonderere» 
ferietur, illi^ quonUm iuxtd diuincC uoluntd* 
tis henepldcitum dnimo dfficientur , omnid^ 
Jludid CT d&iones fuas inflituent , digni ch id 
hdhehuntur dmicitid Dei, dc iure dmicitict 
fdrticipes erunt omnium ccelejlium honorum 
4C hccreditdtis uitdC ccternce. Homo igitur 
mortdlis (j Mif er hcec dudiens , dn non fummo 
gduddoperfundeturi Quod utpcrfi&e complet 
dtur in nohis 5 hdcc de ccnuerfiitione in luce , (j 
yudc dh hdc dependet y de dmicitid cum Deo, (j 
in (judm bdc definit^ de uitd dcternd^ lohdiines 
fenohis fcrihere teftdtur. Hdnc effe mentem 
ApoftoU , tdmetfi rton efl ohfcurum 5 $uo td* 
men res pUnior fidt , confuUtur Eufehius 
pdecUrws friptor, deprcepdrdtione Eudnge* 
licd lih x. In cuiws initio cUrifiimis uerhis, bd* 
res> inquihus cdrdo noftrdc fitlutis uertitur y 
gtudium perfe&um cumuitd dcternd^ uitdnt 
mrndmcum amicitidDei, dmicitidm Dei 

C 5 




L 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 





Annota. in f* Epifto* 

cum fide (j uitd Gbriftidnd connc&it, Dicit 
enim Kudngelium fic di&um , cjtiod dCtermtm 
nohisfoelicitdtem dnnunciet. Cuius cdput pt 
uerd R^eligio , qudm definit dnimiddunuvt 
folum (j ueru?nDeum^firmdm (j ftdhilem con* 
uerfionem 0 (juitdm mdnddtis Dei confor* 
mem. Rtddficit 4 Qitd^uidc uitddmicitu in* 
ter Deum (j bomines conflituitur. Amid* 
tidmuero Bedtitudo illd ultimd (j fcclici^in 
tnws finis confequitur* L^ftnegdri nonfoffe % 
polhpducd dfftrit , Quin dnimct 5 corporis, (j 
externorum honorum dffluentifiimdm copidtn, 
cptime dc hedtifime pofiidedtis, qui chdriUt 
te Deifit coniunSus: Bedtifimdm uerohdnc 
heneuolentidt coniunSionem Cbriftidndreli* 
gionefit confecutu6 m Hdnc ftlutdrem homU 
num dd Deum conuerfionem (j dmicitidtn,db 
omnipotente Deo miffusDeus y uerhumjdn<pl 
lucis infinitde ftlendor y cun&is dnnuntidt. 
Plurdin edndemfententidmdpud huncAuM 
rem leguntur^quihu* prdtfentem ^Apoftolih^ 
cum, cjuifummdm EudngeliccC docfirincc con^ 
tinet^ pdulo dilucidiws (j [copiofiu* retulit (j 
explicuit. Huncigitur propter fummdmdu* 
toritdtem 7 (J dptifiimdm rerum (j utrhorunt 

inter 



Irdofij* 



snobifcum. 



^kmniUt 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 




h 

.C:us-.... 

.itij Dti j 
: ■tiaidg 
4jnitv,j 
iilaaigjij 

«Hf,cnpr 

;:;:;:::.::.::. 

w«Cln| 



trtn*G* 



lohann.CaputL «4 

i«ffr /? conuenientidm in prcefenti ApofioU 
hco endrrundo fefuimur , ?o modoej ordine, 
quo /><ftt7o f J? • ^rincipio dutem 

p-cccedentiutn uerborum , cfetfKO repetit , (J 
incuUdt nobis certitudinem fuec do&rince. 
Qnod uidimusi, inquit , (j dudiuimus , dnnun* 
tidtnus uobis , ut omnS de ed dubitdtionis firu» 
fulum ncbis eximdt. A c notdtu dignifiimum 
t&, qucdrdtionem r.edditurus , uere tiobis uU 
tdtn ApofloUcd daftrind dnnuncidri ,itdfo~ 
tietdtem (j dmicitidm cumDeo dlUgdt ,ut 
ffius Apojlchrum (j nojlrcc inter nos focic* 
tdtis (j umiciticc metitionemfkcidt, 

Vt Sc vos focietatem habea= 
tis nobifcum* 

AlSfimorum enimin ApofloUcdm docSrin 
nd firmd confinfio,es? drfiifiimd dcfiin* 
tiipimaHU hominu inter fifocietdS^uctEcch 
fu(jcomunio Sdn&oru in Symhoh Apofio 
Ucodpelldtur. JSfe^eniminexternoru rituu 
tt uremonidru edrunde ohfirudtione fitd efi^ 
ilk Ecclefia omniu temporu dc per tottt orbc 

terrdrutn 




\ 

Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 




Annotaanj.Epifto. l*° fl# 

terrdrum difterfic focietas Jed in unitdte fi. f^ 0 ^ 
dei (j inuocutione nominis Gbrifti, idquod(j M u ^ tnm 
Z>, Tdulu* u Gorintkt. docet , ubi EccUfi* t"^ " 
Dei \ qudeerdt C or intbi.gr dtidm(ypdctmi V 1 
JDeo itd precdtur 0 ut inhorum bonorumfocie* 
tdte Corinthtjs coniungdt eos omnes , qui 
inuocdnt > inquit y nomen Domini noflriltfu, i^% m W\ 
Chrifti y in^uoufs hco, uel fuo uel nojlroVes iuilfUt^ 
rd enim Inuocdtio ex uerd fide 0 bdcc dutem tx « hf* Cirijii 
fyncerd Eudngcly do&rind , dh Apofioiis 
trdditd proficifcitur , R^omd.io* Quifyuis tkhiuUp 
inuocdueritnomen Domini fiiluus erit. Quo* itimm^i 
modo igitur inuocdhunt eu?n, in quem non crt* i ^urtfmui 
diderunt s Quomodo duiem credent ei,de<]uo 'ifmdoSriui 
non dudierunt s Quomodo dute?n dudient abfy wut 
pr<zdicdnte s . Quomodo dutemprcedkdhunt y nU ?«/ 
fi mijsi fuerint* ficut fcriptum esl. Qu&m fi>t= % : 
ciofipedesdnnuncidntium pdcem>dnnuncidn* 
tiu?nbond. AmiciticC igitur cum Apofiolis -^occ! 
iungendcC dc conferudnd* uinculum elh 5 con- 
fenfiis indo&rind Eudngely. quod dijfenfionc fl 
in dotlrind dijfolui ,indicio funt hdrefes Q . _ 
fcifmdtd y cjuibws unitds Ecclefide fcimiftffi* tfattdttL 
Qxdre Iobdnnes 0 fi dnnuncidtione Eudnge- ; ^ 
Ijj nos fibificios ddiunger? uelh fcrihit. ^ 5 



Qudn^ 



udr. 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 





£w.:i::; 
^dii:; 

^;f;!»i: 
,:<;<; m:M 

0 



Iohann* Caput L 

Qudnqudm dutem Apoftoli in mundo unactc 
fua do&rindfcerint contemptiftimi^ut plerk 
ifforum dmicitid non mdgnopere expetendd, 
fed procul fugiendd potius 7 dc negliendd do= 
Srind ipforum uidedtur : tdmen focietds^ 
qudm cum Apoftolis do&rindm ipforum dm» 
fkxdndo iungere^ o* retinendo tueri debemus, 
tdtn dr&e colligdtd eft cum Deipdtrts (y fi- 
hi eiws lefu Chrifti focietdte 5 ut in hdnc 
nullus recipidtur , <jui confenfu (j dpprcbd* 
tione do&rincc ^Apoftolicde 0 focietdtem CT 
micitidm cum (^fpoftolis non prius contrd* 
xtrit. Qudre focietdtem y <[u<£ cum Apoftolis 
confenftcne do&rince iungitur.priws etidm bic 
commemordt, qudm edm ? quce cum Deo pdtrt 
fjfilio ipftus lefu Chriftobdbetur. Rx cjui* 
lus etidm dignitds dmiciticC C7 focietds cum 
LApoftolis initcC perftpicitur 0 contrd ctcum 
mundiiudicium^uo covftnfio in dotlriiid cum 
Apoflolis 9 impiorum dc fhclioforwn hominum 
cofyirdtionis fteciem hdberefklfoputdt\impi<c 
mmfi&ionis, nemo iure eos infimuUueritJn 
(juorum focietdte Deum <juo$ cumfiHofuoIet 
fiQhriflo ddeffe ^dcprctcipuum ined locum 
chtinneprobdtur, Apoftolo dicente. 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



AnnotaJn j\ Epifto* 

Etfocktasnoftrafit cumPa=* 
tre Sc filio eius lefu Chrifto* 

I "\ S hdc focietdte Cbriftus lobdnnisx^ 
\ J jum loqjiitur .Apoflolis. Vos d?nicimei 
e\l;s ^fi feteritis ^idicunq, egoprdcipio uohis ¥ 
I^TonpoJlhdc uos dico feruos^Quid feruu ne s 
fcit, miidfkcidt Dominus eius.Vos dutemdixi 
umicos^guid omnid^iicC dudiuia, ^Pdtremco y 
ttotdfcci uobis. Item , lobdn. 17. T>dterfer.u<t 
eos pernomen tuum , yuos dedijlimihi ^utfitt 
unum^ficutnos. Licet dutem Cbriftu5(j Io* 
hdnnes - tdntum pdtris (jfihj mentionemhic 
fhcidnt , ah hdc tdmen focietdte Spiritum 
ftnSum non excludunt , ^ui^uoniam d!> utrofy 
procedit , fi mdxime non exprimitur nomind° 
tim mtrif^ tdynen perpetuo (j ubi<£. iunflus 
effe intelligitur. Qtidre hccc focietds nojlrd 
erit cum uno (j uero Deo Pdtre (j Filio (J 
ffiritu Sdn&o, incjiid uitdm (j dctermm bed* 
titudinem confiftere , de iure dmiciticc tritum 
fermone prouerbium fitis oftendit* Amico- 
rum omnid communid. Qnid enim rtliquum 
fibi D eu6 fecit , quod nobis non imptrtiuerit , 
qui proprio filio , ut ^dulus R^omdnorum 

0&dUO 



COHII 



itftforfo, ■ 
mititftm 
\j\onmittfffi 

:IU/r,\r;; 
0 

i>Nihltmta 
vtjjonitt, (fo 
dtwiritidX; 

'^moiiutti 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 







/ 

I % 

/ 





A 

aJiiiitM 

s4dijMi.i 
MtOln 

ijatttm 



\aftt0m 

>^ : ' ; : ; 



loliann.CaputL 

cfidtto dit , tfofl pcpercit 5 /^J o omnihws 
trddidit illum ? Q# /d dutem mdlorum noflro* 
rumfuit , qtiod Cbrijlu* non in fuos bumeros 
uicifim trdnftulerit ? dt<£ expi&uerit * H &c 
honorumpdriter dtf malorum communio^ficut 
dlidS in fcripturis iure mdtrimonij inter Cbri 
jlum (y Ecc1efidm,itd bocloco iure dmicitict 
nohis conftderdjidd proponitur. Extdnt du* 
tm hinc inde non folum in fdcrh\fed (j inpro* 
fhdnis dutorihus , multd (y prcCcUrd ddmo* 
du dtnicitidcprctconid , quct (jiiidem de homini* 
hus, C hominu inter fe dmicitid 0 extrd cdufant 
uercc R^eligionis,di&d 7 omnid funtHyper* 
holkd* ZV ibil enim tdntis Idudihws inrehushu* 
mdms reJ}ondet. Q^d f}lendidius , exempli 
cdufd, de dmicitid dicipotuit, qudm quod C i* 
cero in Lcclio fcriptum reliquit.SecunddS res 
falendidiores fhcit dmicitid, dduerfts pdrtiens 
communicdnsd; lcuiores.- CumS. plurimds (j 
mdxwids commoditdtes dmicitid continedt, tu 
illd nimirum prdftdt omnihus> quodhondffct 
•prcelucet inpofterum y nec dehilitdri dutcddere 
tnimos pdtitur,uerum etidm Um dmicum qui 
intuetur, tdn<jud txcpUr dlifiod intueturfui. 

Quocircd 




lUiiti^ii^ii^fi 

.0 11 12 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annotaan vEpifto* 

Quocircd (j dhfentes ddfunt ^egentes dhun* 
ddnt , imbeciUes udlent 0 (7 (^uod difficilius 
diclu e/i) mortui uiuunt^tdntus eos honos me* 
morid $ (7 defiderium profe^uitur dtnicorum. 
Qujd dutem udniws (j indnius his uerhis repe« 
rietur ,fi cumhumdncc dmiciticC cehbrdtifii* 
mis exemplis confirdntur . Quid enim , <juod 
Ciceromdxime in dmicitid ddmirdturfiumit 
defim&u* inmemorid fuperfLitis dntici ^prope* 
diem tdmen ?norituri, dcfbrtdfi is ne^ dmicunt 
ite$ memoridm fui relifluri ? *^At nibil tm 
prcecldre, jfrUndidc dc mdgnificc cogitdri>ii= 
ci dut fcrihid quo^udm homine potelh , quod 
iton res ipfd 7 dtcp commcditds illius dmicitU 
hnge fuperet , yucC nohis cum Deointercedit. 
boc nohis propitio 5 (j dmico 3 egentes dhundd* 
mus> imhecilles udlemws, mortuiuiuimus ,<tc 
fiqtiid his dici poteJl ddmirdhilius y resipfc 
dhunde comprobdt % 

Qudre Deidmicitid bcccprcc omniumbomi* 
num dmicitid expetendd 5 non quod hominum 
etidm dlienorum dfide Cbrifiidttd jkuorem (J 
d?nicitidm negligendd?n dut deferenddm pu* 
tem y qudm nullis non rdtionihus pdrdnddm dc 
retincnddmejfe iudico , yiiibus fdlud dtnicitid 

Ofo* 



^noflrosm 

wmoiu k 

mitMs m 
ihtm tontn 

mfiroriiu'} 
tMtsinmm 

^DflMljfoft 

Vtym ct; 
^ortuorun 
^itorml 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 




.Qailfliii; 
;::::< dn;;i 



IJgSljKCOJGI 




Iohann. Caput L 17 

(jfocietatecum Deo , obtineripotell . Vertc 
ft dlterutram cum altera ftmul colere non H* 
cet,Dei ^Patris (y F ily ipfiws Iefu Chrifli 
gratia (<? amicitia y omnium hominum fkuori 
dcbcneuolentict merito eft anteferenda. Cur 
tnim Dci amicitiam , hominum graticc non 
frccponamu* ? Siquidem Deo nobis propitio (j 
tmicoy autnojlros inimicos nobis etiam recon* 
cilidbit 5 Iuxta illud Trouerb.i6. Siplacue* 
rint Domino uicc hominis , inimicos quock eiws 
conuertet ad ^Patrem : ^Aut ft inimicum (y 
boflihm in nos animum gerere finet 0 aut 
dejtndet vos contra illoruminiuriamatgfie* 
uitiam , ne Jctdamur • aut ft ccrtis de caufis 
ipforum furori indulferit^cjuid grauius (j crun 
deliusnobisfkcerepojfunti^uam corpws ccci* 
dere ? Cur igitur R^egcs ac ^Principes y 
ddeofy omnes in uniuerfum bomines , contr<t 
Deum (y ueram ipfius Kuangeltj do&rinani 
fugnuntes ^nonpotius inimicos aliquis capi* 
dt, modo Deum fkutorem (y amicuvi habeat^ 
qui e&paupcrum opulentia,languentiumfk* 
MM^ac mortuorum uita. Qui igiturrerunt 
cmnium creatorem Deum^ (yuitccac mortis 
^ominumlcfum Cbriflum , necefiitudincfibi 

D iu 




^ 1 — r 

Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 





Annotaan ^Epifto* 

itd Idket deuin&u^uonia dd fummd ct xtcrnZ 
fcclicitdtc einihilun^ua eft defuturu ^uin tdn 
tcc fcclicitdtis annucidtione uerc Euagelicd, 
incredihilc dnimo J&titid(j gdudiu fitcocc* 
pturus,cu nemo ambigdtjdcirco pergit $ dices. 

Et hax fcribimus, uc gaudi^ 
um ueftrum (ltpknurru 

EVdvgelv enimDo&or boc inprimis $c* 
<fldre debet , ut iuxtd do&rindt ^4poftom 
lic<c dfpelldtionem > miferorum dcperditorum 
bominum dnimi gdudio gejlidnt dt<£ cxultent. 
Sacpenumcro quidc do&rind Legisddbihitd, 
peccdtd drguit , eorum^ dtrocitdtc movflu* 
td ,grduifiimos borrores (jterrores fecuris 
Kpicureorum , dc jklft iuftitU perfudfiont 
imbutvs ^Pbdrifcorum dnimis incuttcre flu* 
det C onciondtor Eudngelicws ^fedid eo con* 
ftlio fkcit , ut boc ?nodo locus prcfpdretur E* 
udngeVj gdudio* Qudtn enim iucunditdtem(J 
1cetitid?n duditd Eudngeltj prddicdtione con* 
cipietjn cuius dnimo^uel Epicured in mdnifli 
(lispeccdtis fecuritds, uel Pbdrifdicdpropri<C 
iuflitix fidutid^ dgnitionem dc terrorem pec*. 
cdti y ir<£ Dei (j mortis excludit? fruflrd ndg 
Euangelij uoce exhilldrdre dc confchri cum 
ftudebimusfiui nullo pcccati m<£rort 7 nullo ir<c 

Dei 



lotaflfl* 



ittfahisau 

mm imki 
nftraamlh 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



i^otottrJ 

llitpknt 

)c?or tocintris 



mm 
frmm 

i&mJm 

,0 1 



B 



01 



lotiatin* Caputl* *9 

Dfi ? nullo mortis terrort concuttitur* 
Qu<tre Legps quidem docflrind fonare in Ec* 
defiddebet, fedut tdnqtidm dncilld do<$rin<C 
Eudngehj inferuidt z uidmcfflerndt perueni* 
tndiddgdudiu^uodut copledtur dc perficidm 
tur ^lobdnnes potifimu bccc fe nobis fcribert 
dicit . V 'idetur duttdcitaficere ^4ntithefin y 
gdudti Eudngtlicijj quorumuis dlioru gdum 
dioru in mundo.QudCcun^ enim munddnd gdu* 
didprofirdi^omnid ejfe exigud cr leuid.omnict 
ejfe momentdned dtcfc eudnidd^ dc tdntifyer dit 
durdnt^dolori* dmdritudine dilutd^Ecclefidt 
Jles omnid iucunddrum dc deleSdbilium reru 
generd percurrendo decldrdt.^AtprdCter dmi* 
citidm Dei (j uitcc deternde ledtitudinem, quct 
funt fummd bond y cu nibiJ cuiqtidm exoptdbilius 
tuenirepofit ^cuiiis dccefione EudngeUcum 
gdudium dugedtur , ne<£ deinde ex diuindt d* 
micitice dcbedtce immortdlitdtk perfruitiont 
faflidium ullum obrepdt^uo ftcietd^ buiws gdum 
dtj dli^uem cdpidt ,nul1d denicp ctgritudofit, 
(juce bocgdudiu contdmindre, dut poteflds dd* 
utrfirid, qucC idanobis duftrre quedt y CbriJlo 
nos confohnte (j confirmdnte,Iobdn.%6.7? ri* 
Jtitid ueflrd uertetur in gdudium, CT gdum 
iium ueftrum ncmo duftret 1 uobis. 

P 2, Qudrt 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 



Annota,in),Epifto, 

Qudrenon de nihih fh&um eS 7 ^ioCK^fpo^ fff^^ 
(loUsdit ,febcec noUs fcribere b ut gdudiunt 
noflrum fit plenum. Siquidem bcc folum esl " :iMCC ^ r 
gdudium ueru??i y fyncerum (j folidum, auod 
per Eudngelium dnnuncidtur , Q* excitatur 
incordibusnoftris> 

Ex buiws dutem gdudtj plenitudine fctu .:•<•— 
fturt etidm fuficientid cr perft&io fhciU colt : ^ 
ligitur. Quide& enim , (juodprceter flenutit nwwDro/: 
(j perficlum gdudium deftderdre quis pofiit? \^\itjh%n 
^Ad boc dutem gdudium confequendum ><]u<£* tfhmm. 
cunct; conducunt , ed in fcripturis trdditd rjfe mttnkur, 
u4poftofas teftdtur y cum fe(yboC hconobis ed 
fcriberefktttur 7 ^uibus gdudium ncftrumpU* fjr^ £ 
nu redddtur^dtfy omnibws numeris dbfohdtur: 
CT fib fiitcM Eudngehjjui >muhd yuidemde* * : 
ditdoperd afe efeprttermif* ^utde Chri* 
flo fcribi prcctered poterdnt 0 nibildifiimuUt, ^OUUCUsl 
Verum ne quis ed re^uirdt , bcec dutefn fcrU aOflOllfui 
pta funt yfubvcit, ut creddtvs 5 qudd Iefa elh 
Cbriftws ille filius Dei y (y ut credtntes uitd 
bdbedtis per nomen eiws. Vitde eni??i dtern<t kiwm^ 
pofefiione, (jplenitudinegdudij noftri, fvjfi* [. : 
cientidm (j perft&ionem fcripturcc Apofto]us :^ rc ^ 
metitur atg definit , dd reprimenddm temeri* ^ £ " 

tdtem } ^ 






Iohanm Caput L 19 



frftttf* CT duddcidm eorum , <p/ »f/c/o quihu* in 
rclus deficientem fcripturdm fitrciendi , dtfy 
mpcrfidhdm complendi > boc elh , perfiSldm 
(j fynceram fcripturdm detruncdndi dc de= 
prdudnii licentidm,(y quidem honejlo Cdtboli* 
c<£ EccleficC titulo fihifumunt* 

^Posl^udrn igitur primum uitdm nohisdn* 
nuncidri dudiuimus , deinde dmicitidm (j fo- 
cietdtem cum Deo y eo nimirum conft1io,utple* 
mm(j perfi&um gdudium hdhedmus , reftdt 
ut expUcemus rdtionem y qud dmicitid cum 
Deo contrdbdtur, 

Et hxc elt annunciatio , fiue 
promifsio , quam audiuimus 
cx ipfoict annunciamus uobis, 
Qudd Deus lux eft, 8>C tenebre 
in eo nonfunt vllg* 

VOcem, \nxyyiKi€cp 9 uetws interpres dnnun* 
tidtionem.recentiores promifiionemuer* 
UYunt.Bene utrick (juidem ^fedmdgis prchdn* 
dd fvrtdfiis promifiio > <£u<£ GrceccC uocvs fig* 
nificdtioni , (j E^udngelicde do&rinde mdgis 

D 5 congruity 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 




A nnota , in )♦ Epift o* 

tongruitjg dnnuncidtionis fignificdtionmin 
fe includit^uod cnimquis promittit y idemfim 
tnul dnnuncidt,dt no e conuerfo^udnqua enim 
b<£c uerbd ddditd 9 Quod Dews Lux e&& te* 
vebrcc ineo no funtull* jndgis dnnuncidtionis 
dc fimplicis ndrrdtiontey^udm promifiiomsjbn 
yidmpriZ fefirdnt^ tdmen ys Deum lucem efje, 
itd dnnuncidtur >ut fimu! tdcite etidmpromit* 
tdtur, eos inter dmicos Dei computdndos^i 
ficut Deus elh in luce 3 itd ipji £uo$ inh* 
ce dmbulent. TSfdm non niji ex uipromifionis 
-pojled ^Apoflolus inftrt,(j fic colligit. Sidix* 
erimws^uod focietdtem hdbedmus cum ilh(jc k 
Quod fi in luce d?nbuldmus } ficut ipfe eslinlu* 
ce(jc. Sitigitur becc lex coinmunis ^cumbo* 
winibus pdriter dtg cum Deoiungendt dtni* 
citide uoluntdtum confinfws , fimilitudo mo* 
rum dc fludiorum , iuxtd iVud fpoiom w fi* 
7uV#7#s 11$™? „ Quod quidem de dmicitid inter bo 
mines copuUndd , quotididnd experientid , (J 
in edmrem conjcripti quiddm Apologiflucu* 
lenter ofiendunt. Cum Deo dutem eodem moi 
do dmicitiam codlcfcere , humdnd etidm rdtio 
intelligit, Socratem nd?n$ueriDeidCuer% 
biipfius igndrum ,fid apud GrcCcos fdpientif 
fimum iudicdtum , dixijfe firunt , Bonos uiros 

non 



jD.«s:0j 



WftoJxi 
kko nosDtt, 

Pttittttiqj 

r i 
*tt< (J l 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



.5, 



Utlft, 

'Ntit^ 



JfilDfliliJ 
»!tiri:tttidr 
sDficcito. 

i 



IoIianiitCaputL 

IHW T^cas rtrum omnium dominos effe^ &tfy im* 
tnortdUs Deos: eo quod dtnicorum interfeoms 
nid fintcommunid , cr to«/ inVi //nr Deorum 
dtnici. Bondm (j beneficdm effe ndturdm diuU 
Hdtn>refldrdtio omnibus dicldt.Bonos ergo 
uiroSyJimiUtudinis rdtione , umicos Deorunt 
Socrdtesuocduit.Vulgus obid ipfum,mortd? 
hsbomines , in Deorum etidm numerum rc* 
tulit. Socrdtes igitur , a uero yuidem Deo 
dherrduit :fed quifcjuis i11e uerws Deus effet^ 
eius dmicos \bonitdtis qudddm fimi1itudine y ft<L 
tuit effebonos uiros , fic enim omnino res bd? 
ht y ^uod ne Dei ^uidem dmicitid dbfyfimiU* 
tudine (j ctcjudUtdte cjudddm conft<ire pofiit* 
Diuin* igitur lucis communione D.Iohdn* 
nesbodoco nos Deofocios (j dmicos coniun* 
git, Quid dutem Lucis nomine dejigndre uo* 
herit y <]uofhci1iws intelligdtur , obferudndum 
t&JLucis uocdbulum de Jfiiritudlibus rebus in 
fcripturis ufurpdtum ^primum fignificdre iU 
hjlrem notitidm ueritdtis in mente, Deindt 
rt&itudinem fecundum ueritdtis reguldm in 
uoluntdte, Tertio,cjUcC utrdm<£Confe<juitur % 
AterncC uitcC (j ledtitudinis ddritdtem. 
Sicut c contrario tenebrde primu fignificdnt, 

D 4 obfcurd* 






Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 



Annota.inj.EpiiK 

plfcurdtionem ry cdVginem mentis , in ignot ^ 

rdntidueritdtis. Deinde prduitdtem uohnu :^ tM ^ 
tdtis « iuJliti£R_eguU dtfiefientis.T ertio, 

cctci (j tenehricofi cdrceris ivferorum crucidn ftk^^ 

tus ry tormentd , de quibus Chriflus fdhdtor fw»*** 

nofter Mditb.zi.dit. Ligdtis pedilus ry md= M. 
nihus eius , mittite eum in tenehras exterh" 

res, ihi eritfletus ry flridor dentium. Secun» «ItyKrtciM 
dum bds omnes dcceptiones , Lux quidem fold 

de Deo,T enebrcc uerofblce de Didho1o,Lux L',w 

autem ry T enehrcC de bominihws dicuntunit m \\U\\m 

ptis quidem ry dmicis Dei Lux , de imptis ue* m:tmk 

ro ry dmicis Didholi T ' enehrct : eo quoi fimkhci: 

illi Lucis diuincc , bi uero tenehrdrum Di» lldmtsfcrk 

dholicdrum fint pdrticipes dta) confortes. tiwmfa; 
Cum dutemhcemfoUmde Deo ufurpdridi* . 

cimus , bdnc dppelldtionem 1ucis etidm cotice* ^nskttz 
dimus Medidtori Cbriflo , cdterisf rehus ..... 

omnihws , quibus Deus hcem fudm bominihus -jj^ 
communicdt. Sic lohdn.x. Chriftus hx uerd. 

est 3 QUceillumindt omnemhominem uenientem fc,fift.v 
l/t fonc mundum. 6/c cfe V erho ry , , 

EudngeUo Cbrifti dicitur. iopulus <juife* ^ 

cWW tenehris ry umhrd mortis y hcem uidit t J^u* 

Wdgndm. Sic de ueris uerhi Miniftris Chri* . W ( 



7 • 









^ - 

Ij Todrd 
cim, 



Ioliann* Caput L 

Jlu6 dit , M dtth. 5. Vos eftis lux Af undi 
Sicut&T enebrdrum dppeUdtionem , cjudm 
foUtn Didbolo tribuimus y tion detrdbimws pe= 
(lilenti do6hrin<£ , (j Didboli rniniflris , quot 
rum operu in exccecdndis feducendis<£ homini» 
huA utitur. 

Qudnqttdm dutem fecundum omnes tcce* 
ftiones fuprurecitdtd* 5 Dewslux effe , ue1 in 
hce ejfe y nec tenebrds in eo ullds effe 0 uel ignoz 
rdnti<e, uel iniuftitice,ue1 ?nifericc re£ke dicd^ 
tur , cum fit ipft ueritds , iuflitid ©• ctttrnd. 
foelicitd* : tdmen de dudbws primispotifimum 
dcceptionibws Lucis , dccipi hoc loco debet, 
quod Iobdnnes fcribit. Dews Luxe&,(j T e* 
nebrct ineo nonfuntullccide ueritdteuideU* 
cet (j iuftitid. Qudndo igitur Dews Lux ef 
fe<> (7 tenebras in eo nullcts effe , dmpUficdtio* 
nis (y dffeuerdtionis cdufk, d lobdnne d-ffir* 
mdtur^ omnis ignordntice errorum (y mendd* 
tiorum^omnis iniquitdtisjmmunditicc (y *ur* 
fitudinis fuff^itione d Deo longe Idtej-, remo* 
td , infinitd eiws fdpientid (j iuftitid , (j ipfe 
omnis ubi^ (j in omnibus , ueritdtis (y fipi- 
tntU^re&itudinis (j ctquitdtis ^fbns (y orim 
go>dutor (j dmdtor ,propdgdtor (y conftr* 

D j uutor 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 





Allttota.in^Epifto^ 

udtor ejfe prxdicdtur ♦ His igitur uhi >Dto 
1drgitore 0 nos ipfi confbrmes prdbuerimws >in 
fan&ifiimdm ipfiu6 dmicitU focietdtemfj in 
tutifimdm uit<£ eternx poffefionem ddmit* 
temur . ISTdm exdudhus primislucis [igniji* 
cdtionihvs >iuditiumfkciendume& de tertid y 
<ju<£ eS focietas cum Deo y (7 uitd eternd* 
Quemddmodum (y ex contrdrtjs duahws tentm 
hrdrumfignificdtionihws.Cbrijlws de tertid 
fronuncidtlohdn.Z.Vosex fdtre Didhoh 
eflis, ( fcrihds (jphdrifeos dttoquitur )(yde* 
flderpjs pdtris ueflri uultis ohfequi. Ille bo* 
micidd erdt dhinitio , (y i* ueritdte non fte* 
tit 7 quid non efl in eo ueritas. 



jAd eundem modum lohdnnes hic fldtim cdllis 
git, Sidixerimus <juod focietdtem bdhemi*£y 
in tenehris dmhuUmus y mentimur,etueritdtem 
itonfkcimws . Qu* enim communiohci cumte* 
nehris ? quod confortium iuftiti* cum iniw 
ftitid?Qu<£ concordidChriJlo cum Belidli 
_ i Corinth . 6 ♦ Quod fi in luce dmhulamus, 
ficut ipfe e/l in 1uce 7 focietdtem hdhemu* 

cum 



lohann, 

CCUt 

itsta Jocrt, 
fM Dto k 
utfirtrt n' 
tikUrt w!i* 
h ftntmia 

tnhinDot, 
^ktritjcm 

tm 



•i 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



V ,1 B 



— • 

:;;W sa.'' 
jpttlffttftl 

iimw. 



;;;< 



IoliannXaput L 22 

cjjw f o . Hdnc hcutionem 7 in tenehris ue1 
in hce dmhuldre ,funt nonnulli , qui non dd 
fidem , primdridm principdhm Chrifti* 
dncc docflrincc pdrtem , fed dd dlterdm , uU 
tc fidelium conuerfdtionem , refirenddm 
futent , erum quonid?n Jlpoftolws nofter 
non tdntum docet , (juomodo noftrdm focie* 
Utemcum Deo dechremus ,fed (j quomodo 
tdnt dcquirere dc retinere pofii?nws , idcira. 
co dnihuldre uel in tenehris ue1 inluce , in 
tdndem ftntentidm dccipiendum effe uide* 
tur y in qudm fententidm D. ^Pdulus^ hdc uer* 
ld Epb . 5 . Erdtis quonddm tenehr<c > nunc 
dutem lux in Domino , interprttdtus eJI 
Ephef 4 ♦ JSTdm cur <juonddm ipfos tenebrdt 
4 fuijfe dixerit,Jic endrrdt . Hoc itdc£ dico 7 
Cr teftorper dominum , ne po&bdc dmbuhtis, 
quemddmodum re1i<ju<c gentes , in udnitdte 
mentis fu<c > dum mentem bdhent obtenebrd* 
tdm.dhdliendti d uitd Dei,propter ignordn* 
tidm,c[u<ct&inil1is y CT excecdtionem cor* 
dis eorum ♦ En tenehrdS ignordntU CT fafi* 
itlitdtis ♦ quibus tenehras fcehrdt<c (j fld* 
gitiofc uitcc fubne&it > in qud?n phrun0 
mreduli proUbuntur . Qui poflqudm eo 

peu 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Antiota* in j\ Epifto* 

feruenerunt y in^uit 0 ut dohre defierint y fc* 
metipfos dediderunt Idfciui&^ dd pdtrdnddnt 
immunditidm omnem cum auiditdte. Gur aut 
Z*ux 0 (j id in Dominof Quid uos, dit, non fic 
didicijlis Qhrijlu : ficjuidem iUum dudijlis (j 
in eodo&ifuifli* 0 quemddmodum e&ueritas 
in Iefu, deponere iuxtd priorem conuerfatio* 
nem ueterem hominem , aui corrumpitur iuxtd 
concupifcentias erroris : renoudri uevo $i* 
ritu mentis ueflr* y (j induere nouu hominem, 
qui iuxtd Deum conditu* efh ,per iujlitidm (y 
fin&itdtemueritdtis . Quihus fdtvs Uquet D. 
Pdulum (j tenebrdrumQ- lucts dppe]]dtioni* 
hws ydrhoremhondm (j md]dm fimul cumfuis 
fru&ibus compr&hendere. Mccc duo mihihic 
Iohdnnes etidm complecflitur , noflrd quidem 4 
in tenebrisconuerfttione^ueri Dei(j Ghrifli 
ftludtoris ignordntidm, (j uitdm <t chdriute 
Ghriflidnd dliendm : Gonuerfttione uero in 
luce , Ghrifli uerdm fidem (j dgnitionem , (J 
fynterdm dileflionem^ per qudm fides efh effU 
cdx. JSTdm cum diuinje 1ucis communione Io* 
banneshic trdddt rdtionem uerifimdtn (J ex~ 
d,#ijUmdm contrdhendcc cum Deo dmicitit. 
uitcfe ed non pofit dlid ratione cum Deo con* 

ciUdri) 



lolann* 

jfetfCftf!* 
\p$&mM 

^rtijjfcorwiu 
iEmeiliu 

0 



wjumtiaus, 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 



.Qi4«Jkif!if 
~*:>;i^: 

tfttfj 



Iohann* Caput L *3 

ciVuri^ quam fuhJdtis omnihus ojfenfionis (7 
(j difcordid: cdufxs , ^tfrf peccdtd (j ini* 
quitdtes noflr&ficut EfdidS tefldtur.D eccd* 
td ueftrd diuiferunt interuos CT Deuin ve= 
flrum ? CT iniquitates ueflr<e dhfconderuntfk* 
ciem eiu* d uohis , ne exdudiret . DupUci du** 
ttmrdtione (j modo ^ Deus nos apeccdtis vo* 
flris liherat (y repurgat. 'Primum grdtuitd 
ipforum remifione 0 propter filium redempto* 
rem> perfidem.Deinde> Sdn&ificdtione SpU 
ritws fitn&i, quttn credentihws in filium UrgU 
tur,dt<£ eiws illuflrdtione Lucem etidm chd* 
ritdtis dccendit^dd refldurdnddmin nchisip* 
//5,CT reipfd^origindhmfiue legd1emiuflitid y 
(^L&eib Eudngelicce dcfidei iufliticc fru&us. 
Cuiwsrefldurdtionis inchodtio e&inbdc ui* 
td^fecundum Spiritws S. primitias^ Ahfolu* 
tiouero cr ccmplementum fiet in uitdfutura, 
iuxtd Spiritu* fdn&idecimas > cjuds tumdemti 
dccepturi fumus. Iohdnnes igitur eos fentit 
dtnbuhrc in luce , quorum in cordihutjrimutn 
omnium uerdin Cbriflum I efum fides lucet. 
Deinde fidei hce dccenfd 5 ttium chdritus dr* 
dentifiimcfldgrdt. In tenehris uero dmhuUrt 
eosinteVigit ^uiuerd in Cbrifiumfide cd* 

rcnt, 







Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annota* in)\ Epifto* 

rtnt, Rt^ucc ex bdc promdndt,uer<c dileflio* 
nis funt expertes , ilh tjiidntnmuis ciuililus 
uirtutibus dc religiofc uitcC fdn&imonid in 
oculis bominum Jplendednt 0 (j fibi (y dltjs 
intimi dei dmici effe uidedntur y dbfente td* 
tnen uerdefidei (j dile&ionis diuind (j coele* 
ftiluce^eos in tenebris dmbuldre ,jklfo dc men* 
ddciter dmicitidm (y focietdtem Dei id&dre, 
Iobdnnes cldre pronuntidt , fimuldt^ inuti* 
lem iudicdty dd. dmicitidm dei pdrdnddm , non 
fblum Socrdticd illdm bonitdtem y fed (j diuU 
ncclegis obferudndct uehe?nentifi?num fludi* 
um y cilm fine uirtute fideifuis tdntu?n corrup* 
tct ndture uiribus nemoedmfrctjldrepofiittid 
enim ^ApoJlolws uoluit^cum grduifimis uerbis 
dixit^M. entimur o* ueritdtS no jkcimws. etc. 

ISTibildutem dliud uoluiffe Apoflohm^ 
cum dicit^fi in luce dmbuldmus } focietdtem h&* 
lemus cum eo > quam fi fi?npliciter fic locuM 
fuijfet , (iinuerd fide(j fyncerd'dile&ione 
dmbuldueri?nus .focietdtem hdbemus cum eo } e% 
totd Epijlold mdnifjlius deinceps euddet. 
ISTdm totws deinceps in eo erit Apoflolws, ut 
nobis explicet, quomodo dd focietdtem Cgrdt 
tidm cum deo ineunddm^retinenddm^dvi^ co* 

Tdtii 



Ioliaftfl* 

lisfuisjcrmit 
iis^cptk 

iiimtrdiat. 
' ; ;%lc(r^; 
^iMiciii 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 




mmM 



Ioliann* Caput L 24 

Ydnt^ominihu* conteftdnddm, in UcedmbuUrt 
icbedmus, Qua-s dutt res dlias per totdm epi* 
jlohmpojied trd&dt^udm qu<c ddfidei(jdi* 
\ctticn:s proprittdtem (j ndturdm ccgnofcen* 
Admjfre&dnt ? Qttdre in luce dmbuUre , nihit 
dliud lohdnni [tgnificdt^uam uer&fidci (J 
dik&ionisuefligvs ingrtdL 

Defide igitur (j dile<flionedi<ffurusdpon 
flolus, dptifime rem dbipfdfide dufticdtur: 
qucm ordim dicendide hifce duobwsprdtcipuis 
cbrijlidncc doSrincc locisjn omnibutfermc epi 
flolis fuis 0 feruduit etidm D. ^dulus:qui or« 
donobis quo£ retinendws elh, Nec£ enimpd* 
rum reftrt , <juo ordine (y Jocofides 7 Qr ope* 
td dtle6lionis truddntur.P rimum ndm^fidei 
doSrind^cum do&rind operum non c£mi* 
fccndd.ftcut pdpijldcfkciunt 0 <jui dum in iuftU 
ficdtione fidem CT dile&ionem confundunt, u* 
trdtng fimtil corrumput:feorftm igitur utrd<£ 
trddendd , dcprior locws dttributdus fideifi* 
ncqud coftdredile&ione<juit.Et quonid quic* 
quid ex fide non elh^peccdtum e&,<{u<e injfre* 
cim bond dihSionis operdftne fidepreftdrcm 
tur } probonis operib.non ejfent hdbendd. EjfcG 
ttuualdeprtpofterU , cum fides fundamenti 9 

c£er& 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annota.inj.Epifto. ■ 

cperddih&ionic tecfli locum bdbeantjn ddU L t0(n k 
ficio fyiritudli , non prius pofito funddmento y f 
W £ec?o extruendo Idbordre. Qudre.ut ftpiens • 
ArcUteau* ,ficutD< 1>dulws , it* g« 0 £ D # JJJ^ 
Iobdnnes y primum funddmentum ponit^rdttr 
quod dliud nemoponerepotefl.Sic enim fcribit. 

f r*t »r ■ " ;X: '^ :: 
Etfanguis Ieiu Chrifti Filfj 

eius^emundat nos ab omni pec - c 

cato* Si dixerimus peccatum 



non habemus , nos ipfos fillt» m: r 



i vtufiijDtiJi. 

mus , oc ventas ln nobis non 



eft* Si conriteamur peccata no= 
ftra , fidclis eft &C iuftus, vt re= 
mittat nobis peccata noftra, Sc" 
emundet nos ab omni iniqui= 
tate* Si dixerimus , non pecca= 
uimus , mendacem facimuse= 
um , oc" lermo cius non eitin f . 
nobis» 



I 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



ilcfuCUi! 
atnosaW. 
rcrimiispE 
lus 5 nosipfci 
^ritas m nobii 

Aim\ 
ipccatiai 
>s abomnin 
imus.non; 



no ciiis i 



lohanm Caput L 29 

Hccc fupprejfo quidem nomine Fideiddfi* 
dei tdmen do&rindm pertinere ^fttis o* 
finor ti^uet.Do&rinee enim fideifu??ima 5 kts 
uerhis continetur ifinguis Iefws Chriftifiltj 
Dei^emunddt tios dh omnihus peccdtis # EJt 
igitur bccc fintentid uerdfide infigendd corm 
iihws noflris ♦ Qud primum ddmonemur } im= 
muniitide (y fdditdtis noftrorum peccdto* 
rum y Deinde Ldudcri Chrijlifitnguinis 0 quo 
fohdh omnihus peccdtis voftris repurgdmur. 
Agnitio enim peccdti , cum dgnitione filtj 
Dei y in do6lrind eudngeltj (j pr&dicdtiont 
\Qenitentide y feyrper elh coniuvgendd , i\7 dtrt 
dgnitio fihj Dei 5 fint dgnitione peccdti^ elh 
otioft^dgnitio dutem peccdti 0 (int dgnitiont 
Cbrifti, e/l pernitiofit . Quid enim pro/ueric 
dudire 5 Cbriftum mortuum effe propter pec* 
cdtd noftrd^ cr excitdtum effe propter iuftifi* 
Cdtionem noftrdm^ft cjuis fe nulld Uhepeccdti 
contdnnndtum effefklldtur f Qudntum dutem 
dgnitio peccdti fine fide chpt , Cdin 0 Sdu1, 
ludds y (j fimilid exempld tefldntur . Qudrt 
fU dnte hccc tempord reueldti Eudngely, 
prorjus fepultd doflrind fidei^hds potnitenticC 
t<trtes numcrdrunt tcontritionem , conftfiio* 

R iitrA 



m 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 



Annota* in j\ Epifto* lolianfl* 

fttmXJ 'fdtisfk&iontm:qu£ dd exdggerdnddm wttfiw 

ijuidem peccdtorum mdgnitudineyn phrimum, $tffiudfa 

nthildutem dd i1Um expidnddmfhciebdnt^ non i< ?L J ; 

dubium^uin multis dejfierdtionfs dutoresfu* .^Mjitytt 
crirtt . Longc dliterCbriflus ftludtornofler 
prddicdtionem fudm Mdrci i . inflituit > uli 



duobus uerbis dgnitionem peccdti (j fidem r : - 
complcxu* elt^dicens , FLefpifcite (j creditc . 
Eudngdio.Sico-D • IoA*iw« breuiterdt |m 
rcmifione peccdtorum dicit : Sdnguis Iefi 
Cbrijlifiltj Dciemunddt nos dbomnibuspec* 
Cdtis.Hocuerodicflu pofledpleniws ex}licds t 
eoprimum uf^ dd finem cupitis dccet>peccdti T 
dcnitiont fe exiaere Aeinde initio fecudi cdpU . a . , " 
tis.donitiont^ M cdidtoris etid Je reduirerc 
oftcndit.Cum dutem dit. bdnquts L brijti e* 
munddt nos a peccdtis^ totum opus (j benejia* 1 
um redtttionis Cbrifli intelligit, ouodmortc 4 



ipfws confummdtumfuit : Cbriflidute ohhti 
oni in cruce, rj ipfius effufionifinguinvs 9 dutn - 
hoclocouirtutememunddndiapeccdtts dttri* 
buit^edmnonfolum Tdurorum dut H irco* " : . : 
rum,fedry fincfiorum Mdrtyrumfanguini " ; ' 
dcquihmhbctdUs fttpsfhflionibu* propeccd» : 
tis dctrdbit, (juasprccter fanguinem Chrifli - 

Hyppo* btylinis 





Bfl piM 



fiidfJ 



'«0 



Iohanti* Caput fc *>* 

flyppocrittfinxerunt. Et banc fiinguini* 
Cbrrfti efficdcifiimdm uim y nos purificdtidi a> 
fordibus twflrorum peccdtoru,necfi ad certum 
uitde tempus^ne^ dd certd peccdtorum generd 
dflringit 0 quemddmodum nonnulli J (j mdgni 
ttidm notninis uiri y Cbrifti fltvguine ed fiolunt 
feccdtd in Bdptifmdte dblui cenftierunt \ <ju<c 
hdptifmd inueniret , qu<c uero dccepto bdptif^ 
mdtepofted committerentur ^dhjs (juibusddtn 
fdttffkSHonibus.uel ncftrisjiel dlienvs ^jfere* 
dimendd . Effiicdtidtn fidtiguinis Cbrifti ^per 
otnnem bdnc uitdm,(y dd cmnis generis pec* 
utd Iobdnnes extendit 0 cum dit : fitnguis 
Qhrifti emunddt nos db omnibus peccdtis nom 
flris.^An non lohdnnes ,CT quibits ipfie ficribit y 
hdptifinum receperdnt ? Bdptifitius dutem 
dlione ed^ud confirtur uelpueris uel dduhfs, 
tion finiturfid inde uffydd finem uitde ipflus 
ufu* durdre y (j uirtute fitnguinis Cbriftidd 
dbluendd omnid peccdtd noftrd udlere debet. 
At peccdtvs po& bdptifimd omnes etidmfint 
txceptione obnoxios effie^ Iobdnnes non eo fom 
hm innuit 3 quod cum bic, tum in fiequentibws y 
fnpfum peccdtoribws femper dnnumeret y qui 
GbriJH fidnguinis emunddtione in bdc uit<t 

E z pcrm 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



AnnotaJn j/Epifto* 

perpetuo indigednt , fed (y ex projrjfo hoc in 
prdfcntid dgitjit peccdti cojrfionem o?nnihus 
extorquedt } quo fihi C hrijli funguinis Uudcro 
cpus effe.omnesmdgvs perfticidnt (y fhtedn* 
tur.Si dixerimus dit 0 peccdtum non hdhemus 9 
nos ipfosjk]\imu*£j utritds innohis non efh. 

Infrd cdp. dudiemws tdidholicu ejfefi <juis 
peccet,uel peccdtum fkcidt^ hic fluhum (j im* 
pium ejfe dicit, fi dixerimus 9 peccdtu non hd* 
bemu6 9 uel nonpeccduimus. Qudrene Apofoi 
hs fthi pdrum conftdre uidedtur 9 dijcrimen 
peccdtorum tenendum elh. Sunt enim peccd* 
td quccddm contrd confcientidm , qudndo <juis 
prudens fciensq, Lege?n Deiuioldt^dcquip* 
pidm dejtgndt^uo Deumgrduiter cffendi^ et 
Lege no ignordtiut cum Dduid rdpuit dlie* 
itdm coniugem, (y mdritum occidit, nonpotuit 
ignordre, ^uin committeret 5 quo Deus ojfen* 
deretur, qui in Lege ddulterium (j hcmicidiu 
feueriter prohihuerdt . ^Adimitdtionem tdmen 
SdthdncC y Deum contemnere dtq. cjfendert 
mdluit , quam fudm cupiditdtem nonexplere< 
Jrl cecigitur peccdtd , qiicC D . ^Pdul.Gdl.$, 
uocdt mdttijrjld operd cdrnis^ quid confcientid 
jkcientis , ex LegefhciU iudicare dcfcire pot 



!sh!^o c dwii 

pfaukjjm 
mtridlijiiktf 
wdmitm. 

'^'■■■"i.Sr. 
'-■■"i-ti:": 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



nvHtitttl 
\ tl Sntfu; 

> 

iltfMN 

> 



Iohann, Caput L *7 

f£$, <p<5ci dtfbUcteiit j Iohunnes infrd 
cdp.ftdiujudtn Didholicd pvjs diligenter cd* 
uenideffe prxcipit.Quihws quifuerit ohnoxiws* 
tiemo uel td?n ftuhus , impius efl , ^ut 

fcpeccdtumnoJ)dhere fit diSurus. Ideo dehis 
mdnifefhis peccdtis hic -Apoflolws no loyuitur. 

1>r<£terht£c dutemfunt dlid (judeddmpec* 
Cdtd^uce dltiores rddices egerunt in cdrne no* 
ftrd> <£udm ut ed 0 nonprius cdrneper mortem 
depofitd , pocnitws exflirpdre Udledmus y ut 
funt cdligo CT duhitdtio in mente , prdUcC in* 
clindtiones uoluntdtis , (j reliqudrum uirium y 
iiffidentid de diuind grdtid 0 fiducid noflrifj 
innumeri dhjuitioft dffeflus. H ccc mdld in* 
teriord etidm in rendtis, D. ^Pdulus R^omd. 
j.deplordt tdncjudm mortdlid peccdtd, d qui* 
lusnon liherdt , nifi grdtid Chrifli: utrvm 
funt occuhiord y qudm utdh omnihus , prdfer* 
timdutem dh H ippocritis, pro peccdtis dgnos 
fcuntur. ]Sfdm olim fuerunt Teldgidtri (j 
Qdthdri y nec hodie defunt, yuimdld hcec inte* 
riord negent effe peccdtd. ^4c Afonddi ope = 
rd etidm Supererogdtionis fomnidrunt, ^uihus 
dehitdm Legfs ohedientidm trdnfcendere fihi 
uiieri neyud^udmpojfent , nifi a, peccdto fc 

E 3 pror* 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 





Annota*inj\ Epifto, 

frorfus immunes ejft fldtuertt.Qotrd quosrfe 
internis illis peccdtis etia inrettdtis^bcccdd* 
monitioe/i neceffurid. Deiis igitur potifii* 
yium blc lobdnnes dgit >(j in eorum dgnitio* 
nem nos ddducere condtur . Vt fi minus ed cd* 
eorum tdmen uenidm 1 Deo propter 
Qhriftum confe^ui pojsimws. 

Trihus dutem rdtionihus ddduflis^ hocfu: 
percilium ^Pbdrifticum 5 de Cdrentid peccdti, 
nohis detrdbere/jy ingenuum peccdticonfcfiio, 
ncm perfuddere condtur. ^Primum flultitidt 
repr&henfione^ qudm 110 effugiemus:fi dixeri* 
mws nosnon hdbere peccdtum JSfos ipfos enim t 
in^uit y fkVimws (j ueritas non eli in nohis % 
Scultum effe dc turpe ducimws , dt^ oh id in* 
dignifiime f?ri?nus t db dhjs nos fklli dcdecipi^ 
*At tdnto turpius (j flultiws e/l , nos cinohis 
ipfis fklli dc decipi , ^iiim dh dlpjs , qudntono* 
his minws dhi, ^udm nos nohifnetipfisnoti effc 
poff.imws (3 dehe?nus , iuxtd Prouerhiu, lVo« 
fce teipfim . Cui tuntd/n ui?n ftpienti<£ ineffe 
femper iudicdtumfuit y ut Deo dutoridhbomU 
nth iss Rthnicis etidnt trihueretur. Summd igi* 
tur t contrdrio ftuhitid fuerit.fui ignordtio* 
nefihimetipfi imponerc, cruod tu fit, cim dlit^r 

de nobic 



iJiflgttWCp 

mmgj di 
xldcicctrtb 

fislmmfji 

ilttti mo n 




1 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



:.: 



lohannXaput L * 8 

Itnobis fentimws(j Joquimur ,<juam rtiutri* 
td6 bdbtdt.Vt cum fimws obruti ptccdtis,fiut> 
ut Pdulus 1o<juitur y utnuddti fub ptccdtujios 
iuflos tffe 0 (j peccdto cdrtre y id6bdrt non ut+ 
rtmur . Excutidmus nos ipfos , (j omnts no* 
flrorum cordium Idttbras, (j aSionts nofirdS^ 
fkcih nos ptccdtorts tjft deprccbcndemus ♦ -^» 
lexdndtrmdgnus rtrumgtfldrum dmplitudint 
tldtws yftpro Dto coli(j ddorari ucluit : bdc 
(luhitid dppldudentib.dduldtoribus fuis^mdg* 
7td iucunditdtt frutbdtur,dontc dcctpto uulnt* 
rtfinguine proflutnttm ctrntrttjbi tum fu<im 
ftuhitidtnjj dduldtorum fuorum impudtnti- 
dm, hdc uoct reddrguit : o dmici 0 bic quidem 
ftnguis bominum efi,non ntSdr Deorum.Sic 
Cdro (j fdnguis nos quidcm fordium ptccdti (j 
impuritdtls nofirx ddmontrt debcbdt inuitd^ 
<jud* tadtm nobis tdctntibws^mors ipfkfktttur. 

Jllttrd uerb rdtio^ud peccdti dgnitiom 
(j confefiont nobis commendut, bccc esl.Quod 
nificonfLtedmur peccdtd,dd peccdtoru remif* 
ftontm dditu nobis pr<cduddmus^uem co jefii* 
one uicifim pdtefkcimws. Si cofitedmur peccd* 
tdnoJlrd,dit y fidclis(j iuflus tfl>ut rtmittdt 
nobispeccatd nofira : %uibus non remifis^noUs 

R 4 pro* 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 



Annota>inj\Epiflo* * nllJ 

frofe&opereundum effet. Itd cumpericuJo (y :::ttf* in [ 

id&urd <ztern<£ fxjutis 0 quonidm dhnegdtio* Utii^r 1 

ne noftri peccuti coniun6ldm effe dnimuduer* 3i ^fr 

timws , ut pecdti remifionem confequumur (y 0 £ ; 
uitdm ccterndm , confiteri peccdtd nojlru non 
duhitemus.H cecrdtio defumptd eJi ex^fth 

mo sz. Quonidm tdcui contdhuerunt ojfd med, : 

dum rugirem totd die , Quonidm die dc no&e tyfmnt. Q 

grdudtd e/lfuper me mdnus tud y ConuerJws •\snmf\m 

e/i humor meus in driditdtem ctfliudm. Hdc wflmo ij\ 
de difimulutione peccuti dicuntur y (j de tdhe % 
Cceteris<£ incommodis 0 qtids fecum trdherefo* 

let. Quihus tdndem tdnqudm tormentis cjui* MrDtmfiitl 

hufddm Deus nos dd peccdticonftfiione ddigit^ utccJijtp. 

Sic enim ftdtim fequitur. DeJicflum meu cog$ .::->::;:•.- 

nitum tihi fci y (j iniuftitidm medm ncndh* mnojhicn 

fcondi. Dixi confitehor trdnfgrefionesmedS . 
Domino , (j tu remififli impietdtem peccdti 

mei. 1>ro hdc ordhit dd te omnis funclws in tem .^jlcoiijtL 

pore oportuno. ^dt^ ex his ^Prophetd uerhis > Q Jlncm ; 

pldnum e/l Iohdnnem conftfionis nomine non l ffl( ^ 

inteJJigere confefionem iJJdm duricuJurem , :> c ^| 

cudm fuperftitio peperit , uudritid dJuittf . , < / 

pontijzcid domindtio JtdbiJiuit , contru uer* , 

bumDei. Quod quidem conjrftionem peccuti t 

re^uirit y r i m ^ 




:':::,:"; 

:::::: :;r:::^: 
ir. D^siwj 

* : y :^ ;:v 
::-:^ : 



Iohann*Caput L 19 

ftquirityfed qu<£ in confi)e£tu Deifidtfj ferim 
dmpeccdti deteftdtionem infe contintdt. 

Cuiws conftfiionis ExempU in fcripturis 
hdbemu* Publicdnum, dicentem>Dew$ propi* 
tius efto mihipeccdtori, Luce 18. Ddnielt fu& 
(jpopulipectdtd confitentem, Cdp. y.Ddui* 
demin 'Tfilmis, Sdlomonem, (j (juotqiuot un* 
<pid?nptj fiierunt. Qudnyudm dutem dd confe* 
(juenddm remifionem peccdtorum y confifiio 
bdc necejfdrio re^uirdtur , non tdmen huius 
confrfionis merito nohis itld aDeo contingit y 
ftcut nonnulli binc colHgunt , prdtfertim cum 
ddddtur Deum fidelem (j iuftum ejfe 0 ut rt* 
mittdt confifis fudpeccdtd : dcfiremifiionem 
pccdtorum tdnqudm iuftiticC dehitum y retrim 
hudtmerito noftr<cconfefiionis. JSJ ihil minus 
cogitduit t^sfpoftolus nofttr , ne^ (juifijudm 
^iorum^ui peccdtd fudDeo cottftjfws ejfele* 
gitur.Ndfi confiffio mereretur remiffionem 
feccdtoru 9 Cdin certe (y Iudas inprimis tdm 
ohtinuiffent. JSTeg tnim 0 ficut Ionds , diu fu~ 
umpeccdtum celdrunt } ne^uerhis illuduel txt 
eitenudre uel txcufdrt uoluerunt,ficut k^£* 
ddmpeccdti fui culpdm trdnftulit in Rudm, 
Eutin fer£entcm> Sduluero R^tx rtligio* 

R £ nem 



M 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annota.inj.Epifto. 

nemttidmdccultumDei ,)uo peccdtoprdte* Ijstnm^ 

vcuic. Ced dmbo Iudas (j Cdin.fimpliciter rr , j 

tttertc peccdtd Jud conk st Junt>neuter tdtntn f 'rr 
r . • - 7Y -j r t >Uw q*> 

uenidm peccdti meruit . Uudm id qu*Jo ob rent - , - 

dhdm yduam duoanon nojtrce conjtjsionts l&m ^ , t . 
chrimis - Jed Librijti Jdnguints profiuuio l 1 . 
JDeus mifericors peccdtd conftfiis dbhdt £ wm, !J r 
Qi/ci igitur rdtione necefiitdtis,confif?io dd M^ ut '^ 
remijsionem peccdtorum exigitur , /? ho/i in 
weretur? Kdde?n propemodum rdtione> <ju<t ;:: ll 
viorhi dgnitio , <*c/ curdtionem requiri } db om* utm * - 
ccgnofciturlQuis enim nefcit,febrim^uU v ir - : 
demnoncurdri dtgricognitione^ud fcit ftto ir ' 
wor&o Ubordre 0 fed dptis (j idoneis remtins 
medicorum ? yuorum tdmen opem nonprius Mtmui; 
gerimplordbit ,nec fahtdrid ipforuremedU 
ddmittet^udmjegrdui(y drdentimorbocor* - 
reptum effe fentidt , Eodem modo de peccdtis 
dnimde morbis iudicdndum tJl,dd <Juos yuidem . 
curdndosjiemo prius fibi recurrendum effedd 
Chriftumexijlimdbit^uamfepericulofifiiine 

Ubordre dgnofcdt (j confitedtur. ^UsmD* 

Idueroubiftcerimus,fideliseflDcusviu>' 
Jlus } utremittdtnob.peccdtd noflrd. Acfide* : 
2$ jwc/e , (jubdgrdtuUd de remiffiont peccd* ^ r ^ c • , 





! 1 -k;::t< 

^iCClljt|i!j| 



:::-:::a!.:^ 
[ihuritifr] 



Iohanru Caput L 50 

f anm promiffionem nohis in Chrifto fk&d fir* 
Udtifidclis enim dicitur a fide ed^ucC dicfloru 
conuentorum<f ; conftdntid (y ueritds dcfini* 
tur ♦ In quo fenfu, Fidei uoce dpoftolus di 
Jl^om^.utitur. ISfum incredulitdt illoru,fim 
dem Dei fkciet irritdm? uhi fides uel ipfitm 
promiffionem,uel eiws ferudndcc diuindm ue= 
ritdtem fignificdt.Cum dutem omnes promifi 
fiones diuince in Cbrifto ftnt dmen (j itd z. 
Corinth.x • certitudo (j ueritds remiffionis 
pcccdtorum, Chrifti etidm fitnguinis prcctio 
(j dignitdte nitetur % Gh hdnc cdufitm De= 
um ^in remittendis peccdtis noftris ^fidelem 
tffe dixit y oh edndem etidm iuftum uocdt, 
JSTon dutem ed iuftitid y qud cuicfc pro meritis 
fuis dignd rependit prccmid ,fed cjiid creden* 
tihus in Chriflum^fiid ferudt promijfd. ISTdm 
cu ed fides, cjud fldtur promiffis , ffecies qucc* 
ddm fit iuftitict ^ftcut Deus dh ed fide fidelis, 
itd(jiuftus non immerito dppelldtur. 

Qudreet hccc ferudddrum pr omifiionu grdt 
ti<c luftitid y cum Dei mifiricordid coniungi* 
tur, Nd (jiidm Deus mifericorditer in Cbri* 
ftopromifit , edm grdtuitdm remifiionem pec* 
Worum 7 per hdnc iuflitidm, conftdnterc fi* 

deliter 



m 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annota.in j JEpifto* 

deliter prdjldtfic enimftrepdfiim in fcriptum 
ris uidemxis mifericordidm (j ueritdtem con* 
iun&im in cehbrdtione diuincC grdtide (y lo* 
nitdtis prccdicdri , quod hoc uno tejlimonio 
pfdlmi 100. pUnum fiet , Lduddte inquit no* 
men domini^ guonidm fuduis elh dominws in ccs 
ternummifericordid eius , (j ufy in generd* 
tionem(j gencrdtionemueritdS eiws.Miferim 
cordid (juidem ingrdtuitd peccdtorumremifc 
one promittendd y ueritas dutem , in hdc grt* 
tU promifione prccjtdndd . Quoddiligentiwi 
dlifidnto ohferudndum elh , propter eos , gtt 
cumDeumjidehm(j iujlum tffe dudiunt>in 
remitttndis peccdti* ,peccdtorum condondtio* 
nem prctmum illica effe imdgindntur fuorum 
weritorum y cum tdmen ed folum rdtione hic de* 
us iujlws fit^uodfias feruet promifiones^ft 
funt grdtuitct. Vtrun$igituruere(jrt&t 
diciturjnremitcdispeccdtis noJlris y Deum (J 
mifcordem y (J iuftum effe y fed eddem rdtiont 
ivjltim ^uddnted Iohdnnes Jidelemdixerdt, 
fidelem dutem , non d nojlrorum meritorum 
dignitdte y fedafudrum promifionum ueritd* 
pe uocduit. 

H<ccnon fohm tenenddfunt dddtuitdn* 

dm 



<00mtritor 
hinCfofa 
'^tmcfirtm 
minltmw 

•wtr;.:!:;: 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



wriNftkJ 
ard|ccc<tona 



•0 



Iohann. Caput L %t 

ium rtfutdndum^; errorem H yppocritdrum, 
quifuorum meritorum fiducid tumentfed o* 
ddeximenddm dubitdtione?n cordibus noftris % 
dtgrdtuitd remifiione peccdtorum y qucccre* 
dtntibus in Cbriftum tdm certd continqet y 
quam certum Q* indulitdtu?n effe debet , deuvt 
mentiri dc feipfum dbnegdre non pcffe, Ld enim 
ipfumfkcere oporteret.fi credentibu* in Chri* 
flum peccdtd non condondretjnivftu* enim ef* 
fct(j menddx: dtnulldudnitdtis (j iniuftiticC 
fuffitio in deum cddere potefl , qtcod in terticL 
rdtione nobis perfuddendi ptccdti conffiiontm 
ddducit ,ddqudm idm nunc etidm uenidmus. 
Aitergo> 

Sidixerimus, non ptccduimus , menddcent 
tum fkcimus , (j ftrmo eius non e/h in nobis. 
Hocenim tertio 1oco fignificdtur 5 eos quifc 
ptccdtores effe negdnt , in deum i?npios effe (j 
bld/frhetnos ♦ PJ e$ enim impid in Deum con= 
tumtlid cdretftquis ipfum menddcii drguert 
dudtdt . id utro iVi fkcere conuincuntur, qui 
mfcrorum peccdtorum nomine cenferinolunt* 
Quid enimjrequcntius in fcripturis repetitur y 
yu&m prduum effc cor bominis db ddoleftentid: 
$Lrft>exiJfe dcumde coclo fuper bomines ,ut 

uideret 



m 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



mm nflm 
iitft^cutm 

ttmk Itbrh 



AnnotaJn j,Epifto, '° ^jt 

uideret 0 num ejfent qui requirerent , (j in* . t ]ltl^ 
telUgerent deum ^ftd ne unumquidem rjjercm "^ ( 0cf\ 
tertum : loncrum fbret omnes eiwsmodi locos C« 
commemordre : in genere Jultem totd JJot 
6lrin<i hgvs cogitetur. Hdc enim D . 1>du* 
lo tefte.Dcws omnes homines fubpeccdtumcon 
cluftt, omnibus os ohdurduit , totum^. munium 
fibiobnoxium reddidit.Iduero(j Euangtlt} 
do&rind hoc ipfb , quo ardtuitdm peccdtorum 
remifionem ommbus bomimbus intotomundo 
dnnuncidt , omnes non folumpeccdti conuincit y 
fed C peccdti dtrocitdtem omnibus ob oculos 
(Idtuit , dum non nifi unigeniti fihjDei, du* 15 « : 7 ' 
rijfimd fdtisfk&ione in cruce pro nobisprtfli* *>P" 
td,peccdtum expidri ,nos<£ Deo reconcilidti 
nonpotuijfe, dilucide monftrdt. Sic enimex 
medendi rdtione ,fiue medicdmento , quodin f ~ r * ::: 
defterdtismorbis ddlnberi confueuit y Jtonnun* 
<judm conieclurdm non dubium cdpimus , defe* :< y : , ;;r " 
riculo Ubordntis.Qui igitur fe peccdtorem ef* ■ ^tuitrr fa 
fe inficidtur^dn non Deum jn Legeet Euan* wr 
gelio 5 omnes bomines O peccdtores ejfe pronun* { 
cidntem jnenddcvj drguit, dut^uod eli 
KttTifop 9 tnenddcem fkcit f dc per confequens 
ftrmonem Dei 2 in ft non effe decjdrdt ? idfod 




^fio, loliann* Caput I. 

& Iobdnnes dddidit. Vbifcrmont Dei,cfi* 
-■'"•v;,. gilldtim uel de Lcge,uelde Eudgelic,etco* 
v muniter de utro<j; Jiccbit intclligcre ; nam qui 
:. : fepeccdtorem ejfe negat , ne$ frmor.i Le~gis 
•HdCKj-r *f£ fermoni Rudngeltjhcum in fe rclin<juit 9 
■ : . fed utrumf ftmul dbpjcit. H <£ funt tresrd* 
. . : :;: tiones longe grduijfim*, yu<c non iniurid om* 
/i nes bomines cxflimuldre dc permouere debc* 
: : ::. :. vent > ut f e peccutores cordm Deo <{uam ku* 
... ..... milimeconfiterentur. Quodfi oui y uelpropridC 

"ifok: toftiti* falf* perfiidftone^uel operum Supere* 
rogdtionis defenjione , frcerc rccufdnt \ ut dt 
' ■dbws primis rdtionibus nihil dicdm, ipfi ttu 



::: 



ierint,<3uomodoJdltem contra tertidmrdtio» 

' "• r / • r i .1.1. ... 

nem 1 obdnnts Je non horrtbih imbietdtis dt<n 

Dldjpbemice cnmine conjtriflos teneri trobent 

I tuedntur 1 iLt baaenus quidc de dgnitiont 

r conjejfione peccdti: nunc progreditur u4po* 

olws dd remijfionem ry dblutionem peccdti, 

<[Udm breuiter fdnguineCbrijli fieri 

cur dixerit, copiofiia 

docet. 



m » 



m 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



CAPVT IL 

Filioli mei.Hscc fcribo vobis,ne 
peccctis^Et fi quis peccauerir, 
Aduocatum habemus apud Pa= 
trcm 5 IefumChriftum iuftum*Et 
ipfe eft propitiatio pro peccatis 
noftris , non pro noftris autem 
tantum , fed etiam pro totius 
mundu 

R^imum lUndifiimd filioruni 
dppelUtione , <jud ficpiutdein* 
ceps utttur , <juo dnimo ergi. 
fie mutuo dfifiectiefifie delejnt, 
EudngeU doSores , O* duii* 
toresipfiorumjndicdt. DocZores ^uidetn^ 
ternum dfifie&um indudnt , dc fiummdm fioUd* 
tudinem gerdnt ,pro fideliumfiahte , fuosin 
Ghrifilogenuerunt. Auditores fiUorutn offii* 
cium diVgenter (j fieduh jhcidnt , dcbonorem- 
fdrentibus bdbendumjuis conciondtoribt* dc* 

firant. Xobannes igitur tdnytumpM$* ter > 
' tnxius 




' loiann* 

ftfn k m 
'■:jis,inftit-. 

f-vvisitttit&ti 

mmitkm 
wjuoljmimn 
Itrccfifittnlir.d 

"«i:: :.; 

m 



tirfa 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



■fcnWsfe- 
|nspeJ 

ilkmk. 
itio pnra 
ronoftrisa 
cuimpio!; 



lohanm Capiit IL %% 

WXJU5 pro fuorum liberorum fdlute , bcCt 
fcribo uobis^ inquit^ne peccetis, QucC ndm furii 
illd^uct fe fcribere dicit ? Qudcidm dudi* 
%imws> : primum ad focietdtem cu?n Deoiun* 
genddm, nobis inluce uerfindum effe. Dein* 
de y ne nos peccdtores effe negemus , quodpec* 
tdtum elh omnium mdximum. Quid dutem, (t 
quis peccduerit ,num Qes dbiiciendd contrd* 
bendcc dmiciticc cumDeo tnequdijudm. Scri<* 
lo ^iidem uobis^ ne peccetis :fid cjui omnino no 
feccdndiyfummdm fdpienticc cr iufliticc per* 
fiflionem in hdc corruptibili cdrne non djfeaut* 
tnuriquod proximum eJl,peccdti fxltem bumi* 
Uter confitendi tnodeflidtn dcremifiionispec* 
tatorum rdtionem, uerd fide tened?>tus.£l *nc 
pdulo dnte uno uerbo dttigerdtifxvguis Cbri 
ftinos emunddt d peccatis noftris . pluribus 
tiunc exfc?iit 3 cuiu6 pdrtes Chrifiws dpud ^Pd^ 
trentdgdty ut nobis remifiionem peccdtorum 
impetret . Si iquis peccduerit^-Aduocdtum bd+ 
lcmus dpud7t> dtrem j efu?n Cbrifium. 
Iuditio CT d&ioni forenfiperfimilis efl lufli 
ficdtiopeccdtoris , in eo iuditio lohdnnes dd* 
uoc<ttiperfond?n Chriflo tribuit.N dm in Iui 
Jlificdtionc^jPeccdtoris btc tres funtprcecipuce 

F gerfonx; 






Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 




Annota* in )\ Epifto* 

perfoncc luditis ,Aduocdti (j JR^r/ ; Ivdick 
ferfond Deus^Aduocdti Cbriflws^R^eiperfo 
num gerit mifer homo.Ac cjuid dd Iuftificdtio 
nem peccdtoris und^ucC^; hdtum perfondru con 
-firat, D. ^PdvhsR^omd $.dpte ddmodum<tc 
diftir.flc exponit.Iuftificdmur diitgrdtit^r 
gratidm iUtws.De Dco Iudiceprimiim loqui* 
tur , cuiu*> tumetft fint innumercc dliceuirru* 
tes : in Irftificdtione tdmen peccdtoris cortn 
iudicio Dei , Deigrdtid (j mifericordUAo* 
tnindtur, cum <jud coniunfld etiatum intelligi 
tur^ueritdi C ea iuftitid Dei^ud Deumgrd* 
tuitd QTdtidt promifionem fideUter feru<trt> 
in fuperiorihus dudiuimus. DeChrifloAduv* 
cdto cr medidtore deinde ^Pdulus dddidit:ptr 
IL.edemptionem^uce eft in Chriftolefu^um 
propofuit Deu6 R^econciJidtorem^perfidetn, 
interuenienteipfiu^fdnguine.lSIdm<jiidn<jum 
Cr de Chriflo , multd ddmirdndd prtttra 
hyftorid E udngelicd comemoretiin iuftificd* 
ticne tdmen peccdtorts y ipfiws R^edemptio(J 
fropitidtio potifimum recpiirendd (j confide* 
randd nohi* a D fP duhproponitur s^Acfii 
tnul etidm 0 fdcld Fideimentione , ojlenditur^ 
%uid £Leu* dd fui iuftificaeioncm in boc iudi* 

cium 



lotanfl* 

Jbrt ^ [dl 

kirtspfw 
mfi Ivmiw 
wiuti:iUil\ 

iJickurm ? 
ifahiuftifiu 
imGrtiui 
mpttimm 



wW:dcjia 



pMfy&Fi 
"«Qkislur^ 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



li 

olfiJicffriaii 
tiiiwwdid 

'tdftjtCtffl 

tfkQsjtrifii 
tituDrLjulR 



loktnru Caput IL 34 

tiumddftrre debedt, ncmpe fidem ^dpprehen* 
dentem Dei iudicis mifericordiarti, Chrifli 
tnedidtoris fdtisfecflionem propeccdtis. JST dtit. 
tdtnetfi ifl homine filuando Dcus muhas 
ijuocp^ C prdddrds uirtutes dUdS requirdt^td 
tnen cum homo peccdtor, tdHjtid R^tws iuditio 
fiftitur filiws F ideirdtiohdhetur. Sicut igi* 
tur hct tresperfoncC^Dei Iudids,Chrifti?ne* 
didtoris,(j hominis peccdtoris Jn iudicio Dei 
conueniuntiitd ddpcccdtoris ivflificdtionem y 
MifericordidDei, R-.edemptio Chrifti, (j 
Fides Peccdtoris concurrunt: quibws omnihws 
toninn6lim{j fiorfim ftnguhs iuftificdrire* 
£?e dicimur.ndm Tdpiftcc cdhmnidntur ,noS 
in dofirind iufiificdtionis pdrum nobis confld* 
re^ (juinunc GrdticC Dei, nunc R^edemptioni 
Cbrifti^nunc hominis fidei luflificdtionem dd 
fcribdmu*. Hdnc enim omnibus (imul x^sfpo* 
flo1u6 tribuit : dc fi cui edrum feorfim Iuflifi* 
Cdtionem ddfcribit , reliquds duas fimul etidnt 
tdejfe oportere fentit . Vt cum t^fpoflolus 
^Pduhs , nos Fide fine operibus iuflificd* 
ripronuncidt^de Fiducid Dei M ifericordicC 
popter Chriflumpromiffcc , 1o<juitur. JST on 
cnini dlU Fides ingreditur luflificdtioniS 

F % rutio* 



m 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 




Annotaan jJEpiflo* 

rdtionem^ua?n <ju& er mifericordiam Dei<tp§ 
prehendit , (j fitisfkSionem Cbrifiinoltidpm 
plicdt. -Adhunc igiturpeculidrem procejfum 9 
qui in luditio Dei ferudtur, D. Iohdnnese § 
tidm bic rejfiexit , <y in peccdtoris iujiificd* 
tione coram Deo 7 Chrijlo Iefii dduocdtiptr* 
fondm (j officium trihuit. 

u4d hocdutem ^Aduocdti nofiri mumstj 
cfficiumre&ius i?itelligendum,plurimum con* 
ducut^u<£ de ceterno Cbrifii Sdcerdotiopdft 
fim infcripturdj inprimis dut TJkL uo,(yin 
Epifiold dd Hehrceos leguntur , Afifero* 
rumenim peccdtorum cdtifamdgit dduocdtut 
jtofier cordm Deo , non defnfione dut excufda 
tione,fed deprecdtione culpct er pc€?ise: prdci* 
hus dutem propopulo dpud Deum intercede* 
re, inueteri T efidmento pertinehdt ddcffi* 
cium Sdcerdotu^ui Ghrifii ^lduocatinoflri 
figurdmgerehdt^y Chrifii unici Afedidto* 
ris nofiriintercefiione??i ^fuvs precihus dduntm 
hrdhdnt .In hdc intercefione fummdilhrutH 
Sdcerdotum dignitas confifiehdt^dc<judcun^ 
dlid. dhipfis ftebdnt , eo jpe&dhdnt ovtnid, ut 
recfle (y utiliter Intercefiionvs muntredefun* 
gerentur. ConfimiUter cr Cbrifiifu?ntnd dl* 

gniui 



lobflfl 

ittbttrctfi 
wf&tfr 

wmtt collic 
ntt^ifui 

iDtmin^ 
tutisBtofai 



\Mmtm 
m,Quri\ 

Mmlitmti 

U i f 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Ioliann* Caput I h 5? 

gnitds fttd elh in hdc ipfiws pro nohis dpud 
Hurti^ f itrtm intercefiione. r y^fd (judm quidem ritt 
> L \ CT ejficdciter obeunddm^dlid omnid, <ju<ccun<£ 
ifmfi J Cbriftus ftcitvpdffu* e&jreftruntur. 

Quod dutem SdcerdotesLeuiticiordinis* 
jj gui hominihws ccnflituehdntur^ ordturipro 

... v„ feccdtispopuli^primumnecejje bdbebdnt,pro 
offerre , deindepro populo t dud6 ex eo 
; conditiones colligimus : cjuibws pr<cditum ejfc 
oportet , intercefiione uenidm peccdti 

impetrdre debedt.1>rimum utipfepriws fitd* 
tudDeuminardtid .Deinde ut proiilorunt 
peccdtis Deojdtisficidt^proquibws ordt.JrJ d. 
rum enim conditionum dlterutrd yui deftituh 
:■" tur> ^tduocdtum nojlrum dgere dpud Deum 
nonpotelb 4 Qudrene irunem ^lduocdti T 
tulum , Iohdnnem Chrifto dedijfe cjuisputet, 
htf duds conditiones , inter Deum (j homines 
hgitimi M edidtoris propridS, itd de Chrifto 
Kfjbjffin probdt ? ut oh edS ^Aduocdti dpud Deumdm* 
rctpifflr flifiimdm dignitdtem y uni o ftU Chrifto conz 
\ confM-- fetereftmul demonftret, 
tol>tcUtfm ISFdm quod dd priorem legitimi Jlduocd* 
ticonditionem dttinet , ezm in Chrifto unk& 
^ftr: deftgttduit lobannej i Aduocdtum babe* 



[obftfl 

Annota.in j JEpift o, ^ idM 

mu6 dpud Pdtremjefum Chrijlum: (y <tddit % L t Hc r - 
luflum: quo ipfum in fumntd dpud Deumgrd* .JUlkjlJ 
ti<i fmpei fuijf.nec u Uo unquZ peccdto Deum ^gurdM 
offendijfe fignificdf > Qudre folws ipfe nulYm ^JiCb 
pdtrocinio 0 nullo pro fe fdcriftdo indigtt. , m j mt c£ 
Sunt duven: in promptu , Pdtris grdtid: , (y ^ 
immenfx dileflionis ergd Cbriflum teftimo*. ^Ctnjl 
nid : in cjtcorum nume.ro excellit^uod pdterip* ^Xp^ 
ft.nonftmelhdc uoce coelitu* demiffd^Cbriflo ^ ^ 
terbibuit . H ic e& Filiu* meus diU&us , irt , . , n 
ijuo mibi bene compldcitmn est 5 ipjurn duditc. 
jSf cc procul Chriftifuvm* innocentU (yfun 
cJitdtfsteslimonid fant tjiierenddivs enimrec 
ftrca esT- totd fcripturd.quibu* fecundum utrU 
tifjtie diuindc humdnjc ndturce Iuflitidm, 
fdn&ifiimws effe przdicdtur. ^eccdtum enim 

tion fkcit unaudmjiec inuentu6 efl Dolut inort 

■ * * ijrafa 
eiu*. »; n . 

DefdtisfkSliontdutem Cbrifliproptcu* T ic T 
tisno&rps^u* elhpofheriorhgitimiJM ™" 
uocdti conditio y cldrdfunt uerbd Iobdnnfs.Et ^ tom > 
ipfe eft propitidtio pro peccdtisnoflris 4 QfJW -a N* 
tnimnonAujo(j Argentonosredemit ,nec 'Pf* 
oues& bouespronolis obtulit fedpretiumfa ( 
tktfdSHonkpronobis Jeipfum incwctxpen* V«IpC| 



riittonr d 
IrijlifrrtiwB 

vf v cjiti:::: . 
Mfrototm 



Iohantu Caput II. $6 

<v iit , 'Prcpicidtor, ddeoq. propicidtio ipfd ue* 
redicitur. Hoc crucis Chriftifiicrificiu,^4* 
gnus pdfc'id1is 3 cr omnidftcrificU propicUto* 
~ tid prtfigurdrunt: Propbctdc elariftmis fuis 
vdticimjs ,deCbriftopropter noftras inicui* 
tatesuuherdto (j dttrito preedixerunt : de*. 
vifomnes Apofto1i<J Evangeliftcc ,unani* 
miccnfenfu. Cbriftumpro peccdtis ncflris mor* 
( ; - tuum effe teftificantur. 

Acnrauid inbacdherd Aduocdtinoftri 
: " . coniitione deftderare pojfemus , fttisfxctionis 
Cbrifti pretium O udlorem, nohis ex eo dftU 
mdndum reliauit , auod mox ddiecit. Nonfo* 
Um propitidtio e& pro noftris peccdtis , fed 
etiam pro totiws mundi.Mundiuocdhulu,hdui 
fcio dn unfidm dlitcr, fiam de reprobis CT M» 
creduhs ufurpdrit, Ad eos igiturpretiu mor 
;wim$ti tis ry redemptionis Cbrifti , bic etia extendit, 
JSTon auod cuiauam ftne uera in Cbriftu fide, 
iuttn C" ipfiu* redemptionc ad confeauendam remifiio* 
pshiv ftem peccdtorum , ufui futurdm exiflimet , fed 
•fatvfcte quZdddexpidndd omnid peccdtd omnium ho* 
minum , auifunt , erunt (j fuerunt inmun- 
do,foU mors Cbrifti dhunde effet fuffi* 
tiura , modo Cbrifti mvrtis heneficio uteren* 

V 4 wr 



Annota.inj\Epifto* I* flfl 

tur.JrLd.nc enitn dmplificdtionem, lohdnnt* 
ideo dddidit y ut mortis Chrifti pretium illum 
firdret.cuiu* dmplitudo non folum exufucre* 
dentium^uorum plerun^ e& mdgndpducitds, 
fed CT ex Chrifti redemptionis uirtute £r cpus 
lentid cognofcitur:<jud infinitdt etidmpereunm 
tium multitudini poffet fubueniri. Pretium 
dutem fut!fft(flioni6 Chrifti y tdm ldtepattre y 
fidei nojlrct deremifione peccdtorum corro* 
lordndcc grdtid ddmonemurjie uej duhitdtio* 
ttehhdjcdt 5 ue1 dtfperdtione prorfws corritdt. 
Quorum enim peccdtorum nojlrorumuenidtn 
dejfteremut^ui Chriftu^ non folum pronoflris 
(ingulorum peccdtis y fed(j pro totiws mundi 
jpeccdtis fktisftcijfe dudimw? 

&x bdc dutem hcritimi ^Lduocdti defcrU 
-ptione , tuce clurius dppdret , nulU Jlngelo* 
rum>dut hominum fiin&orumjmnc fumwigrdi 
dus honorem (j titulum t^Tduocdti noftrid* 
-pud Deum conuenireificut nuUieorum infcrU 
pturd etidm trihuitur . Qudtn enim dbfurdum 
dt<£ impium ejfe omnespy intelUgunt ,// rd* 
tione iujliticc hominem uel ^tngelum cC(juipdm 
remus Cbrifto >uero Deo (y homini :fi ftcut 
Qhriftum t it& hqminem ue{ Angelum , pro$i* 

tidtiwm 



0} 

mnnfcfitio 
dtfm.Clrij 

r^mptrt 
iutniri inttr 
fflkiCMrts, 

t wttrdtM tr 

I A| - 0 



^limijl 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 



Iohatifu Caput IL 37 

tidtionempro noftritjj totiws mundi peccdtis 
tffe dicdmws : tdm abfurdum (j impium uideri 



■ froftcflo delet.fi ipfos tdncjudm ^Aduocdtos no 
flrosdpudDeum interpellemws ^fyutprono* 
"^ m *\ Uscrent y inuocemiLS . Quod(jD f K^Augu^ 
flinus in expofitione buiws loci elegdnter dn* 
: itotauit,dicens:Si ^uis peccduerit, dit Iohdtt 
pes,-Aduocdtum hdbemus dpud^P dtremJChrU 
flum Iefum. Cbriftumpofuit, non fe. <y hdbe* 
vtus dixit , non hdbetis . mdluit feponere in nu* 
• meropeccdtorum^ut bdberet ^4duocdtu Chri* 
flum:qud?n ponere fe pro C brifto^4duocdtum, 
(jinueniri inter ddmndndos fuperbos ><\Ar= 
; v rigdntbicdures y yui prcetextu uenerdtionis 
fin&orumjpforum inuocdtionis (j intercefiiot 
tiis inueterdtum errorem ddhuc retinent (j 
popugndnt.i^Tuguflinusdifertedicit^illum 
m i fepro C hrifio ponere,<jui fe u4duocdtumdpud 
^ Deumpro nobis dufit dicere : Cbriftodutent 
ficutfMw* hturbdtofolium ipfius occupdrefdcrilegdm eft 
.. . /? fuperbidm ddmndndorum^ Rgregie uero ftxn 
~ . (flos colunt dc uenerdturquos^dum fud inuocd$ 
tionepro C brifto ponunt ^udntum in ipfis eft % 
' ^ de fententid ^Auguftini, inter ddmndndos fu m 
l \ L'< jMw collocdnt > Summd : dpud Deum nutti 

F f Muouto 



AnnotaJnf*Eprflo, 

\Aiuocdto, prfterqum foliChrifto hcus eft< 
gtd Cbrijlum nullo nobis ^fduocato ofu* rsl % 
Cbriftus enim nos uhro in tute\am <tc clientut 
Idmfudm recepit. 

irl <lc do&rind de unico medidtore Ad* 
uocdto Cbrifto y nihil impeditmutuM piorum 
freces , ([uibus ftDeo commenddre iuhentur. 
I^fdm(y fubfinem EpiftolceJobdnnesdicit 9 
crdn{umprofrdtribus y nopeccdntibu* ddmor* 
ti. Et Chriftusftcit nos Deo R^eges (j Sd* 
cerdotes : (jin ipfo dditu habemws dd pdtrem 
cumfiducidfed bdt preces noftrcc , folo Chriflo 
ptedidtorejn cuios nomine fiut^nitutur. Quid 
enim dliud elh , in nomine Cbrifti aliyiiii 
Deopetere, qtudm ipfum cdufc noftrce Aduo* 
Cdtu ddbihere^<t^uo,prcCter^ud7n^uod ininuot 
Cdtione Sdnfiorureceditur , ipfiinuocdtione, 
^bfentibus diuinitdS etid, tribuitur. Ab bocigi 
tur errore defiftdmusj? qui ncbk a Deopro* 
foniturfolu Cbriftum M edidtorem® Muo 
Cdtum noftru dpud Deum dmphtldmur.Quiwi 
foliws interce&ionts Fides^uem ufum in omni* 
bus dffli&ionibws O* dduerjitdtibus hdbedt,(j 
dduerfus omniu hoftium noftroru potentidtn CT 
crimindtionescorda iudUio Dei, fuMtum d* 

vimum 



lonaflfl 

:scto inttn;] 
mttiJtim 

)mni[trm 

wtffitah 
wfioiiiiidc 

fwkmi 
mnoitm 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 




^::::^::- 
•:f:cif.L::r;!. 

wBhRjm 



rtw frikfcj 



Ioliann» Caput II* 5 8 

timmnohisddddt, D. 'Vduhs R.om.2.mon m 
jlntuit.Qu.is intentdhit crimind dduerfus e1e» 
3os Dei s . DemeJl , oui iuftificdt , Quis itte 
M»i condemnet s Cbriftws eJl, aui mortuws es?^ 
imo^ui et fufcitdtws rft,<jui ettdtn eft dd dextra. 
Dei y fui ry intercedit pro nchis : ut ed demum 
fufiuefii fit y dc fxhtdris , Cbrifti M ortis y 
P^efurre&ionis , Afcenfionis , C *d Dex* 
mm Dei Sefiionis meditdtio ,qudinipfiw 
pro nohis intercefionis fiducidm , dniminoftri 
triguntur ,ry in ed dcquiefiunt. 

Hdnc Fidem in Cbriflum bdhentihus,cum 
Dews mifericors ,fide1is ry hftus peccdtd re* 
tnittdt , dc lefu Cbriftifih fui Iuftitidm pro 
vohisprdftitdm imputet-.tdtn iuftos eos etidm 
cordm fuo iudicio reputdt , o\udm iuftus e& 
ipfefiUwsDeiJefws Cbriftus,cuiws luftitidm 
pro nohis prdftitdm Deus credentihus impu- 
tdt , Qui igiturin bdc fide dmhuUnt ( ut,<[u£ 
de fide bdclenus dittd funt,dd inftitutum Apo 
floU dccomodemws)cum in ed iuftiti<£ hce uer* 
fentur , in aud Dews ipfe elh, ry fiUus eiws Ie<* 
fws Cbriftws * dt<£ ut fuprd diSum fitit, bac 
conuerfdtionis in 1uce confbrmitds 9 Jbcietdtem 
m Deo et filio em lefu Qbrifto conftitudt. 

Qudn 



Jt 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annota» in j\ Epifto ♦ 

Qiurefides h<£c eritprimdilU dcpracUrif,U 
titd uirtus,aud cum Deo ^Pdtreey F ilio eiits 
Cbrifto dmicitid contrdhdtur :cuius contrd* 
lend* rdtionem x^Apoftdlus trddenddm in bdc 
EpiftoU fufcepit, 

Et per hoc fcimus , qudd co- 
gnouimus eum , fi iuflfa illius ob= 
feruamus*Qui dicit 3 uouieum,8c" 
praecepta eius nonferuat , men= 
dax eft , & in eo ueritas non eft t 
Qui autem feruat fermone eius, 
uere in hocCharitas Dei perfefo 
efL Perhocfcimus,quddinipfo 
fumus * Qui dicit fe in eo manere, 
debet, ficut ille ambulauit , & ipfe 
ambulare* 

NVnc procedit dd dlterdm pdrtem con» 
uerfitionis in fuce^uce infru&ihusFidei 
confiftit } iuxtd omnid opera DiU&ionis Dei 
C proximi . Et ex boc loco olferudnium tst\ 
tdmetfi grttuitd fit remifio peccdtorum,ft<c 

credtnti» 



vMiftufa 

ujfiiiocijrriii'; 
■ifilkUm 

iiltSioMt 



himLti.fi, 
ii4isnigit:i 

".«iitttfst 



i 




Iohanru Caput IL 

/ credentihus in Chrifium contingit : hdctd* 
mengrdticc diuincc prccdicdtione 0 fludium ho* 
fiorum operum non tollitur ^fed mdgis dccen* 
ditur. ISfdm fidei hotitia^non eJJeX heoricdnt 
fcd prd&icdm, non eff ? (lerilemfed foecunddtrt 
honoru operum^I chdnnes hcc loco docet. Fru= 
(Ird igitur fihi hUvdiuntur de fide , qui operim 
hu6 dilecflionis Jfcecimen eius nuVum ddunt* 
Ac mdliticfe cdhmnidntur Do&rindm grd* 
llClLtlOlG tide^ui ipfkm diffolutionis uitct (j viorum cdtc 
Wflfai: fiM e fT e ^ocifirdntur.Quihwsutris^ fcripturcC 
ubi<[; y CT hlc lohdnnes reftondet . Cumcj-. fides 
. fer Dile&ione?n operetur^duo dutem fintgem 
vtrdlid dih&ionis mdnddtd 0 quorum primunt 
IflBS u dileJZionem Dei ^fecundum, dilecflionem pro* 
WS^t %imi ct nohis exigit : utrdn^ ex uera in Chri* 
i[fcilK0l$ P um fidcproficifci^Apoftolusnofter oftendir. 

Acde Deipiidem CT Chrifti dileSione 
frimum hic dgitiedm ex fide promdndreP ect 
tdtricis LuccC.j.(j Petri couerft exempld ft 
tis indicdt.De peccdtrice Chriftws dit: HZ^e* 
mttuntur peccdtd eiws multd^ quonidm dilexic 
w - triuhum, cuidutem minws remittitur y is ??ur,ws 
cftH^ diligie. Contrd huius loci corrtiptelds, inter }h 
Simonis (j peccdtricis colldtio a Chriftofd* 



JlKflM 

uat fcnuos 



{fcm 




Annota, iii]\Epifto* 

Sdprobdt,non modo ex fide dih&ionm fetjut^ 
fed hdnc etidtn db ilh dugmentu fumere . Qu& 
enim grduioribws dcpluribws peccdtis condo* 
ndndti % Deum mdiorem nobis grdtid ftcijfeue* 
Td fidedgnofcimws y ed mdiore etium ergd Deu 
dmoreinfiimmdmur. IV ecdliud ftbi Gbriftus 
lobdn.zx.uoluittubi diti^ttre^diligrtmeplus 
CcCteris? P etrus grduiws contrd Chrijlum de* 
U^uerdt, fuam reliyui Apofl oli . Chriftu* ex 
£(juo omnibws fudpeccdtd condcndt:bocbenefi* 
cio grdtide C brifti prouocdti 7 omnes Chriflunt 
diligebdnt <juidem y ftd fio Hetri dbnegdtio 
grduiusfuit peccdtum,<jua.m reliquorumApo 
ftclorum fugd , e o ntdiore Chrifti grdtU bc* 
neficioftdjfe&um effe , TetrtK uerdFided* 
gnofcebdt , cjuam relicjuos : dtcfr inde mdiortm 
ttidm dih&ionis drdorem ergd Chriftumhe* 
nefkflorem concipiebdt . Quo ^uidem Cbrijli 
dmoris igne fuccenfa P etru*,cum nibilnonin 
grdtidm C7 obfequiu Chrifti {kfiurus dc pdjfu, 
rwsfuerit^uod grdtifiimumfkceret, ouesfudS 
Chriftus ipfi.ficutreli^uis ApoftoVs.pdfcen* 
dds committit . hoc dmori* ergd Cbriftum dr* 
dentifiimodffe&uzrD. ^dulwsplnscdteris 
cmnibus in propdgdndd RudngeU do&rin<t 

Uhord* 



[otai 

pn$f 

Pcrki 

rimus cv 

JwiitiM 

iidiiflicir 
ijiwiilM 
iur VTOi 
itufdtHjL 

mXi 

Rtojtrji 
pcogioj 
kfri 

mQh 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 



r 



::.:::i:::::"i: : ;.: 

:.:/!. :«:*\:;i"' 
;(:%:::•;; 



lohafm» Caput IV 4° 

h^orduit.Quoof igitur lucuhnter in bis (jfi" 
tnihbus eicmtfis cernitur , ex fide oriri 
crienem Dei q Chrifti , id Iohdnnes hoc eti* 
]oiOprimum cft endit ,dicens 

Pcr hoc fcimus > qudd cogno- 
■uimus cum,&fc* 

DEi^r Iefu Cbrifti Fihj ipfius ueram 
nctitidm profitetur fides : bdnc certdm 
tjje dthere , fdpe dicimws . Eius dutemcerti* 
tudo duphci rdtione confiderdtur . Primum 
jva fineulld hdfitdtione ,nos in fummddpud 
Deuv: n^dtijejje ftdtuimus :huiws certitudi* 
n*6 cdufd c/l.diuincc gratidpropter Cbriftum 
fromifio . jR_ omdno.^.Ideo ex fidc, utfirmd 
fit prcmifiio % Deinde alid eJi rdtio certitum 
dinis Fidei, qvdilldm diuincc ergdnos grd* 
ticc certdm perfudficnem ,uere etidmin nohis 
tffe^certo ccgnofcimuside <jud D.Pdul.i* Co* 
rintb* \ 3 . V~cs ipfos tentdte, inquit, num fitis 
\nf;de.V cs ipfos prchdte: dn non cognofcitis % 
fuod Iefus Chriftws in uohi6eR s .nifificuhire m 
froli eftk .Quihus igiturfignis hdc certitudo 
tovflet , t^Apcftolu* hic indicdt : ncmpe dile* 
tiione Dei o proximi ♦ Ac dih&ionem Dei 

mdnddm 



mdndiitorum ipfius obftrudtionem definit. ^ ^ 

D e D ei dutem dih&ionejndnddtorum ipm p0O& 
ftus obferudtione dechrandd loquens.non tdn* 
tumprimorumtrium Uecdlogi prctceUorunt } 
obferudtionem nobis iniungit , cjuibus peculid* 
riter cultus Dei prctcipitur : fed in genert 
cmnium pr&ceptorum obedientiam recpiirit . 
Qudncjudm enim in priore Decdlogi tdbuld^ 
generdhMdnddtum de Deo dihgendo, in pd ^ atmm 
fleriore b/Ldnddtu de proximo diligendo ex~ 
pUcetur : <juicun<£ tdmen prceceptum dliquod :r r 
po/lerioris tdbulce trdnfgrediendo proximi EftflW 
Dileflionem uioldt^ reu* ell (j uioldtcc dile* fr;n; 
Sionis Dei, (juiproximi dih&ione prctcepit. *$pk * 
Idcob.z. T^nde 'Tfal . $ 1 . qui contra dile&iot 
nem proximi pudicitidm dlience coniugi, (y ip- - • 
Jius mdritouitdm eripuerdt ,ficdd Deumo* 
Tdt. Tibi tibifolipeccdui, (j mdlum cordm te 
ftci . Exmdnddtoru igitur Dei obferudtiont 
bominibus fides noflrd innocefcit ♦ ^icnotdn^ 
ter dicit.fi iuffd illius obferudmus < ISTdm bu* 
tndnis trdditionibus ferudndis Dews non dili* 
gitur,nec hoc drgumento>nos uerdm fidembd* 
here,fed ed nospotiui cdrere cognofcitur. : ^rnjdm y 



Iohann* Caput IL 4* 

Qiii didt noui eum, &T prarcc^ 
pta &:c* 

IAM dliquoties ddmonuimus ; lobdnnem 
ieh&dri y bdcpcr dntithefin dmpliftcdhdi cr 
dffeuerdndifbrmuUJdt igitur quodprius di* 
cit^lSI ifi quodplufculum e& uehcmcntU Jn 
crdtionibu* nrgdtiuis 5 quam dffirmdtiuis . 
Quid ni dutem menddx fit , ueritdtis ex* 
pers^uifidem (j cognitionem Dei(j Cbrifli 
idttitdt,nec cd obferudtione mdnddtorum Dei 
prchd t. Efl enim protefldtio contrdrid fMo^ 
nec enim fudm indnium uerborum idfldntidttt 
uerhis.fed ^uodmuho euidentius ejl fk&is re* 
ddrguitjuxtd illud dd Titum. i. Deumproz 
fitentur fe fcire^ cdterum fd&is negdnt , cum 
fint dhomindbihs O* dieflo non dudientes.C dd 
omne opws bonum reprobi. 

Qiri autem feruat fermone Sc c«, 

Hlccldre exprimit 7 dihcflionem Deifi* 
tdm effejn obferudtione mdnddtoru eius. 
filibetuerbd ^ApofloU coniicere in drgumen* 
tdtionisfbrmdm^M inoris locii in SyVogifmd 
bbtinebunt, Quicuna uerd fide Deum cogno* 

G fiiti 



Annota* inj\Epifto* 

fcit.uere etidm ipfum diligit. Qui dutem fer* 
Udt mditddtd eiu* , uere in boc charitdA Det* 
peyfcfld e&. Qui igitur ferudtipfiws mdndd* 
td y is uere Deum cognofit. H cec enim ordi* 
itc inter f coberent , ex Fide dilecfiio Dei y e% 
dileccione Dei manddtorum eius obferudtio 
ttdfitur. JSfec dubium , tjuinft quis integrdm 
JLegi obedientidm prdcflet^ perft&e Deum difi 
ligdt. Sed q&fe elh omnium hominum 0 quiperm 
fr<#e Legem imphdt y utuere in eo chdritd* 
tem Dei perffUm ejfe , dicipofit ? Neigi* 
turmircmur , Tobunnem perfeflam chdritd* 
temDei, credentibus in Qhriftum tribuere: 
dileclionis Dei^ficut (j obferudtionis nidn* 
ddtorum eius perfc?io y primum fecundum edM 
obedientice noflrde integritdtem dttenditur^ 
qucc exd&ifiime Legi DeireJJ)ondet. Ab hdc 
perft&ione p^ocul dlfunt omnes ftnflh, dum 
inhdcmortdliuitd degunt.^PrdCter hdnc dlid 
e& perft&io obferudttonis munddtorum Dei y 
qucc non fecundum nojlrorum operum puritd* 
tem^fed iuxtdnumerum prtceptorum Legis^ 
CT udriubonorum operum generd obferudtur y 
ut (^udn^udmnullum opus piorum perjrcfleft 
bonumjdnun hficinchodt* obedientU Legis 

opera, 



loham 

tfjlotioruffit 
Itscxtmfh 

uftffSiJta 

ttuciicniLt 

Viftiiifiifrlis 

umiuticM 
tfiftrutnn 
Mnoinalf: 
ntofifiit. 8m 

ZMtlligi Jtj 
N ficut I 



• - ■ .'i 



•.:.;:<• 



... •••;::. i 



lohann. Caput II, 4i- 

t>perd,prccjldnt fecundum omnid Deiprtce* 
ptd y CT bonorum operum generd. 

FLes exemplodihcidiorfict.Mdths. E* 
ritis pcrfiSiftcut Pdter ucjler in ccehs per* 
f&n esl. H ocft de ed perfclione dccipitur, 
<[ucc exd&ioni Legisre$ondedt } co7:cio Lcgis 
tfl } (jud: omnes homines codemnat.Si ucrohoc 
Gbrifti difcipulis diSu cjfe intelligatur 7 edm 
ferfe&ionem haud dubie dh ipfis rcyuirit , ud 
qudtnimitdtione coehftis pdtri^ tcndere debe^ 
dnt 0 o peruenire etiapednt. Ed esl eiufmom 
di^ucc nu in dbfclutioneftd in generibws cpe* 
rum cofiftit. Sicut enimpdter ncfler ccehftis 
non tdntu honis bcnefkcit } fd etic7mdlis,(y mit 
titphiuid faper iuftos etiniuftosiin ec } td?netfl 
nonpdfibus cC(juis ^generihus tdmen operu tjf* 
dem y pdtrem ccchftem ptj fequuntur. Sic dlibi 
ttidm prdcipit. Eftote mifericordes , ficut 
fdter uefter in coclis mifericors cft : non po= 
tcll intelligi denoftrcC (? mifericordicc Dei 
ifqualitdte 0 £Udm nemo dffecpsitur.R^cftren* 
dum ergd dd numerum uel gcnerd operuvt 
tnifericordict , quorum funt duo , ddre (j re* 
mittere : ficut Chriftus fcmetipfum eo 1oco 
txponit y dicens . R^emittite , (j remittetur 

G Z uobis y 




Rw 



Annota.m jJBpifto* 

uohis , ddte ,(j ddlitur uobis. V ert igitut 
credentes in Chriftum 0 non tdntum unu??idut 
dlterum Leaisprxceptuntjed omnid ohferudre 
ftudent : ficif cdhflis 'Pdiris perfSionem 
quoddmmodo ccmulanturjn pjs igiturlohdn** 
nes cbdritdtem Dei ^perft&dm effe dffirmdt y 
eode?n perfclionismodo^uomdnddtorum Dei 
perfcldm ohferudtionem in credentes, duxilio 
S piritns fdiifzi ddiutos 0 in hdc uitd cddere o a 
(lendimus. 

Pcr hoc fcimus , qudd in ip{o 
fumus &CCi 

IVdicium mimmzjklUtuer* fidei in cordi* 
hus noftris.oftendit effe dile&ionem Dei 0 (j 
ohferudtionem vidnddtoru eiws . Fieri enim ne* 
quit 5 <juin Dews pro clementifimo Pdtre, (j 
Filius produlciftimo fthdtore noflro^uerd fit 
dedgniti ^nos in fui drdentifi?num dmorent 
rdpidnt. ISF uncdlid fideiproprietdte prchdt: 
ohferudtionem ?ndnddtorum Dei , non duhiunt 
effe prdfentis fidei fignum. F.ides enim nos 
Cbriflo inferit,R^c??id.8, JSfulh nunc esl co* 
demnutio his, ([uiinfttifunt Ghrifto Ieju. Io* 
bdnnis i^. Ego fum uitis uerd 7 uos pdhnites y 



Iofiant 

\0ttinW 

$tio in C!> 
-htutrd) 

^idcjrucijh: 
wimfrudti 
]:i } (jum £ 
ilitnsuf^diin 
uigituriitit 
uuidriftidti 
z:\lleinztrdi 
iMclferjdtit 
/\v 

- v :. ::::!:: 

Ftattts^ 
uumfct 
ptum v 



'ireiji,,, 



IoIiann*Caput IL 45 

yuimdnetin me y (j ego ineojuc ftrt fru&um 
tnultum , Et fne me nibil poteftis jkcere : not 
jlriinfitio in Cbriftum mdnfio noftrd in 
ipfo^ccnftdt uerdfide.Sicut dutemjtifi Gbri* 
fto inferdmur^ (j in eopermdnedmus^ nibilho* 
nifacerepoffumws : itd fi in illo fumus^nibil bo= 
ni c[uod nobis jkciendum fit , prdtermitte?nws y 
Tsfecf. enimpdlmites erunt fteriles, quiuiti tct 
jertili dcfrngifzrct funt infiti. Cbriftm enim 
uberrimos fruflm , obferudtioni* mdnddtorum 
Dei,(y uercC dilecflionis tulit y ficflus Pdtri 
cbediensuff dd mortem jnortem dutem cructi* 
Qui igitur dicit fe in eo mdnere 0 id quod jhci* 
unt } quicbriftidndm fidem profitentur \debent y 
ficut ille in uerd Dei dilecflione, (j mdnddto* 
rum eiw5 obferudtione dmbulduitjj ipfi dmbu^ 
Ure 0 (j qudm profitenturfidem GhrifiifGbri* 
flidnd etidnt uitcC conuerfiitionebominibus dp= 
probdre,ficut Idcobus dit , ofiende mibifidem 
tudm.per operd tud ? (j egooftenddm tibifi* 
dem medm 0 per opera med. 

Fratres , non praeceptum no- 
uumfcribo vobis 3 fcd pra-ce- 
ptum vetus,quod habuiftis 
r G 3 ab 






\ w\ l m 

Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annotaanj.Epifto. 
ab initio. Prseceptum vetus eft 
fermo , quem audiftis ab inicio. 
Rurfus preccpcum nouum fcri 
bo.vobis,quod uerum eftin ip 
fo,idem vcrum eft 8c in vobis, 
quia tcnebrseiam prsecereunt,' 
OC verum lumeniamlucec. 

PRjuffjudvt in dotirind de dileclione, dd 
y utemam Ohd.Hta.tem nomindtimnobis 
comfnenddnddm progredidtur,g C nerdUm audt 
ddm ddmo:iitionem , de frtcepti dileciionis 
uetvjldU cr nouitdte ;per occupdtionem in* 
urferit . c_^f c uctuftdtis commenddtione, dd 
diligentUm cr fedulitdtem ferudndi bocpr*» 
ceptum nos excitdt^udfidicdt. Frdtres, quos 
mutu£ dc frdternd? inter nos diUcTrionis cdu* 
■ fi ,/ic dppello , non ignoro , ne$ inficior , me 
res mdgitds (j difficiUs a uobis exigere « dum 
uobis diledionem pracipio.cy in ed CbriJlum 
dbfolutifimum exempUr imitdndum pr C pono t 
t^4i hoc prdceptuvt non nouum , (y ame prU 
mum ucl is ddtur,ut inuifx cuiufddm nouitdtis 
pdio, dd idferudttdum difficiUores tdrdioresf 
mtruo uosprdbere non pofitis.EJl enimtw. 



lohac 

' tfuftniis M 
jr&Mfffe 

■crttrMofn 
dqun Ailtt 
■tfChifioitc 
•sDtuntzu 

••• \::t:c. . 
•<c'C ?*:*.'■> 
:'.t :.:r.: 
x&imiojn 
l*<Qurri 

*kgisp( 



■". •:«.:.: v 4 
•:t.."v' 

0 

' ' :::.::::» 
tfndkfi 

... 



Iohann, Caput 1L 44 

%Wpr<tceptum,duod dh initio ueflra ad Chri* 
flum conuerfionis bahuiflis ,nec tum primum a, 
tneaccepiflis . Qtidmenimalia excelhntiorcm 
do&rindtn bdbuiflisjriufcjudm uobis E uditge 
1ium annunciaretur.quam docfirina diuind le= 
giSy^udm Dews omnium dc fingulorum bominu 
cordihus infcripfit , C7 in Decahgo,per M o* 
fen flupendis Mirdcuhs promu1gduit s Hdc 
dotfrind omniumprimd fuit in mundo t Primis 
enim pdrentibws inprimd conditionefiiit indi* 
U:pofledper ldpfum ipforu ohfcnratdm, Deus 
leae per Mofen ddtd U1uflrduit.Qu<e quidd* 
Uud.^uam dihSione Deirj proximi prccci* 
fitfCbriflo dicente M atb.xz. Diliges Do* 
minu Deum tuu ,ex toto corde tuo, (j i* totJ - 
dnimd tua,ey in totdmente tud * etproximum 
tuum,ficut teipfum Jn bis duchusmanddtts to* 
td 1ex(j Prophetx pendent.EJl igiturprd- 
ceptumdiUSionisuetuflifimum ^uod hahui* 
flis dh initio, femperq uch-s frudndum effe du 
xiflis . Quare ne nunc auidem eiws olferudtio* 
nem detreSdhius.N dmfiodde Ahrogdtiot 
tione legis per ChriflujdSadocemws^enofirt 
perleaem condemndtione , non aut de 1egis ob* 
ferudtioneinteWgitur . Ndmlexnosnonpo. 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 





Annotaanj\Epifto. 

ttlh ampjius coram Dto accufart,cui ChriJIus 
nobisfatit&cit, eam tamt Cbrijlusfuo SpMt* 
Uciendam,nobis ttiamimpofuit: cuius obferua* 
tiomsrationt , ^uoniam nouitatis ajiauid per 
Ghrijlum , cr p er fidem in Chrijlum creden* 

trt^ccfit^etusprceceptZdileSionissouum 
etiam a Chrijlo Iohann , j. uocatur . N ouum 
prctceptumdouobis, utuosinuicem diJi^atis. 

Sed fua: e& ij} u ratio , unde uttus prctctl 
pwsouiprxceptiappeJJationem fortitu e£ s 
PapifU ideo nouu dici docuerunt,cjuia CkrU 
Jlus Legis prccceptis , ^uccdam Jeruanda fu- 
peraddiieritgrauiora & prtcepta , rj conft* 
ha, Mattk. 5 .Sed Chrijlus ihidefSumLe, 
gk, a-ui nuJJus erat, nonfuppJet,fed Leqem no 
inteJJeSam interpretatur , ty d Pkarifcicis 
optnionibuso- corrupteJisrepurgat. Sienim 
propter tiufmodi additamenta acfuppjemer.ta, 
itouum diceretur diJeSionisprcCceptum, }:l am 
potiortm rationem reddent , cur nikiJominus 
fit cr dicaturprccceptum uetus s . Vetus igitur 
dicitur , quod pue d Dtoprimum cordibus ho- 
minum indtrttur,fiut ptr Mofcn inftaurare* 
tur,fue per Chriflum txpontrttur ,resfem* 
ftr tafiem, Dei Oproximi diJcSlionem ,tadS 

ptrfcc?ioac 



' ( 

iut,ft*4 
'trijldnii' 

ilmutrud 
::'::tmi< 
mrtfrrift 
■r.ittriAi: 
wsr,rtttn 
«t]um 
riifcrimti 
tytttitim 
vtrCbijit. 
Wt,4clit 

'"";::-•: 
■ •--:::-:•• 

^ilfolii^ 

l&C itf uni 

'htuiittu 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



/:/: : ;:>;;7 

»••: 



::::r-' ::> 



Iohann.CaputlL 4? 

ferfr&ione exigchdt . Quundo dutem nouum 
prdceptum d Ch^ifto , cr i lobdnne hic dici* 
tur , quis nouitdtis tdlem rdtionem lohdnnes 
djsigndt^ud ojlendit ? & 7fg* Wf prcfftet , (j 
tam prdftdndi fhcultdtem (j uires , qucC nos 
deftciehdnt s ftbmhiifttret.Quod ueru eR in ip* 
fojdem ueru esl (j inucbis (jc.Vbireldtiuu y 
Quodyfi gentris congruitdtem fveSlcs ? nonui± 
detur rcfcrrifoffe in Grccco dd pYd ceptum: ut 
rum ?::ateridliter fumptum >ut grd?nmdtici lo- 
iuuntur y reftrrifotesh 0 (y dd genuindm ftn<* 
ttntidm elicie:iddm:eo referri etia dehet.Igi* 
tur difcrimtn obftrudtionis frdceftidileciio* 
nis dfpelUtionum diuerfttdtempdrit. Ndm 
prd. ter Chriftum nemo unqudm Jcgem integrc 
prdftitit , dc (i qude operd legis externd dbho* 
minihus frsftitd fuerunt , illdfuerunt ftmuld* 
td cr H ifocriricd ; itd$ extrd Chriftu, ijuod 
dd ohftrudtionem legvs dttinet ; nihil e/l cdn^ 
didi,rihil folidi.nibil ueri in hominejed ei mul 
td ddhuc defunt 0 (j [i cfudihond legi6 ofera. 
prtftdre uidetur,H yfocrift omnid funtfiicdm 

td . t^At in Chrifto uerum eJl frccceftum di* 
hfiionis: quid ifft folu6 uere, integre, (yfer* 
Mcilludimfhuit: quiPdtriobediens fkSus 



Annota,inj\Epifto* 

t&^ uff, dd ?nortem Crucis , bdnccj-. pro inimi* 
corum fuorum ftjute fiflinu it. 

Idemdutem uerum eR (j in fidelihus , cfui 
non tdntum Chrifii exemplo prcuocdti y fed & 
Spiritu* Cprifiiduxiho ddiuti.inhdc uitj. 
inchodnt uerdm , feridm , q- corddtdm buius 
prceceptiobedientidm.Prdter innumerd dlid> 
duo infignid buius obedientix exepli habemut, 
Stephdnum ordntem pro interft&oribus fiis y 
^4&or.j . et D. 'Pdulam fdn&e d{ftrmd7itS, 
fifieripoffetfe cum cCternx fud ftlutis diffren* 
dio y IudcCorum fdiutem effe redempturum. S/c 
igitur grdtid , qu& per Cbrifium exortd tlb^ 
liberdt nos d Legis condemndtione : Chrifli 
ueritas dutem db obferudtionis H ypocrifi k 
Cum enim (j in nobisuerufit dilecflionis prcc* 
ceptum^hdncrdtionemfuhvicit. Qui* tenebr<£ 
prtttereuntfj uerulumenidm lucet (jc.Cbri* 
fii y il1ufiris notitid y (j ipfius ueritdtis ffilen* 
didifiimuiubdr, tenebrdt nofirjc ignordticc (j 
H ypocrifios, ?nsgis mdgisty fubinde difcutit. 
1 deo in prdfenti dixit ,pr ditereuntiquid in hdc 
uitd ordimur bdnc noudni (J uerdm Legis obe* 
dientidm>(j in td quotidieproficimws^dc infu* 
turd demuuitd edm perficiemus: intercdfem* 
$er tenebrurum ttoflrarum cdliginis dliquid 

rcmanet 



lotonn 

jan fuum ( 
{jadhuc. 
iiinynluir 
iculumin< 
anoditirai 
feeft,&i 

tcmaetm 

m dcctzi: i 
^ tfftnit. ( 





.5, 

'••• : ^ 
• '•'••'-•: .;« 



: :•:;>•,:: 



lohanm Caput IL 4# 

rtmdnet. Tvunqudm tgitiir inhdc uitd fubfim 
ftendum,ftd (jJiotididnis profe&ibu* cotenden* 
dum elh adfuturdt profclionis metdnt. 

Qui dicii fe in luce efTe, Sc fra= 
trem fuum odit 0 in tenebriseft 
vfq? adhuc Quidiligit fratrem 
fuum^in lumine manetjCt orTen= 
diculumin eo non eft.Qui au= 
tem odit fratrem fuum, in tene= 
bris cft , SC intenebris ambulat, 
Sc ncfcit qud cat , quia tcnebrae 
excsccauerunt oculos eius. 

I^AlSrf dccedit dd commenddnddm nobis 
dilecflionem frdterndm , dc fuo tnore per 
jtntitbefin tenebrds lucem , odium CT dile* 
cl:ionem opponit. Qui dicit fe in hce,ejfe(y 
cdit frdtrem fuum , ddbuc intenehris e/Zeyc. 
In hce fe effe dicit , qui fe in Cbriftum 
credere confitetur. x^At ftmuhtd erit b<ec 
Fidei conffio , nec uerc per fidem Cbri» 
jlo<juis feinfttum dicitfifrdternd chdritds de* 
jucrit. H cecenimcum hoc Cbriflidi&ocon* 

fentiunt. 





' ^ \ \ - m 

Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annota.inj\Epifto* ' ofl3n: 

fentiuntjn boc cognofcent omnes , ouod difcU '^ ittrnd * 

puUmeifitis , ft cbdritdtem bdhueritvs inter tfliMinm 
vos mutudm.lSFdm in1uceeffe >t y ejfe difcipu* 

7um Chrifhi, nihii differunt. Frdtres dutem, - : " ; 

bicnon tdntumtjfdem pdrentihus progndtos, ■ 
tton tdntum noflrce R_ eligionis ©• Fidei con'-. 

fortesfed omnes fimuUomines intelligit-.quos 
communis ndfcendi fors <y conditio nohtjcum 
coniungitjws omnes, notcs rjy ignotos, domc* 
Jlicos cj peregrinos , dmicos (j inimicos,pro md - 
fidtrihus diligere nec ilhs odijfe dehemus . O = . •; : • - 
dium dutem hoc hco non tdntum eil dmdrulen* ifroiimtik 
tu dnhni <y inueterdtd ird , qua puulidriter d m . 
contrd quintum Decdhgi precceptum de1in= u 
quitur, non occides ,fed proximi dihSioni op= 
■pofitum ,fecund<£ DecdhgitdhuUprcecepto* 
rum omnium trdnfgrefionem fignificdt. Sicut . 
enimjrdtrem di1igit,<jui bonordndum honordt, 
aui uitdm eiws nulh tehrum qenere imtetit^ 
dui nullum ddmnum rebustp tus tnfert^aui H= 
lius famdm 0* exijttmdtionem non lddit :itd 
Jrdtrem odit , aui bctc fkcere negligit , dut his 



. *~ i * w w - •■urtnttr ta 

contrdridettdmdejtcrndt. , , 

t- rr j. i 



nuu 



Et offendiculum in eo non 
eft cVc, 

Frdternd. 



jniflfl 



lohanru Caput II; 4? 

T^^rf^rTirfc^r/^ nontdntum elh teflU 
X monium in nohis lucentis fidei^fed ipfd elh 
ttiam lumen Chriftidn<£ conuerfctionis ,ficut 
enim Fides ell lu?nen chdritdtis 5 itd cburitdfi 
totiws ChriflidncCuitcC,/tne offendiculo trdn* 
figenddC. Et ficut in rehus omnihwscum Deo 
dgendis 0 fifidem prdlucentem fequemur , non 
offendemus : itd quiccjuid egerimus cu?nproxi* 
mo^fiin luce chdritdtis dmhulemws , nullum 
eritinnohis offendiculum . ^Primum, enim nos 
ipfi von impingemus , ddmittendo dUquid quod 
cu?n proximi dile&ione pvgnet. ISTdm cdfti* 
gdtiones dff>eriores 5 ohitirgdtiones dcriores 9 
<ju<£ tdnpidm contumelicc (j conuitid cum chd* 
ritdte pugndreuideri poffent , fi du&u chd* 
ritdtis fidiit 0 non fant offendiculd 5 fed necefi* 
fdridfrdterncc diledionis officid. Deinde nul* 
hmproximo noflro offendiculum prdhehimus y 
dum non tdntum dh omnihus illicitis^fed a qui* 
lufddm licitis CT concefiis etidm dhftinehimus. 
Atcj-, hic efl eximiusfidternce dile&ionis ufus, 
quo diligenter cduetur , ne offendiculo fimus 
proximo. Multd nohis fideilihertds , inqudm 
Coriflws fiingiune fuonos uindicduit, per??iit* 
tit^uccfdterna dile&iofhcereprobihetV e* 



Annota.inj.Epifto. ^ 

fci quihushhet cugrdtUru dSione ClmJlUn* ^ ' : ' 
fidei libertdte concejfum eft ; fed Cduendum ne 
hcec Ubertas in ojfendiculu ry pernicit fidtris " 

exciddt , id <}uod fidei lihertdtis moderdtrix * ' 

d*rit46,egregiepr*lliterit.2uemddmodu D, m " 
^dulR^om.i^copiofe oJlendit,dc interrelU 
fudfic dit.Sipropter cibufdter tuus cStrifia. - 7* " 
tur,non Umfecundum cbaritdiem dmbuhs. Si 
igitur tdnu cdutione dileSion is o p*s ed , in 
Ucitis cy co cefiis nonnunquaprd termittendis, " - ■ .' 
multo mdior curdddbibendd elh chdritdtis /n MwM - 
illicitis C7 inconcefis prorfut omittendis , nt A 
$uo modofimu* offenfioni proximo. Quure $ d 
R^optd.i^uos slpojiohsfideiiure in Jiherta skwi h 
tem djferuerat: eos ckuritdtis dehito rurfis in I /wij 
firuitutemquoddmmodoredigit. ISfemini /«« 
pie,$uic>2udmdebedtis z mfihoc ,utinuicem 
ditigdtis.Ndmyudiligitdherum ,Legem 
imphuit,nempe:di1iges proximum tuum , ficut - . 
teipfum* Quemddmodum igitur ocuhs cdpti X ( . . 
«ok po^J /»* jbutdrum dc pr.t cipitiorum perU 
cuhdeclindre , itd hmine ftdtern* dile&io* 
msorbatt , nonpojjuntprcecduere ojfendicuh, 
jk/« /» prcccipites ruant ipft , q- /n miwj» 
fecumdUosquo* trahant, 

h« *»"** 




m 



•J) 



loti 



IL 48 



hatitt* L,api 

tidc de manddtorum Dei obferudtione » 
C ^/06 ohfirudtionis partibus ,de Deidi* 
le&ione proxi?nicbdritdte } eddembreuitd= 
tepercurrit , c^vd pdvlo dnte perfirinxit :in 
Quibus uera rr fdhitdris cognitio Dei 9 (j Ie* 
f Cbrijli M edidtoris noftriconftjlit . Qui* 
bws itd cogniti* dtq, feruatis ^uonium in 1uce 
ejfe dtq; d?r:buldre reperiemur , ficut Dews elh 
in hce , o* Cbrijjus in luce dmbulduit , fo* 
ciuarrm cum pdtre (j ftlio eiws Iffu Ckri* 
jlo hdhebimus . Cuius iungendd rdtionem (J 
modum -Apcfiola^ trddendum^ut fotpeidm di* 
fluw efl 9 in boc fcripto fu fepitiet mdiorem fui 
inflituti partem idm dbfoluiffet , nifi non tdn* 
tum breuius dicld 9 uberiorem explicdtionem 
defiderdrent : fd dd hdnc (y uerdm dpofto* 
hcdm de fide (j diUcflionii operibws do&ri* 
ne?n , contrd mi.hiplices corruptths retinen» 
ddm dcprdflctnddjn , prdmonitionem (judnddm 
ttidm ex cfficio dddenddm effe duxijfet.N on* 
dumenim fdtisrc#e(j fidditer docendi mu* 
ntre defun£lu* esl 9 qui ^.uidumnihilfklfi (j d* 
1ieni s db Evd?:geUo de fide CT operibus trd* 
dit^uin indnem etidm opera fumit in hi* re<fl e 
doundx :nijl de contrdttjs etidm erroribus, 

ipforumg 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annota* mj\Epifto. 

ipforumcj dutorihws cduendis y difcentespr** 
monedittur. SicD. 1? dulusinjuis Kpiflolis, 
Cr in ^L&is , fklforum do&orum i?npofturdS 
cduendd* detegit: fecutws nimirum principis 
Pdjlorum, Cbrijli Domininojlri exemphm, 
ite,qu<c uerd in fermone illoin monte hdhito y 
Lldtth.j .6 . C 7- docuerdt feudopro* 
phetdrum ?ne?iddttjs corrumperentur-2 feu* 
doprophetis , tdn^udm a> Lupisrapdcihut t no- 
his cdtiendum prcccipit :%rut cdueri pojsint, 
qjiihus Lvpind rdpdcitds^fuhpelle ouind htere 
co^nofcdtur ^certd jtgnd monjlrdt. Kxcjui* 
hut^ihi T feiidopropbetdt cognouerimus y ne ip* 
Jts oh excellentid ^uccdam donx , quihws ple* 
ruv^prdjldnt (j confidunt y pdrcdmws : fd ut 
tdn^udm hojlihus Chrijli Jvrtiter refifidwus, 
prcldtd fudin illos extremi iudiaj fintentid, 
dnhnum nohis dddidit , noscj confir?ndtiores 
reddidit. Qudmohrem, ne y.id inpdrte (j A= 
pojlolus nofterfuoojficio deeffet^de vscduen* 
dis^yuihus fideity diletlionis fynceritd* cor* 
ru?npitur ^pduculd quccdd?n fuhiunget: inter* 
pofitopriws yfiue prcecedentium Rpilogo^put 
fuhfe^uentium Exordiolo, ^uo indicdt^ ddeof* 
dem^ucc fuhfequentur pertinere , ddquos prct* 

cedentid, 



fpiaflJ 

mjcnfuj 
■fatisfcrfyi 

Scribo uoi 
remktua 
propicr : 
uobispn 
nouilus i 
cft . Scnb 
tcs, guo. 

Saipfiuol 
am cogno 
Woeflj 
kntcs^ 
5( ucrbur 




I ofiann. Caput I L 49 

cedentiafcriptafierint : nifi quis mdlit huius 
prdfentis fcripti collationem fieri , cum lite» 
rulis^uas dntea ad ipfos firtafis dederit 3 de 
fide (j operilus DiU&ionis. 



Scribo uobis filioli^quoniani 
remittuntur uobis peccata, 
propter nomen eius ♦ Scribo 
uobis patres , quoniam cog= 
nouiftis eum , qui ab initio 
aopn^l eft i Scribo uobis adolefcen= 
tes , quoniam uiciftis illum 
malunuScribo uobis pueri, 
quoniam cognouiftis patrev 
Scripfiuobis patres 3 quoni= 
am cognouiftis eum , qui ab 
initio efhScripfi uobis adole= 
fcentes,quoniam fortes eftis, 
Sc uerbum Dei manet in uo= 
bis , 8C uiciftis illum ma= 
lum t 

H M 




Annota. in % Epifto* 

t^Ad 0uos igitur^fue in dJid dJi^Ud , 
/77 /)^c eptflcljt hd&enut fcrifferit , *>/c/f ow» 
ntbu* , Q 7///7/C <*c deinceps fcribdt ,diliz 
genter CT dttente Jegendd fe^uendd^ hor* 
tdturrj monet . H d&enws dutent fripferit 
1*ueris , -Adclefientibas cr Sevihus ,in<jiws 
detdtum 0 fiue ordines > fiue grddws quosddtn 
infigniores > omnes hominum ccctvs diui* 
duntur:pjs igitur omnibus , pueris , ddolefcen* 
tibu* (j fembus.fc fcribere , cr qud fcriljt^d 
eosdem omnes fae&drt dc pertinere dccet. 
X^At primi dtdtum grddus f ficut dudS hlc 
dppeJUtionesponit , FiJicJorum (yPueJJo* 
rum y itd edrum duds etidm rationes ,huius 
dtdtis mo^ibus conuenientes , ddjlribit . Sf* 
tut enima fiJicJis ufum rdtionis nondumhdt 
bentibws y patres bdrbam ueJJkdri , CT a ^¥ 
muJtd ferunt , ipfis^ condondnt : ndtu uet 
ro grdndiores fiJios ob peccdtum dJi^uod 
dbdicdtos , eocondqndto , in Jocum nume* 
rum ftJiorum recipiunt : itd cjuos Deus , re* 
miJSis peccdtis per fidem in Chriftum, dd* 
optdt 7 re<?te ob idfiJicJidicuntur.PueJJidu* 
tem ideo , quodcognorint pdtrem cctJtflem. 

1>dtrcs 



Jofiar 

s %trescnr. 

im cocptrw 
mitdtis wi 
i pfli tf& 

m dpfilldt . 
b , wcnidft ; 
\ nullit : m 



^niunt, 



««10, c 



Jhl ?wi , 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 



:,•::; > : L~ 
' 

• tS 



:r;.--V;.J 
•:::::•:;.?!:.'„ 

. .•:.-'.:. 
•?-r:;. ::'r:',.i 

•■ ::::::•/• ii 

:: :•--" 

x:/Mf 

'; ::.'- :: ' 



lohann, Caput IL 50 

Tdtres enim vtdxime dele&antur, cum ip s 
fos fui pueri primum aonofcere , ipfhf. ar* 
ridere caeperint . Ldm autem prudentU ey 
dntiytitatis notitid ,auoniam firme prcpria 
eS fenilis cctat/s : qudproper agncfcentes 
tum, aui fuit ab initiol auo nhil dntiquius, 
pdtres appeUat.t^Ad dtbellandos uero bol 
fies , Quoniam uirium rcbore cctas iuuenim 
h's exceliit : auare aui per fidem in Chri* 
Jlum Diabolum potenttfihnum boflem fu=. 
perarunt , •^Adolefcentuhrurn nomine uo=> 



Qudnquatn autem unicutck credenthm in 
Cbrijium ,f cut omnes iVl<e rationes optime 
conueniunt , auds finguldrum tftdtum dppeU 
Utionis , hit -Apoliolu* dftigndt , quilibct 
enim in Chriftum credentiurt , nouit iJlum, 
<fui eJl ab initio , cuilibtt eorum peccdtd pro* 
fter Chrijlum remittuntur ? (juiltbet uizit iU 
hm JSddlum titdpro diuerfitdte bdrumrd^ 
tionum Pueri , 'Ddtres (y t^fdclefentes 
re&e ftvguli dppelluntur y cuemcuvf tdn* 
dem annorum nwnerum uiuendo dttigerint. 
*Edmen nibil obfldt , cjvo minus (y de uitct 

jtrl z bnnidndC^ 



AniiotaJn)\Epifto* 

humdn&fj de Chriftidnce fidei dLtdti\>uz,A* 
foflolum locjui intelligdtur. i\7 dm fudmt* 
tidm putritiam hdbetfides } pueritium fequU 
tur ddolefcentice rohurjidnc excipit mdturitas 
rttdtis fenilis. Ephef^ . Dedit dond , inquit, 
hominibws > dlios fiidem ^poflolos (jc . donec 
peruenidmws omnes in unitdtem fidei (j dg* 
nitionis fihj Deijn uirum perp(flum,in menm 
furdm actdtis plene ddultce Chrijli • ut non 
dmpliws fimwspueri 0 (jtii flu&uemuA cr circum* 
firdmur^uouis uento doflrinc? (jc. Et in hoc 
fenfi^cum fe dicit P ueris^P dtribws (j ^ido* 
lefcentibws fcribere , omnibws ^fiuepdrum^fxut 
multum ^fiue mediocriter , in fidei dottrind. 
proficerint , hdnc epijlcldm lcgenddm com* 
menddt. Secundum bas fidei dtdtum diffe* 
rentids^puerifocpenumero funt grdndeui<ilio* 
quifenes .(j contrd , pducos dnnos ndtipue* 
ri ^funt fidei ?ndturitdte reuerendi pdtres. 
Hi gudntumuis breue temporis fjdtium ui* 
Udnt^ficut imntdturdmorte prduentos obiifi* 
fe^cenfendum non e&;itd ft quiuerd cegnitio* 
nis Dei (j Fidei Chrifiidttct expertes , millt 
dnnos uiuendo complejfent 3 immdturd mortt 
•prtoccupdtos decefiffe exiflimandu cJl. Cuni 

tnini 



lohar 

gClriJlifiJ* 

imawu 

Ai comn: 
Micm , hi: 
xifittunta 

"TCcp; * • 

miifciilm 

Wi*iicioV lTi 
^imintol 

wi tu3ju cv 
Wiuiocl 

* cikfcQ 
^ioclrint 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 




20 "v»f 



• :: • m 
■'•••'•■*• 

' 

. -.■'■:;::.-.; :ff 
•■ .•: ••;-:r.i:i: 

.;rr.r.^ ;• 
..., ; .;;:-:'.: 1 

: ;:^:' 



Iohami.Caput IL e?o 

cogno* 

fcendicohndi<f;grdtid y poti(?imum in hdnc uU 
tdtn ttdjcdmur , quipuer uel ddohfcentulus ue* 
tdm Chriftifidem ddeptus eft^ (j ininuocdtio* 
ne FHtj Dei Iefu Chrifti obdormifcit, etfifor 
tdftis nondum fktk uixerit dh's , fibi tdmen 
fdtis diu uixit. Qud de re infignis e&locws 
Sdpien, 4. ubi dicitur t Senettutem honorifi* 
Cdm non dnnorum numero conftdre^fed uerd fd« 
pientid (juitd immdculdtd. 

^Ad commenddnddm dutem do&rindm ^l* 
foftolicdm , hic locus non incommode fbrtdfiis 
dccipi etidm poterit 9 de uitct humdnct dtdti* 
bws^udrum nulld nonidoned elh^dd dddifcen* 
dd?n (j cogncfcenddm do&rindm ^Apoftoloru. 
In dlfjs difcipUndrum generibwsjjiultd remo* 
nentur a pueris > <ju<£ dduhioribus (j confir* 
mdto iudicio Viris cognojcendd referudntur: 
quin etidm in eodem nonnunqtidm genere ftu= 
diorum muhd cum dtdte funt mutdndd: t^yfb 
Apoftolicd do&rind ,ftbi perpetuo elh con* 
fentdned in omnibws cttdtum grddibus . Qudn^ 
audm enim ^Apoftdus \ . Corintb.4. , U&isto* 
tu non cibo fc Corinthios dluijfe fcribit ,hoc 
nqn dd do<flrinct ? o rerum in ed trddenddrunt 

Jrl 5 diueu 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 





Annota*in)\Epifto* 

diuerfitdtem 3 fed dd ddminiftrdndi docendig; 
modum e/l reftrendum. Qudnqudm enim dli* 
tcr cum pueris 5 dliter cum dduhioribws (j 
profeSioris dtdtis howinihus dgendum (it , 
Idem tdmevi utricf: funt docendtjdeo M ofes 
qucc Dco iuhente P dtrihus tr^diderdt 9 td* 
di 7it Libtrs ipforum incilcdndd pr^cepit. Kt 
Sdlomon FL_ex> com?7i cnddturus fus pdrabo* 
v tts-, ex cCcj-io tuerfe , ddolefcentihu* fcnibws 
profutura* dffirmdt. iLsh enim hdc eximid 
htus doSrindt cceHcflis , quod omnihws dtdti* 
b&s jit dccommoddzipimd.H. dnc dutem coele* 
Jlis doc?rincC : <y reli^udrum difiylindrum dU 
uerfitdtem 5 non tdm difcentium miam doccn* 
tium difcrimen conflituit. iV dmhomines in 
trddendis Dtfciplinis fuis , ncn pojfunt inge* 
nid dijcentium pro fuo drhitrdtu fingere ^fed 
coquntur diuerftrum dtdtum cdptuiffe dt* 
temperdre. ^At Spiritus fncftusuerws Kccle* 
fae Docflor ^ non fe diuerfo difcentium cdptui, 
fed frudtd ficc do&rind fimplicitdte , ^Audi^ 
entium & Difcentium quorumlihet diiimos y 
docflrinx fu<£ cdpdces reddendo, fihi dccomt 
vwdu t, Cupdces dutem reddit , non idevi om* 
ipiumingentjs dccumen lurgiendo ? fed omnes 

pdrieer 



lofiann. 

]lttr d T* 

tfAJfojlcliri 

\0M Urgitm 
ytisiMftimtto 
msfitrisj* 
: 4it,mnfasfin 
Uii c 

mnttieniiCl 

' UUt&Kpifux 

^wiinidisfu 
] ^tH,htrtm 

m hfm Cir/ 



I 



t 



V 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



loJianti. Caput II* ?z 

fdriter dd Fidei obtdientidm flec7endo. 
Jld percipienddm enim ChriflidncC fideidom 
flrindtn mdcris otus elh ^uerbo JDei credendi 
humiJitdte , qiidm fubtilitdte rdtiocindndi, 
R^om. l*Per Chriflum dccepimui grdtidm % et 
tnunervs ^ poflolici fun&ionem 0 ut obedidtur 
fidei inter omnes gentes. ttdnc fidei obe* 
dientidm Urgienti Spiritui fin&o , nuUiu* 
ttdtis impedimer.tum obfhdt. Qudre cum lo* 
hunnes pueris y pdtribws CT ddohfcentibws hlc 
fcribit , omnibus fine ullius dCtdtis exceptione 0 
Fidei CT dileflionis do&rindm dddifcenddm 
ferudnddmcfproponit^fimuicf fuhindicdt, qui« 
bvs ndmrebutmdxime jfudcuiusfy cCtdtis di= 
gnitds metiendd Cbriflidnis , (j f& difydri* 
hus tCtdtibus prdefldndd officid. 

Tueri indolis fu&bonitdtem exerdixt dtcfc 
decldrent 5 Uterdrum^ dlidrumcf reruvi hone* 
jldrum,in primisdut fiudio cognofendi ' pdtrS 
cocleflem.O' per uerdmfidt conf^uendi peccd 
toru remifionc innomineChrifi. Obiter enim 
repetit docflrinaf/perius trdditd deremifiio* 
rtepeccdtorum^ud nobis a, Deo pdtrejropter 
folum lefum Chriflum , v per foUm? idem 
contingit, Senis pcrfmd»: honordnddm y non 

H 4 tam 



• 




I 

Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Aiinota>in)\Epift 0 ; 

f <tm numerus dnnorum , ry rerum ciuilium ge* 
renddrum prudentid , quam fiU Dei lefic 
Chrijli cognitionisuenerdndd cdnities com* 
mendet. ^Ldchfcentes ua1idisUcertis,nul1dS 
resmdgisdrdudi Uudemdiore gefferint^uant 
Jl cumpotentifimo iuxtd dc nocentifimo hoftt 
DUholo decertent,ipfum§ Chriflo duxi1idto s 
refuperent dt$ deuincdnt .'Vluribus enimpec» 
Cdndi occdfionibws ohiecfiis ,ddolefcentibws depj* 
ciendisSdtbdn dcrius infldt t nec ei praudUdis 
in corpore uirihus refiflipoteft . Qudre quibws 
ttrmis non duhU ff>e ui&oriee ddohfcentes cum 
ipfofbrtitercongredUntur , hreuiter etid dd* 
tnonet.QuU fbrtes eftis,inquit:non enim ignd* 
uid , multo minus deditione tdntus hoftis uin* 
citur,fed reftftendi fbrtitudine. Huius dutt 
fbrtitudinis rohur (itumeS , ininui&duir* 
tute diuini uerhi , <juod in ChriftUni militis 
nt«.n*xU defcrihendd ,gUdium Spiritus uocdt 
D . Pdulus Ephef.6. Idcirco cum dixiffet % 
Scriho tohis ddohfcentes , duonUm fbrtes e* 
(his , hdnc ipforum fbrtitudinis rdtionem dd* 
iecit, Et uerhum Dei mdnet in uohis, bocyuo* 
Jiidm ignitd Didholi teU extinguuntur, dc 
uiohntifimi infultus fuftenutur ;de certd uim 

Soru 



lohann 

firfitoriiiiiiF" 
titki.(& rt 



Ncdiligati 
quxinm 
diligitmi 
ritas Paa 
omnc qi 
uclut coi 
<i'conaij 

flundus ti 
kntaaa 

uoluntatc 
Krnum, 




Iohann. Caput 1% n 

c7orid poftrew.o fequitur . Et ukiftts ilhm 
tndlumfic Diaholumuccdt^ quoddutorcj in* 



j - - v-^ . 

' ' '■> utntorfit omnis maH , fiiut mox dudiemui in 
■> fejuentibus.Qudrepergdmuiudilld^ry ddi<k% 



flitutum cum ^poftolorededmus. 

-■■■>. Nc diligatis mundum, ncqjf ca 
quaeinmundofunt^Si quis 
diligit mundum,non eft cha= 
s ritas Patris in eo» Quoniam 
omne quod eft in mundo, 
uelut concupifcentia carnis , 
bjqmmy 5^ concupifcentia oculorum, 
SC faftus uitx , non eft ex pa= 
tre , fed ex mundo eft ♦ Et 
mundus tranfit Sc concupi= 
fcentia eius ♦ Qui autemfacit 
uoluntatem Dei, manet in e-=j 
tcrnum* 



. T IV trddendd fidei rj diUSionk doftrind, 
1 priorem fidei,pcfteriorem hcum diJeSioni 
dttribuerdt, in bdc uero prdmonitione de cd<* 

H $ uend is 



Annota> in)\ Epifto* 

utnAistjs , qv£ Fidei(j dihflionis fyncerU 
tdti dduerjkntur : permutdto ordine 7 de ccn* 
trdrpjs dih&ionis priws^ofleriws uero, vfc£ dd 
Cdpitis finem , dgetde corn-ptelis do&rin<e 
Fidn. Quid igicur uero (j fyncero Deid* 
morimdximz repugndt? Amor munii(j eo* 
rum y <jiid: fint inmunio. Quoi no de hdcmunt 
dim.ichind 7 ty rehus in ed d Deoconditis dc* 
cipienium esl. Qudn^uam enim 9 ne hoc qui* 
dem totiws munii mdgnificentifiimum opijiu= 
tim cum fuo oritdtumdgis fit diVtgeniu , quhn 
ddmirdndum , eiws^ddmirdtione dd opificem 
cognofcendum , diligendum^excitdri debed* 
viws: tdmen hic mundu?n eum intelligit y c quo 
Didholus princeps mundidenominatur.filun 
du6 igitur funt homines ignordntes ueritd* 
tis 5 C7 omnid tdlium hominum jludid , tjuihws 
huiws mundi uoluptdtum illecehris cdpti y non 
diuinct uoluntatis henepldcito.fed Did J oolide t 
(ideriis ohfecjiiuntur, ZW igitur hunc mundu 
diUgumws, ipirus^. concupifcentidm fe<$emur y 
dudhws grduifimis rutionihws nos permoue» 
rejludet, pior. 

Si quis diligit muiidum, no eft 

putris 



Iobnr 
patris i 

fjntdtslrt 

«ipfit. Sicu 
in^ttvxn^ 
mfigiturv 

Myiitflfy 8 

mun contr 
iitc]dut,cr 
fitur. Nd*. 
ymjuifintin 
mioditfim 
htidoculon 
mottftDai 

'$tm$dun 
"tpgndrti 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



m 

fw« I 
m 



f 



lohann. Caput IL ?4 
patris charitas ih eo^&x* 

T^wt<* ^ repugnuntid inter dmort Dei 
(j Mundi,ut utrinff; dmore fimulnemo 
tcneripofit. Sicut Chrifwsftludtor nofler, 
Mdttb. 6.dit. ZV emopote/l duobws Dominis 
feruire y dut enim hunchdbebit odio £J d\terum 
iiligetidut huic ddhccrebit et dlteru negVget. 
Quicuntj: igiturmufidum diligit ,Deumdili* 
gneneqiiit y dt(£ utriufj; Dei (j Afundi dmo* 
ris futnmdm contrdrietdte^n enumeratione eo* 
rum declurut^ circd ^ucc mundi concupifentict 
uerfitur. iV dmqui mundum diligit , atiquia 
eorumquct funt in mundo y diligere neceffe e/ti 
In mundo dnt funt concupifentid cdrnit^ con* 
cupifcentid ocuhrum , (j udfiusuitcC y cum quU 
hu6 nonpotefl DeusfimuldiVghNa diligert 
Deu nonpotelh^ui diligit eu 0 quct no funt ex 
Deo y Deu?nq,dutorem nonhabent. llldenim 
<juid bond non funt ,fed muld , dutoremf Dia* 
bolum referunt : nemo igitur illd fc<fldri pote* 
rit, yuin Didbolum eoru dutorem dmore etium 
frofe^udturc coldt. Qudre mirum uiderino 
debet,fi cummundidmore , 'Vdtri* dmor tdn* 
topere pugnure dicatur,utfimul conftflereno 
pfint* & on 



Annotaanj.Epifto; 



Idbfli 



ISfon dutem hic caro % nec oculi y nec uit* ' l0dUdr °l 
genus dliquod a,Deo injlitutum ddmndturfed 
eorum tuntum concupifentid. Ac concupU P mMd 
fcenticc bdc tripartitd diuiftone , omnes mundi : \ 
Mecebr<*5 comprehendit , quibws Sdthdn homU 
Tiesilldqiiedre&duero Deodiligendocohn* 
do^retrdhere nititur. 1>er concupifcentidnt ' li :: ^ 
Cdrnis^generdUqtudem fi gnificdtione , omnid Uttufum 
TtonnuncjUd ndtur<£ corruptdt uitid intelligun* 
tur^GdJ.f. Concupifcentidm Cdrnisne perft* wmttntdtk 
ceritis. M oclociuero ,concupifcenticc cdrnis ^QuCl 
vocdhulo^udgteUbidineSifcortdtionem^ddul* timm 
tcrium^tbrietdtemtrdpuldmjzj omnes eiufmo* * ntorid * 
dibeluinds er iUicitdS uoluptdtes uentris 5 (j ttdte^} csri 
eorum, quce fubuentre funt, Concupifcentid tftliot/Ltreft 
uero oculorum , hic non libidinofos dut dduU 
terinos djfte&us , <jui dd cdrnis concupifcentici ' rofticitn 
reftruntur ,fed ed peccdtd mdxime fignificdt, * -\\Vjnon f< 
quibwsprdcter oculorum cble&dtionempdrum 
voluptdtis fentitur. Cuius generis elh dud* 
ritid^ cr opum immenfd cupido , (*r qu* buic EtflXUIld 
funt cogndtd uitid, perfas nefds$ dccumuhn* 
didiuitidS. Ex ^uibus fru&um, quemmdximu \ ] w r 

dudricdpiunt, oculis percipereMulti ^PodCtd* ) . 

f iO/ 7 . . n ■« 

rum ceanerunt* Ub menUs tgttur egejtdtent tr^cH»^ 

efurientt * 



E 4 * 



' -'"'-■km 

r.T.'.-c.:.;:;«:. 

;.:..;-:••:"' 
r^x::-:^ 

; r::r^ ; 



lohann, Caput IL 99 

tfuriente dudro quonia drgenti ry duriffhna 
dore dc dendrtifbrmd oculospdfcit , de dudri» 
tid rymdmmonid ini^uitdtis^concupffientidttt 
oculortt interpretdmur. V dflus uitd- dppelh* 
tionc,fuperhidm,dmhitionemfiimidmhonorum, 
ghricC rypotenticc cupiditdtes defgndt, uAd 
btcc trid concupifcenticc generd , tanqvdm dd 
cdpitd reliquorum omnium uitiorumjio perpea 
ram rj inepte mihifkcereuidentur , diti enart 
rdtionem tentdtionis Qhrifliindeferto dcco* 
vtoddnt, Quec Chriflus ipfe fummdtim compte» 
XU6 etidm uidetur ^Lucezi. Cduete dutent 
uohis necordd ueflrd grduentur crdpuU ty 
tl>rietdte t ry curis huius uitcc. H dcetidpecs 
cdtd fihi ohfldre pdtithdntur , qui inuitdti dd 
coendm mdgndm.compdrere nolueruntiex ^uis 
lus fxtis profjpicitur^ Af undu ftmul rj Deuttt 
diligi anohis nonpoffe. JSFecj-, id nos fkcere dc* 
lere^hcccpoflerior rdtioetidm docet. 

Et mundus tranfit &c* 

aVid Jluhius es? , rehus cdducis , ry 
horcC momento periturus , dmore in* 
b&rere, cum§ittis fimul interire f Quiddut 

ftpientiuSj 



Annota.inj.Epiffo* . ^ 

Ja.pientius^uam infitturum fihi.fid^ perpetn* J 

itdti cor.filere s .M undttm autem trunfirecum F*""* 

Jua concupifcentidjnundm ipfe tdcitus chmU ry u fl( 
tdt,ry Ecclefidfies mundunurum rerum udi ' ' , 

r.itdtem grdphice depingit : boc igitur trattm * i:CUt * 

finnte,uhifuos dmdtores rehnyuit , ^uifidem W I - 

fihi mmundofixerdnt ~fe$ totosmundiconcu. Afflfcl I 

pifcenti* dederdnt < Qui uero fkcit uohntd » X » tifl 
f '« Dei,eo$fe Deum Qthgere tefhdtur ,/?* 
cwt Driw *f rr»«* , /frf cttw D f o /» «c /fr» ? 

num permdnthit.Qudnqudm enim perfifid non £ r:! 1 ' : 

fit noflrd chedientiu, aua legi Dei ex fide bis,Nai 

prcefidtur, tdmen (tcut perfonai nofiras Deus p. ;r - 

propter Ch rifiu?n in grd tidm recipit , ry pro 

/«yZfef hahetperfidem , itu cud: ex hdc fide no* 1 r 

*<< mdnddtorum Dei ohedientid proficifcitur, DOfl 

edndemfidem.ut itddkdm , iufiificutur, V • 
</c properfiSd ucceptdtur d Deo,ut non t*»~ J ■ 
t«« /» receptione nofiri ingratidm ,fid eti. ' 



dm in nofirorum operum dpprohdtione remu* 
nerdtione^omnis gloriu fiU diuinw grdtict ; .. . . 
perpetuoremunedt.N ' eigiturmundo etmun* : 
ddndrum concupifcer.tidruvt infefldtionicedd* .... 
mus ,Jed contra a iJf / amorem , olferudtione 
vundutorwn eiws,fbrtiter tueumur, Atoflo* , 



■■■■■■■ 



;^a« 

5 %>|. 

: >> 

::::".« 
ifaufsitirn 

lidttttiftfiul 
•;.*;":::-,-' 



ttgtm 
■ 



Iohanm Caput 1 1* 5<s 

r7?™/k D<r/ dW/or» perpetuitute nos eti* 
ant penr.ouere uoluit, 

Fiiioli , nouiffimum tepus cft, 
& ficut audifcis quodAnti= 
chriitus ueturus f>etia nunc 
Antichrifii multi arperunt 
effc : unde fcimus nouiiTi=s 
mum tempus clfe ♦ E nobis e= 
orcfil funt.fed no erant cx no 
bis«Namfi fuiiTent exnobis, 
pcrmafilTerirunc^ nobifcunu 

- Scdutmanifelnficrcnt.qudd 
nonfint omncs ex nobis* 

OStenfis igitur , <juihus Dei dilecflionts 
drdor extinauitur JdmnunCrduilm ue* 
r<e (j fyncerdc fidei firmitd* 3 nifi frouidcri* 
tnus hhefhcletur : pducis etiam exfcnet Idtgo* 
tniffd lonrjiore co-mmcmordticne errorum cum 
uerdChriftt fde pugnantium ? dd ecs omnes 
deuitdndos \dh eorum autore udntichriji cno* 
his cducndum effe , potiftimum ncs frccrr.o* 
net . ^inticbriftm tnim , etfi omnts firmi 

ordina* 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annota* in j\ Epifto * lofiani 

brdindtiones Dei fit turbdturus , a cilis enini 
dbjlinere iubebit, mdtrimonid contrdhere pro* 
Libebit,MdgiJlrdtum pedibus concukdbit, (y , ficueloct 
multd dlid Dei mdnddtis contrarid infiituet . 
Zjfuciet: Inprimis tdmen doJhinancum E= vt #tint 
vdngelio, cum uerdfide cr dgnitione Cbrijli, Dturtit 
de conf^juendd rcmifionepeccdtorumpugndn* ■■■■ in fc 
tem, excogitdbit , dcfummd tirdnnide pro pu= 
gndrenon definet. Contrd bdncigitur cdpi= 
tdlem Anticbriftidn* do&rin* impoJlur a m y 
lohdnnes nos pramonendos effe duxit , ©• dd 
tdm cduenddm , Anticbriflum non tdntu cer* 
tbuenturum cffe prddicit ,fed idm ddueniffe ]1 
etidm monJlrdt.DeindequddrteinJlru&ije* \ f 
fiilentem Anticbriftido&rina. deprebendere, ? r0 p^ [dlg 
C contra eius contdeionem nos munire tofii* .. 
mus,tndtcdt. 1 ertiodd edm drtem retinen* 
ddm,c contra ~A ntichrijlum exercendum nos 
cobortdtur. Exbis tribuspr<cmonitionis fu£ 
pdrtibus yprimdm ^Apcftolus pracedentibus 
uerbis trdSdt: aua cum Jint dliqudnto inuo* 

I I n. 1 

Juttord, bdrum qudtuor qudjltonum explicdth 
onepUniord,utJJ>ero,reddentur 3 Qudrupri) 
md b£c fit,an omnino ftt uenturws Anticbri* 
fim^fecundd 3 unus ne ftt ^y£ntkhijlm,dn ued " f u ' 



; :'*'^^, 
::•••: ,':;:^:: 



•rr: 

:;;::^r^ : 

j$twf' k 



Ioliaiin. Caput IL 57 

ropluresttertia^uodnam tmpn fttaduentus 
Antichrifti^uarta.undeoriginem jit du* 
3uru*,quouehco regnaturus ^lntichriftus? 
de cpiihus ordinepaucula fuadam , «ci W7o» 
cim rcc?c intelligendum.funt dicendd. 

D e certitudine aduentus u4ntichrifti y daa 
rifsima infcripturis extantuaticinia^Danie* 
lis prophetar,ChriJlidomini,o- D.?>au1i Am 
poiloli.Danielen.m S.(? e> t cap . uaticinatur 
ie R^ege ^uodam impudenteej uerfnto,yui t 
permitter.ee Deofpra modumuaftaturus fit 
populum Dei.cjucC etfi de Antiocho Epipbant 
a Daniele prccdi&afuijfe, euentus temporihws 
Machaheorum comprchauit : ftiritus tamen 
ptr Propbetam ,ncn folum de illa iam olirtt 
praterita perfecutione Antiochi , fed cr dt 
jutura uaftitate Ecclefict per Anticbriftum 
inuehendd, pios monere uoluit : cuius Typunt 
fiiijfe Antiocbum , ex eo mdnifjlum fit , qucd 
Paulus 2 * T beft z , non folum pjfiem notis, 
fcd tijjem prope uerhis etidtn ^ntichriftum. 
vohis depingit , ^uihws Daniel in dffoihendo 
populi Deihofte ^Anticcho , ujus effe legitur. 
i~Ac de \s4ntichrifti certifimo aduentu , nt 
tluhitemus, D. 1>du1us ad T hejfalonicen/es, 

I negag 



Annota.inj\EpifW hk 

negdt dducnturum cffc Dominum lefan^ nU ^ mm 
fiprius utnerit def&io , (y reueldtus fiierit - rami 
homo fcelerdtus , fiHus perditionis , aui elb ; ~ 
t^Anticbriftus . fi enim ncn ucniet Dominus^ WMtnrU 
dntequamfuerit in mundo Antkhriftm 5 cer* Immf^^ 
tifiimu* dutem Domini noflri lefu, Chrifti ^ u ^f u 
dduentus expe&dtur : nihilo igitur incerti* 
orerit dduentus Antichrifti ^ui dduentum m$Mi£ 
Sdludtoris neceffdrio e& prdcefjurus . Qud* 
propter ATdttb. z 2 . Chriftws a difcipulis in* 
terrogdtus , de figno fui dduentus refpondet y igunffti^ 
furre&uros P feudocbriflos (y Pfendepro* 
pbetds, dc tdntd ddturos ftgnd cr prodigid> dimfa 
ut in errorem inducerentur , fi fieri foffet % 
etidm elecli . Anticbriflum cum totd fud fh* 
clione deftgndtihic enim erit fignum proximt 
prcecedens illuflrem Cbrifli dduentum , quo 
quonidm dholendus elh Antichriflus , ipfum 
prius dduenijfe oportehitQudre de certo Ant 
ticbrifhi dduc twlohdnnes cos } ddjuos fcrihit y • - . . 
bcccdudiuiffe dc cognitd hdhuiffe dicit , dudi* 
uijlis^uod tsfntichriflus uenturus fit. 4°jk/ui « 

Vnu* uero , dn plures fint Antichrifli.fi ut* ;•• 
qudcrdtur^Ddniel cr ^Pduhs itd fudvi ordti* {<fe 
onem de ^Ajitichrifto fvrmdrunt P ut unius 

ptfi?ni 





fiitinntTijA, 
.• ::: ;:'•.-:: 
:-::;: 
:»«•.!.*>:•:: 

atri:fipa}M 
>.:::'^»!- 



1 
1 



lohann, Caput II. *8 

ioni^ ^r/S/^ dtfcriptnuideripofm 
ft:ueruntamen non fentiunt ; ^Antichridum 
unumfvre O (inguUrem bominem 9 cum c[uo 
unooridturfj dcciddt -Antichrifii potefias. 
fedunumtjuodddvi muhorum impiorum reg= 
num in Ecclefid prtnuntidntjn quoT yr*n* 
VU6 fit nnm^ni ordinc fuccefsionis fiiturifunt 
plures.Cum igiturde Antichrifio in fingu* 
Uri numero loquuntur \ totum -Antichrifii 
corpws >cdput fimul cum omnibus membrisin* 
teVigunt :fidfi<£ fidhilito de?num dc confir* 
vidto regno Antichrifii numerentur 9 fft1um 
fts 11 s dduerftrpjs Cbrifii, quiueluti priudti 
Antichrifiijiondumper Antichrifium publi* 
ceoccupdtoin Ecclefid rcgno , Chrifii do= 
&rindc contrddicunt y (y db cd defcifcunt 0 id 
quod ex Paulo colligerelicet , is enim negdt 
uenturu domimmjtifi prius uenerit deft&io. 
Quomodo dicit expe&dnddm deftcflionem 9 
cpidm Iri ymencto CT Alexadro (y muhisdhjs 
deficientibus idm ueniffe confidbdt f Quid 
t^Apofidfidn iton intelligit ^Apofiolus , de 
priudtd pducorum deficflione d uerd Chri^ 
jli fide , mdximd intered pdrte piorum ihis 
repugnante , dc retinente uerdm fidem , (j 

I z do&ri* 




Annotaan ^"Epifto. lohr 

dottrindm in Ecchfid Dei-.fed uerbdfkcit A* ftifa 

poficlus eoin hco, depubhcd qudddm dtftfiio* mfib* 

ne , qmcC regnum occupdnte in Ecclefid t^An» foidm 

ticbrifio , jit uenturd : yudndopducis eh&is y .-.r 
uix diuino duxilio perfiutrdv.tibm in uerd dg a 

niticnefihj Dei , rcliqud uniuerfd muhitudo, : ' - 

Pdjlores cum grege , Epifcopi cum phbe , db h r:io itg 

Eudngely dcc?rina , dd trdditiones htntdm ■■■'.r.utout 

pdS, (7 do&rinas Damoniorum deficient: irijlis iHis j 
idf bonefio dutoritdtis ry dpprobdtionis Ec* 

chfi<£ tituloJobdnnes igitur cum dicit,Au* { to m 

difivs quod ^Ahticbrifim utnturm efl ,h* -U.-, . . 

fiiturde t^Anticbrifio regndvte : cum uero TV. 

fubiungit : cy nunc ^Anticbrifii muhi cor- mi [. ' 

ferunt efife , hquitur de ^Ahticbriflo exorU . . 

ente .boc e& , de priudtis ill/s fiee dcSrinct \*. 
defertoribm dc corruptorilm, fiifirendis er* 
roribm Aemindrium ducdddm erunt , K^An» 

I -11- irn- ^ 

ticbrijtiance ilhu* defidtionvs r? T yrdn* 

nidvs , (juce publicd ahqudndo in Ecchfid - ,. - 

Dei ejfet erupturd. lllos dutem t^Anthhrim ~ ' f ' 
fiidncc T yrdnnidis prcccurfores , licet 1>du* - " 

1us non dppehet f^Anticbrifios , ficut lo* ' 7 * 

bdnnes fkcit , dd ^Anticbrifium tdmen reg* ^JT ' U \ 

ttdntem fertinere , dc idm tum , cum nonduni i. \ n 'J' * 



^|Tfptf:(uyr| 

iilcck 



Iohann> Caput IL ?9 

X^AntichriJlus regndret , j^/Ss j^r hderefs 
ueram fidei docbrindm corrumpendo , o/>h* 
x^AhticbriJli ftcijfe docuit,ubi dit. Myjle* 
rium iniyicitdtis nunc dgit . idem enim , ^ocf 
Iohdnnes hoc 1oco dicitj^AntichriJlos multos 
idm uenijfe , S/W igitur^4ntichri(li nomi* 
ne,deimpio regno <y principutu in Eccle= 
fid conflicuto utdmurifiue de priudtis t^An* 
tichriflis illis publice regndntis prrtcurjori* 
lus ufurpemus, non und unius horninis perfond y 
fed totum fimul regnum udntichrijii cum fuis 
mevtbris depgndmu*. 

ITempus dduentus Jlntichrifli lohdnnes 
denotdt , dicens . ISJ ouifimum tempus eJl* 
JSTouifiimo igitur tempore ueniet Jlntichri* 
Jlus. JSf ouifiimum dutem tempws } totum illud 
curriculu temporis fignificdt , ^uod interpri- 
mumCT fecundumC hrijli dduentum interce^ 
dit. ISfdm cum tempus durdtionis ?nundijuxz 
td Rlict 1>rophet& fententidm , fex millibws 
dnnorum metidmur , duo pcjlremimillendrii 
Qhrijlo C7 Eudngehj ipfius prtdicdtioni df* 
figndntur ^dcnouifimumtempws ejfe dicun* 
tur Uebre. l. M ultifkridm^ in^uit, multis^ 
modis oUm Dews locum ejlpdtribus per I>ro* 

I 5 pbetas^ 






Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annota. in j. Epifto. 

fhetat. In extremis hifce diebus,1ocutus e& 
nobisper Filium. Hoc tempws duorum millet 
ndriorum,diuidendum eS in tres partes ,dU<ta 
rum quthbet dli^udntophres cjuam fexcentos 
dnnos comphSitur , ac generahs nouifimi 
temporis dppelldtio, ipfius etiam partibusno = 
nun^udm tribuitur.Sic Ioh.tnnes fua temporx 
uocdt tempus nouifimum. Vaulus uero i.Ti a 
moth.^.. (j 2. T imoth.^pofteriora cj ezrre s 
md tempord y nonftd , rj primitiudt EecJeJtec 
dicit ,fed qug futurd erdnt medid inter pri= 
vtdm 0* ultimdm pxrtem nouifihti temporis. 
Si igitur qudtritur , tjtto tempore AntichrU 
fius jtt uenturws in Mundum s . ISfoiUfimo 
tempore , <£uo cy Chrijlusper RudngeHum in 
vtundo regnabit , re&e reJJ>ondetur. Sed <jua 
ndm nouifimi temporis pdrte f Hic ut com* 
mode reJJ>onieri pofiit , memoria repetends 
funt, qm£ pdulb dnte de Anticbriflo ndfcente, 
Cr regndnte , cj de duplici ipftus dduentu dt« 
tigimus. Adueutus enim Antichrijli dUas 
inchodtionem ,dUas plenam pojfefionem Ti* 
rannidisin Ecchfid Deifignificat.Hocob* 
feruato diftrimine, yutcrenttbus , qudndmpdr* 
U nouijlimi temporis AmUbriflus fttuentu* 

rus 3 



lohn 

[fltfr^- 

hsvtiit 
Jmdrifii t 

h itp { 
■;<Amdri}'. 

ptitptTdfi 
rxlimtcs 
qu fittnti, 

i£ ioclrini. 
fiuciks i«} 
y.mmmr. 
xkijlidns h . 
wm Clrifti 
mm dfami 
Ww, nui 
^htionthi 
"iitnoutioni 

Hontslifr 
Mshm Ic 
te tptfi ( 




"•^ •.:..:.:::- 

V:::, 



■ -.:;:;::.'. .'::.'■ 

.«rurrtR 
--.-::;i::: 
'.;;:: i.'-' ;:; ' ; 



ta 



i b 
90 




Ioliann. Caput II f 

ru*,fi de primis impiorum errorum dutoribus y 
fypnrimis AnticbriJHdni rcgni Exordtjs fit 
Vuecjlio, primd nouifimi temporis pdrte An=» 
ticbrijlus v.enit. lohdnne dicente. Etidm nunc 
x^AntichriJli wtuhi cccperunt ejfe. Sin dt 
piblicd impicC doSrinxt dpprobdtione , de<£ 
totd Antichrifcidniregni confututione ere* 
Sitoe&dudcrdtur 0 circd initiummediccpdr* 
tis nouifiimi temporis ueniet Antichrijlus, ry 
tttdgnd potentid, ufefc dd uhimdm nouifimi 
temporis pdrtemforebit :<jud dppropinqudtf 
te,dccendetur iterum dtqilluccjcetlux uerc 
pi£ doSrindi ,^ud potejlds t^AritichriJli ,in 
eficdcibus impojluris ry menddcibus fignis 
fitdminuetur. Qnod reli^uit potejldtis An* 
tichrijlidncc in munddtid potentid fiierit , ce~ 
leriore Chrijli dduentu dbolebitur.H <ec de 
tempore dduentus ^AnticbriJli , udticinid 
contincre , euentus decUrdt,qui ex h&ione 
Cr colhtione hifloridrum optime huic tempo* 
ris denotdtioni reftondere cernitur. 

Honefhifimo dutem hco ndfcituru An* 
tichriflum Iohdnnes his uerbis indicdt . E 
nobis egrefi funt . Ecdepd enim CbriJt, 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 



Annota»inj.Epifto* M* fl 

frit poddmmodo ndtdh fohm AntichriJU} ',0^ tonl 

tgrediuntur dutem exnolis dhj dpertd dbnel t&f&f 

gdtione nomints Cbrijli f d fc deprdudtione #tJ*& 

doSrinct fidei , non dutem Mi, fd hiproprii W A 

funtAntichrifli. Mam Anticbnjlusno esT: W$t** 

fcihbet Aduerfdriwscjboflis Chriflijuinul V,«tl»»Ur 

U nominis Chrijlidni communione nobis fit ftsfttftmi 

coniunclus, ut funt ludti & Turcce. Sed Umdu C 

Anticbrijlus is dicitur , <pi retentd CbriJlU 

aninominis cr religionis profefione , defi, misJnti 

citduerdfidei Chrijli doSrind ,<? huiccon. kkbrijhm^ 

trdridm dmphSitur a defcndit. Itd$ } m * Hl f eMM 

bts egred^no fignificut Iobdnni deferere pro mm 

fifionem Cbrijlidnifmi , fed ed ferudtd dmit= 

tere hcem uer* doSrhtcC, ry huiccontrdridm ■ 

proCbrifiUndtueri.QuiuerohcusesT: Am - . 

tidrtjiirtafentis idem es7 ^ regadntigi , " " 

iV umThronumfuum Antichrifiumccllocd- 
turumin Ecchfid Chrtfii,D t Pduhs dd 
Theffal chre ojlendit , dicen's t Qui e£ dd* 

uerfrius.rj ejfertur dduerfis omnem, ^uidU ?" f 
cit Deus dut numen , ddeo ut in temph Dei 

fededt, ojlentansfeipfum ejfe Deum. Templi Jj! 

enim Dei nomine, Ecchfid Dei intelliqitur. '^t^ 

E cdefu uutem dppeJhtione non potesi inteh .?? f,c 

hgi ' Amtll < 





^ :. 



I 



C 

' V.~-.;:';::ti; 
..:./•; ::;♦:.: i 

{uDtiifi/f' 




Iohanm Caput IL tf( 

J/<r/ ca?tas ^orz/w bominum> aul EccJefice titum 
Jum dli^uanio quidem hdbuerit.fd eum fit re= 
gttdnte Antichrifto d?niffurws ,fed qui, regnu 
tenente AntichriftoAiocdbitur Ecclefid, ddeo 
ut EccJeficetitu\o(j ipfius dutoritdtvs pr& 
textu.cctJumterrce ^ficrdprophdnis, Anti 
cbriftus fit permixturus,dt<£ uerd (3 uiud Ec* 
clefictmembrd crudejifime ftt perfecuturws. 
Ex bis pldnum eJl ^dduentum ndfcentis (j 
regndntis Afnticbriftifuijfecertifsimu. ISfec 
Anticbriftum fiue ndfcentem fiue regmntem y 
undm effe tdntum unius hominis perfondm ,fed 
innumerds , inter ^uas tdmenums fimmdre* 
rum potidtur^Et Antichriftum quidem no* 
uijlimohoc Cbriftitempore ,fed eius temporis 
pdrte primd y ndfcendo ^medid regndndo uen* 
turuvi^ ultimd dutemperituru?n ejfe. ]STdfci= 
turum dutem (j regndturum, nonin ignoto (j 
ohfcuro dJiquo.fed iJJuftri (jpr&cJdro hcojn 
Dei (j fijius ipfius Iefu Cbrifti EccJefid. 
Quihus circumftdnttjs de dduentu ^Anticbrifli 
itd hdhitis dt£ ohferudtis 0 nibil ohfcuritdtis 
dd inteJJigendum primdm pdrtem prctmotio* 
nis contrd Anticbriftum reJinpiitur: <jud yui? 
dem prohe inteJJe&d, nohis db Anticbrifto me» 

I $ tuendum 







Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Attttota* inj\Epifto* 

tuendum dc diligentifime cduendum effe iu* 
dicdbimu** Is dutem quisfit , tdmetfi exhif 
circumftdntpjs fkcilefit contjcere , tdmenquU 
in dherx fuce pr^monitionis pdrte notd dper* 
tiore nobis dejlgndhitur 5 ideo infrd nomind* 
tim eum etidm exprimemus . Sed priuj^udm 
dd dlterdm pdrtem progredidmur , pduculd. 
qudtddm in priore ddhuc explicdndd faper* 
funt, 

JSTdm de loco ndfcentis (y exorientis 
Isfntichrijli , cum dixiffet. R nobis egref 
fifunt , eodlicui fcrupulum imjcere poffet y 
de immotd certitudine perfeuerdntix (j f* 
lutis eorum , <m£, fimuldt<£ in Kcchftdnt 
JDei ingrefi fuerint , infidem (j tuteldm 
Filtj Dei Ieju Cbrijli recipiuntur. JSTdnt 
omne^dit ,<juodddtmibi ^Pdter y uenitddme y 
(j eumqui uenerit ddme, non etjcidm fbrrt. 
Mtiterum, H&c elh uoluntds eiws<juimi* 
(itme, 1>dtris: ne <juos perddm ex omnihws^ 
quosdedit mihi y fed refufcitem eos in nouif 
fimodie. Item, Oues meas non rdpiet huifi 
yudm dc mdnu mea, Siigitur Cbriflusfci* 
i ens 



Iofiann 

fiifn cr 

ty.forxolop 

ftiiciLMur* j 
[ipiflte diiit 
I imt n tm 
I , ftrmnfijftn, 
m ohkitt citij 
-iitur : fd m§ 
m enin c noi 
titndisjui i • 
\&um,em 

wtlijiiduiofdtr 

trit I 

^nnolisejft 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 




- * 



0 



loliann* Caput I L £2 

tns ttolenscf fuorum ne??iinem eijcit , nec per 
incuridm (j negligentidm perdit^nec ei in* 
uito quifjudm eripi pote/l , nec fint prdeter 
bas ulhc dlice y rem <jua?npidm dmittendi rd* 
tiones :<juo?nodo pro Rcclefid fud^y fingulis 
eius memhris ^Chrifto uigiluntiftimcts excu* 
Ih is dgentt y ^Antichriftiilli e nohis egref* 
ji effe dicuntur s . Huic jucfftioni^Apofto- 
lus bisuerhis ddditis reft>ovdere uoluit. Sed 
non erdnt ex vohi*. PJdm (t fiiiffent ex noz 
lis ^ perntdnfiffent uticf; nohifcum. ^At his 
Htrbis chticiet cjuiffpidm : 11011 tdiitum non ex* 
ftditur y fed mdgis inuoluitur <ju&&io *<juo 
pdcto enim e nohis egreffos effe dfirmdt^ 
<juos e nohis fiiijfe negdt ? ISTecj; eni?n dbfur* 
ditdte cdret , e nohis egreffos dicieos y C£di 
e nohis nunjudm fuerint. Si uero ex noflro nuz 
mero dlijudndofuerunt 0 dd priorem difficul* 
tdte?n redit <juce/lio:cjuo modo d nohis receffe* 
rint y <juos uticj? nohifcumpermdnfuros fuiffe df> 
feritur? K^Ad hdnc pugndntidm tollenddm y 
4??ihiguitd* erit difcutiendd locutionis , <jucl 
dlijuis ex nohis effe uelfuiffe dicitur. JSfd?n e 
wJjisprimumillieffe dicuntur <juifoU externd 

Cbriftidnct 




Annota.inj\ Epifto, 

Chrijlidit£ doc7rinw proftfiione, ry commum 
vione Sdcrdmentorum , jjjeciem pietdtis , ut 
D. ^Pduhi dit, prxfeftruntfeduim eiusdb* 
negdrunt.Deinde e nobis ejfe dicuntur^uinon 
ntodo externdrum rerum communione ,fed (y 
Spiritus ejficuticc , (j Cbrijli iujlitUdc fk* 
htis participdtione nobis dccenfentur. Hoc 
difcrimen bominum in boc uifiUlis Ecchfiec 
coetu degentium , cum dlidi fcpe , tum dutem 
Mdttk^. ofienditur, ubi ^Jfrece Ecchfid 
compdrdtur , in auu tritico pdhce , uere ptjs 
muhi Hypocritce funt ddmixti. Hos igitur 
(jujitdo a. nobisrecejsijfe dicit Apofto\m> c no* 
jlro numero dntedfiiijfe eauidemjntetur, dlio* 
aui enimenobis egredinonpotuijfent^V eru 
quonidm non juerunt e nobis ut triticum , fed 
uthuespahcejdeonegdt ipfos etidm e) nobis 
fiiijfe. ZV dtn aui cbfip internd uirtute cr ejfi= 
cdcid Spiritus y externd tdntum Ecchficefi* 
gndbdbent nobijcum comunid ,enobis ejfeuix 
dicimerentur. Qui dutem non utpuhcc indnes, 
fid ut triticum enobis juerint , illi nobifcum 
permdnent : pro borum enim fxlute Cbrijlws 
fohcitdmcurum gerit, nonauidem femperilhs 
cujlodiendo Apeccuto , fiauidem certis decdu* 



Iohan 

)iffosnonnun 
•pdrtftrn, 
trtuocdnic, v 

\fi Dto frcri 
msinCkifi 
itiiniffmp 
^moChij 
::ts em itfict 

MtslJtL: 

njt. 

'diijftrtnidm 
tln fahrdtcs 
\fam p drtl 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 




• % 

'.-.;*'•;.';•. 
_:::::::: "-r,7 
•/■.::•:::::*. 
.:•:: 

crt:irn«Cf 
.-.•.:•.-::• • 
'-/.:.:••• " 
-. :::.::•'•• 
v.";:: 



loliann. Caput t% 6$ 

fisipfos itonnunqudm tentdri a Diulclo ,1M 
rypeccdrepermittit , fdipfosdd toenitenti- 
am reuocdndo, ut a Upfufbrtiores refirgdnt, 
infinem ufy deinceps permdnfuri, Sic ^etrus 
(jludd* ficerunt ex numero i^fpcflolonm: 
fed 'Petrus ut triticum , ludds ut pdlea , u* 
troff Deo promittente crihrduit Sdtbdn, 
Petrwsin Chrifii D ominifui dhnegdtionem y 
ludds in ipfiu6proditionem excidit. Sedquid. 
pro Tetro Chrifus uigihuit , orduit \ nt 
Fides eiws deficeretff etius conuerfu* cr fiU 
udtus elh , ludas fihi relidlus 5 in pectdto fuo 
tyri]t. 

TLx his dlid (judflio emergit , quondm fd* 
61 o nunc multos e nohis egreffos ejfe dicdt y 
cnm repurgdtionem dredt^ boc e/l fbonorum (y 
mdlorum ftpdrdtionem^uf^ in confamdtionem 
feculi differenddm effe fcripturcC teflentur^ 
Sed eodem fe modo bahet honorum C7 malorunt 
in Ecclefd fpdrdtio , <pio modo diuind iudi* 
tid in fcelerdtos (jhldffhemos exercer.tur. 
Qudcjudm enim in extremo die Deut fupflici* 
um f t fumpturu* de omnihu* hldjjphetnis (? m * 
pis^tdmen pdrticuldrid iudicid interim in 
fulerdtos nonnulhs exercet,utkorum mife* 

rahili 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Amiotaan jJEpifto, 

liliinteritu ,reliquiddmonedntur , qucC ipfos 
fcehrumfuorum prcemid mdnednt. Itd expe* 
cldtur quidem in nouifimo die futurd^ unU 
uerftlis omniu?n H ypocritdrum a uerts (y 
uiuiss EccleficC me?nbris fegregdtio , fcdfnte* 
red te?nporis pdrticuhris fuorunddm d ncbis 
fitdifcefio^ud tdmen nihil detrimenti cd= 
pit Ecclefid Dei. 111 ud enim ideo dccidere 
Iohdnnes dicit. Vt uidniffti fierent , quod 
tion omnes fint ex nobis. Plurimu?n eni?n pro* 
de&^ pios non ignordre, multos effe fibiinhdc 
uitd ddmixtos H ypocritas , quorum deft&io? 
ne 5 non tdntum defuturd ipforum feperdtione 
a nobis ,fid etid?n de ftdtu (j conditione Ec= 
cleftcC degentis (j peregrindntis inhdc terrd 
admonedntur ^neuel Eccleftdm mdloru?n dd* 
mixtione cdrentem in his terris cjuderd?n\is , 
qucC inuenirinon potell 5 (j abed, <fuc£ foU 
hdberi poteft^deficidmu* 3 uel fi ipfi nonde* 
ficerimws ^dliorum deftcfiionis dc deferticnis 
leuitdtenimium offe?iddmurVult eni?n Deus 
quorundd??t deficlione?n y ??id?iifeftumptjs tffe 
docu?nentu??t , nonomnes cpii Cbrifto dicdnt, 
Domine, Domine a in nomine tuo ^ropbe* 
tduimus , Dd,??ionid eieci??msgj idgeiMdlid> 

cu?n 



tttrein Cl 
«ifftroi vit< 
«uohntdtM 

Inhw frsct 

Scd uos ' 
tisafaii> 
omnia. 
quafngi 
tcm , fo 
bus eam 
tneodbcfl 
di Qdb 
s qui nc 
Chriftuni 
Ariftus , 

tam,i: 
dcmhabi 




li s — V 



... 

i 



0f 



13« 



Iohann. Caput I I; ^4 

tffre /« Ckriftum credentibus , ftcimus, 
ingrejjuros uitdm ceterndm , w/t etid?nftce=. 
rint uoluntdtem ^Pdtrk quiin Coclis e& 7 qui 
tiobis Qhriftum dv&iendum , inq, ipfum nobis 
credendu??i prcecefit. Sed de primd pramo* 
nitionis pdrte fdtis, 

Sed uos vnctionem habe= 
tis a' fancto illo , Sc noftis 
omnia. Non fcripfi uobis 
quafiignorantibus uerita= 
tem , fed tanquam fcienti=: 
bus eam , quodqUe omne 
mendacium cx ueritate no 
eft, Quiseftmendax, nift 
is qui negat Ihefum efTe 
Chriftum C Hic eft Anti= 
chriftus , qui negat patrem 
& filiutm Quisquis negac 
filium, isne Patrem qui= 
dem habett 

NuVo 



■>*■ 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 





Annota. inj\Epifto* 

NVUo nontempore dh -Antichriftojdn* 
yudtn nocentiftimo fidei (j do<flrin<c 
GhrijlidncC bofte (j predone Cduendum ejje y 
tdmetfi ddld^ueos ipfiu* impofiurdrum efftim 
giendos^fummefit neceffdrium fcitu:nemo td* 
menfhcilepericuld db ^Lntichrifto impenden* 
tid declindhit 7 igndrws edrum rerum 5 guihus 
tunquam fignis -Antichriftws proditur dc ma* 
-nijrjldtur, Signddutc ^ucc mdnifeftdnt An= 
ticbriftu, pdrtim a do6trind , pdrtim dh ipft* 
UtuitcC conuerfdtione fumuntur: ficut dutem 
fignd fumptd dh exdminedo&rincc, multofunt 
certiord ,qucim ^ucC petuntur dh infteftiont 
ipfius uitcc^itd inter fignd do&rin£,ed certU 
ord fiint y quct dd cognitionem Cbrifli, quam 
qiict ddprohihitionem cihorum^coniugtj \(j dd 
CcCterdS DcC?7ioniorum do&rinas pertinevt. 
Sed quode&in doflrind indicium eiusmodi, 
guod nohis tdnquam digito monftret Anti* 
cbriftum? Esl menddcium^uo Iefiis negdtur 
effe Chriftus. At hoc menddcium nemopotelh 
deprcthendere 5 qui contrdricC ueritdtis dt 
C hriftofiierit igndrws.H uius dutt ueritdtis 
?totitid non humdni ivgemj uirihws pardtur, 
fid Spiritus fitncli doclrind (j reueldtiont 

conftdti 



lodan 

}[mft$rtj 

^Sfrimf* 

tamJLtgu 

Mtroiiuniu 
isunclicnisfi. 
•Jkmnon Mfl 
h^amafinc 
m fdnclom , 
\it. Is m 
pitutnf:rJ:ij 
dttitSfrifc 
nlttitti^rtu 
\{}tnirn uwpdr 

1*4 Qum 

■ q . } 

PpJiM oprj; 
"i nit iontm n 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



' m h jj. I 



—•^::. 
•■•••'••:::.'.:.T 

•::::-^:-.::: 

..•:..:::• 
•: •::::'."»' 



•::•;•:.' ••' 

.....>'3'i 



Iotianru Caput IL 

confldt. Ideo lobdiines dicit : feduosun&io* 
nc bdbetis.Olei & un&ionis uocdk hs utitur 
fxpefitripturd^pro Spiritufin&u.jk&d uerbi 
trdiis lu tionefa figurd dd rem figurdtam. 01 e* 
um enim^uoR^eges (ySdcerdotes inungeba* 
tur, Spiritus fdncflifignificdtionembdbebdt: 
tiecfr enim l^egum , nc$ Sdcerdotdlem fun* 
fiionem cjuen^udm fine Spiritus fitn&i direm 
ciionepro dignitdte obire pojfe p ritu Hlo ue~ 
terisunclionis fignificdbdtur. Spiritumaut 
fan&um non bdbemws a nobti , 7iecp,a quoquant 
dlio^ cjuam a fan&o i1lo:Cbriftum Iefiim ,fitn* 
flum fdndorum inScriptura dppellatum in* 
ttlligit. Is eni?n folus lurqitur credentibus 
Spiritum ftvclum ,cui Deus non ad menfii* 
tdm dedit Spirituin, loban.i. Et quem unxit 
cleolcctiticc^ pr<£ confiortibws fuis. ^Pfdl. 45V 
JSTecj; enim un<judm Idrgiendo exbduriri po* 
tesl^ cjuod fiinemenfurd inipfuma ^Pdtre col* 
IdtumeJZ. Qudncjudm autem udrid flnt (J 
multiplicid Spiritws fiincli in nobis per fideni 
bdbitdntis^dond cfficia, interprcccipua td* 
men numerdntur^ docflrind., <jua nos introducit 
in cognitionem ueritdtis : cr confoldtio , <pu<t 
tics confirmat, ut dgnitam ueritdtem conftdn* 

K ttt 



V 



1 



Amiotaanj, Epiflo* 

tervetineumu* , contru cmncm jT yrunnorum 
jeuitium^de (^iibwsQbriftus Iobun>\$. O \6* 
Gum uutem uenerit , ittquit , ^urucletus^ 
quem ego mittdin uputre , Spiritus ueritu* 
tis^ii <L putre proceditjlle teftimonium per* 
bibebit de me :(y mox . Qum dUtem uenerit 
ille, <jui eJl Spiritus ueritutis , ducetuos in 
cmnem ueritutem.hoc eft y (cjuemudmodu Cbri* 
ftws ipft 3 in priore di&ointerpruitutus efl ; 
de mc teftimoniuvt perhibebit , (y eo teftimo* 
nio uos ducet in omnE ueritutem^ui eft Chri* 
ftws Iefus Suhuror nofter:de cuiws tieru cog* 
nitione per Spiritum S.excitutuin cordibus 
tioftris dit . Rtnoftis omnid : decognitione 
enim eorum omnium lo^uitur , ^ucC de Chri* 
fto fcitu nobis dd fulutem flint neceffuriu , (j 
tion iiifi ufflutu Spiritus S.ftirepojfumus. 

Cur uutem non omniu illu purticulutm 
hic exponit^uibws ueruCbriftinotitiu conti* 
Ttetur^Quiu non fcribo uobts Jrquit y tunqudfo 
ignoruntibws ueritutevi 0 ftd tuncjuum fcienti* 
bus.Sienim ignoruntibus ueritutem fcriberet^ 
multi* uerbis docendi effent y yuibws purtibus 
Chrifli ueru coqnitio confturet :ftd (juoniunt 
ftientibws ueritdtem fcribut ? futis effe Apofto* 

u 



loha 

mntmorU 

'ddt:fdi\ 
miu duttt 
wtnldtio.i 
tfittntnidt 
mfitfcun:i 
atinttr ut 
mttjtdnc. 
tfrtknittx 
ftiimjmu 
• v 

www m f 

^Btiltfi 
8i igitur 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 




; 



. :r.:::~ 



r:r:.' ::;♦;/;:: 
.•i ::.:::;:::.:: 

m&jferf" 

;:::/.:^ 



lohann* Caput I f« tfd 

1u6putdt y finefufiore Chrifii ccgniticr.ts trdm 
&dticnejinotantumverlo 4w$rindm Spiri* 
tutfitn&i dnted dcceptdyn j cr *dfoftofo& , ipm 
fisin memoridmreuocdre . JH.dc igitur cdt fi 
efl ycur de cognitione ueritdtis b:c hretiiu$ 
fcrihat :<juia ipft idm diited norint ueritdtemt 
cogptid dutem ueritdte ,fici1e ijfe iudicium 
demenddtio . J^Tdm quum ueritdticontra: n* 
tim fit menddtium , contrdricrum dutem ed* 
dem (tt fcientid : (Jttdre <rui ueritdtem nouerit y 
ficutinter ueritdtem cr menddtiumfkcile di* 
fcernetyitd non minori negotio *A ntichrijiuvt 
deprebendet^ui menddx esh , er *cn nifi men^ 
ddtium } uerivdti contrdrium>doctbit. S/c igi* 
tur firt ndturd rerum , ut dui ueritdtem not 
rint jnenddcium contfdrium i (y eiu* dutorem, 
ignordre non pofiint 4 Qudre dd cduendutn 
u4ntichrijlum 7 opus eft illum ncu'Jfe. jN er:o 
dut ipfum cognofcet , nifi do&rindm uei itut/s 
de Cbrijlo tenedt. Qudmcbrem non esl dlivd 
prdfentiu* remediu.ccntrd Antich ijlu . ovam 
Spiritws S.dc&rind infcripturis trdditd , de 
ftlioDeiJefu Cbriflo Sdhuitorencjho. 

Si igiturmenddtium esl nctd cert\fim<t 
deprdbendftidi Anticbrijlu;^ucdna elk ilhd 

iC 2 vundd* 



Annota.inj.Epifto, Io(l 

menddtiumfid tiimirum^uod e/l omniummen^ P^ ndtu 
ddciJSimum , <ju odf, ncn nifi menddcifiimus Jo= ^ ® ^ 
queturfP orro dutem^uis dlius udnitdte cm* << :rintcr 
nes menddces lcngc fuperdt, nifi is > dit L-AT* C ' 
foftpftts t quinegdt Iefum effe Cbriftum : bccc 
elh enim fummd dc ccrtifimd ueritas , lefum 
effe Cbriftum . ^Ad fidem enim de bdc tuerU - - ' : 
tdte nohis fkcienddm totdm Eudngeltj do* 
Srind?n deftindtd effe lohdn.io. oflenditur. '■ ^ :::n C { 
JFIcec duttm fcriptd funt^ut creddtis, <jucdlt 
fus ell Chriftus 5 C7 ut credentes fidem hdhed* - 
tisper nomen eius. Jrfdnc ueritdte?;? fuo men* \mt.Mdrc 
ddtio ^Antichriftus ohruere dc ftelire dnni* 'itdtmhm 
tetur ^cjuoddlid rdtione prohdt .Quid is elh 
^Anticbriftus ^di negdt pjtrem filiuvt: • - - 
fed <jui negdt filium , £s ne pdtrem cjuidem hd* 
hetiergo^ui negdt filium, ell .AntUhriftu*: • 5 
jSfegdt dutem filium , <jui negdt lefum efft h t 
Cbrifcum^ ergo f$ elh ^Anticbriflus : Qudii* % hd <j 
tum dutemfit menddtium .Antichrifti, dftU 
tndndum ell ex cognitioms Cbrifti ueritdte: :'::tiont 
ed circdperfonx er offitpj Cbrifti notitiduer* tmicQsiu 
fitur . IsFdm Cbriftus es? nomenperfoncC (j w Antid 
offittj:perfonce yuidem.quce ex dudhus ndturis, it } pj H , 
diuind O 4 bumand 0 conftitudtur 7 dc prcpter kilcfuJ^ 

utrw<£ 





• : '-'-::.:':r- 



:-.-:;: 
• •.::.--;•.. 
.-:.;.:•::.••': 

" * ' ' ' / 



lohann. Caput I L <*7 

Vtriusq, ndturxunicnempcrfondhm^ uerus ftt 
Deus (j />otf/o: ojfiuj uero^uo e/l unicu* me* 
dUtor inter Deum (j homines , dd promeren* 
ddm (j impetrdnddm noois peccdtorum ret 
miftionem (y uitdm dtermtm . ISd enddtium 
igitur pugndtis cum jummd hdc ueritdte, Ie* 
fumejfe Cbri$u?n^primu?n illi euomuerunt y 
qui diuittdm in Chrifto ndturdm negdrunt^ 
ut Ekion(j Cherintus^Arrius (j Sdmcftt* 
tenus - qui licet nonnihil inter fe dijfentidnt, 
diiunitdte?n tdmen lefti Chrifti omnes net 
gdnt.Ad 'arcion uero (j V dhntinUnus ,ue* 
titdtem humdncC in Chrifto naturcc i??ipug?id= 
runt . ^PeUgius dutem^^ui contrct Dei (j 
Chrifti redemptionis grdtUm , uires liheri 
arhitrpj propugndt ^uid tdndem Chrifti re= 
demptionis (j interceftionis offitioreUncjuit? 
Sed hi tdntum fuere priudti Antichrifti^ui 
hcccpeftiferd dogmdtd contrd perfondm & of* 
firfu?,* Chrifti fydrferunt y nulU dccedente 
dpprohdtione Ecchftce 7 <ju<c ipfos tdn^udm 
bcereticos ddmnduit.i^ft fummus illedc md* 
ximws Anticbriflwjregtidns in Ecchfid^uis 
erit ^uinegtt Itfum ejfe Chriftum ? qui in 
kccUfu DH>id§ Ezdeftcc dutoritdtis £r** 

j awitti 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annotsuin j.Epifto, 

textu dc Ghrifli uicdrij tituhjoc menddtium ^ 

tftkitt i eo fu6d prxter Chri/li fdcrificium ^ r l 

fro peccdtis in cruce ptra&um , nouum aliud f?K . 

fd c rificium pro peccdtis uiuorum ry mortuo- " iU 

rum excogitdt: quod nundindtiones indulgenM • ' 

tiurum exerccut ; onod expiundis peccdtk \ ^ ottit '. 
proprias fatisfi&imes hominihws imponit t 

$uod Ch; ifio unico Aiuotdto (j Medidtori ^ m ^' 

ttofiro dpud patrem t hommes Mtafun&oSjfaU m ' 

fiitudtjpfij; }U dp deficietifuhlUidriosfuof. W m ' f : 

ddm l>dtronos ddiungdt: ^uod Chrifci inflU fl**** 

tittd mutdttdi,dc noud inflitu endi Ucentid fihi & ^ ntK ' v; - : ' 

fumdt. Hccc dt$ his fimilid contrd Chrifli mw/P^um 

Sdludtoris noflri ojficium %ui dicdt et fkciut, ^ipAnti 

dt<£ dh ipfo diffentientes no modo non frdtfed m > V -'■ ■ 

immdni crudelitdte perf^udtur (j trucidet: 1 trm 

is,dn non ncgdt lefum effe Qbrijlum* is dn no "ku, nc 

fummu* ey muximus erit Anticbrijlus? Quem - x 
tdmetfi ego nomindtim non exprimdm , nemo 

tdmenpiorum non animdduertit effe Pontifis ^kftrfou \ 

cem R^omdnum y pem Pdpsm dicimusUnquem «Idtifrt 

occupdt* Tyramiidis toci cy tempor/s cir* W pf( 

cumfldntict- fuprd recitutde , uc reliaud omnes «dn ju 

nop* cxdclifiime pddrat, cuihus prodiqiofum Wtf Q l '.. 
hoc manJirSjt Spiritu S. in fripturisdefcrU 
bltur - Ndm 



L J . ' 



• ••••.."::;;.':.: 



r * I 

r::i:::rii? 



Iohatm, Caput IL 

Udm Ucet minus circd Chrifti perflndnt 
doclrlnd 1>dpiflicd trret , non tdmen uideo 
inauemufum diuindm (j bumdnam inCbriflo 
itdtura confitedntur , detrdclo interim Ghri* 
floofficio 3 auod non nifiDeus o* homopr<£a 
fldre potuit. Ideo duflo Arrio O Mdrcione 
peiores funt,aui diuindm ry humdndm in Chrh. 
flo ndturdm confittntur , 0* edrum cfficio non. 
utuntur. Dcinde ,purior elh etidm doSrind. 
T dpdtus ,auod ddunitdtem diuinac effentiz^ 
(3* T 'rinitdtem perfondrum dttinet.Ideo ft is 
elh Antichriflus , aui negdt Pdtrem O* Fi» 
1ium, ^Pdpdcum toto fuo fiteUitio 3 nonpoterit 
buhcripro AnticbriflofConfitetur enim 1>d= 
trem , C7 FiUum (j Spiritum fdn&um , ununt 
C ucrum effe Deum. Scduthocmdxime con* 
ceddmus, non tamen proptercd non crit Anti* 
chriflus. I<f ea) enim Iohdnncs tdntu dc 1>d* 
tris CT Fihj negdtionc hfuitur , utfunt di* 
flinSd: pcrfond in una diuinitdtis cff -ntid, d* 
Ueaui dddidiffet a Spiritum fanSum : 
tres pcrfonds Trinitntis aui negant, certc 
mcmhrdf.r.t Anticbrifli. Sed lobdnnesfoUwi 
Pdtrii O %M mcntionc Jkctajc cd negdtio* 

iC 4 ne 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 





Annota.inj\Epifto, 

tte Patris cr F M hcjuitur , qu<t contrd fcopZ 
Budngdicct doSrina negdtur ,Deum ncbis 
tjfe rcconcilidium.o- propitium ^Pdtrem red= 
ditum , per unigeniti Fthi fui mortem,ej /„, 
tercefionempro nobis .CuifintenticC hac etil 
^dpofioliuerbd fiffrdgdntur. QuinegdtFU 
Uum , is ne Putrem quidem hdbet. ^Putrent 
tnim hdbere dicitur , non dui confitendo FilU 
um,Pdtrem, primdm etiam perfondm confites 
tur in Trinitdte , Sed qui credendo cy confi* 
tendo, Iefum ejfe Cbrijium,hdbet Deum pro, 
■pitium.Hoc enim Chrifius fohs fid mortery 
intercefione pro nobis , effecit. Vtmdximl 
igitur dli^uis conRtedtur "Pdtrem ry Filiit 
CT Spiritumfinclum, tres ejfe dijlin&asper* 
fonusinunddruinitdtis ejfentid ,neget dutem 
^Pdtrem cj Filium , eo finfu , <po <i lohdnne 
llcjzribitur , boc elh , neget Iefum ejfe ChrU 
fium, unicum Aduocdtumnofirum dpud Pd* 
trem,ry propitidtionem pro nofiris, dctotius 
viunii peccdtis , Et neget Deum propter fo» 
hm F Hium , perfoUvtFidem , nobis ejfe pld* 
cdtum ,dc pdterno dnimo ergd. nos ejfe djfe* 
c2um: is e& uere Antichrifius. _^zn noigitur. 
vegut lefum ejfe Cbrifium , yuUUqs aduoca» 

m 



foha 



■jtisjndrcni 

iwn P& 
%urt it£> 
uticvt,ft- 

(litdttMUOCd 

iCbrifofrv 
n (j fuftrli 
:t. Hoc dut 

htichiUn 
"othmit, H 
umiicsS}ir. 
itroiucit ,nc. 
nnenktkn, 
fifttrtpfi* 

Vos igit 
initio,i 
in uobi 
audilm 
lio&P 
cft rcpr 
feuus i 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Bj 

■ .-•;/'';;:£- 
'r J:.i: 

■■:Js*y? 

»3 



Ioliann* Caput I L * ^9 

fM inuocdndos,dlidm propitidtionem propec* 
Cdtis qnfrenddm docet , Qbriflum? 
uAnnon Pdtrem negdt , quiiulet crede?ttes 
dubitare de Dci ergd fe grdPid ; cj* />^nc c?#* 
litdtione 5 jD^ mettddiij drguitur \ hu- 
miJitdtem uocdt ^certdm uero diuince grdtict 
in Cbrifto promijf c fiducidm , prccfumptio* 
nem cr fuperbidm dndtbemdte digndm iudi* 
Cdt. JEioc dutem fkcere 1>dpdm y mdnififtius 
e& 0 quam ut prohdtione egedt. Ipfum igitur 
u4ntichriftum ejfe , I ohannes pronuncidt dtcfc 
procldmdt* Irl ucde cognitione ueritatis , in 
qudm nos Spiritus ftn&usdo&rind uerbi Dei 
introducit 5 nosy. fimul inftruit , utper ueri* 
temmenddtium y permenddtium ^Antichriflum 
dgnofcere pojsimus , dt<£ dgnitum cduere. 

Vos igitur quod audiftis ab 
initio , 111 vobis permaneat : fi 
in uobis permanferit , quod 
audiftis ab i nitio, &C vos in Fi 
lio SC Patre manebitis* Et hcc 
eft repromifsio, qua ipfe pol- 
licitus eft nobis vitam a*tcr- 
K ? nam* 



i^nnotau 111 j, Epifto* 

nam* H^c fcripfi uobis de his, 
qui feducunt vos; Et vnftio 
qua vos accepiftis ab eo , ma- 
net in vobis. Ec non neceflfe 
habctis, vt quifquam vos do^ 
ceat : fed ficut vndio docet 
vos de omnibus 3 S£ verax eft, 
Sc non eft mendatium : & fi- 
cut docuit uos , manete in ea: 
SC nunc filioli , manetc in eo, 
vt cum apparuerit, habeamus 
fiduciam, Sc non pudefiamus 
ab eo in aduentu eius. 

I.IsfhdC tertid(j poflremd pdrte prdemoni* 
tionis contrd Antichriflum^ u4po(lolu* co* 
hortdturnos , dd conjldntUm , in uerd Fide> 
C fyncerd fidei dc&rind retinendd : ne nos 
db ed dimoueri ulio modo pdtidmur. N drti 
cum dntichriftus. fe , fiio: | ddos (y jr dudes 
do<flrind Spiritws fx;ici / 3 fjudtftcri* litcris efl 
comprdbenfd >detegi ^jkcihftt intelle<flurus y 
omnes certc fucroru B&Jiorum Uhros exuftos 

cuperet, 



iScrifturi 

Ufwdiffi 
\mdttori 
rfrtunli ' 
Itfm, cm 
witufnt 
'thos^ui 

M jud itu 
ymltdtztr 
pg Sfirim 
\tcipiet. Cc 
mtidmJf: 
§rtigit*ra 
feot Quit 

MdUnitio^ 
uortnojlrt 
N CT rtco 



i 



uim rdti 



M 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



:s,EiacKi:: 




Jfc 



Iohann* Caput IL 70 

cuperetfid yuo minus incendio trdddt,cobihe* 
hitur boc fuo incc modo.^pertd enim reie&io 
ne Scripturdrufi^ui non uult uileri^Dei (j 
Cbrifli hoflem ejfe proderet. Me (juid tdrnen 
Scripturu ipfiu* conatibut ohftet, Scripturdm 
facrd?7i dutoritdti Rcchji^ fubyciet. Im in= 
(erprcetdndi Scripturu6 reuocdhit dd Ec* 
tlefidm ; cuiws ipfe Jit Cdput. ^ftfybdccmi* 
Td erit ^Antichrifti djlutid^ yud eos fcriptu* 
Tce locos , qui dd jT irdnnidem eius fubuerten* 
ddm potiftimum Udlent, ipft dd edm ftdhilient 
ddm fud interpretdtione detor^uehit. Qiiin 
CT multd extrd Scripturds 9 titulo reueldtio* 
num Spiritu* ftn&i, credendd dc ferudndct 
prdtcipiet. Contrdbdnc uflntichrifti tecbndm 
nos etidm Jlpoftdlws comunire uoluit, dicens. 
Quod igitur dudiftis dh initio, in uohis permd. 
hedt(jc. Quihus uerhis do&rindm Spiritus 
ftn&i y ^4po(lclorum oreprccdicdtdm , (y ip- 
forum mdnihws confcriptdm.foldm recipienddm % 
conferudnddm<£ ejfe monet.JEi dnc enim dudie* 
rdnt dh initio, de Chrifto Ji1ioDei,unico me* 
didtore noftro y propter quem credentihws pld$ 
cdtws CT reconcilidtus ejfet Deus. Diuerfc 
t& enim rutio do£rin<£COcUfti4 (7 reliyudru 

drtiunt 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 





AnnotaaV)JEpifto* 

drtium dc difiplindrum 9 <[ucc bomines Idlent* 
autores. Jrldrum enim initid fiierunt tenu* 
id 9 <ju<c hominilus fuhinde proficientihus^md* 
gismug/s( ; excohbdntur ,dontCdd fiodddm 
fudfc perfc&ioni* jkjligium proueherentur. 

erhi dutent Deido&rind , a, primo Jldtim 
leueldtionis initio integrdfuit a,Cbrifto(j 
-Apoflolis , per Spiritum ftn&um trdditd. 
JSTon enim Spiritws finSlus 5 cuius inftintfu 
locutifunt PropbetcC (j Apoftoli^ dliquid igs 
iiorduit, cjuodficut bomines proficiendodddh 
fieret^ dc perficiendce do&rinde fudepofted dd* 
uceret. M dc enimdbfolutd perft<%ione>uerU 
JDeidodirindm , omnibus dhjs docflrindrum 
generibus dntecellere , Deusipfe Deut^ te* 
jldtur. ^Ad uerbum meum, in^uit, quod ego hs 
yiior uobis \nihil dddetis nibilitem duferetis ex 
eo> ELd efl enim perfeclionis rdtio^udreipefs 
fefldenecfc ddimine^; ddtjci quiccjudm potefl^ 
Jfluiufmodi dutem cu db initio fuerit doclrinx 
^Apoftolicd^ bunc igitur ut primu db u4poflo* 
(is fuitliteris vidiiddtd , fnnpMciter retine* 
<tmus , dtfined perfiftumus, (j utidfzcid* 
tnus , bdcmouedmur rutione 9 ^ucC fitjiiitur*. 
Si in uobis p)ermdnfirit(jc. htl cnim utilitds 



lofiar 

^cittrrtttt 

ilit } juoih 
:^Ant'uh 
ilmur.Exii 
ijpoiedfiti 

p ftiungdmu 
muftrd cin 

mtflnib 

\tm itmum 
m.ditClripi 
"tdti^idUK 

Hdc r rrr 

mmjam$n 

hMituk 

m Spiritzrn 
Mnttm: dc p 

^^iitniis 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



• -, 



7:v.: ; V : 



lolianm Cap, IL 7t 

tendcittr retentct doSrinct Spiritus 5 dc? 7705* 
redibit,quod ir.pdtre (y fiJio mdnebimws ^ncc 
ulld ^Antichrifii mdchindtiont db ipfis di*> 
ucllemur . Eximia hccc e& Jdws uerct do&ri* 
n<c 3 qiwd ed fit uinculum drclrftimtnn , c^uo it<t 
cum pdtre (j fiJio ccpuJemur ± ut nunqudm dh 
ipfis feiungdmur , Qud?n quidem coniun&io* 
nem noftrd cumpdtre (j filio,ne Jeuiter ducd* 
mws^dddit.Et hccc efl pro?niftio^ud ipftpcJ* 
licitws tS nobis ^rctinentibus uideJicet uerdm 
doSrindm £y permdnmtibws in pdtre c fiJio, 
uitdm sCterndm.Qui perfeuerduerit ujfy infi* 
nern.dit CJ>riftws 0 hic fdhus erit . Et iteruvr y 
Bedti^cjuidudiunt ftrmonem Dei y O* cuftodi* 
unt illum* 

H cecftripft uobis de his <jui(jc. Epilogws 
huius Jocijn quo reddit rdticnem cur dJicjudn* 
to breuiws nu c ftripftrit, qud??rpro mdgnitudi* 
ne rei C7 pericuJi 5 fiod d ftduSoribus ppis im* 
tninet.H ctcpducujd cur ftcripfitiQuid unctio 
qudmd Chrifto dcceperint 0 mdnedt in ipfs y 
Qnid Spiritum S.doSorem hdbednt in ipfis 
vunentem : dcproptered ,cum id?n dnttdftttis 
fint inftituti.non opus hdbere , ut quiscpudm iri 
ipfis trudundismuJpum Jaboret P ftd tdntimt 

pducis 



n 



Annotaanf.Epiftd. 

pdttcis ddmonendos ejfe innuit ,ut in doSrina 
jfciritws dnted trdditdpermdnednt. Sicutdut 
ipfe Spiritut, non elh menddx , fed uerdx 9 ita. 
dc&rind Spiritm non ej7 menddtium,fed ue* 
ritdt , $ud 3 ut dtflum eJi fupra , menddtium 
ccgnofutur, Qudre in ed do&rind Spiritws 
ejfe manendum: in qud qui mdnedntjUos etidm 
in Chrifvo mdnere 0 pdulo dnte dudiuimu^ 
Jrloc enimprcecipue docet Spiritws , yuomcdo 
per fidemChriflo inferdmur (j in eo perntd* 
nedmws. Qui dutem in Chrifto permdnferint. 
fiducidm hahehunt in ipfiits ddutntu^ necpude* I |pfl 
fient dh ec.Certum prddicit dducntum Cbri* r ~ 
(Ii.u4dipfiu6 dduentum itd prdpdrurenos de* Kir,:i ' 



CA 

awi or 
b,creoni 



bemws , utbihri uuhu in confteclum eiws pr o» [ ' 
direpoftimus: id ftet.ft feruatd doflrinu Spi* 7 
ritws, in Chrifto manferimws. Itd ^dpojloliu 
commenddtione ^Apofloliccc doclrintc 

bunc hcum de uinticbrifto , CT « • * 
fedu&oribia concludit. 

CAPVT 

5 f»«Wcon 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 



'■•■w, 



CAPVT III. 

C 1 fcids, quod iuftus eft , fcirote 
^qucd omnis qui facit iuftiti= 
am, ex co natus cft. 



mmj\iv^s PAVLVS 



¥ 



^Philippenfihus fcrihens,RddB 
fcrihereuobis , in^uit , mtoiii* 
demhaud piget y icohis dutem 
tutum cfl. Docentifimul <j 
difcenti y eorundem crehrdrepetitio,plerun^ 
folet effe fkflidio. In trddendd uero pietdtis 
do&ri?td y res edfiem firpius inculcdri^nefy do* 
centibus^ ne<£ difentihus moleflidm dfferre de* 
het 4 JSTdm docentibus cum glorid Chrifti , (y 
fdlwsbomimmftt propofitd y qudrum fi fieri* 
curd C7 folicitudine tdnguntur ^edndem fitlu* 
tis do&rirtdM fbepc dcnnJtumrepetendi , in= 
gerendiyinculcdndiflndio (7 Idhorc defetigdri 
nonpoffunt.Difcentts uero. fi docliorcs^uam 
Utcddem fxpiwsdudiendo erudidntur firmio* 
rcs^udm ut corroborentur, ddmdiorem tdmen 

ficuripdtfm^ 



Annotaan j JEpifto* 

fecuritdtcm, contrd infidia* Pfeudoprophetd* 
nnnprofuerit , non faftidire fttpc repetitdm 
uerbi Dei dd&tihdm. JSfam fkjlid ium doccn* 
di y fiue dudiendiftpiws edndem uerbi Dei do* 
Srindm 0 noucC dlicuiws (j peruerfc do&rindZ 
corruptelis nos decipiendi ftneftrdm dperit. 
Pcsl^jrS.m igitur -Apoftclws nofter duolus 
prcfcedentibws Cdpitihu* doSrindm Fidei(j 
dihdlionis trddidiffet 7 fimuldt<£ monftrdjfet y 
yiiibuscduendis , (j uerdm fidem (y fyncerunt 
dilrftionem retinere. fica cum Deo ^Pdtre (y 
Filio eiuslefi Cbriftc , focietdtem (y dmici» 
tid?n colere tueri& pofimus , licet nihil mdgni 
mo?r:ciiti fupereftfct, duo prioribus ddditojon* 
giorem Epijloldm hceret 0 tdmen utdnhr.o, 
Chrifti giorice (j hominum fttlutis fludiofld* 
granti, viorem gereret , cr dddifcentium pro* 
f&ui^eoriimcfc quiprofcijfcnt fecuritdticon* 
f leret y tdndemdeinceps Fidei (j diieclionis 
do&rindm , (j utriuf^ corrupteldrum cduem 
ddru ddmonitionB non piguit repetere.Qudrt 
(j noftrdrumpdrtiu erit y in tltis diligenter (j 
ttfiidue relcgendiSy reuoluendisfy no dcfdtigd* 
ri. ^4c primu??i<}iiidem chdritdtis (j bonoru?ii 
cptrum ftudium denuo nohis co?;ienddt ? dicens. 

Si 



lofiat 

Sifritis, 
quodc 

^lhjDtix 
| JuntducdT) 
Deondfainti 
mDei.Iolx. 
wturijltiiti 
\lisyuicrtiun 
zfiiti tjftch 
n&ifycrmp 
DtiftUten 
tntrmiectt, 
•vita ftnc:ir. 
'^rfcitts^inc. 
'■htrt,rj itf n 

*fitrtmiter. 
'«Hdmtfftt 

tfiMittrfcT. 
''Wntsinfiui 
'fonhjlitit 



Iohann. CaputHL 7* 
Si fcitis, quod iuftus eft/citote 
quod omnis &X 

Flh/Dei non exfunguinilus } 7ie<£ ex iw 
luntdte cdrnis, rie$ ex uohntate uiri-.ftd 
exDeondfcuntur ,per fidem in unigenitum 
fiUum Dei.Iobun.i. Quotquot duttnt recepe* 
runt eum.dedit eis poteftutem fiUosDeifie* 
rijyis <fui credunt in nomine eius . -Ah boc igU 
turfidei efeSu, quofihj Dei njfcunturjo* 
vorum operum fludium nohis commenddt.Fili* 
os Dei, k pdterna uirtutc (juam minimum de* 
generdre decet ,fed pdtrem honefldte morunt y 
C7 uitce fitn&imonid debent exprimere . Si 
igitur fcitis , in^uit^uod iuftus eih, rjc. auod 
dePdtre^O" ipfius etidm fijiolefu Cbrifto, 
ignordre nonpcteftis , Idm enim diximus Ie» 
fum Cbriflum ^dduocdtum noftrum effe ium 
ftum, p itrem item in remittendis peccdtis no* 
ftris fidelem effe (j iuftum. N~on fohm uutent 
'Pdter iuftus esl^ed iuftitix rdtione, qudpro» 
mijft fideUterftrudt 7 fed ediuftiti<£ rdtione, 
ou<£ omnes in fe uirtutes comple&itur , fecun* 
dum cudm iuftitiam ipfum nuc iuftum dicimus, 
Qui igiturDeum boc modo iuftum ejfefciunt, 

L ftire 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 



Annota.inj.EpiuW 

fcire ttidtft debent , eos detnutti uere exDeo 
■natos effe^ui ivftitidm ficiuntjtoc e j?, omnU 
operd iu(iiti<e.fecundu?n Dei ey proximi dile» 
Sionem , r? fecundum omnid prtceptd diuin<c 
legis: aud Deus fbrmdm fidnddm uidend&xy 
imitdnd<£ iuftitice fuce exhibuit nobis , qut 
tdnqudm uerifilfj ipftus hjberi uolumws. Kfon 
tdtitum dutem ex Deo iuflo ttafccndi condi* 
tiojuftiticc ftudium nobis hgenerare dcbet y 
fed etidm grdtitudo ergd Deum pdtrem,fui 
jiliorum loco nos hdhere digndtur* 

Videte, cjualem charitate , de= 
dit nobis pater , ut filij Dei 
nominemur* 

FlVtorum Deiconditio ty dignitdS eJI tx* 
ceVentifiimd , fummd enitn heneuolentu 
filiosfios Deus compleSitur, ipfosgbceredes 
uult effe omnium aternorum (j cceleftium bo* 
norum.R^om.S . iV ec quisquam hominum re* 
peritur ^aui filiorum Dei dignitdtem uerbis 
pofiir ehoui:hdc tavtd dignitas , ddcudmnos 
cccleft/s pater indignos euexit ,mdgnitudU 
nem pcttern£ ergd nos chariutis dtcUrdt. 

Ai 



Ioha 

0dnc igit 
ptw ttfti 
i muticntd: 
itndosttid» 
<si<ita,int 
mttncnindt 
J .:mmhhnn 
'atikitncs 
iflitU.Quc. 
ifihru Dti 
ihit ncn tjj 
mn ,fci fm 
utuitua (j 
^rifluncrtzt 
xfMJictttur, 
tfutiunrtTit 
'minttsinC 

$**vtlifm 
""'itxcrtmtnt 
'^nniftTi 




■-■■^C 



r« 

:.:~::p::nt: 
wmlmfd 

wmC°^M 

:;;•-" 

; -:;::. 

p * jj 

m 4 



Iohann* Caput II L 74 

\Adbanc igitur propius afficiendam dc diJU 
gentius expendendam nos exbortatur,ut eius 
cogitdtionedd DeU 0 confratres ncflros di* 
Vgendos etiam excitemur.Per cbaritate no« 
his datam,intclJigit Titulum iJJumHnfig- 
nem et ncn inanem^uo filij Dei nuncvpamur: 
pcenimlohdnnes cbaritatt dicit nobis dari, 
ficut dicit nos fkcere iuflitiam ,boc e& , 0 pera\ 
iuflitix . Quodf cbaritatem nobis dicitdari 
eofiJioru Dei dignitate nobis conceffamjig* 
nificat non effe noflrorum meritorum pree* 
mium ,ftd fumma: erga nos dileSionis Dei, 
gratuitum <y JiberaJe donum . Sed buic in 
Cbriflum credentium hov.ori , yui tammagnU 
fice pr<tdicdtur,recjamdt iuditium mundi , (j 
prdfentium reruvi Jlatus , JSTam mundiiudU 
tio credentes in CI)riflum,bdbenturpro dbie* 
Sifimis uiJifimisf bominibus , ddeof; pro 
mundi excrementfs \credentitmuero in ClnU 
ftum tdm mifera eJl in boc mundo , <y tdm tCm 
rumnoft conditio , ut nemo Deum nidgis in* 
ftnfum at£ irdtumbabere dtg fentire uideat 
tur,ouam ipfi. 'Primum igitur ne cccco et pcr» 
uerfo mundi iuditio , iJJdm noftrdm dignitd» 
temdubUm nobis reddere findmus,dit. 

L z 7Prop)terc<i, 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 





Annota.in l/Epifto* 
Propterea mundus non nouic 
uos, quia non nouit eum. 

aV cdviundwsnos non dgnofiit pr 0 fi m 
Ifjs Deijnde dccidit, (judd necPdtrt 
jiouerint. ^41id esl uohntdS , dUud ingenium y 
d1idjludidl?dtris cochfiis , cjuam fintipfius 
?nundi, Mundws quidem ex contempldtiont 
CredturdTum cognofcit Dtw/l , (y dterndnt 
eiws potentidm dc diuinitdtem. Sed prcpter 
filium lefum Corifium crucifixum^ucd Deus 
credentibusnobis fit propitiws (j chmentifii* 
wws 1>dter 0 hoc a fitpientibu* huius mundtelh 
<tbfconditum. ISTos igiturnon exifiinunt ejfe 
filios Dei , qtti hoc nomine gloriamur fohfide 
inlefiim Ghrifium y fidpro fimmis Deibofii* 
Iws habent 0 dded, ut fi nos occiderint , putent 
fe obfiecpiium prdfidre Deo. Qudm id tandem 
ob rem s . Quid non nouerunt pdtrem, Ioban. iy # 
H decfkcient uobispropter nomen mcum ^uid 
ttefciut eum^ui mifit me. E t mox . Side mun* 
dofiiffetis 0 mundusuti^uod fiuujn ejfetdili* 
geret. Quiduero de ?nundo non e(lt>s\fidfgo 
ehgiuos demundo tproptere* odit uos mun* 
dus. 

Cbarifiim 



lohai 

flarffi 
mus,S 
quoJi 

nulcs d 
debimi 

Sltut n k 
&m 7 ii fii 
htium rtrum 
\crfi } ifttda 
He ndfcuntur^ 
mifhm trti 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Iohanm Cap* IIL 77 
Chariflimi , nunc filrj Dei fu= 
mus, &C nondumapparuit,id 
quod futuri fumus ♦ Scimus 
autcm } quod fiapparuerit,fi= 
miles ei crimus,quoniamui= 
^ebimus eumficutieft. 



tkixxrriit.fi 
;.-.:: 

..; f 



Slcnt ex iuditio mundi non ell ftdtuen* 
dum , de filtjs Dei, it<i nc& ex ftdtupr<£* 
fentium rerum. Qmnid enim profferdry dd* 
uerfii y ceyue dccidunt iufto dtg, iniuflo, ftd ex 
fide ndfcuntur fihi Dei . Itdc^ ut primum in 
Cbriftum crediderimus ,fiimus filpj Dei ,fi 
fihj,(j hxredes Dei.cohfredes dutem Cbri* 
fti erimus in futuro fieculo . ISTondum dutem 
dppxruit id quod futurifumusjure enim filio* 
rum ,qui nunc fumus, erimus h<£redes:quod dp* 
pxrehit,cum uitdt ceterncehxreditdtem ddieria 
mws.Filium enim effe , CT bxreditdtem ddire, 
temporis interudHo diftdnt,in bcc ficcuh fu* 
mus fihjjn illo erimus bdtredes.Qudre etft pd* 
ternofter coehftis hedtus fit C7 immortalis, 
credentes autcm in Chnftum miftri fint o* 

£ 3 mortdv. 



Annota. in j. Epifto, 

fnortdhs, nonproptered tdmen dubitdrtdt* 
lentje , etp minws dppdreat, ejfe Mios Dei; 
tempus enim ddeundx hcereditdtis no efl p r <e* 
fintis ,fcdfiiturifccath\Sidutem dpparucrie 
idouodfuturifumus, boce& - f, dppdrueritin 
futurofxculo nos cjfe btredes , ex pojfej?ionc 
bctreditdtisfimiles eierimus , bedtitudinis ry 
immortdiitdtis ghrid. Rtexbdc fimiUtudU 
fie^ucc jitd erit in b&rtAitdti* pcjfefiione , ej 
pcrfuitione beutct mmortdlitdtis cum Deo 
pAtre ct Filio eius Iefa Cbnflo ,ptj p ro 
hs Deidgnofentur . de ed enim fimilitudinc 
lofuifiu* ? dipmiUtudini iJli opponitur, 
$ud ohfldnteprofihjs Deiin terrts fijnohdl 
bebdntur : difiimihs dutt Deo erunt]ob mife* 
rids ry cdUmitdtes , quibus inhdc uitdfuerdnt 
cbnoxv.pc enim Sdp.j, impios cum gemitu h* 
ftcntcs introiucitfiipiens.H ifuntpos bdlus 
imus de/f>ec7uiahdibri 0 ,nos fMti uitdipfo* 
rum exiflimdbdmus infnUm.et exitumeorum 
igncminUm:ccce dutem ivter fihos Deicom* 
putdtifunt^fcncfinSoru funt ddepti.rjc. 
Qutpropter ry dd Cohjf.^ . Apofloiws uitZ 
noflrdm dicit ejfe dbfconditdm in Cbrijl 0> itd$ 
blc^uidem dffligimur cy m 0 rim:ir,fidreueU* 
Po ChiJlo,n 0 flrd yuocf; ttira et ghria dppdre* 

Ui 



lofo 

QuonUn 
' 'im Tdtion 
sDeoetfd 
, ^lotninuMdu 
'itrepfitfn 
ifcturifwM., 

turifimusiC 
Vd iumun 
wie uhffi 
Mfirdtiste 

%inmmfiie 
ungmtsi^ 
eiUteficlicnt 
Kihnnon: 
faliUcDtoi 

4 n )tmf 710! 

*f J tonfrrdti) 
kfotitsfitit, 
' itet <ifionis^ 
"4dei:nunc 

«fatefiii 



• ;: 'V.; V, 



•;; 



:.:^:- 
.;;.'■ 



lohann.Caputlll; 7^ 

lit^uihws ei tum jimiles erimos. 

Quonidm uidebimus eum ficuti es7 crc*. 

rfflc rdtionem ddijcit noftr* fimilitudinis 
\um Deoetfilio eius I ' efuChrifto.Sed cu ne* 
tnobominum dut -Angelorum fn&orum Deu 
uidere pofitficuti efl^tum demu?n aut ftmiles 
eifuturi(imws y cum eum ficuti e& uiderimut, 
ergo nunf; fimiles-hoc efijbedti cr immortdles 
futurifumusiCocedendu efl ftne } a nulld cred* 
turd diuinitdtis effentia plenc ccgnofci pojfe y 
nec de ed inpr^fentid lo^uitur D # loban.fed 
compdrdt inter fe fideinotitidtn >et cldrdm uU 
JtonS^Ucf fideiin futuro feculo fuccedet.Qufi* 
<juam eniin fides , colldtd cum cognitione Dei y 
qudm gentes igndrcc Eudgehj Chrifli hdbtt 
expdtefkclione p credturds 7 illuflrL idmcdu 
fit C7 cldrd notitid fideiiprd cuiu* filgore,in* 
fideliu de Deo cognitio t ignordntid ctcdcitdS 
in fcripturis nonnu^udm eff > dicitur : tdmen fi 
fides conferdtur dd uiftonemjicut D.Puuhs 
dliquotiesfhcitjbi tum prcc inendrrdbiU cTdtfe 
tdteuifionis ^obfcurd reperietur etidmnoti- 
tid fidei : nunc enim per fyeculum , per dnig* 
tnd> tuncdutfkcie ddfhciem^etyt Iohun ♦ bic 
ditftcut elh bedtu^ cr immortdlis y itd uidebi* 
tnuACitm< Cumcognitionis aufem cUritute, 

L 4 nofhr^ 



Aniiota,inj\Epi_lo* 

yoflra etUm bedtitudinis ghrU dccrefcet: 
quUighur perfidem hic dmbuUmws ^eccdto 
quidem <_r mortifumus obnoxtjjed tdmen 1ibe* 
rifumws a iure peccdti ry mortis , ne nobis «o» 
cere,nosf. condemndre pofintifdcum uidtrU 
mws eumfkcie ddficiem , db omni etUm fenfu. 
peccdtirymortis Uberdti , iufliry immortdt 
hs erimws , ficut ipfe e& iuflws er immortdlis. 
I td$ qui nuncperfidem fiimm fijff Deijdem 
tuncperuifionem effe decUrdbimur .^udndo 
eifimiJes erimus.His itd interie&is,ddexi= 
vtenddm dubitdtionem dnimis noflris , de digs 
tiitdte credentiumin Cbrifium^uodcerto fint 
fihj Deijicetdliter mundws iudicet,ry d Jiud 
prccfenspiorumfldtusprx fefirdt, ApofloJws 
drgumentum # dignitdte filiorum Dei dut 
Sum concludit, dicens . Et omnis a_ui hdbtt 
bdncjf)em,futur<e immortdUtdtis ry gJorU, 
in eo,nempe Cbriflo , ndm in eo omnis Jf>es no* 
fir,c immortdUtdtis ry glori<t mtitur 3 is ft 
puy ificdt ,dbflinendo a peccdtis (y innouitdtt 
uit<c dmbuUndo, ficut ipfepurus e j£,cr db om* 
niin^uindmento peccdtidJienifimus. Quomo* 
do enim quisfe ChrijloghrU dfimiUndti ffet 
ret.quife ei in huc uitajcccati impuritdte difi 
fimitirtddit. Qmnis 



Iofm 

0mnis 

mitnC; 

IJEcttr 
llfumitiirc. 
yumtnti fiti 
wnnonfttii, 
■atmfgrtfii 
fyrcpidpc 
icutm&idrr, 
unfgrtlmr 
VfuntorttC,Tt 

pw itiertnt, 
"Wjjttffcc. 
Wuriito^ 

"} ( *,iUnui 
'■wim »jq 

■^Ncnu 



• ■ 



~i.~::i ' 



Iohnn,CaputIIL. 77 

Omnis qui committit pccca^ 
tum 5 idem 5c" iniquitatem co- 
mittit 5 Bc peccatum cft ini=- 
cjuitas» 

HATlc tertid rdtio deflflendi apeccdtts, 
fumitur <L feccdti definitione. V is cut 
drgumenti fitd e& in uoce Grdcd ctvoixtecs - 
qudm ttort fdtis exprimit iniquitas: mpmt enim 
uox trdnfgrefionem Legis fondt. H cec enim ' 
e/l prcprid ptccdti definitio. Quid enim dliud 
peccatum dici meretur : qudm ^uo JDei Legem 
trdnfgredimur f Ex mdlis moribws , loncc 1e* 
ges funt ortce^recfledicitur depoliticis LegU 
bws^ cjuilwsftrendis mdli hominum mores occd* 
fionem dederunt* Sednifi Lex Dei fiiijfet, 
nullum ejfet peccdtum in mundo , peccdtu enint 
dicitur ideo , (jttod pugnet cum uoluntdte diui* 
nd y cum (jud fi non pugndret^ peccdtum non ef* 
fet. Ideo Apofholws Tdulus dicit : Wbi mon 
elb Lex 5 ibi nulh e& trdnsgrefio : cr concus 
pifcentidm nefciebdm effe peccdtum , nifi Lex 
diceret, N onconcupifcdt. Itd^pugndrecum 
Lege^uehum diuinauohntdte efl proprid^ 



Annotaanf.Epifto, 

CT [ecundum Didle&kos , conftitutiud diffe* 
rentid peccdti. Sic igitur drgumentdtur 
poftolus. Quicun<£ committit peccdtum:Le* 
gemtrdnfgreditur. Hdnca definitione pec* 
Cdtiprobdt, Quidpeccdtum esliniguitas^fiue 
trdnfgrefiio Legts. Extrinfecw$\jfumendd 
e&Minor. Sedcredentes in Cbrifitwmon 
dehent trdnfgredi Legem. JSTdm 1 condemnd* 
tione ? fd non db ohferudticne Legts perfident 
liberdmur^ficut dli^uoties duditum t&. Ex 
his igitur fud fyonteconclufto fequitur^ non ef 
fe committendumpeccdtum. eccdtumdutem 
bicnonfignificdt uitium ndtur<t perpetuuM, 
fugndns cum Lege Dei, <[ucc eJlorigindlis 
•peccdti definitio , 2 quo Jipoftolw*> ^dulus, 
P^om.?. nec fe, necquenqudm aJiorum pioruvt 
in hdc mortdli Cdrne immunem ejfe pojfe cjleu* 
dit,fed fkcereuel comittere peccdtum ^ e/l r<t* 
dicis mdlorum omnium ftucflui proftrre,c c °* 
cupifcentidm cdrnis perficere y (y regnum in 
corponnoftro,peccdto permittcre, dd uioUn* 
ddm cr trdnfgredienddm omnid diuinac Legte 
grccceptd. 

Et noiriftis quod ille apparuit, 
vtpcccata noftra tollcret. 

Qudrtum 



Ioha 

Qudrtutn * 
ityccdnii nc 
i,<]u<tintel 
'iKtnuniurtt 
li princiftfa 
mnotwtsl 
'rftcutd nun 
xDciinhi 
ituniisdcc* 

wiipena} 
jfjtf Chrifm 
litdftccdtotn 

ftfapkm \ 

*> c *rrigcrt t 
: *oJop rd f U] 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



■••^.114 : 

- 



a»?nau|! 
, : .: v.;t :■:::. 

t xj::'^U 
tftinfi 

-W "::V 
: -.~;::*:.^ 

C" 



Iohann* Caput II £ 78 

Qudrtum u4rgumentum y fidem cuprcpofi* 
topeccandi non concihdri pojfe. Fides enivt 
eJi,qu<£intelligit Cbrifium ideo uenijfe in 
hunc mundumutpeccdtd tolleret.H unc enim 
effe principalem dduentus Cbrijlifinem ,cm~ 
nibwsnotum efl.uAgnus enim e£ DeljuitoU 
Utpeccdtd mundi.Quibut autem tottendisFi* 
Uus Dci in humdna Cdrne dpparuitjn ittis co = 
mittendis dc cummuldndis ^crcdentes Cbrifio 
obfifiere^ucC ejfiet ifidjwn tdntum dbfurditdS, 
fedetid peruerfitas? T olluntur dutempecca* 
td per Cbrifium duplicirdtione. Drimu grd* 
tuitdpeccdtoru remifione (j codondtione per 
fidem. Deinde peccdtietidm expurgdtioneper 
Spiritum fdncium. JSfe^ enim Chrifiws ccn* 
tentus e&jios itd curdjfe d lethdlipeccdti mor 
boper fxnguinem fuu,ut nullummortis aterntC 
periculum nobis fit dmp1iusmetuendum:fid fi~ 
cut bonus Mf edicus, reliyuia* etidm ?norbi 5 Q? 
ex morbo reli&dm omnium uirium imbecillitd* 
tem , corrigere etidmcr fubleudre fiudet^per 
Spiritu fiin&um ^quofuffuhidtfy ddiuti ,fdm 
norum operd ^fecundum diuindm Legem,dU* 
(juomodo pr^eflemws ydoncctotiinfuturd uitd 
prifiinac fdnitdtirefiitudmur, 

Et 



\ 



Annotaanj.Epifto, 
Et pcccatum in eo non cft. 
Omnis in eo manens non 
peccat,Omnispeccans non 
uidit eum , nec cognouit 
cum* 

y^X VmU rdtio <th dlio effecZuty offitio 
V_y fideipetitur.fides e&qua. cognofcimws 
cr uidemus Qbrifhum, aua$ in ipfo m<t= 
nemus . Qui peccdt , ne e£ cognofcit neq m*= 
net in Cbrifto.Quid peccdtum in ipfo non e&, 
iton enim tdntum nonjkcit peccdtum opere 9 fed 
nullum etia kdbet propdgdtionis contdgione: 
conceptus enim e& e Spiritu SdnSo, nutus ex 
uirgine M drid,Quomodo dutemnon reperi* 
tturpeccdtum in ipfo ,ft nos ,oui iViperfidem 
ghridremur inftrtos , peccdtis nos contdmh 
ftdremus f Qudre ficut nullum elb in ipfo 
pccdtum , itd nullus in ipfo effe cenfendus c&, 
non modotjuinonkdbet.per fidemin ipfum,re* 
viifionem peccdtorum,fed qtiiedm feperfidem 
babere idc?itdt,non dutem dpeccdtis deinceps 
prpetrdndis dbftinet. 

Filioli 



lol 

filiol 
cicn: 
M 

\TEmr, 
\ mti 
\iium etlo 
Mignitdn 
tottmltnt 
'tctftdfc: 
y im^uitn 
mnum. j 
wiFiiei 
liiolicccun 
y ihccliii, 

'Miiiip>i % 



V StcKtr 



'fdduhtrit 

::t, '0U0sft 



tCQBjJ 



0 s 



lohann, CaputllL 79 
Filioli nemo feducat vos : fa= 
ciens iuftiriam^iuftus eft,ficuc 
& ille iuftus efh 



N 



miremur , c«r £ot congtrdt drgu* 



•-.:.;.•-:.:; 
-.•:::;. - .";::r.': r 



::"'■■' 



mentd 0 ^uibws nosdd bonorum cperum 
Jiudium exhortetur, eiws rei cdufum cffc docet y 
nondgnutdm tdntumncbis ignuuidm (j tdr* 
ditdtem bene operdndi ficundum diuindelrgis 
prceceptdjed etidm CdhmnidS do&rindt Fidti 
CT impudentidm ttequifZimorum <juorunddnt 
bominum. u4pojloh enim Pduh prccdicdnti y 
quod Fide iuflificemur , fine operibus Legis y 
quid obieSumfuerit^notum esl. JSfotdes?(y 
JD. Idcobi difeptdtio cum ilhs , yuifidemid* 
Sdbdntyfnebonis operibus y (jfru&ibutpccvU 
tentid dignCs* iSlotcC funt (jcdhwtnixmul* 
torum 7 cldmdntium nos probibere bond operd y 
quid docemu* , fold fide nos iuftificdri cordtn 
Deo. Sicut igitur ^Zpoflolus Pdulusx.Co* 
rintb. 6. JSfeerrettsJn^uit,ne^fortdtores 9 
necj; ddulteri (jc.itd D .lohdnnes ditfFilio* 
li^nemo uos feducdt. Error igitur eft (j merd. 
impoflurd Sutbdn* 9 fingere fidem Cbriflid* 
r.am non fru&ificantem per bona operd* Sic 

enint 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annota.inj\Epifto* ,}° 

enimde necefitdtehonorumoperumhdhetldum dl 

tsl. Fuciens iujlitUm iuftws elhficut ipfe iua r • /J/. 

ftus efi. N am piiperfidem Cbrifti iuftitiam K ^ 

induerunt,iufti effe dehentSicut ipfe iuflus efl. , • 

fe hdhedt iuftitUm,fed ut eam etid in omnihus K 

opcrihus iuftitid- fecundum legem Dei fhcien* 1 L 

dis,profirdtdt$ exercedt.ltd ft.ciens iuflitia, . J*! 

iafim e&Jtmt ipft iuftm eJl.Fides enim non T p ! 

t& ociofd in nohis cudlitas , non es7 jlertens mt > m 

ouiddm 'Phihfophic* uirtutis bdhitus ,fede£ f* S ^ 

uis auaddm igned , aud exdrdefcente in cordU ^' ^ 

hus noftris, dd hencper cbdritdtem operandum M f dn 

impelliinur. Rt hdcnumeretur fextdrdtio. itm P clZT '- 

Hjtdtrett 

»«, jwj i 
. '-'^itrid t 

SEptimd ueroftt ha?c rdtio omniu euidcn* 

tifimd.Quiuerhu Dei audit^y creditin . - 

fiUu ,exDeo e&jy non esl ex Duhoh. Qui a - '- . 

autem fkcit peccdtum ex DUholo eJl. QuU *k* t&, 

Diuholus 



Faciens peccatum , ex Diabolo 
eft, Quoniam ab initio Dia=* 
bolus pcccat* 



•'••"••' •:.'-:. , Ji. . 

::•::::;: 
•"-;•:.•;:-. 7; 



iana.ff. 

nubindoD 



lofcanm Caput III, 80 

D/\*oo7«5 primtu autor peccati eS , nemo illo 
Prior peccuuip, ry fticur^poll iJJum peccant, 
ipfiu* inflincVu id frciunt. De polchan. 8. 
Uiebomictda erat ah inipiojQ in ueritate no 
ftetit. CBditu* enimfuerat a Deo in ueritatr, 
aqua fudprofrid ry uoJnntaria malicia iefe* 
cit. Ideo Cbrifw,ne (uk DiahoJi maJitiam 
inDeum omnium creatorem reftrat , flativt 
uitium DiahoJU vatura a Deo condiia di* 
lcernhJDum Jo^uitur , in^uit ,mendacium y ex 
proprpjs Jopiitur. Quia mendax e& , ry eius 
reipater t Ex bocigitur patre funtnati,qui y 
ftcut Satban, ita ipft quo$ peccant Jiuepec- 
catumfcciunt. JSTon enimpeccare btc ftgnU 
cat ,hahere peccatum . aJiogui etiam creden» 
tes in Chrijlum pronunciaret effe exDiaho* 
Jo, omnibua enim ptis confitendum effe ,fupra\ 
monuit , quod haheane peccatum. Sed jkcert 
peccatum, esl more DiahoJi , dedita opera ry 
de indvftria peccare , necuitam Cbrifliano 
hcmine dignam ducere. Quod fiifkciunt , ut* 
cuncf; fe fidem hahere , ry ex Deo effe gJorien* 
tur, ex DiahoJo cos effe 3 cum D,lobanne flat 
tucndum e&> 



Inboc 



Annota>inj\Epifto* 
Inhoc apparuic FiliusDci, vt 
foluat cpcra Diabolu 

HAKc o&dud rdtio ,fluirexprcecedente, 
in <£ud indicdtum ell ,peccdtd ejfe oper<t 
Diaboli , (7 confntit cum ed , jtidm ordint 
qudrtdm pofliimws , nifi ^uod mdiore uebemen* 
tid bic urgedmur, dd cuuenddpeccdtd. ^Ad 
qux diffoluendd dc dejlruendd FiJius Deiin 
bunc mundu?n uenit, quifidem in illum habent, 
tdfldbiUre non debent . Siquidem credentes 
in Qhriflum^cum fint ipflus pdrtium^ficut non 
poffunt necp debent^ ipfo colligente difj>ergere y 
itd non debent ipfo dij}>ergente (j diffoluentt 
col!igere,fid fiuedijj>ergdt ^fiue colligdtjp* 
fum pro uirilijud ddiuudre. Afdttb. 12. (hi 
nonesbmecum^ dduerfumme es%. Diubolidut 
operum dejlruendorum cduft y Filius Deiap* 
pdruit. Venit enim , utfbrtem drmdtum , <jui 
elt Didholus, exudt drmis fuis , cr regno fuo y 
yuodper peccdtum in homines tenuit y pellut 
utc£ eijcidt, LuccC ii. Quancutn igitur dede* 
cu* fuerit ; ne quid grduius dicdm , Cbriflid » 
Tios fciiicet contrd Qhrijlum demolientem po= 
tentidm Sdthdnx com?nittendis peccdtis &>d* 
tbanx /uppetiatftrre? Qmnis 



Iofi. 

Omni 
pccca 
niam 
mt,S 



VXUcfi 
Mjfcmrfii 

iathxera 



vtttiuit,di 

UftCUMAl 

■mnffiotrl 
t-Deoutu 
, pttui 

tWtts tnim 
yrftruiri 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 




„.■'..':"•.;.•, 



:;;;;-K 



Iohanm Caput IIL Si 
Omnis qui natus eft ex Deo, 
peccatum no committit 3 quo= 
niamfemen ipfiusin eo ma= 
nct, Sc non potcft peccare^ co' 
qudd ex Deo natus eft. 

EX hdcfideiproprietdte^ud e % Deo nd* 
ftimur fiUDei , idm ante argumentum 
etiam dnxerat , ex eddem luc nouum rutionem 
contexuit, ad euincendu ueram Chrifti fidem y 
cumpeccdndi Hcentid Jvare nullo modo poffe. 
In confffo e& , omnes credentes in Qhriftum, 
ex Deo ndtos effe . Omnes dutem ex Deo 
ridtos , peccdtum itoit fkcere afferit , hdc<£ 
rdtionefudm dffertionem probat.Qupnidm fe= 
menipfiuA in eo mdnet. -Ad conftderutione or* 
dink aDeo inftituti in naturd , nos reuocdt. 
Videmus enim ex bomine hominem^ex houc 
louem , ex piropirum , e x ficu ficum , e x uite 
uitem nufti. H. unc perpetuum ordinem in nd= 
tura, uirtute ft>ermdticd tjudrumlibet fpccie* 
rum conftrudri , Deus in opere terttj diciJGet 
nefit. bis uerbis teftdtus e£. Germinet terra. 
berbdm uirentem cxftcientem ftmen , C7 Ugntt 

M fivgifem 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annota.in j.Epifto* 

frugifrum ferens jru&um , iwxtd fyeciewfu* 
dm 5 cuius femen in femetipfb fit fuper terrdtn y 
(7 {k&um esl ita. Qudmohrem fuus non pro* 
fert trihulos^ nec fyince profrunt uuas. JLc di* 
uerfcc fyecieifru&us ^neproferre yuidem pof= 
funt , propter diuerftm uim femivis 0 cuirj- in 
primd conditione inditi. KxDeo ig itur y non 
fine femine Dei renafcimur. Semen Dci 5 cih 
uerbum Det\ Afdttb. is.(y 1. "Pf M. BLenrti 
non exfemine ntortali fed immortdii >perfirt 
monem uiuentis Dei y (y manentis in dterm 
num. bddnet dutc in renatis Dcifimen.quod 
efl purumjdnftum (j immdculdtuv:^ p/.u. 
Kloguid Domini 0 eloquid mundd. Dfi},\<) % 
JLex Domir.i immdculdtd ^recreans dnimas 9 
teflimonium Domini fidele ^ftpientidmprj:* 
fldrts pdruulis.lSdoflri igitur phnefimile tf 
fetfx femt Dei impuri^propbuni polluti dli* 
quid exfe proferret in rendtis. Qu^od epidtm 
dccideret ,fi ndtus ex Deo , prdetenpam nd* 
turd feminis Deiftrdt 0 peccdtum committt* 
ret. Itdcj; <jui ex Deo ndtus elh, no potrft pect 
care, quid femenDei^uod in ipfum rendfcendo 
propdgdtu efi 9 no potelh feminis diuerfc J]>e* 
cieifru&m fkcere^ucc funt peccuta.Scd quo* 

modo 



Iofc 



iiicrtndtc. 

>:utoca 
iutum , j 

>muinncn\ 
$jlifintmil 
l :Dduiiis,i 
mt ftccdr 
nftccdtis ij 
K iMfroM < 
tifnr.tM 
mfmfea 

wesncnntg 

pnuifcjGr 

Hfa, ui U 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 




IoJiattn> Capuf 10 82 

wo^o r^» rf f <// a > peccdre non poffef ^Ah ftm 
cut ^cUgUniintelhxerunt, fudd omni pror* 
faspeccato Cdrednt? N ' e^udm.bdbere enim 
pcccatum , fecundum carnajem ndtiuitdtem 
non negdt , $uos ex Deo rendtos,committert 
feccdtum nonpoffedffirmdt, Cumdutemma* 
ftifflifintmiihicy grdues rendtorumhpfts, 
ut Dauidis , Petri a dliorum , quomodo non 
poffunt peccdre , <jui ndti funt ex Deo ? ^An 
propeccdtisipforumhpfm non funt bdbendi? 
ftcut imprcbi yuidZ bunc hcu etiaminterpre* 
tdtifunt , minime uero gentium t R_endtorum 
Upfus funt peccdtd. Et rendtoshbipoffe lo* 
bdnnes non negdt , fedft peccdtd committen* 
do Idbdntur, ed peccdtd ex femine Dei proue* 
nirepoffe,pernegdt. Qtidre fiiperfidem ex 
Deo renatus fit , dcproinde femen Dei in fe 
bdbedt , eum qud rdtione ex Deo ndtws es?, 
peccdre nonpoffe docef.ne cpiis F ideiproftfiio* 
ite peccdndi licentidm cdptet , dut peccdtum 
committendo,fidem fe dmittere nonputet *co» 
trd eos enim dijfrutdt , cpui proffionem Qbrim 
flUnifmi , uita pdrum CbriflUnd. debone» 
fiant. 



M 2 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annota. in j. Epifto ♦ 

In hoc manifefti funt filij Dei 
8c" fiirj Diaboli* Omnis qui 
non facit iuftitiam, non eft ex 
Deo. 

VVhDews filiosfuos, a filtjs Didloli, 
non tdntum internd cordis fide difcerni y 
fedhocdifcrimen etidmnotd (judddm^ fiano 
cxterno conff>ici. u4c ?nuUa cjuidem funtex* 
ternce fi]iorum Dei not*, ut ji quisfrequentet 
cdtws pubjicos , ubt docetur uerbum Dei , e ot 
dem Bdptifindte nobifum bdptifetur 0 de eo* 
dempdne vobifcum invienft Domini comeddt y 
fkcitquidem neceffdrid pio^um oTicid^ qud td% 
tnenpoffunt ejfe Li ypocriticdj n optrihm uet 
ro iufiiticC fccundum Legem Dei fkciendis, 
Ydrior elb^dut certe minus diuturnd fimuld* 
tic*Qudre iuflitid fccundum Lrgem Deipr&% 
fiitd^ certior esh (j durdbihor notd mdnifi* 
fldndi filios Dei , i\fos$ difcernendi a filijs 
Didboli. ISfdm fine ulld controuerfid , <jui 
nonficitiuflitidm, non ell ex Deo 4 M dnifit 
fics dutem effe fijios Dei 3 ipfis esi honorifi* 
cum,(j D eo pdtri ghriofim . Lucedtluxve* 

flri 



loh 

-ticerdtn k 

rtmftuim 
ilmlondo\ 

tnutijcjw 
tufiiucU» 
Untutnicr 

Etquii 
quom 
00 , q 
YtC.r 

Adtmi 
■Mm utk 
^dtiontml 
f ir £*m\ 



R 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



• •"*^:r:-:;: 



I 

t 



■ : 



Iohann* CaputHL 

firdcordmbominihws ,ut uidtdnt hond operd 
veflrd, (y ghrificent Pdtrem ueftrum, <jui in 
Ccclis. M dttb . 5. Qudre ut fimul & fuo bo~ 
nori ,(^r gloricc Deiconfuldnt ^inhonorum 0* 
perum fludium totis uirihus incumbdnt.QudC 
yudemhond operd^non efficiunt 5 ut fimws filij 
Dei.fed cumper fidem fiJtj Deifa&ifiierimus, 
nosmdnifftdnt.Quodbicdttendendu eft^ ne 
qudmfiducidm in ope?d cordm Deo colloce?nws % 
X 1 dntum de rdtione decimd. 

Et qui no diligit fratrem fuum* 
quoniam hxc eft annuncia- 
tio , quam audifhs ab inido, 
vt dili oamus nos inuicem» 

o 

Hu4cflenws ingenere de fkciedd totiws JLe 
gis iuftitid, cr non committendo peccd* 
to^decem rdtiones dttulit . uihhdc generdli 
erbortdtione, nuncdefcendit dd fftecidlem co- 
menddtionem dih&ionis proximi, <±u& e&dU 
terd pdrs legdiis iuftitidC. Qitdre quce dein* 
ceps drgumentd fiquentur , dd dileSlionem 
proximi nohis commenddnddm pcrtinent . In 
quibws exp1icdndi* 7 nobis hreuiorihu* effe lice* 

* M 3 bit z 



Annota*in)\Epifl:o* 

Ut, quodbicnonnu11d repetdntur ,qm<£ fuprd 
funt txpofitd. Dixerdt dutem. Omnis qui no 
fkcit iuflitidm, non elh ex Deo , tx bdc gene= 
rdli fententid coVigit hdnc JJ>ecid1empropo= 
fitionem-.ergo <jui nondiligit frdtrem, nonelh 
tx Deo , Dile&io enim proximi, esh alteyA 
pdrs iuflitid- , cudm LexDei exiait. Quci 
dutem dUenuia frdtern.-c chdritdtis dffe&u± 
itonfit ex Deo, hdc rdtiov.e qfhtnd.it. Quid al 
initio dnnuncidtuta cy prccceptujnfuita. Deo, 
utnosmutuodiligdmus r ficut fprs dizerat, 
prctceptumuetui eJh, <juod hdhuiflls ah initio. 
JSTon igitur ex Deo est , <[uiDcimdni<it\m 
deproximi diledlione non ferudt, 

Non ficut Cain ex illo malo 
erat , 8C occidit fratrcm fu= 
um* Et cuius gratia occidit 
eum t Quia opcra cius mala 
erant/ratris autcm bona,Nc 
miremini fratrcs mci , fiodit 
vos mundus* 

Bxempfa 



lofc 

\mtft 

io 4 



ciio 



jufsMt , fc 

t*J* 4- (■ 
tk M tsl 

(fi/Q- ttijs 
hafirt r.ch 
nbo,fiut(. 
wnfn, Um 
ftpjptt, 
$sflmt,dcut 
c^/ 

\hiltntrito. 
m wm C 

■MptorDti y 
'■' *&mjm ] 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 



t "-'•'•'"•rc: ■ 



•::.: 



:•>-;, 



uiinciiliomi. 



Ioliann» Caput II L H 

EJCemph dechrdt.qvi nondiligdtjrdtre, 
ncn ejfe ex Deo. Cdin enim erdt extUo 
Ittdh, Didholo, C occiditfrdtrem fuum- Cer* 
te non pr£ dmore uitd illum priuduit , fe d 
Ofiid odio ipfiimhdbu.it. Qui igitur Jrdtrem 
r.on diUgunt 9 Jed oderunt ftcut Cdin , non ex 
Deofunt , fedex Didhch. H ijlorid extdt 
Gcnt-fs 4. Cuius exphcdtioni etfi hic diu= 
tius tton esl immordndum , cdufm tdinen 
cd'i C cxdis fdternx , ^fpojlohs ftlentio 
trunjire r.oluit , ne miremurnos mundo efft 
oiio , ficut Cdino fiiit inuifus ^Ahel. J^TdtTt 
cum p-i , tunqudmfrdtres omnes diligdnt ,0* 
qii£ polfitnt, ipfis omnid dileSionis ojficid, 
prccftent,dc necui nocumentoftntfiduhcdue» 
dnt , qu£ Cdufttdntiodtj.fto mundus pios ni- 
bil mdUmeritos profequitur? Eddem elh^udi 
fuitcduft Cdin , curfrdtrem occideret. N dtn 
piorum omnium typum gefiit Ahel, impiorum 
dttnCdin: Cdin enimpoileritdS cfhmundus: 
ficut dutem Cdin nonfuit tsftbeos , CT con- 
temptor Dei, dUs% mdnifjlis criminihus,dn* 
te ddmijfum pdricidium pollutus ,itd mundi 
nomine blc non tdntum fcelerdti ,fed omnes in 

M 4 jrrimtit 



Annotaan j .Epifto, Iofc 

frimis HypocritcC defigndntur,«ui fummunf 0^ W 
reV.gionisrjpietdtis (ludium pr* fe ftrunt, 

Cur igitur C ain occiditfrdtrem f QuU ope* ms « *f 

rd eius mdU erdnt^ fratris dutem iufia. Quid, & , fci oft 

dn mdlum erut offerre Deo , de frugibus ter» Vmfrakty 

r& munerd f dt id Deus etidm pojhd fkcien* \vn ItftM.l 

dumptis prxctpit.Cur igitur optra Cdinmat pmfi 

1d s .dn QMidfiUreferudtus optimisfrugibus,ui* niiiiit Dtc 

lifimd cr minmi pretti munerd Deo obtuh* Mu^eri 

TdtJdtprobdbiJe tfifut funtplerun$ Hyp 0 * clfn.t: 

critdrum operd , muneru Cdin externd ftecie ,fn h 

multbfuiffemeliord dcfflendidiord^uam A, :: h< c . 

helis.QudreigiturCdinoperdfknt mdU,(j. fUtfrmiSi) 

Abehs iufld ? Quid Cdin erdtm,1us , iuflus mpU 

dutem AbeJ , difcrimen enim bonorum (y md= VtMutt »; 

7 orum operum , difcrimen operdntium confli* ^ niiorim 

tuit ,ficut M ofes cUrt fcribit . £L eftexit hfa 

Deus ad Abel ry dd munera eius , dd Cain ■ ...... f . .. 

dutem,ry dd munerd eius non reffexit. AUtrn ■ ... 
tnim ordineminbominibusry ipforum oberibus 

dpprobdttdis ,Deus ferudt , fuam hominesibo» fewj 

mines enim primum oculos intendunt in o* ,C 

perd,cy bts dpprobdtis , probdnt etidm perfo= ? ^ . " 

ndrn operdntem-.Deus dutem qui cor intuetur, „, / 
pimum refkicitinperfondm ^utfibondfuc* 

rit Ur,ln ^ 



Iohantu Cap. IIL 3? 

?iti\]ius cperdpro honis dcceptdt 0 ftn dutem 
mdls^unct cum operihus ippm repjcit . Sed cuvt 
c?nnes ex cfcfuc fxnt peccatores : quid ndm illud 
t& , quod operdntes itd difcerint , ut unum 
Deus prohct^dlteru improhetiF ides in Chri* 
ftum Iejum .bdcenim foJafuit 0 <pice ^Ahe]em 
privnumjy deinde cperdipftws commenddtiorcL 
reddidit Deo.dd H eh.x.l* er fidt \inquit -A* 
poftolus,uheriore?nhoJlid?n ohtulit Deo ^Ahel, 
qitam Cdin 0 per^udm teflimonium meruit^uod 
effet iuJlws.Qudpropter(jD.u4mhrcfiu* u4% 
helis ch1dtione?n ^Propheticdm uocdt^ c^uid in 
fide promifi liherdtoris fiehdt. JFJdc fide du- 
tem^uid cdrehdt Cdin O ideo qticccuncpjhcie* 
hdtypeccdtd et Deo ingrdtd erdnt.Sihi igitur 
ndtu nidiori^minoremiet fuis operihus JJ>1endit 
diorihus 0 Jrdtris1euiord dDeo dntefvrri, id 
vimirum erdt^uod dnimu?n Cdin excrucid- 
hdt ^tdntu?n£ eius odium dduerfum Jrdtrem 
infldmmdhdt 0 ut non nifi fdterno ftnguine re= 
Jlingui.dc cddejrdtris fdtidri, necdh ea Cdin 
diuind ohiurgdtione cohiheripotuerit.T dtus 
elh 'Pbdrifdici odv {uror.ut uec Deo ceddt y 
nec Jrdterno fdnguini pdrcdt. Cuius imdgo 
$ernitur,in Sdule dduerfus DduidS ; in P hd- 

JSd $ rifeo 



Annotaanj\Epiflo* 

rifieo dduerfa publicanu, in frugifiJio dduer* 
fw$ prodigu 9 in^P bdrifixis dduerfus Cbrijlum 
CT -Apofiolos eiu* , in ^Pdpifilis denicf: dduer* 
ps Ruungelicos. JSTecenim dlid elh intemos 
hodie ■ quxvi ^u^ fuit inter Cuin (j u4belem y 
de uero Dei cuhu(y religion? controuer(ia y 
Rudem igitur cdufit ipfiorun: odq, <[uod ncjlrti 
cuhum Deus in uerbo fiuo probet.ipfiorum uero 
improbet(j dumnet: contrd quorum fituitium 
iAbelis exemph nos confiohmur 4 Guias rei 
grdtid Apofiolws hxcdecdvfiicccdis fruterncc 
retulit^dicens. IV emiremini necmouedmini 
frdtresjl mundws^uibdbet ingenium Gdin, 
uos> (juifiicut AbeJ uerd fide Deum colitisjs 
derit* 

Nosfcimus.quod translatifu- 
mus de mortc ad uitam y quia 
diligimus fratrcs* Qui no di- 
ligit fratrem 3 manet in morte* 
Omnis qui odit fratrcm fu- 
um homicida eft t Et fcitis qcf 
omnis homicida no habct ui- 
tamaeterna in femanenteiru 

ILedis 



lot 

RElit 

mnsfrim 

ofnnisfuicrt 
' %itm ittn 
^ifcrmontn, 
jt mjulti 
titipnm w 
%itm , Qil 
mor&dnL 
untrdnsh 
rts dutm i 
[tdfioneidjt, 
hhnt } exm 
Ptrhdnctni?. 

ttommii 
fim Iflh 
ncdim <uu 

vrum Dfui 
m fitnuriu 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 





traa v.vsti 



Iohann.CaputllL 3<£ 

RErdit ad co?nmenddtionem fdternce di* 
leclionis , dc tertidm \nc rdtionem db eo 
fidei effetlu dfigndt y quoa morte in uitdnt 
trdnsftritmirJorun.i.Sic enim Dews dilexit 
tnundumjit fiUtim fuuvi unigenitum ddret - % ut 
omnis qui credit in eum y non peredt y fed hubeut 
uitdvi cCterndm+Iobdnj » t^Amen dico uobis^ 
foijermonem meum dudit , (? credit ei ^ui mi* 
fit mejhtbet uitam tterndm , cr in condem* 
Hdticnetn nonueniet ^ftd trdnfibit d morte in 
uitdm 4 Quo igitur mors elb terrililior^ eo 
vuior ddndd eJl operd , ut nos d morte in ui* 
td?ntrdnsldtos effe ^certiores fimus . Certio- 
res dutem reddemur.fi nontdntumfideiper» 
fudfione id fldtuerimu* fcd (J ex frdternd di* 
hclione 0 exi?)iio fideifruflu , id colhgerimus. 
Per hdnc enim fcimus , yucd a morte in uitdm 
trafieri?nws:Qucdd cotrdriopUnufacit. Qui 
enitn non diligitfrdtremjndnet in morte.NZ 
qui non dil igit fratrem Jpfum odit y nullu enim 
medium dutur ^inter odium (7 dilettionem. 
JSfdm fecundum diuindc legis fententUm, ([ui 
uerum Deum noncolit.efi idoloUtrd: quinon 
confitetureu.dbnegdt^uiSdbbdtbumnonfdn* 
tfificdtjropbdndt : qui 11011 obedit pdrentibus, 
rebellis tftwino tuetur uiu>occidit:$ui non 
* Urgim 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Amiota.inj.Epifto. 

hrgitur egenti,furdtur: eodemmodo de reU* 
^ is diuinx Legis prxce^tis iudicdndum es7. 
Sicigitur (j ^uijrdtrem non diligit , ipfunt 
clit. Qutuero odio hdluerit frdtrem^ mdnet 
inmorte.Quod cordmhumdn& rdtionis iudi* 
cio^uonidm ^Pdrddoxon dppdret (j incredU 
hile 7 idcirco quid de odio dduerfafrdtrem,ex 
mente diuinx Legis fit fentiendum oftendit, 
ut nemo mdgnopere mirdri debedt ,fi yui frd* 
trem oderit, dicdtur mdnere inmorte.Qmnis 
tnint, inquity <jui odit frdtrem fuum , homicidd 
Sicentm Ghriflus b/L dtth. j. Legem in* 
terpretdtur. Quifjuis irdfcitur frdtrifuo te* 
mere^obnoxiu* erit iudicio.Lex enim Dei^ no 
tdntii prohibet y ne cui uiolentcis ntdnws inftrd* 
mws ,fid ne ird dduerfus frdtra commouedmur $ 
neue odium dduerfa ipfum fvuedmus . Quct 
tdmetfi uulgdridfint , (j Uuid putentur efft 
de1iSd:^uod tdmen ddodium dttinet ^udm d* 
trox (j horrendum dppdret bomicidium in ocu* 
Vs hominum, tum dbomindbile (j detefldndum 
effe odium dduerfwsfdtrem in conjjpeflu Dei, 
lobdnnes dpertc pronuncidt. T> oliticiigitur 
homines , ficut negdnt fa* effe intuerihcem* 
quihominem occiderit > quapropter bomiciddm 

nort 



Io 

Itdotnnts 
lomiciddft 

itnm,P : 

[quitur,ct 
Irgo t con 
liltctionis 
dluitdinfi 
k C jtntt: 
tontu fii 
utrtftrfa 
tumeffecc 
ttiin eiere 
tjii fufit <tl 
mtntnm 
tufti /ohi 
fdpofterl 

itciionmj 

fioidret. ( 




Iohatin* Caput IIL *7 

fton folum ciuihbu6 Lrgihusjed er diuinc mdni 
ddto , Aldgiftrdtui cdpite mulcldre iuletur. 
Itd omnes ptj hdud duhie norunt 9 qupd omnis 
homiciddnon bdhedt uitdm dterndm in femd* 
nentem ^fed <juod cordm Deo 9 dignws dternct 
Tnortehdhedtur. Qui igitur fidtr em odiopro- 
fejuitur , cum fit homicidd 0 in tnorte mdnet: 
Krgo e contrdrio, quifrdtrem diligit, merito 
dileSionis non quidem trdnsfirtur de mortt 
dd uitdm 0 fxcut ^uiddm hunc hcum>contrd uer* 
hd c fententidm ^poftoU 5 dd operum meritd. 
contrd fidem ftdhiVendd detorquent : fed ft 
uercfer fidem in Chrijlum amorte trdnsU* 
tum ejfe cognofit y fi fidtrem diVgit : Jicut 
enim edere ^hihere ^dormire , dmhuUre >(j Ji 
quce funt dli<r uiuentium a&iones, homincm 
mortuu?n non uiuificdntjd enim foh ftcit dnU 
ptd,fed Jolummodo ipflm idm uiuere indicdnt. 
(judpropterChriftutJdirifV* * mortui* re* 
fufcitdtcC, iufiit ddre cihvm.KJ iffepoft rrfur* 
recflionemfidmcordm difcipuV:s comcdit y ut 
C7 /^Cr IdirifilUm uere uiuere , cmnihus dp~ 
prohdret. QudV^idm enim cilus uitdmnemi* 
viconfirdt , nemo tamen cihum cdfit , %ui non 
uiudt, Itd Jjmitudlt* uit<£ dnima e/IJdes in 

Chriftum* 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 



Annota* in j, Epillo* 

Chriftum y per qtidm fohm & morte inuitdHt 
trdnsftrimur . Deiucro(j -proximidiU&io* 
tiis operd 5 funt uitdUs dc7iones 0 qud Jicet re= 
mifiem uiuificent^tdvicn^uonidm nemo nifiuU 
Udt,ed6 dSiones dderepotelhjdcirco prdfin* 
tfs uitce certd funtindicidjicut Iohdnnes no= 
tdnter fcribit^N os fcimtii, yuod trtnsldti fu= 
vius de morte dd uitdm , quidfrdtres diligimus 
JSfos fcimws>dit 3 et trdnsldtifumtM^non trdns* 
firimur. 

Perhoc cognouimus charita* 
tcm , quonia ille animam fu= 
am pro nohis pofuit , & nos 
clebcmus pro fratribus ant= 
mas ponere* 

E.X* prcccedentibus fatis conftdt y creden* 
tibuiinChriftum colenddm (y exercen* 
ddm effc diUclionem trgd frdtrts ♦ Nunc 
jrdtcrncc dilecflionis modum nobti prdfcrilit> 
Mtilti uerbis (j uultu fimuldnt y nec cordt 
funt ueri umici , dc nihil uulgdtiws e/l ^udm 
benigne poJlicerimuhd^ reipft nibilprdJU* 

rc. 



Iol 

(ticnisdjftt 
U imitdnk 

ulisJcndnc 
itcUuuit.l 

ut}ro dmic 
ftfihidv.or 
JMasM 
\um trcd n 
huc/ftmf 
■ msnoitm 
frmisgrdh 
foiCbriJlm 
P&fojitt.J 
Hfycntt fud 

'•thdfcntr 

KPerkc 



lohana Caput II L 33 

rt .Eiusmodi fimvldticnem dmoris Iobdnnes 
tiegdt tffefrdterndm dile&ionem, qu<€ ex uer<& 
in Cbriflum fide promdnedt:uer<£ dutem dile* 
clionis dffe&us^ui in Cbriflofuit^ induendus 
(j imitandus elh Chriflidnis.Sui ergd nos d* 
morismdgnitudinem , Deus unigenitum filiu 
nobis dcndndo,filiu6 dutempronobis moriendo 
decldrduit.Iobdn.xs ♦ diorembdc,dilc<flio* 
Tiem nemo babet, ^udm utquis dnimafudm po* 
ttdtpro dmicis fiiis • Vtrius^ uero patris 
Cr fiJft dvioris ergd nos mdgnitudinem -Apoz 
flolus Ddulws dmplificdt IL om.f.Commcddt 
pudm ergd nos cbdritdtem Dews :quod cum dd* 
huc effemuspeccdtores C inimici^C briflus pro 
nobis mcrtuus efl.Hic efl fummus igitur dile* 
cflionis grddus 0 mori pro dlio^et quidt inimico, 
quod Chriflus fdncftcit , cr dnimdm fudmpro 
nobis pcfait . ISTon enim uicod&us (j inuitus 9 
fed Jponte fud pro ncbismorte crucisfuflinuit^ 
nemo enim dnimdm ipfl dufrrre potuiffet ,nifi 
ipfe ea ponere pro nobis uoluiffet ^cjuod utueU 
letjmmenfi dmoris ergd nos drdore ddigebd* 
tur.Per boc igitur jnyuittcgncfcimus cbdrU 
tdtem fiU Dei ergd nos^uodille dnimafudm 
pofuitpro nobis , N os enim tdntx dihtiicnis 

(jmor* 



Annotaan )JEpifto* 

©• mortts fud merito tios a peccdti* (y worte 
redemit > Rt bic ^uideyn elh primu* typrdcU 
puws dile&ionis mortis Chrifli fru£lws y 
quemfides percipit , utuidelicet fttmeritum 
iiojlrt redemptionis : de ^uo nibil boc 1oco } fed 
de dltero duntdXdt dgitur 5 quo dile&io (j 
tnorsCbrifti y eJl exemplum imitationis 4 Et 
nos~ inqilit lohunnes , dthemws dnimds pontre 
profrdtribus.Iobdnn.is ♦ H oc eHprdceptuttt 
meumjit diligdtisuos inuicem ^ficut egodU 
1exi uos. ISlon dutem nos humiliter ordt , non 
nobis fideliter confulit } fed feueriter (j cum 
dutoritdte^nos inuicem diligendos ,(tcutipfe 
nos dilexitjndnddt dtxfc prdcipit . Qudre dd 
obfeqiLendumnos manddto Chrifti tenerime* 
tninerimus. 

Sed quis t/i y dicit (juifyidm , <jui tdntd <** 
moris beneuolentid proxitnum fuum comph* 
&dtur y prdfertim inimicum, ut pro illo Jicut 
C briftus ftcit , mortem oppetere non dubitet* 
JSfe?no certe reperitur inter eos^uifidem in 
Cbriftu?nnon hdbent ^qui o?nnino ue1profe y 
nedumpro d1io,eo(f; inimico , mori cupidt : fed 
inter eosjtujuorum cordibus SpiritM Gbrifti 
perfidem bdbitdt 7 non defunt prdddrd eius* 

modi 



hh 

imum pdtt 
fkditk 
i&is omiivA 
:Au$uitl 
dirtmdhit. 



ttuonjajct) 
faicupitj) 
ntdt&mig 
utdhgo txt 
gtntium , m 
Martyrts i 
mtsfuerunt 
Mionis d 

fittrftattcri 

^dngtliumt 
Mwcidntik 
^ricuU^ 



' :; -Si- 



'««itfflow,. 

'••""■'i:rfc 
■XOt lictf- 




Ioliaiuu Caputlll, 

tnodidileclionis exempla, Mofis petit deh 
potius,deUhro uitce , quam erga fe ingratifil 
mumpopulum^ Deoperdi.Dauidfe, totam* 
domum paternam pefie ahfumi petit , modo 
fuhditisfuisparcdtur. ^auhs , d Deopate* 
jhSis omnihus ofifjs carceris , A&orum i<r. 
quoduis uitct pericutum cum focvjs captiuitatis 
ddire maiuit^uam cuflodem carceris mortent 
fihi confcifcere. Quin (j a Qhrijlo anathema. 
fieri cupit,profratrihus iudccis ,a quihus pefis 
[ medtc£ indignifime trd&dtus fiierdt. In hoc 
catalogo ex dnimo Deum (? proximum dilU 
gentium , omnes 1>rophet* , ^ffofioU (j 
M drtyres continentur . eodem enim modo 
cmnes fiierunt dffe&i , Ucet in ahjs hic tdntus 
diUSionis dffeSus fierit (j drdentior , (j 
conj}>e&ior,<]uam in dltjs» omnes enim ordrunt 
properfecutorihus , procj iiiorum faiute , ui* 
tdm expenderuntddep bodie etidmfaciunt ,<jui 
Kudngelium dd faiutem omnium promouendd, 
dnnuncidnt-.hdhent illi certe prarmeditdtd om* 
nid periculd,ed proft&o fe pdterentur dhfier* 
rere d cofifione (j pracdicdtione uere do&ri» 
H£,nifife,non fihi,fed Ghrijlo (jproximo ui* 
Uere , (j Qbrijlighridm (j proximifiaiutem^ 

JST fud 



Annota. in j.Fpifto* 

fuo rerumck fudrum omtiitm periculo redimen* 
ddm cfft fldtuerent: hunc dilcftionis fdtern<t 
tiffie&um in nobus per SpirituCbrifli excitdri 
rogrmutjj eum Chrifti inprimis ^dcreliqiio* 
rum piorum exemp1is 9 tdn^Udm fkcibu* jiuhwsm 
d tm ddbibitis infldmmemu5 % 

1 s dutem dfft Sui Qbrifli , de <juo dd ^Phi^ 
lip .ijt mdxime in f ndlit fuerit , ncn tdmen 
putadifnt diiyuidprdfliiijfe uhra qudm de* 
buerint.fcut deUrdrut,quineffcio aud fperet 
rogdtionis operd e? pioru drtyrij$fhhri* 
cdrunt^uct fub poteftate tlduium poftd } Kc* 
clefid dtftciibus dliorum bominutn f'pphndis 9 
pcr indulgentiai dppjicet . iSfdm quicunc£pU 
orumpro dherius fuli.tr promoucndd moritur % 
non ?nodo non f prafeipfum f fed nondum etidtn 
fiiutfipfum ^proxhnum itd diligit yucmdd* 
rtodum 1ex Dci cxigit. C^nnes fumws noftritt 
dvuintes y ut nobi< pi riditdntibus (juemuis^cum 
uitcc fucc difcrimine fbucnire cupidmws , hunc 
fuidworem c^udndo pij in proximum deriudnt y 
proxhnum ftcut fipfos yuidem dihgunt ^fed 
Tton cc perfe&ionis modo^ ^odcbcbdnt . iV e? 
7?io enimpxorvm est .qudnrumuis proximi dmoz 
reardcat , cuiu> jfn ofutrum fuhte moricndi 

ahcri* 



lofi 

ibcritdttrn 

urndhinfi 

ftudhdtc 
ifriturcdMt 

s pcofi^t 
intrgrdm clt 
ttiftitfutn d 
toftrficHon 
ulicdrne^i 
\mrcgirn 
\tccdtmm 
turunmti} 
witisomnii 
\mintihs 

Wr Cirijl; 
^tnhm ti 

Wdttim^ 



D' 



• 4 - . . 



lofiafcfU Caput II L 90 

^hcrttdrem^nor? ret.trdet ^eicj.nof: c^jlrtpdt 
cdrndhs injzrn irds Jicet tandt n inhdc pugn* 
preiui\edt(jfpertt Sp ; riU5 y R_cm. 7 . QuU 
igitur cdrne et Ugt membrorum ftielhnte.nB 
totu* homo di1igitproximum : fcut feipfumM* 
circofiquif ?noriturpro dlio iionduv: tora (y 
integrdm chedientidm r,:dnddti\de proximo jU 
cutfeipjhm diligcdoprccjlitit. Etutmdxime 
ebperfcHonis proficere cf uis poffetjnhdcmor 
Utli Cdrne^-tihil tdmen^ucd dh,'s ufui rjfetfu* 
gerercgdrettcum id ipfi operati dd remifionz 
peccdtcrum (j fdhitem ccnfe.pt enddm ejfetfi* 
turum inutile^Chrijlo dictnte.Luc.j. Cuft* 
ceritis omnid qudt prjccptdfn? uohis , dicite 7 
ferui inutiles fdinM:yiid c^uod dchuiiniib fccere, 
jecimus. Qudrefi cpodhic I obamtts prdcipit, 
• dnimds fcas projratriius pjj ponurficut Chrit 
Jlus dnimdm pro nohis pofuit , hoc dijcrimen 
inter Chriftu?n r (j pios Chrijium imitdntes 
tenendum eJt ♦ Qt^onidm Joliws Cbrijli che* 
dientid fiiit indehitd . (y nulld Cdruis infir* 
viitdteimpeditd 5 idcirco noit fttntum tlh e%* 
emplum y yuod imiU mur , fed pretium etiam 
ouo redhnimur (t peccdto (y morte c rcr::d . 
Piorum uero dxduntit^m hgi^Deum (j 

N Z proxi* 



4 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annotaan jJEpifto, 

proximum diJigendo y prdftdnt iquonidtn dd 
edtn Lege dftringuntur , nec (judntdtn delent y 
unqudm perfoJuunt, Idcirco none/l pretium 
O fdtisfkcflio pro ipforum ^multo minwsprod* 
liorum peccdtis , fed tdntum imitdtionis ex* 
empJum^ ^uod tdmencum exempJo Cbriflidb* 
folutifiimac perfc&icnis Uude , nulld ex pdrtt 
conferripotefl. 

Qui uero' habuerit fubftantiam 
mundi 3 Sc videritfratremfu- 
um egentem , 8c clauferit vi- 
fcera fuaab eo.quomodo cha- 
ritas Dei manet in eoC 

SVpremo dileSionis grddu expofito , qut 
non foJum hge Dei,fed etidm CbriftifaU 
udtoris noftrimdnddto^ exempJo y dnimdsno* 
ftraspro ftdtrihus ponere tenemur , dd leuiot 
rdfrdternce diJe&ionis officid prctftdnddnos 
excitdt. qui enimproxi?no uitdm fe delerepert 
fudftim bdbet , dn ei efurienti uicflum negdbit* 
^At <jui y^ucC dd ui6huvi pertinent ,pro eo po* 
nere recufdbit , quis iJJi , ut dirimdm pro eopo$ 

ndt, 



Iok 

tiidnimdmj 

uniumfrc: 

4roftcfn 

M.Quiik 

tyeiitdrt,: 

htQuit 

pttMgH 

jfos, ijuidni* 

Hon i ; ' ■ 

tdttQ 

crihiiiltcli 

irontpto m 

fatcrntdilti 

h:itdmiorn 

ftam liotnt 

mtticnim 

mi Efav 

c 

f**1p*et 



^ Iohann. Caput III. 91 

tidt , perfuddebit? Semper igitur ob oculos no* 
bisuerfaridebet , exempUm Cbrifti^ponen* 
tis dnimdm fudmpro nobis: guem ubi nobls imi* 
tdndum propofuerimus,fiotUfcun& confye&ui 
' ~ ::: • noflro fe offertfrdtri* 7iccefiicjs 7 ftc cogitdlU 
mws. Quidfhcio* Quidftdtri ui&ui neceffdrU 
fuppeditdre y tdm diu moror^uid itd uero cun* 
6lor <i Quid fi uitdm ci ?ne poftiddret $ edvt 
certe nongrdudtim ipfi impertiendd ejfe Chri 
itT ft us ' dn ^ mdm ftdmpro mepofuit 0 prdcepit y 
_ : JSFon igitur ?ne dijficilem prtbebo in ptuper* 
tdte (y inopidfrdtris (iibleudndd 5 bis^ ?nedio- 
' cribus dih&ionis ftdternce offiajs 9 crebro^T 
prompto dnimo exercendis 3 dd illum fummum 
frdterncC dile&ionis grddum cofcendere ftude 
bo: itd mdioris debiti cogitdtione , dd minord 
proximo libentiws foluendd incitemur, ^Atfi* 
tnulbicetidm circu??tftdntias Quafddmin ero= 
gdndd Eleemofind obferudndds dttenddmws. 
Quis dd ddndum tenetur { Qui bdbuerit fub= 
fldntidm mundi. JSfdm <jui nibil bdbent , ^uid 
dltis UrgUntur? ^uibus igitur diuind UrgU 
: ; . tdte fuppetuntdiuiticc.pro eorum modulojar* 
^ gd uel pdrcd mdnu dlvs neceffdrid fubmini* 
1 ftrent. QuibtsaMs fegentibus. Qui uiderit. 



Annota.inj\ Epifto. 

dit , fedtren rgcntem , hdbentibws er.im niU\ 
dcbetur. Sed fuomcdo egcflati proximifucm 
currendumf cum commijcratione , cud dlien<t 
VtiferU vtneftra. afficimur , dccompdtimur 
Et cldufirit, incuit ,uifcera fuu ub eo (jc\ 
Phrdf enimfcripturd propria, cUudit uifctm 
' r 4 fittl ,fui. r.ihd «licnu cuhmitutc ey tniferid 
Vtout tur, V cn igitur, uiprodigifoleut ,/ine 
ir/d ciory dffeSu mifiriccrdice dundd ehemo» 
ftnu, Cemtnifcrutio uutem hcCC fortis ulient 
Jit nontuntum humunitdtis , fed ry frutern£ 
cbd -itutis. N um ey infdcies egev.tibu-i bene» 
fhciunt } f ( d nullojrutcr:\-c dihSionis ufiefiu. 
^lriflotehs cum ddmoneretur , auod bctnini 
improbo ej indigno dediffet dli^uid, fe non ne. 
huhnem, fedhominem miferutum effe rejfon* 
dit.id eauidrm humunitdtis erut,fed huc htigc 
drdentior e& , cr purior futernu: drteciionis 
affeeSus, Quod^tempropcfito ry fine dliquil 
ccnfrendum inpduperes s ut cbedidmus Deo, 
ipfum§ coUmus. Quomodo , dit, cbdritus Dei 
nidnetineo , yuicUufcr it viferd ryc. defrd» 
ternu dihttione differit , opem dutem nonft. 
rentcmpuuperi , v.ondkitfuternd. dile&io* 
** # (Xpcrtem,fedcbdritdtis Deiteoyuod 

fdtcrnjk 



Iof 

fjtur&* 



iili^ni,t 

bo,: 
vcn 

w 

fnfi tdtm 
nntumdi 
Stfniorih 
tm diij;i: y 

DcoXoit 
lon oitxt , 



4 



V - ::: ^;s 



pi '-: :: '- 



Ioliann, Caput III. 92, 

frdttrttd cbaritdi . MC ctihflione Dei profici* 
fcdturjj dd bdnc fitrefircndd^Qui enim De* 
uw diligic y ci prdcipienti proximi dih&io* 
vem ohpquitur 9 yvod Af cjuium non dlio con* 
filio prdjldvdum cfl , yttam ut Dtum , quent 
diligimus, bonoremus (j calttnms^ 

Filioli rnci , ne dilteamus ver=* 
bc, neqjlingua^ fed opere SC 
veruate* 

MVlti mdgnificis utrUs ,non foium dd 
opes 0 ftd dd uitdm etidmpro jratribus 
pYofundcnddm , fe pdrutos ejfe idclitant , uhi 
ucntum dd rtm fuerit 7 tninus nibilo fhciunt. 
Suteriori iaitur docfJrincc bdnc exbortutio* 
nem aditcit\ qutC cum hii D. Tduii uerbis 
£L.ortun. 12. connenit. Dihflioftt non H y* 
pocriticd O* fimuUtd. Cuin interrogdtu* & 
Deo, Vhi eslfidter tuvs ? refiondit , nefcio, 
uunquid ego fum cufios fiutrismei ? non tdntu 
tion otere \, fid m ue; quidem dtligehdt , fui 
fidtrem fili cv.rt effie pdtim negdhdt. H <£C 
no efl dileSio H ypoxriticd.fd proffo nulld* 
louL Judus^etrus, unho r Ungud diUge* 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annota.inj\Epiflo* 

ldnt,fed non opere , bccc eJl dilefiionis prim* 
hypocrifts , cum uerbd dileSionis non confi* 
runtur adrem(j operd. di1ec?ionis 4 Andnias 
C Sdpbird y non folum uerbis (j 1ingud-Jed(y 
opere dHigebdnt ; uenlm non ueritdte • opus 
enimfkciebdnt dih&ionis, mentientes interi» 
SpirituifinSo. Hdc elh dherd diledionis 
Hypocrifis , cum operi dnimus operdntis non 
reJ])ondet. Ad cduenddm igitur di1ec?ionis 
Hypocrifin^u* in uerbis eS (y lingud , 7 0a 
bdnnes opere diligendos effefrdtres dicit. Ad 
cduenddmdutemHypocrifm in operibwsdU 
hclionis^ueritdtejrdtres diligendos p.-dcU 
pit. Veritdte dutem di1igit,cuius dnimus non 
tdntum cum opere,fed (j cum uerbo Dei con* 
fentie. Quod igitur breuher PauJus dixit, 
DHeSioftt non Hypocriticd , id eadem firi 
breuitdte^fed dilucidc ddmodum expofuit Io* 
bdnnes^uiuer<£ dcnonfimuUtcC di1ec7ionis 
exercendt .grduifimds rdtiones dttexit , dU 
cens„ 

Etinhoc cognofcimus , quod 
cx ueritatefumus , 3c in con= 
fpecfhi eius fuadebimus cor= 

dibus 



loh 

dibu 
c5dc 
mai< 
&fl< 
uolli 
iiduc 
um: 
accif 
pra?< 
caqi 

fam 



^ KJtU } 

|L coutur, 

Mitttt, . 
^Udfttfuc, 

f*trfidtl 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 



Iohanm Cap. IIL 95 
dibus noftris ♦ Quoniam fi 
. codemnet nos cor noitrum, 
'" : ■ maioreftDeus cordenoftro, 
Sc nouit omnia.Di!e<fti;fi cor 
noftrum no condemnet nos, 
fiduciam habemus erga De= 
um ; cx quicquidpetienmus, 
accipimus ab eo , quoniam 
prsecepta eius cuftodimus^cV 
ea quje placita funt coram co, 
facimus* 

- 

■ &-i m <t rdtio esl ,qud nolis perfuddere 

. JL condtur , ut opere (j ueritdtenos mutuo 

diligdmws. Quid inde cognofcimus nos effe ex 
ueritdte , hoc e& , ex Deo (j filio eiws Iefu 
Cbrifto, <mi e& uid , ueritds (j uitd . Fident 
dec1drari(j cognofci exdiledlionis operihus, 
tdnqudm fruc?ibws (j fig n£s ,f*p*idm repeti* 
tumfuit. Qudlis igiturfuerit noftrd dileclio, 
tdlem (j fidem ejfe , non duhid coniedlurd coU 
jigitur f Si enim non diUxerimus nos inuicem 

N 5 operc 



nfubttB& 



I 

Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annottumj. Epiflo. 

opere Zfueritjtefii tdtitum \imuJdte y nec ue* 
Tiifilc ueritJti Ohrifto nos infitos effe con* 
fidhit 9 femper enim dile&io fidem^ tx qud nu* 
fc :u>\etidm imitdbitur: uerd enim fides uerl 
diU&ionent 7 fi&d fides fimuhtdm dile&i&n 
nempdriet , Fi&d ne igitur an uera fit fides 
in corde Utitdtts , diJeclio m* in oculos in* 
curritmdnifeftdt.fi igitur chdritdA refrioe* 
fcitypriorfides congehfcit: fi chdritdS non fun 
erituerdfed ftmuldtd fidem non ueravt, 
fedfi&dm effe y certiftimum efh : ut non fiSd p 
feduerd tdntummodo fide , uerituti Ghrifto 
inferimur.Ergo ficut ex uerd dile&ione, ue* 
Ydmfidem cognofcimui 9 itd exuerd fide cog* 
ftofcimus 0 nos ejfe ex ueritate^ui e& Ghriftus 
SaJudtomofter . Isfdm ficut operibus diJt* 
ftiow'* non inferimur Cl>rifto y fed foJd fide % 
quac per diJeclionem efl efficdx^ itu nos ex ue* 
ritdte effe y exuerd diJe&ione non cognofci* 
tur, nifiqud ratione , peruerdm diJedlionem 
fidesnonfiStd ,fid uerd in nclCs effe decld* 
YJtur , /V ef, enim hic de certitudineo ***** 
Yitdte fidei^perfe detnfiderdtdt dgitur y viins 
certicudinis cr ueritutis dlid elh caufi, W*m 

noftrd 



Io 

iftrd 

pmflio . 
litftrmok 

frcmifrcv 
. ritdttcorZ 

tuftmldt 
ttr hic tdt 
nocdt , in i 
iliyudnto i 

E: ir. 

ks nofiri - 
uionishc , 
\\mddlitur 
tm lomai 
Vm fmuh 
jfow cortUn 
fittd.ntcu 
HrmMci 
« CT tra^ 




•-• ^ 
::/'.:':::- 



Iohann.CaputllL 94 

*o/2:r<* dihfiio , nempt Dei certd (j uerd 
promifio . JSTojlrd dut uerd dile&io deyud. 
bicfrvio hdhttur > fj? certum indicium , in 
ttohis tfft 9 utrdm ffldtn ficem , fcH diuirtdC 
fromiJSipniSi no autem nojbtdt dile&ionis ue* 
ritutecord Dco nititurJEi dncrd:icnem,di~ 
it&iontm nohis commenddndi cauft , duid dn* 
ted jimtldtcfe iterum prod^xerdt 9 ideo hrtui* 
ter hic tdntum nchis edm in memoridm re* 
tiocdt , in dlterd dutem trd&dndd , diutius 
uliaudnto immordlitur .Sic eni?n dit. 

Et in confjn&u eiws juddehimu* cordi* 
lusnofiris (jc .VercC (j non ftmuldtdt dile* 
fftionithdec dlterd erit utilitdt ,quod hondtn 
pmushdhituri ccnfcientidm cordm Deo.HdC 
enim lo^uendi jbr?nuhi , pgnificdt nos uer<c 
O non jimuldtcC dileflionis operibus perfudm 
furos cordihu^ nojlris ,ut fint trdn^uilld ©- 
quietd^necueredntur in conjje&u Dei com* 
parere .dicidutem ncnpote&^udntdfitho* 
vcc o* trdnmtttdt confcitritia fcelicitds 7 dc 
yud ^Prouerb . i$ ♦ Stcurd tntns , <[udfi iugt 
conuiuium. 

Qudrt 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 



Annota.inj.Epifto. 

Qudre eybtc utilitds , j»* ex uert dile&iom 
mis opeributprouenif.dmplior e&^uam ut eant 
nerbis ^uis^ulm etidrrari pofiit. Sed ^udrt 
%ert dihttionusoperd , confcienticc bona co. 
rum Deo yuietem cy trdnquilUtdtem parerc. 
dicit, ptx UusfoU in Cbrifium fidei alids trU 
luituribac enimficut foU iufiifi C dt,itd bondm 
et trdnpiiUaconfcientia foU reddit. FLom. s . 
Iuflificdri igitur ex fidepacem hdbemus d pud 
Deum . Et Cbrijlws ipfe e& pdx nojlrd rjc. 
DupUciter fcriptura de bond confcientUh* 
quitur. E& enim bond confcientU , qu* ex fi* 
de Crfideifdcrdmentis oritur,bis$ conferud* 
tur:de ^ud B^omd^.iujlificdti ex fide pdcrn 
dpudDeum hdbemas, ry i, 'Petri h Bdptifmd 
non e&fordium corporus depofitio,fed fiipuhi 
tio bon t confcientice cordm Deo ,perrefurre* 
Sionem Cbrifli.Hac bond confcientU ,et 
certdperfudfione fidei (j fucrdmentorum ndm 
fcitur^udDeum nobisper fiUum reconcilid* 
tumpUcdtumg effecertofldtuimus, E& de* 
indealid bond confcientU , <jttdm inCbriflum 
credentibus , cy priorem bondm confcientUm 
bdbentibus, confirt diligens cj feduh obfer» 
Hatio manddtorum Dei $er ueram dihflio* 

nem; 



tar.lt hd 
niliconfa 

fccuniml 

fldktM 
trifcs^[ 
fcitntid L 
Mttmlon* 
hditjen 
cftrdytKji 
iuflificdu 
mid,um 
tdfiimg 
tidmtunic 
ttflimniun 
Clriflmir, 

lohnntsvic 
prfo.Cw 

*i $idutt 
ik ":ficor ; 



■jtnkr,' 
•r 



Iofcatiti, CaputllL # 

tow:cfc tac D. 1>du1us i. Corinth . 4 , N7j&i7 
mihiconfcius fum ,fidper hocnon fum iuflifi* 
cdtus-.non enim confcius fthi erdt , dlicuius de» 
li&ia feperpettdti contrd legem Dei,(j <ju£ 
fecundum legem hond dile&ionvs operd pr<£4 
fldhdt ,in illis nullius erdt fihi confcius hypoi 
crifeos t*f (imu1dtibnis:de hdc etidm hond con*> 
fcientid Iohdnnes in prdfentid dgit . H dc 
autem hond confcientid^udnqudmjit D.^Pdu» 
1usdit,non iu(lificet,ficutnecuera dihSionis 
cperd>ex cjuihu* ipfit ndfcitur : tdmen cum fide 
iufiificdnte, cj fideiiuflificdntis hond confci* 
entid , tdntd necefitdte coniungitur , ut dhfifc 
edfidcm,tj qudmfides affert, hondm confciem 
tidm tueridc retinere nemo pofit t JS dm jl 
teflimonium honcc confcientix credentihus in 
Chrifiumdefuerit ,md1dm confcientidm ipfis 
hdhere neceffdrio fiyuitur . Md1d dutem con* 
fcientid ,ipfos condemndt :avdre cumfide ipfbs 
iuflificdnte fimul confiflere nc<juit : idcirco (j 
lohdnnesmdgndCdutione hic ufus e& in 1o» 
quendo. Cum enimdixiffet ,fi coudemnet nos 
cor noflrum cjc . pofied in x^Ahtithefi non 
ttit, Sidutem cor noflrum nos iu(lificet ,fed 
dicif.ficor nojlrum non condemnetnos tjc. 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 




Aimota, in | Epiftof 

cumPdulo enim docet , bencfbi confcium ejfe, 
ttOTt ouidem iuftificdtt ,fd tamen maldmconm 
fcientiam damnare y ryfidm iujljfiicdntcm fi,» 
lereexcutere . Quaproptcr bon<£ confcicntia: 
teftmonium , opere cj ueritate prcximum di* 
ligendo, ncbis comps.rare ftudeamws, Quo» 
niamfi cor ncftrvm nos' condemnet ^ucd ut1 
omtano nondiligamus fatres , uel fmulatam 
dilechcnem habeamus 5 ouoDcus maior rj? 
corde,ry iuftior iudex , av.ocp. me1imomnid t 
dcnoftras etidm cordium cooftaticnes ncuit y 
auam nosmetipfi , c o magis ipf aucp itos con* 
demnabit, N am duilc iudicenon dlColuitur 
muitomtnus a Ueo tnncccns pronunciabitur: 
ddeo ut O" inextremo die , Dews ftt iudicatu* 
rus Gentesfictindum fu£ confcicntU teftimo* 
r.ium. ILontd. 2. Si dtttem ccr noflrum ncn 
condemnat nos , uel nu11ius,ue1 fimuldtd dile. 
&ion fr,fiducidtn bdbemus ergd Deum.JSfam 
tdtn retinemus, au<£ mdld confcienticc teftimo* 
nio non excutitur , JSfe^ enim bond ccnfci- 
entia, cuam uerdrynonftmulatddtlecSiopd» 
rtt , in fiducidm dlicudm diuina hgd nos 
grdticc cordd rtofira erigit 3 fid oudmChri* 

ftus 



lol 

imnoskl 
Hy 

cntptcim i 
ftits, itd n 
inadtio f 
tnbn, t 



Cdhnntjn^i 

fmfjjki 

if ptiont )C r(Q 

N fat iiu 

<H*utrorts 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 





«fc 



Toliann, Caput II I; $6 

Jlus in r.olis excitdt per f.dtm , eam ^vcnidm 
mdldcor.fcientid noninfirgit dt% epjcit^edr.a 
dem nos hubere dcretinere dicit. 

H utic hcnd: confcienti cC ujufn 5 <p ( o ftdueim 
4m ergd Dei m, de ipfiui crgd nos VTdtid ,{h* 
tiore^ cr duxilio retiremus^dmplificutui fidum 
cict trgd Deum fi vcVu prdcipnc y d!> cxduditi* 
cneprecum vcfiraru. MdmJicUt txvnlodei 
fides, itd exfide uerd Deig rcminis CLrifii 
inuocdtio prcficifiitur , pf exduditur. Qr c* 
tnodoenim, ir^uit y ^pcfilolus .R cm % 10. inuot 
Cdbuntjn^uexinoncrediderunt r Qui dut e% 
fide ordutrint ? cmnid cjucc petierint impetrdm 
bunt.fcd ed omtrid jmd fi tundti dnalcgict fidei, 
C7 utrhvtt Dcipnierint/R^esyuidtm, <ju<c dd 
ctnimcc firfuttm ptrfbient , utrtmifiicntmpec** 
Cdtorum y Spiriti w fian&um , (yfimiles. Sim 
cut Devsfine 7.11d cuiuficun^ ccnditionis ex* 
ceptione, crtdtntihut ft ddtutumprcmift 5 it<t 
p44 ftve vlld re<:vfiticve (jr ??:ord prcfjlahit* 
Qudcuerores dd ttmporah': litcC.ccrr.wcditd* 
tem prcfp erit at tm JJ. t<£«r>t ,ficut fllccndi* 
ticnt Dci glortegx ncflr* fuhti. funtptttnm 

d* f 






Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annotaan ) /Epiflo* 

d<£ ,itd eas nobis petentibus , conditiont noA 
pendente Jdrgietur , hpscjr. contrdricts ubi fue* 
rimws deprecdti , ue1 omnino duertendo , ne in 
eds inciddmus , uel ubiinciderimus , ex ijs nos 
liberdndo, ue! ubi nos non liberduerit , fud no* 
hhgrdtid djfiflendo , utpdtienter dc fortiter 
cmnid tollerdre dcperftrre pofiimusjtos exdue 
diet. Kxduditionis dut qu £ elh rdtio f Quo* 
nidmprccceptd eius cuftodimu* y inquit y (j <ju& 
pldcitd funtcordm eo ^fhcimus. u4tnon noftrd 
cuftodid cr obferudtione mdnddtorum Dei, 
fedfiducidgrdticc in Cbrifto promiffcC .uide* 
turprecum noftrdrum exduditio niti debere. 
Sicut pdftim fcripturd ^preces e% fideprofet 
SdS , ejficdces ejfe, dcnubes penetrdre prddi* 
cdtificut Ckriftusjnquit. Quic^uidpetieritis 
pdtrem innomine meoddbit uobis. JSfe igitur 
fiducict inCbriftum exduditionc precum de* 
trdhere, edmq. noftrorum operum dc meritoru 
dignitdtiputetur ddfcribere 9 qiwrundmprce* 
ceptorum D ei obferudtione , quce d Deopetiet 
rimus, nos impetrdturos dixerit ,exponit. di* 
cens. 

Et hoc cft: praeccptum cius , uc 

credd* 



ioi 

cxd 
fuC 

mur 
nobi 



r\ 7cfu 

Ufcripti 

cr Ln. Qu. 

fritdicmr 
Cbrifuii*'. 
triluit , |j J 

Mnimjnvi; 
»«* iihclus. 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



•• ;:: - rii -: 

'.";::r.Ti. 

INrfiiil 

..z:::".:rr:~ 
■%:^::.:i::::r 

•:x:^.% 
v-.::.ri;' !:: ' 



tohann. Caputlll. 97 

credamus nomini filp eius Ie* 
fuChrifti 4 & diligamus nos 
mutuo a Gcut dcditprcceptunl 



noois. 



0 



DVofunt prcecepu Dei , /» gfce 
fcriptura fucra diuiditur, Eudngeliutti 
C -^fx. Quun^uam Eudr.gelium minws pro* 
pric dicaturprceceptutn : tdmen fu<£ dofiritt*. 
Cbrifius ipfi banc appelUtiettem nonnuit<puant 
tribuit , C7 lobdnnes hic eam etiam retinuit, 
7ie <juis prctcepti nomir.e , tantum Legem ue* 
vire, acde LegediSj. cffeputet , au* de pro* 
prid Cbrifti doclrind prxcepti nomine dicun» 
tur. Eudngelium igitur e& praceptum F im 
dei. Lex uero prdceptutn dih&ionis \ Hoc 
tfl tnimjritjuik ,pra ceptum eius , ut creddti* 
innomine F iltj eius.AI dttb.iy.H ic eftfiUws 
tnews dile&u-s, in quomihi bent compldcitum 
t&, ipfim dudite. M dttb. ii. Venitedd mt 
omnes,<juildbordtts q* cnerati efiis, ego refi* 
cidtn uos. Hcc e/l cnim in r.omine Iefit Cbrii 
(lifihjDei credert , ipfittt ,ficut nomcn lefu, 
firiguUri prouid:nti<£ Dei confilio, Cbrifid 

O indituni) 



AnnotaJnf.Epifto* 

inditii , fondt \ pro fthdtore dc redemptore fuo 
dgnofcere, E t diligumus nos mutuo^dit^ftcut 
dedit prctceptum.^Primum cumlegem cordU 
bus noflrii infcripfit , deinde per Mcfen re=> 
(Idurduit , poflremo repettjt & expofuit per 
F i1ium,dicentem.H oc prtecipio uobis t ut uos 
inuicem diligdtis (jc.^PrtceptumdutemLe* 
gis,audn^udm ordine dottrint ,dnte Eudn» 
gelium dd peccdtd drguendd trdddtur , cb=> 
ferudtione tdmen , Eudngehj pr<£ceptum in 
credentibws Lex fequitur. JSTemo enim pr<c* 
cepti dile&ionis obferudtionem inchodri po* 
te&, nifi crediderit EudngeVo. Qitid igittir 
Iohdnnes credentibus in Cbriflum fcribit, 
ideoprctceptum fidei , qiid Legem Apofiolwi 
1>du1ws fldbiliri dicit , prcccepto di1ec7ionis, 
ordine prccponit. H cec igitur pldcitd ry pr<£* 
ceptdDei, qui ferudt , eius preces exdudi- 
untur. N~dm praceptum Eudngehj , ferud* 
tur fide in Cbrifium , unicum medidtorem 
CT ^Aduocdtum nofirum , (j propitiuticnem 
pro peccdtis nofiris* Prxceptum Legk fir= 
uutur opere ueritdte diligendo proximum. 
'Vrtcepti EudngeU obfrudticne ,boce&, 
fidein Cbrifium , nititur nofirdrum precunt 

(Xduditio* 



loh 



tijuiitio. 1 
fi},ot efl 
titur txdud 
metidiart 
tnhn dlftntt 
- ulfimkti 

■ ut, Qfifa 
tuuditicnm 

iitn diclum ft 
ifc nojlris 
ijfcrit^fim 
pis, quorw 
Fiit,nititur 
hudticnis , 
wu&, ton 
mticutitur, 
wmnuocdntt 
W aofoit, i. . 
M>utitd ccn, 

Et qui E 
iniJIon 



laCMufcf 




lohann* Caput II L 93 

exduditio. Gbferudtione uero prtcepti Le* 
gis^hoc elh 9 ««v* diU&iont 9 //o/i ^/cfrw a/- 
tttar exduditio nojlrdrum precum ' ed td= 
men etidm dd exduditioncm requiritur. Hdc 
enim alfente 0 ndU confientid , nulliws 9 
iitlfimuhtk in nobis dileclionis 9 nos condem* 
O fidem iuflificdntem excutit ,yid foU 
txduditionem precum no(lrdrum niti 9 fcepe 
Um di&umeJl. FLe&e igitur I ohdnnes pre* 
cibus nojlris omnid d Deo nos impetrdturos 
djferit, fi eius bdtc duo pr£ceptd cbferudue* 
rimus, quorum dlterius cbferudtione 9 hoc eJr, 
Fide 0 nititur exduditio ? u4.lt erius dutem ob* 
ferudticnis , uerct uidelicet dileflionis dU 
gnitdte 9 non nititur quidem exduditio 9 fed 
non excutitur 0 fed retinetur Fides, per qudnt 
foUm inuocdntes exdudiuntur, Quod (jH>e* 
trws uoluit 9 i. Petri;. Vbi mdritos hortd* 
tur , utUd coniuges fudi trd&ent 9 ne impe* 
dUntur ipforumpreces. 

Et qui feruat praecepta eius, 
in illo manet, & ipfe m eo* 

O z Commenddfi 



Annotaan^Epifto, 

COmmenddt nobis hdc rdtione pracep* 
torum Dei olfirudtionem , quorum men» 
tionem Um ficerdt . ISfdtn <jui in Ckriftum 
credit,in Deo cy Cbrifto mdnet-.primumenint 
per fidemipfis coniungitur , deinde perDi. 
h&ionem, bdnc cum pdtre ey filio fuo coniuns 
Sionem, omnibws decUrutiin eo uicifiim Deus 
cumfiJio fuo mdnetjohdn.x^. . Sicjuis diligit 
tne ,firmonem meum firuabit , ey pdter mews 
diliget eum, cr dd eum ucniemus , o* mdnfio* 
item dpud eumfhciemtis . Vbi Chriftus de uer* 
bo Rudngelti potifiimum loquitur , id quo» 
tiidm grdtidm grdtuito promittit, nonpotelh 
dliter quamfideferudri :nemo dutem poteJi 
quicqudm Deogrdtiws fhcere , rj- maiore bo» 
rtore ipfumdfficere, ^uam promittenticredent 
do,fummdm miftricordicc ey ueritatis Uudent 
tribuere.qudpropter nos in Chriflo diligit, 
(7 dd nos non tdntum uenit , fcd perpetuo no* 
bifcum vtdnet , und cum fiUofuo Icfii Chriflo 
Sdludtorenoftro ,nosq-.ftbi domiciVtum con* 
ftituit^templumcf; conficrat , quod incoUt dt<£ 
inhdbitet t dc praftntia: fuec clara dccument* 
$rdhedt;ide6 addit, 

Ee 



u 

Etpc 

nct; 
nob 



D 



Utt 
ccri* 
Sfiritus d\ 
uwi illumi 
igniticntpi 
witittit 
jtrftuerdM 
Tyrmoi 
Sdnchs ti 
tmc 

\ticcnftrudt. 
Mur.Dtin 
timk&U ci 

«ptunh ii 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



r-v- 

•••:-■ V 



:*r/n: 



lohanm CaputHL 99 

Etpcrhoc fcmius,qudd ma=» 
netin nobis,eSpiricu quem 
nobis dedic* 

DEditenim Deus Spiritum filfj fui in 
cordd nofhrd cUmdntem ^dhhd pdter y 
Spiritus dutem fe projert in nohis 5 primum 
cum illumindtione Spiritus introducimur in 
gtgnitionem Chrifti filij Dei 9 (j in dgnitd 
ueritdte de Cbrifto 0 confirmdtione Spiritus 
perfeuerdmus , contrd impoftorum frdudesxj 
T yrdnnorum crudelitdtem . Spiritus enim 
Sdncflus excitdt fidem in cordihus noflris* 
tdmg duget y dt<£ immotd?n uffy in finem in no* 
bis conferudt^ud primum Deiprdceptum fem 
Udtur . Deinde Spiritus dicitur Sdn&ificd* 
tionis^uid eius uirtute renoudmur y ut in noui* 
tdte uitcc dmhulemus : fic<£ dlterum Deiprt* 
ceptumde uerd dileSione ferudmus ,ope (y 
duxilio Spiritus fdn&i. Exbis Spiritus fitnt 
fli operdtionihus (j offitvs proprtjs ^Spiri* 
tum fitn&um in nohis tffe , (y pcr Spiritum 
fdtrem (j fiUum in nohis hdhitdre , cUre per- 
Jfricieur « ffisiu finiemus cdput tertiumjn 

O 3 $*Q> 



CAPVT IIII 



D 



Annota*in)\Epifto* lok 

quo commendduit nobis jludium bonorum ope* 
rum, -Acprimu ingenere iuftitid nolit colen* 
ddm iniunxit , Deinde in fpeciejrdterndm di* 
le&ionemprdicepit, Tertiomodum non ftmut 
Ute diligendi proximum prdfcripfit , Qudrto 

CT podremohco bunc modum opere (j uerU L£^i 

tdte diligendi proximum , rdtionihus dlicjuot \mm C j 

ttidm commenddturut) ad oonx ccnfcicntU corruftth 

utilitdtum prddicationem dehbitur^ Jcneex* 

tt in ed ufj : in finem cdpitis iocr 

commprdtur. I ittur drri\ 



in fint ttn 
tnimfincli 
frtctptunt 
utmntts 
iiltclionis , 
fiinfrnctr 

m dtjceqn 



Ile<fK,ne cuiuis Spirituicre^ 
datis , fed probate Spiritus, 
anex Dcofint 3 quoniammul== 
ti Pfeudoprophet£ cxierunt in 
mundum* 

Dc&rint 



ont\ 



frtmonitic 

hfiruxmt 
htis, Sfir 



711 



Ioliatin. CaputlllL 





Ocflrind dileSionis ^uamitt 
prcccedenti Cdpite tradidit y 
dliqtidntifyer intermijfd , e<t 
trdcfldndd refumit , qucepecu* 
U lidriter ddfidemin Chrijlum, 
purdm (j fyncerdm y contrd omnes errorum 
corruptelas retinenddm tutdnddm^ jkciunt. 
^Ac ne ex dhrupto , d chdritdtii pr&ceptvs , dd 
doclrindm fidei trdnftlire putetur , dnftm ui% 
detnr drripuiffe ex mentione Spiritws ,<£udm 
in fine terttj cdpitis fecerdt . Per Spiritum 
enim fiinflumntrunf, >(j fidei , (j dile&ionis 
prceceptum ohferudtur . Spiritusenim illumi 
ndt mentes noflrds cldritdte fidei 0 (j drdore 
dilecflionis infidmmdt , Qudntum dutem dd 
fidei fynceritdte?n faechdt , mdgnd opws elh 
cdutione (j dccurdto iudicio , in dpjudicdndis 
dc difcernendis Spiritihus .cuim nos primum 
bic ddmonet : repetitd propemodu?n fuperiort 
prccmonitione , qudnoscontrd Anticbriflum 
injlruxerdt. JSTecuiuisJn^uit,, Spirituicre» 
ddtis, Spiritus nomine docttes intelliguntur: 
Hd?n pduhpoftjoco SpiriM , ponit Tfeudo* 
iropbetdS.qui phrU omnes Uddnt dffldtus 
* * 1 O 4 SpiriM 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 



Annota>inj\Epifto. 

$piritus fanSus , ac huius tituli pratextu 
fiamdocT:rinam hominihus uenditant, pefimi 
ftifimp&fipresi -Apoflolus igitur Sphitus 
Vomen omnihus concedendo , cmnes quidemex 
Spiritu hpuconcedit , picfuid tundem de 
Chri/lodocuerint. Cuiuistamen Spirituicre 
dendum probihet. JSfam elh Spiritus uerita* 
tfs ex Deo , e & @> ffiritus mendutpj ex Dia» 
W°>de$uihus } . &_eg. %%, Duoerunt Iro* 
pheta:,Sedekias CfMicheas, contrariorum 
Spirituumafflutu , diuerfipropbetuntes A* 
chuh R_egi. VhiSuthun <tit. Egredtur jCr 
eroffirieus mendux in ore omnium 'Vropbeta* 
rum. Si ita res huhet, nonne tutifsimum foret, 
Voti tantum noncuiuis, fednulli omnino cre* 
dereffiritui f JSTum <pi nulli fidem adbibc* 
ret,anu1!odecipipofet, Sic enim in contro* 
uerfjs reUgionis ne impingunt , ftbi puhbrc 
cauere uidentur ^uineutri parti afentiun* 
tur. Sed nec etiam d hono S piritu in ueritatt 
trudiripoffunt^uemfludio cauendimahs $i. 
ritus, afe etiam ingrati repellunt.Quare A. 
foflolus non dicit, nuHi omnino credendum,fed 
V.on cuilihethahendam ejfefidem ,fedtisdun* 
UMPtfifmexDeo, Ex Dco autem pf 



Iofc 

htnonoft 

tioris iuiit 
\aii:retk 
jitrint, Qb 
jtidntrehi. 
miisftrut 
froUte,cui 
pe}u tfft 
rituuml Qu 
itruntinr.i 
tujjleriijkl 
juoi multi 
tnergdnt : 4\ 
rumtm^u 
tutdutmn. 

W, iuntc 
pfitmiks, 
hhntiun cil; 
SdthnZifu 

VjMdhruinii 
Ptttbinft 
hmunifijti 




~V ::::: ~-t 
r.kaaatar 

•.-.:.-:.::" 



Iohann, Caput III L 101 

7/oTi ofcitanter cogitdndum , /^c? dccurdm 
tioris iudictj cenfurd exdmindndi funt dt& pro 
bundi: retinendidutevi dc fe^uendi^ui ex Dea 
fierint. Quam rtguTdm D. 1>dulus in dhis 
etidmrebus quibuslibet eligendis dut repudi* 
dndis ferudnddm prdfcribit. Omnid , inyuit, 
probdte 5 quod bonum e& y tenete, Curdutem 
ptjs cpu* effe cenfet Apoftclus probdtione ffi* 
rituum? Quonidm multi ^feudoprophetcc ex* 
ierunt in mundu (ydSToftroru temporum ftd* 
tus^plerisip hoc nomine uidetur infaelicifiimus, 
quod muhcc dc prodigiofx hccrefes fubindi 
mergdnt : dt nihilo foclitiordfitiffe ^4pcftoh* 
rum tempord , Iohdnnes hic futis indicdt. Si* 
cut dutem extrdnoxidm erdnt ^dpoftoli , quod 
multi ^Pfeudoprophetccin mundum prorumpe** 
hdnt , itd nec nobis ^Lpoftolorum do£lrindm 
profitentibus, udridrumhjerefum bodie repul* 
luldntium culpd imputdndd elh. Semper enim 
SdthdnZifdnidm fudmbono feminiuerbiDei 
ddmifcet. Id dutem Dcus fierifinit , bonorun 
(7 mdlorum cdufk. Cur honorum cdufit? Qui<t 
cportet bccrefes in uobis effe ,quo<}ui probdti 
fint,mdnifeftifidnt inter uos. u Corinth.it. 
cuod ^poftdws uidctur dcfumpfifftcxDcuu 

O $ 






Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annota, in j. Epifto, 

t t . Vhi populus 1>feudopropbetis,ctfi mird* 
culiscUrednt, credereprokhetur . Quid, in; 
yuit Mofes , tentdt uos dominus Deus uejler 
ut pdlam fidt , dn diligdtis ty ddb&rdtis ei 
in toto corde ueflro. Cur dutem mdlorum c*u= 
fd htcrefes exiftunt? ut pxnds dent contempt£ 
ueritdtis y z.Thef z . P roptered,i}quit,immits 
tetillis Deus impojlurdm efficdcem ,ut cre* 
ddntmenddcio ,ut iudicentur omnes aui non 
crediderunt ueritdti,fed dpprohduerunt iniu* 
fiitidm. Ezemph ^Mhah ? . P^eg . 2i . Spis 
rituenim mdh offerente operdm fuam ddde^ 
cipiendum ^Achdh iLegem uerbo Dei refi- 
fientem,Dominus Spiritui dixit,Decipies (j 
frxudhbis, egredere ey fac itd : dc deceptus 
1>rophet<£ mendacio Acbdh intertjt. Cii iai* 
tur tdm multi 1>feudopropbet<c , (j tdm noxn 
udgenturin mundo, <juis dd ilhs dgnofcendos, 
non uidet effe neceffdriam ddmonitionem de 
probdndis Spiritihus ? Et ne fruftrdprobdn* 
dos moneret,modum etidmprohdtionis oftcdit^ 

In hoc cognofcite Spiritum 
Dei.Omnis Spiritus quico= 

iitetur 



Io! 
fite 
car 
on 

fitc 
btt 
iile 
qu( 
Bt,i 

SPirit 

Qenerdlis 
fdi,eJtj 

faw ifft } 
Stripurt 

Ui docenit 
^uctnftn, 
■ «W Spirit 
^hsf m 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Iohanm Caput 1 1 1 L iot 
fitetur Ihefum Chriftum m 

carnevenitTe^exDeoeft ; Sc 
ornnis Spiritus,qui non con= 
" ; • fitetur Icfumin carne vcnif= 

fe,exDco nonefLEt hic eft 
ille Spiritus Antichrifti , de 
.... quoaudiitis , quod vcnturus 

fit^ScT nunc iam in mundo eft» 

C Piritu ftnSo mpulfbs , Sdnc7os Dei 
v3 komints hcutosfuiffe , 2 . 'Petrii.Jegitur, 



Cjenerdhs igitur probdndorum Jfiirituum re- 
guld , e H fxcrofxnchd fripturd, Cum enim 
Spiritus ftn&usfibi ipfi perpetuo con/let , nec 
- .. fecum ipfe pugnet , auare oui cotifntuned 
Scripturce fkcrcC docent , Spiritus illos ex 
. ...... ■ <D/?o «//** ccntrcuerjld ftdtuendnm 

esl-.quiuero dliend ry * fripturis dbborren* 
tid docendd comminifcuntur , Spiritus tnena 
dd.cescenfendifu.nt. Qudnqudm dutemmen» 
ddces Spiritus , omnes Cbri(lidn<£ fidei dr* 
ticulos fint impugndturi , tdmen ddfundd* 
x . tnentum ClmjlUn* doflrina fubuertendum 

omnes 



Annota.in j.Epifto, * 

cmnesfuos condtus potifimum confirer.t. Idea $ mm 

*dpofto1ui omifiis reV^uis dofhinx fidei p d rs M m ' 

t>bws, infunddmento contra errorum ^Pfeudom 'W^' 

•prcphetdrum mdcbmas muniendo pracipueoc» ^ m > di 

cuputur auemudmodum ry capite fecundo fecit. ^ tm(: 

F undumentum uutem e& Chrifius^ry uerdfi* fti 

deidt ipfo notitid. In doSrind dutem fidei de fa 

Cbriflo trddedd^uijlnritus ex Deo,ouiuero lif.uufi 

tx Didbolo es?? Omnis Spiritus,dit y <piicon, MM' 

fitetur Ieftm Cbrifium in cdrne ueniffe , e% AiuM 

DeocJl t ry omnis yuinon confitetur Iefum tur,Ch 

Cbrijhm in cdrne ueniffe , ex Deonontlh, tiontmii 

Confefio lefum Chrifium in cdrne ueniffe,non Cpiiic 

tdntum dduerfitur JMdrcionis impioerrori, interufii 

quo Iefum Chrijlum uerdm humditdm ttdturam fifj-iriti 

affumpfiffe negduit,fed omnes H arefis, <{u£ &ri(lumi 

unoudtn de Cbrifli perfottd rj officio extite* Bukh u 

runt ,exdudit. iV ' dm yui confitetur lefuttt fcitArrk 

Chriflum ueniffe in cdrne , is tdcite fktetur % fm, m c 

eum, priufijudm ueniret in cdrne ,fine cdrne ab remfeino 

tfterno dpud I>dtrcmfuiffe } Venire enim non gm Cbr, 

dicitur^ui dntcd ncnfuerit,Qui dutem Chrim ajfe, 
fium in cdrne ueniffe confitetur, dn non bumd* 

fidm ndturdm dffumpfiffe fktetur ? Hac igi* titdn 
pur e& uerd de Chrifiiperfond fintcntidmoi 

fi* 




v: *--:::;;; 



-V.:::^- : 

v ;;v^ 



lohann. Cap. Hl£ 105 

fituerusDewsQxhomo. Ex bdc pcrfcn<e ccri* 
ditione ,cfficium vos redimcndi , pro^nobk 
dpud Deum interccdendi drpendet.l^rws enint 
Dews^dit D. 'Pdulws^tyunusmedidtor inter 
Deum cr hcminz, homolefws Chriftus.Chri* 
Jli enim dduentum in cdrne non fktetur , qui ip* 
fum (juidemcdrnem bumdndm ^ffumpfffedffem 
rit: cduftm diit illius dduentus in curne^ ne^dt 
fuiffe } utipfe effet foJus (y nnkus redemptor (j 
u4duocdtus nofltr cordmDto* Conftfioigi* 
tur, C briflum in cdrne ueniffe^continet dffer* 
tionem diuindc (j humdnce ndtur<c in Cbrifo^ 
C prcedicdtionem foliws ipfwsredemptionis (j 
intercefionis pro nobis dpud Pdtrem : <pi(C 
qui ffiritws ncn confitetur , quonidm vegdt 
Chriflum in Cdrne ueniffe^ non ex Deo ^fed ex 
Didbolo effe dtprebenditur. T dlif fyiritus 
fiiit Arriws^ JSd drcion 3 P elugius erc. Tales 
funt, qui ex Chriflo ncn peifclujn redewpto* 
rem,jed nouum Legisldtorem fkciiint , <juinc+ 
gdnt Chriflum pro omnibus peccdtis fdtisjim 
ciffe^uiproprtjs fdtfcfhtlionibws peccctd ex* 
pidndd docent , mi % el tdnqudfy dU%iUdtcrts % 
ue1 td/tqud ivterceffores inuocdndos tnortuos, 
$ublica> Eccleficc CdtboJic* uutoritate ftdm 

biltunt* 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



| Annota.inf.Epijfcn Iofl 

hiliunf.ficut fupru de 7>dpiflts eli diSum,(j dftfe I 

notiordfuntipforumerratd y <jukmuthicphn (Jiriit 

ribm de tjs fit dicendum.Qudre Apo/lolus dd» nHfflC 
dit.Hic esl ilh Spiritm Anti brifli.fi juU 

dem dperte & ex didmetro cu Qbrifli perfona C ml1 

CT officiopugndntiddocet.De yuo,inquitdu* C0S21K 

dijli6,quod uenturus fit : cjuod fane uerum e&, qui 110 

C refrendum ddregnum pontificium ,injuo noncf 

o«n/rf 'Prophetdrum ©* Apojlolorum udtici* Pcr hc 
«/^, defuturo £r regndturo Anticbriflo,funt 

comphtd.is dutem priusqudm in Ecchjid regm UCHtat 

www occupdret ,fuos prxcurfores hdbuit , P Jj f « 

confr ^ Qhriflum (j ueram ipfius nctitidm,er* f 1 «^Q 

ro?7fWs excogitdtidis ffdrgendis^ Anticbri* tkbri h 

y2/4j« r^nf funddmentd <juceddm iecerunt . foiUmnt 

^uamobrem iamtum ,cum adhuc inmundo ef* kf. : 

fcnt Apcftoh , Anticbriflus etidm in mundo cron- 

. yw//7^ fcribitur . Suptd dutem cdpite ficundo , (ta, Et - 

/'» rt/'</ jf></r/Y prtmonitionis cduendi AntU tyeritifmi 

cbriflum , doSrindm Spiritus S . jjiitio per Jf C : 

Apoflolos trdditam ,retinenddm nobis com* tiAnn 

mendduit^d firudtd,<]udm de AnUchriflo ui* ti^ t 

c? orz'<*w ^/7 reportdrint, hic iniicdt. ^ ,. ' 

I VosexDeocftis filioli, & ui= 



uiuism 
..::•:;.'!•« : 



Iohann>Caput HIR 104 
ciftis cos , Qiioniam maior eit, 
qui in uobis eft, q uam qui in 

mundo Jpfi e mundo funt 5 idco 
e munclo Ioquuntur,etmundus 
eosaudit.Nos ex Dcofumust 
qui nouit Deum audit nos , qui 
non eft ex Deo , non audit ;nos* 
Per hoc cognofcimus Spiritum 
ucritatis 3 &: Spiritum erroris. 

Flde ex Deo ndfcimur , dc Cbrijlo inferU 
mur^Qui ueroex Deofunt y uincunt ^An» 
tichriftum cum omnihus fuis memhris c fitteU 
litihws :omne enim quod TfdtUK es7 ex Deo , ut 
infrd dicetur^ uincit mundum , cr hdc e/l uU 
&orid ueflra. , qucC uincit mundum ,fides ue* 
jlra. Rt U ehrcC.n. JF ' ide uiceruntregr.d 
operdtifunt iufiitid (jc . T emporihus igitur 
-Apojiofarum , Pfeudoprephetce pertinentes 
ad ^Antichrifium, infididS firuxerunt creden* 
tihm in Chrifiumjpjbsq-, fuorum errorumld» 
queis irretir e fiuduerunt.Sed pioru confidU" 
tidm ryjbrtitudinem Iohdnnes hic prddicdt y 
<jud omnihus erroru mdchinis fuhuerfis ^Pfiu» 
doprophetas deuicerut } ne dh eis feducerentur. 

Fidei 



Annota. in j\ Epifto, I 

Fidei enim prudentid ptj ,fidudes (y doloj tdttdfr, 
1> feudopropbetdruminteUigunt et dedindnt, funenid) 
Vliuero ,ut plerum^ fit , Pftudoprophetcc tenterer 
uim cumfidude coniunxerint , potentidm dd* hjti Ch 
uerfdriorum eiufdem fidei uirtute Juperdnt, kUtdiit. 
qud ftdtuunt , non effe timendos , <jui corpws wU 
poffunt occidere, pofled dutem no hdbent,<£uoi Sdtkn,c\ 
vtdle nohis jzcidnttN on enim ideo inui&ifunt m trtnn 
CbnJlidni,dutore Cypridno M drtyre.yuu Iefui Ck 
tth boftibws fuisnon occiddntur , fed quod noti tjuetnnck 
ueredfitur occidi potius , fuam ut Chriftidn<c At hngt 
fidei C uera doSrin<c conftfionem dbtjcunt. re am L 
Siueigitur^PfeudoprophetcC^uosohidCbri dtfpk 

ftusfiires uocdt , ex inftdtjs deceptionis pios (j confirt 

ddoridntur- ftue eos T yrdnni, quod Chrijlus Uid . .- 

oh id Ldtrones dppelht, dperto mdrteperfe* nt '. - 

cutionis dggredidntur , uirtute fideiptj inui* Dow • 

tfiperfiftunt, Sed cum imptj dfuis pdrtihus Hfmdfo 

jldntem hdhednt Sdthdndm , miVe drtificem, fliciicnml 

qui dolos frdudescf- Pfiudopro phetis dffirdt, timutlu* 
qu£ hominis prouifione nonpoffunt Cdueri, Ee Q m 

cum Sdthdn fit princeps mundi , contrdpios rm , f „/ u 

tdntds copids covgregdt ,utue1 folo edrum d* iv,tl ( ft intl 

JJjc&u ptj concidere debere uidedntur , unde ^nfaj 

tdndcm ppjs y ddfr*udes SdthdntC cduendds^ btftcduf- 



:: ^i::-:; 
• ; - : ~"' lx 

' 

: :•;:::'::::: 



lohatm. Cap. Hlt 10? 

t prudtniUUd uiohntidm autem eiusfu* 
(linendam , tantd potentia * ^ m ,„ >0 , 
tentererum omnium creatore, © *>// 0 ^ 
lefuChrifld , fuiinptjs bominiim p f r fidem 
habitant. Quoniam , inyuit, maior e£ , /« 
«K)6« , quamqui irimundo, InmundoeJl 
Sdthdn,cuius aflu eypotentia contra pios om~ 
viagervntur. In pijse&Deui ry fihuieius 
I efas Chrifius , ^koc/ cognofcitur e Spiritu, 
qucmncbis dedit,ut auditum e/lcapite tertio. 
^4t longe maior efl Deus.qvam Sathan.Qua* 
re cum Deusuerbi fuiprvdentia ,pios regit 
at<£ gubernat , Spiritus fuipotentia infiruit 
Cr covfartat , nibil afius , nihil potentia Dia* 
boliad ipfos decipiendos vincendos<f; prcfici* 
unt ,fid ipfi Satbanam ey vn.ndvm fimper in 
Domino uincunt ,qvi prior mundumey mun* 
diprincipemuicit. lohan. \6. Inmundoaf* 
fiidlionem hdbetus,fid bono dnimo fitis,ego ui* 
cimundum. 

Cum autem mird fitphrumf, paucitas eo« 
rum , <jui uerdm & ^4 pofiolicdm doSrinam 
dmph&dntur , totus dutem propemodum 
mundm ^ntichrifium fiqvatur, qu<e res muU 
tis efl cdufit repudidndiuerdm Chrifii doc7rim 

1> ndf/ij 



I 

Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annotaatf )♦ Bpifto* 

ndm. Qudrc u4poftolu4 fios hortdtur ^ tit t% 
fudpdticitdte^t? dduerfdriomm infinitamuU 
titudine Jldtudnt de ueritdte do&rince. Cau* 
fiim enim exponit^udre phrifip omnibws inmu* 
do y mdgis arrideant , qu& Antichriflus trd* 
dit y (^uarn qiiA Chriflwsper ^Apoftolos docens 
dd prucepit.Ipfi c mundo funt 0 inquitide^feu 
doprophetis Antkhrifiis lo^uitur. Quos e 
?nundo effe dicit.non tdntum, ^uod mundi con= 
cupifcentpjs , dequibus fuprdfint dediti ? fid 
quod nullum dlidm iuflitidm , nifi munddndm 
nouerint y yuce eJl iufiitid operunuldeo e mun 
do etidm h(juuntur , boc efl 9 tdntum mundd* 
ttdm iufiitidm ,w £u<t cordm bumanct rdtio» 
nis iudicio , eo^. corrupto (j peruerfiofiunt 
p1dufibilid y docent. Qudre non mirum uide7i y 
necpios ?nouere debet 5 quod mundus eos du* 
dit. Mundus enivi , dicit Chrifiws fitludtor 
vofier 5 diligit yuod fiuum eR 7 fudm iufkitidttt 
Mdgnificit y ideo fufyicit ddmirdturTfiufi 
dopropbetds , dd^Afird ufk extollentes iu** 
fiitidm operum , (j dlid docentes contrd ue* 
rdvi Chrifii fidem , qucC cv.m rdtione humdn<t 
iton itd pugndnt. Af undi dutem uocdlulo 9 
non tdntinnvidioremhominum multitudincm y 

fid 



lol 

finceU 



tiptnos , 
nunAo lc 
pdtreh 
undiiuinL 
Je perfudA 
S. Aiuiniu 
fmhcuti 
runt. Nc 
toum Dt 
frchdtur : 
inmunAo, 
uocdnAcse^ 
mciDtim 

fmim ccr, 

f>dtlt& 
J*,*Q 
}* hu 




".: ••* ;;: ; 

: : t £•'•■•*•' 

::..'*'••' 
...-"'•>'•' 

- ••••' 



loFiann.CaputlHL icc? 

^celhntifi mo s,fupientfsimos , >r«£»« 
»/•«<» , cr potentipimos } uof f . in inundo <? 
mundo h } uentihus ^feudoprophetis uvks 
ptbereintelligit. Nonejfe tresperfonus in 
vnadiuinitutisejfentU rdtioni bumdnaJkcU 
le perfuudetur : } ui igitur Filij cy Spiritus 
S. dtuinitatem impugndrunt , e mundo cuni 
fnthcuti, i n muvdo duditores fuos inuene= 
runt.NcnfcUfide,fcd operihus dihcQicn/s 
coram Deo r.os iuflificari , hunutvdt ruticni 
prcbutur ; } uiigiturhuch } uuntur ry docent 
inmundo , tjsfhcih mundus affentitur,Qui in=» 
uocundos ejfeSun&osdocent , ut tun } uamu* 
tnici Dei ncbis impetrent , } ud nos utpote mU 
nus chdri Deo , minm etidm impetruremus : id 
<juonidm ccnuenit cum exemplo R.egum cy 
Principum in mundo , cum auihus per inter*. 
tiuncios, R^egibus (y Principihus grdtos(y 
acceptos ,nobis dgendumesl , ideoATundus 
eiujmodi Do&ores dudit , Idem iudiciunt 
es? , delndulgenttjs , de M ijfu , de 'Purgd* 
torto , de C ommunione ccend Deminicdt fib 
tilterd jfecie , (y de dhjs fletijk omnibus 
dpijlicet do&rinec jidrtibus : inomnihus tis 

Z dccendis 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



A nnotsuin ) /Epiflo. loh 

docendisc mundoloquunturjdeo rfidior (y me* iitrntur 

lior pjrs mundieos dudit.Contrdjntiuit Qu tnh 

poftolus^nos ex Deo fimus y de iuftitid^de Chri fyiritus 

Jlo , cccterisg rehus pertinentihws dduiidm ce= ftura \ 

terndm ^nondliter fintin.ws ,quam Deus fen* ctc - 

tiendum uerho fuo pdteficit. Qui igiturno* c\ 

uit Deum,fiitf de Dco(j ipfiu* uohtntdtt h\ 

Tton dliter fintiendum^uam ipfi fi putefcit^is ror d\ 

dudit nos. JSfos enim non ex ??ii',ndo . fcd ex nemofki 

Debhquimur^ td enim fil ummodo docemus^ minu^cc 

qudC Dews docenddnohisin uerhofuo reuelauit. ioctrinv 

Qu^i non elh ex Deo , von dudit nos. Iohdn. 8. hundos f: 

Quiex DeoeJl ,utrbaDei dudit , proptcud ctrto Dt 

ucsnonduditis^uid txDeo nonefiis. V ' er* EtElU 

hum dutem Dei e& Apofiolorum dofirind. $ cum R 

Quiuos dudit me dudit , yuiuos JJernit me fuiiptgh 

J])ernit, quime JJernit % fiernit eum qui mifit fiU^rti 

me.Idcirco Iohdnnes fitdm (y reltquornm A* ftcerunt £ 

poftolorum do&rint contemptum ffeirittos er* uililm j • 

roris ejfe certifiimum ivdiciumgy eiufdtm do* nedcg \ 

flrindc dmorem , Spiritus ueritdtis uerifsirnu tU . p m 

teftimonium ejfidfferit. Pir hoc , inquit t co* rtlim^ 

gnoficimus Spiritum ueritutis 0 <y Spiritum r *mdgnoru 

erroris. Secundum reguldm igitur (y dmvfi* UuerhiD 

fimfiriptur* ^ropheticde cr Apoftolicd Ju= \mtntU </ 

dicentuY 




*Pfc 

t*.::: : ; : ,.V 
':.«•-::•■ 



'» 1 
• '.: p'^ 



Ioliann* CaputlllL 107 

dicentur cmnes dc flrins (? ipfirum dutores. 
Qui enim tttiend dfripturis docent , o/w /infc 
Spiritus erroris, non funt dudiendi. Quifcri* 
ptur<K t;f[: covfentuneu docent , pro ueris do~ 
& oribus bdhendifunt (j dudiendi • Qnas tdmen 
cur pdvcifiimidudiant , plurimi aut cr f;rc^7* 
lentifiimi in mundo homines, cur Jfiiritibws erf 
rorfs dvfuhent, ejucniam iam expofitum es7 y 
nemopjurium 5 qudntumuis excellentium ho* 
ininum confenfi ^fed Apcftolorum teftimonio y 
doctrinam quamhbet , ipfarumcj.. do&ores pro* 
bdndos fcidt : exemph Pdphnutvi ^quijretus 
certo Deiuerho , folus toti concilio reftitit, 
E t Elig ProphetcC , qui folws FLegi Achah y 
CT cum H^ege confntientihus quddringentis 
quinqudgintd ^Prophetis Bddl,(y mdioripo* 
fuli pdrti y f oppofuit.I dem omnes Prophetce 
fcerunt^ CT -Apofoli. iVon enim> ficut in ci* 
uilihus iudictjs plerun^fitjtd in dtjudicdtio* 
ne dcgnidtum , numerdndct mdgis funt fnten* 
ticc , £udm ponderdndx. Pondws fntenttjs in 
religionis cduft dicendis dffert 9 nonplurium 
(j indgnorum hominum confenfws^fedgrduifii* 
md uerhi Dei autoritas :qud (i unius bominis 
fcntentid de totdCbriflidnu dodrind, (j de 

P j qudlibtc 



V 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annota.inj\Epifto* 1 

qtidlihet eiws pdrte niteretur , omnium Impe* 1 IC C 

ratorum, R-.egum, Principum , Pontificum, jx\ h 

Epifcoponim, dcbreuiter omnium hominunt ru ptehi 

diuerf.m fniientium dc Jidtuentium fiffrd* mfnji 

gJis dt$ iudicpjspraponderdre , dt<£ dntefrri 

debet . Qudre inprobutione do6lrin<c , non eJl y. 

e xpcc7a ndus,nec re^uirendus multitudinis co= Uttpr^ 

finfi,,fed fuid Deus in uerbo fuo per 7>ropbe a * m j rirn 

fas & ^ipoflolos fuos ,in Scripturis finSis riusnl 

t'-ddito dpprobet , unice ffeSdndum eJi dt& 

r ;^ u a n 1 > , ^ onemrcp 

Jc^uendu.ri ccc ^dpojtolws de cduendis vfeu* ejTeAkr 

doprophctis repetend d , dc fuperioribws ddtj* t(r(S * 

ciendd effe cenfuit , Quj£ fi feruduerimus,con* m ; 

trd omnes ^feudopropbetdrum improbos co* • r n 

r r? 1 • j n • hchsm 

nutws Jyncerum h.udnge/ij doitrindm ry ue* r -^. y 

rdm in C hrifium jidem , Deo nos adiuudnte. 

c i t ■ More.le:, 

jdcile tuecimur. ( ' 

Dik<fti 5 dihgamus nos inuke, rtdmu 

quia charitas cx Deo cft. Et *6 

omnis qui diligit^cx Dco na- ***** 

tus cft, Sc cognofcitDeum* ^ f m '' 
Qui non ciiligic, nonnouit 
Dcum , quoniam Dcus cha- 

Monfirdt4 




:r:: :' : rC 



)8 



:r::: 



IohanmCaput IIIL ioj 

MOnftrdtd rdtione , yirfcm t«* 

fidei fynctritdtem^contrd cor« 
ruptehs ^Pfeudopropbetdru retinedmws, nunc 
rurfus ^uemfru&umfides pulcberrimum pro* 
ducit , da? mutudm dih&ionem colenddm nos 
hortdtur . Dilecli , diligdmus nos inuicem. 
hdncprctfentis exhortdtionis fuce propofitio* 
ne?n y primum hdc rdtione confirmdt.Quid chd» 
ritds ex Deo e&Jd ^uod moxper dmplificdtU 
onemrepetit 0 cum Deum ipfum cbdritdtem 
ejfe dicit . Quod de Spiritus S . perfond ue* 
teres dicflum exifti??idrunt , per fe ^uidem 
non e& reprehendendum. KHenim Spiritws 
ftnSus mutuwspdtris (y fily dmor dtty cbd^ 
ritds. JSTon dute?n hic depdtris (j fihj mutuo 
d?norefedde Deo.ficut dlidrum uirtutum^ut 
fdpiatice (j iuflitice Idrgitorejtd quog duto* 
rechdritdtisin nohis lo^uitur.Sicut eni??i omt 
nis ftpientid (y iufticid ex Deo e& y itd(j 
cbdritas : nec dliunde nohis contingere pof= 
funt , nifl dh eo qui non tdntum fipiens efh (j 
' iuflusfed qui ipfii etidm ell fdpientid (j iufti* 
tidyitd exfolo Deo esb chdritas 0 quid Deus ipz 
fe esh chdritdS :fvns enim (J origo omttisdile* 
dionts , Sicut igitur prdflunti fitpientiduU 

^4 rum 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annota.inj. Epifto. 

rum Uuddntesjpfitm fdpientidtn Uyperloll* 
kXs nonnunqudm dicimusjtd uerc Deum ipfum 
chdritdtem effe Iohdnnes dicir y ^uod totwsd* 
tnore nofiri urdedt 3 fui dcproximi auo&d* 
morisignem in nchis dccendap. Siigirur chdo 
rir&seftex Deg , ddeptfi Deus ipfe chdritcis 
es7 , Ommsigitur qui ex Deonutws eJl ,(j 
Deumcognofiir^diligir . Et c^ui non diligit, 
non nouit eum . Scd c/edentes in Chriflum, 
nouerunt Deum 5 CT per fidem Chrifti ndti 
funt exeo • De cognitione enim^ ndtiuitdtt 
fidei hic dgit. E rgo credentes in Chrijlum fe 
inuicem diJigunt, fldmmas enim dile6lionis y 
Tidfcenda perfidem ex Deo , tjui e/l chdritas, 
ccncipiunt. JSfdm cum dit y omnis qui diligit, 
ex Deo ndtus e&& cognofcit Deum, non in 
edm fententidm dccipiendum eft^udfi uel fihj 
Dei ex di]e6lione ndfdntur^y non ex fideifU 
cut contrd Iohdnnem docent , qui chdritdte fi* 
dem effo rmdridcu iu ificd ri trddunt, ut1 audfi 
cognitio Dei oridtur ex nofird dilec?ione:ne* 
tno enim diligit^uem non cognofiit-.nudnqudrti 
cognofiipcfit 3 yuinon diligdtur.I cbdnnesi* 
giturcum dicit . Omnis yui diligit.ex Deo 
V t d(us efi,et ccgncfiit tumftntit.yuiuereDe* 

m 



loh 

mtifini 
juoitxD 
cidrita/i 
juinotiilih 
cttn ' i 
Fides tnh 
UedtinC 
clion".inco 
tiiAetniti^ 
liadt iiltci 

ihnikntu: 
generm, 

In hoc 
inno 
unig 
mun 
um, 
quoi 
Dcui 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 



Iohann, Caput 1 1 1 L 109 

vmcognofcdntperfidcm,crutre fint exipfo 
ndtitfieri non pojfe , cjuin etidm diligunt , eo 
auodex Deo ndtiftnt ex quo non tdntum fit 
cbdritdsjedquijtt etium churitus ipfa .ltd<£ 
<jui non diligitjion nouil Deum^fidei uidelia 
cetvotitid^ud fiU Dei, ex deonjfcimur. 
Fides enim dgnofcit , quod deus nos cbdros 
bdbeut in Chrijlo.Quure hccc fides etidm dile* 
<flion? incordibwsnojlris excitubit.H ic certe 
uidemus ? yuam dr&e cum fide ^Apojlolus col* 
Vgdt diletfionem , qud quicdrent ^Jrujlrd ac 
jklfo fibi de fide (j diqnitdte filiorum dei 
blundiuntur 7 aui <L pdternd uirtute tuntum de* 



mmm 

generdnt. 



V ' In hoc apparuitCharicas Dci 
innobis, quod filium fuum 
unigcnitum miut Deus m 
mundum , ut uiuamus per e= 
um, In hoc eft charitasDei, 
• ' - quod nos non dilexcrimus 

Deum , fed quod ipfe dilexe= 
rit nos , 8C miferit filium fu= 

j um 



Annota*inj\ Epifto» 

um propitiationempropec=: 
catis noftris» Dilecfti fi fic De= 
us dilexk nos , 3t" nos det>e= 
mus nos mutuo diligere* 

PU^tcedente rdtione ojlendit ideo diH* 
gendos effe frdtres < ouU fides ; qud filj 
Deindfcimur,nonpofiteffe otiofd o ■ fterilis 
notitid . JSTunc dilec7ionis Deiergd nos im* 
menfie mdgnitudinis ojlenfione , dd nosmutuo 
diligendosincitdt ,fimuUt$ decUrdt , cudre 
non folum chdritdtem ex Deo ,fed Deum ip* 
fum chdritdtem eff dixerit , Duo dutem hic 
immenfe Deiergdnos dileSionis drgumen* 
td recenfit . ^rimum yuod filium fuum , (j 
non dlienum : cr filium fuum unigenitum , <j 
non ex plurihus unum , cum non babedt nifi 
unicum filium * Deusmifit in mundum,ut df* 
fumeret humdndm ndturdm , in ed ianomh 
niofifimumCrucis mortem pro peccdtisno* 
flris expUndis fubiret , ut uiudmus per eum: 
guifolus eJi uU,ueritdsry uitd , nec nobisper 
feccdtum mortuis , a. ^uo^udm uitd , nifi <*' 
Chrijlo rrftitui potuit.Quod igitur Deus 
patoj>ere nos dilexit ut potius,^u2m nos ater a 



Iof 

itttiortii 
tiFihim 
mnfdrnfi 
utorts d 
nidgndd 
NdMfc 
fudtnconii 
coniitti f 
ingtntid^ 
tidprtfu 
morisin: 
iiltclicni: 
in muniui 
Pmt 
mcnfi dftici 
tunojlron 
ios tonfucr 

grduifwit 
mnmiftrit 

W 

rit > u *proi} 
*<ieret,D 





f 



v:-: 

im.mtsa 

Wfdjkja, 

t. :-"-:* 
•'.:.ir/.:.-« 

va*'atif* { 

. .:'-••'• 

''•'•:' ;; '' 

" • 



Iohaiitt* Caput 1 1 1 1 

ftce mortis interituperire /ineretjer unigenU 
ti Fihjmortem redimire uolueriv , <tn ntnim* 
menfimfudm chdritdtem ergd nosmiferos pec* 
Cdtores decldrduit ? Multd quidem funt (j 
vidgnd dUd quoq; Dei ergd nos dmoris fignd. 
JSf dm (juod nos dd imdginem (y ft?nilitudinem 
fudm condidit ^uodnojlroufui res omnesdfe 
conditdS fubiecit , (y quotidie nobis multd dlU 
ingentid guberndtionis (j defnfionis benefit 
cid prctftdt , e d non funt obfcurd Dei ergd nos 
amoris indicid : fed nihildd Cbriftum 5 (y eiws 
dilccflionts dmplitudinem^qudm ergd nos ?niJfo 
in mundii unigenito Filio, teftdtijlimdmjtcit. 

Prctter hoc esc rr dlteruDei erad nos im* 
menfi dmoris <tr gumentum ^uodlicet ncn tdn* 
tu noftro ergd ipfum dmore 5 dd nos reddmdn$ 
dos non fuerit prouocrttws ,fed ddperpetud dd* 
uerfas nosirdm (j indigndtionem retinenddM, 
grduifimis iniuriis d nobis fit Idcefitus : td* 
men miferit filium fuum unigenitum propitid* 
tionem propeccdtis noftris , incjuibus dlio^ui 
nobis perpetuo mdnendum dcpereundu fiiiffet. 
Id enim 0 quod grdtuito indignos itd dilexe* 
rit,titpro ipfis filium unigenitumin ?norte??i 
frddertt 7 Dei in Cbrifto ergd nos dmoris dmfi 

plitudincm 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 











! 1 / 










*- 





Annotaan j JBpifto. 

flitudincm tantam ejfe Hculentcr cflendit ,ut 
maiorejfe nulh modo pofit.V t non iniurU 
cbdritdtem non tantum ex Deo , fj Deurtt 
chdritdtem ipfam ejfepaufo antc afirmarit, 
cum nos.nifi ejfet ipfa chdritds , tdntcpcre di* 
Vgere non fotuerU. Oflevfm hoc tnodomd* 
gnhujinem dmoris dei erganos ^adncjlram 
ettdm dileSionem in dnimis noflris excitdn? 
ddm , in conchfione accommoddt . Charifimi 
fi.fi* , inquit , dews nos dilexit, (j nos debemws 
nos mutuo di1igere,ficut ipje nos dilexit.Cba 
rifima enim acpretioftfima cjua-^pro JratrU 
hus expendere nihil cunSemur , nec expe&e* 
mus dum hoc ipfi promereantur , fed uhro c 
gratis , erga indignos ac mals etiam de nobis 
meritos , omnia dileSionis opera rj cffiicu 
exerceamus, Sicut ry Jitpra exemplo Cbrifli, 
nominatimuitam pro Jratrihus ponendam ef* 
fe dixit. 

\ 

Dcum nemo uiditunquam, Si 
diligamus nos inuicem,Dcus 
in nobis manet , cV charitas 
cius cftpcrfccla in nobis. Ex 

hoc 



h 
n 

<i 
b 

&m im 
U,Dtx 

Jpcfic 
c Icbdt 
tfftinui 
ttf[dm y 
Dttmz 
intoncnj 
pcy 

tjfwu 
ditur. C 

dUtdCCtf } 

famit) 
toDeij, 



5V 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 




: '-v:> ;; , 

«JJKpisrii!; 

•■•-■?•:::::• 

■~ •:.'!:.■ 



PMM 



Iofcann* Caput III L nt 
hoc cognofcimus in eo nos 
manere ; & ipfum in nobis, 
quod de Spiritu fuo dedit no* 
bis* 

HARa esl tertid rdtio , qud nos dd mu% 
tudw dile&tcnem exbortdtur, ed ut re= 
cliu* intilligi pcfit^cbferudndu efl \ hdcuer* 
bd, Deum nemo uiditunyudTn ,dlio ftnfu bic db 
^Apcftclo repeti^ qudm in Kudngelio Iohdn.u 
a Icbdnne Bdptiftd di&d reftruntur. DevtJt 
effe inuiftbilem , cr lucem hdbitdre, nobis indcz 
ceffdm , utrcbiq dicitur. ISfdm u Timotb. 6* 
Deum no propter denfitdtem tenebrdrum,<picC 
in eo ncn funt ull<t ^fed ficut Solem merididmi 
propter immenfc lucis cldritdtem 0 inuifibilem 
effe>nec nobi* dccejfum dd ipfum pdtere often* 
ditur. Cum igitur nunqudm ncs ipfum uifuri 
<tut dccejfurifuerimu* , nec id ullomodo nobis 
Ccccis C7 cldudi* fkcerelicuerit 0 ipfe exdrcdnd. 
fud mdiefldtis fde prodire.^y ex indcceffct lut 
cis cldritdte , dd nos tdnyudm udlidiws ddin* 
firmiores dccedere , d>gndtu* e/l.De hdc igi* 
tur Deiinuifibilis pdtefk&icne , C dcceffu dd 

nos 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annota. inj.Epiftou 

fios.dfnlo lohdnnes , Bdpti/ta ry EuditgeJia 
Jla lojuuntur ,fed non dmho de uero (7 eodem 
pdtefnSionis et Dei dd nos dccejjws modo^uer» 
bdjnciunt . JSfdm cum Iobdnnes Bdptijld di* 
cic,nemo Deum uidit unquam , prdter filium, 
yuie& inftmipdtrit^ui e/l intimus conftlid* 
rius.x? pdrticeps omnium drcdnorum confiU* 
omm Dei:indicdt,neminem tiohfc,<jU<£ de Dei 
ejfentid ,ry pdternd ipfius uoluntdte <y grt= 
tid^ergd miferos peccdtores ccgnofcenddfunt y 
tiidrxdrc potuifejrceter fiUum . de hocmodo 
pdtefkclionis , quo Deus nohis perfilium con* 
friciiM fieri caepit ,uerhd Bdptijl* funt dc, 
cipiendd,ficut er Cbriflus Ichdn.i 4 . ad^PhU 
Vppum dicit. 'Vhilippe^uiuidet me , uidet (j 
patrem meum:ideo Chrijlu* Coloff.i. dicitur 
imdgo Dei inconjfricui. Hoc uero loco lo» 
bdnnes E-Udngeliftd,non lo^uitur de edpdte* 
fcSi one Deiinuifibilis , oud ignordntibwsper 
fidem Chrifli innotefcit 5 fedqud in bominedi 
fidvi imdgintm condito y et renoudtoper Cbri* 
ftumfc nobis etidmconffcicuumreddit: uttuni 
pro ingenti beneficioin nos colldto per Chri* 
Jlum 9 Deo grdtitudinis cdufii nulh pofii* 
musprxfidre dile&ionis officid^uibus ipfe itii 

digedi 



lo 

iigtdt 1 
istsl t% 
flrdm noi 
(Urdre.l 
udtodih 
• culiltfi 

woiw.fi 
tnoiit.b 
titrt.fiti 
rtfycnith 
io teuidii 
tnttmfi 1 
dtnsHn 
msftciflis 
mnfcifi 
fdttf.citns 

tnsfeprh 
tum,ueu r 
urnituY. 

Sicigi t 
^lihenter 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 



■* : ' ; -*"'.::r 



-.;.-:::.' ;r 

frlM 



Iohann,Caput IIII, 112 

digtat rPfil^Si efuriero nS dicam tibi me« 
us ett enim orbis terr* , (yphnitudo eius: no* 
}tr<tm nos trgafe gratitudinem Dcus uuh de* 
<^rare,benefaciendo homini tor.dito ry reno* 
ttdto ad imagincm Dei, \ua fe Dcus etiam o= 
culis ncfiris corfiuitndum txbibet. Quemad* 
modum cr defi Qhrifim diSurus e£ in extre* 
m 0 die , M atth . 25 . Efiriui ey dcdifiis mibi 
edere,fitiuirydedifiismibibibere,eyc. Tunc 
refiondebunt ei iufii,dUentes.Domine ,quan* 
do te uidimus efurientem,rj pauimus,aut fitU 
entem.ry dedimus tibipotum (yc , Et refion* 
dcns I^ex,dicetil]is,Amen dico ucbis,ouatta 
nus fcciflis enim de bis fiatrilus mtis minimis, 
mihifcifiis ryc.Sicut igitur Deus inuifibilis, 
patefnciens feper ftlium , uerdi in illum fidei 
confficne confiicitur in nobis ,itd patefkcU 
ens fe per hominem ad fiam imaginem cre<t* 
tum.uera. ergafratres dih&ionein nobis ejfe 
<trnitur t 



Sic igitur ^4pofio1us argumentdtur,Dt a 
um ntmo uidit unouam , nemo autem tJl oui 
non Ubenter Dtum uidcret.lcban,\A t .,Dcmi* 
nt,dit Pbilippui.cfiendt nobis patrem,(y fof? 

ficit 



1 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



ftcitnobi* : in yuibi 



Atinota>in)\ Epifto* 

hm autem Dews munetyilji 
Deum hduddubie uident.Ad anet autem De* 
U5 in illis.qvi f inuictm diligunt. Rrgoquife 
inuicem dijigunt , Deum infeuident : auunto 
igirur Deum inuiftbilem 0 uidendi defiderio 
tenemur 0 tanto/ludio dd nos mutuo diligen* 
dosferridebemws . ISfon dutem tantumdicit, 
fi diligdmus nos inuicem y Dews in nobis m<t* 
netjeddddit { charitds eius eslperfefld in 
nobis :fmper enim oritur proximi dileSlio^ex 
churitdte Dei,pcut fuprd dixit , Quiuiderit 
frdtrem fuum egentem cr ciaufrituifcera fud 
db eo , ^ucmodo charita* Deimdntt in eo? 
Chdritdtem dutem Dei perft&amfiwfliciter 
uocdt , uerdm (j nonfmvlatam Dei innobis 
dile&ionevt^ cuiws perfclce charitatis Deiin 
vcbiss indiciu es% uera dijr&iofraterna^ficut 
perfclionis frdterncc diletiicr.is in nobis (i$r* 
num e/ljt operety ueritdte nos inuicem dU 
ligdmus.N ififrte de ed noflrce ergd Deum 
dile&ionts perfi&ione ,flcundum <S4vgvJli* 
num j mdgis dccipi pldcet , du£ ncn in fingu* 
Jorum Dei dilecflionis operum integritdte y 
fld in omnibus bonorum operum ^eneribus ^fe* 
cundum omnid diuinx legis prccceptu 7 ficien* 

dis 



i 

Quoc 
kritdi 
ligdmi. 
tucdfiti 
fcimsjtit 
lis^uoic 
Sfiritu 
ILom.l. 
u numr 
'Pduhit 
finmhci 
inauitjc 
rm uidth 
hptdr p 
ncnldtdn, 
Mtttoi 
mjtti i 

fwdm in 

kt MdUtt 




fltfDfiMft] 



lohann. Cap. IHL K j 

> de V* V/Pi» ficundo diximus. 
i^uod dutcm in nohis Deus maneat, ry eius 
d>*ripasfit in nohisperfi<Za,fi nosinuicem dU 
ligdmus, bac ratione prohat , yuam in fine term 
tncapitis etiam adduxerat . Ex hoc cogno* 
fcimus,in^uit,in eo nos manere, <? ipf um i„ „ 0< 
bis^uod dejhiritufuo dedit vohis, Etenim qui 
Spiritu Dei ducuntur , hi funt FiUj Dei. 
•R- om.S.Imer reliyua autem Spiritus S. do» 
7ia numeratur etiam fraterna dilefiio , ei$* 
1>dulo inter reliqud dond Spiritus S. dignif* 
fimus locus dttrihuitur. i.Corin.i } ,Sec7emini, 
inquit,dond potiord, ry adhuc his excellentio* 
rem uiam uohis cfiendo . Si linguis hominunt 
hfudr cr tsfngelorum, chdrirdtem dutem 
tion hdheam ,fk6lus fum cts refondns, ry cym* 
bdlum tinniens . Et fi hdhedm prophetidm ry 
miflerid omnid, omnemq, fcientidm, etfthdheam 
cmnem fidem,ddeo ut montes trdnsjeram,chd» 
ritdtem dutem non hdhedm,nihil fum , ry fi in» 
fumdm in dlimonidfrt omnes fkcuhdtes meas, 
ry fi trdddm corpus meum ut comhurar ,chari» 
tdtentdutem non bahedm , nihil utilitatis crf- 
•pio.Qudre cumdile&iofrdternd tdnta fit exi 
ttlhnti* inter reliqud Spiritws fin&i dond+ 

i*rri 



m 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 



A nnota, in j\ Epifto* lo 

Um enumeratd aucC certe funt eximid ,ut ftnt y\i } , 

dileSione HU omnia fint inutilid. Qui igitur trinjttic 

fe inuicem diligunt , S piritum finc7um fe dc* wc;f(f c 

cipiffefitis inte1Ugunt,fine cjuo fe mutuo dilif tion( : 

gere non pojfent, cum di1ec7io fit donum SpU c y f 

ritus S.proprium. E% Spiritu dutem cogno. m „j) 

fcimm ttos in D eo mdnere , ey ipfum in nohis. y^.. ; fl 

Ergo ex fdternd dile&ione cognofcimus nos 

in Deo mdnere,ry Deum in nohis, ry per con. ' 

r • r ■ i .« . X tum putit 
Jetjuens qui fe-muicem dihgunt ,Deumin fc 

mdnentem uident . Quem ftcut uidere cm= 

ttes exoptdnt, itd fedulam fiatres diligeitii 

operam nduent. . 



R 



n m 

ftolufM 
cemdtligi 
ftsjedt 

, . fttslut 

Et nos uidimus Sc tcftamur, «wa 
quod pater mifit filium Ser= ^mnoj 
uatorem mundi . Quisquis $ im &> 

confclTus fuerit , quod Iefus 

/lr .. nv • • ccuktcsu 

dt hiius Dci,Deus 111 eo ma= th 
nct,cx: ipfcin Deo, ,f uo y t 

. . n »Ucum( 
V rfas intermiffd pdulijfrer commendd* 
tione dih&ioni* , reuertiturdd cd tra* ^Wjitip 

dendd, 



I 



k 

' •: : r.r. :; 



ai,(juo(llii 



lohantt.CaputlllL 114 

, <p* funt F idti p&prid. bdncautem 
trdnfittoncmhic facit , ocqajiont rcjjwndendi 
tacttce cuidam ohieSioni , }U< e cx ultimara* 
UonepauVoanteaudita, oriri potcrat. JSf am 
dtJec?ioncm ejfe dixerh ,jua in Deo maned* 
wus t cr Deus in nohis * qu* ^uidem Dei in no* 
his manfio , cum dhjs in focis fideifru&ut ejfe 
perbihedtur, ne quis uel ^ipoflolum eius ollU 
tumputet, aut aliter quam ccnuenit,dihclio= 
ni manfionem Dei in nohis attrihuat , ^ip 0 * 
Jlclus fuhindicdt , auandodicat ,<jui fe inui* 
cem dtligunt, in Deo mdttere , ey Deum in ip* 
fis , fe deftgno Deimanftoni* in nohis 1oqui 9 
qu<ee& uerddijeclio , c confifio Fidei ; r y 
nonde cdufa ,ou£ esh fides inChriflum faU 
iiatorem noflrum. E t nos uidimus , dit, ry te* 
fidmurryc. Qua: Chrifhs inhis terris filu* 
tusnoflr<£ cdtifa ficit ey docuit, eorum omniuttt 
cculdtcs tefles, ut Apoflolos fucsinmuuduvt 
tt1i<^tidndo emitteret,tis omnihus ctiatn intcr* 
ejfe uoluit. Cum igitur oculisjuis uiderint, 
omnia cum Chriflo euenijfc.pcundu omnes cir» 
cumflantids .quibus Deusin T>rcphetis aduen* 
tu fihi fui qut promifirdt cit cufcripfl t , Quare 

Q Z Iobannes 



Annotaan ) «Epifto, I 

lohdnnes , qui dhfentihws reliquis ^ApofloliS MtM* 

cnm Petro Idcoho Cbrijlum trdnsfigurd» dit,8n 

tum in monte, (j finguinem in borto fuddntem fcriptdj 

uidit, C *P etro etidm poft dhnegdtionem di» fliujlh 

grejfo ,fo1us pdfioni Qbrifli us<£ dd finem in* tUfern 

terfuit , de fe in primis CT rehquis Apoficiis femoitn 

dicit , ISfos uidimws (j tejhdmur , quod Chiftc : 

pdtermijerit filium, cjuem dtited per Propke* ttrdilig 

tdsinfcripturis fintiis promiferdt ,FLomd.i. mnfioni 

Sicut dutem pdulo dnte y filium apdtremiffum mnfio% 

tffefcripfitjit uiudmu^ per eum.utfitpropitit tflfiics 

dtio pro peccdtis nofiris,dc rdro ddmodum/i* n i em d 

rte infignidliquo titulo \ congruenti cumpro* tdm dut 

prio Cbri/linos redimendi dc faluandioffi* crcfitco 

cio y ipftu6 mentionem fkcit : itd hic Serudtoris fmsjin 
mundi dppejldtionem ei tribuit , qucC cjuidin ft 

continedt expofitum e/l fuprd cdpite primo 3 (W^ 

ubi Cbri/lum dixiteffe propitidtionem , tton JmDtil 

tdntum pro nojlris^fed (j pro peccdtis totius Corittni 

mundi. Exquibus dppdret, (y ([uidpotifimum fitconfy 

^Apofloli fuo teflimonio nobis perfuddere dt % m fc^ 

Chrijlo conentur p (j quid nos uerd fide dt rtnJdnt'! 

Chrijlo tenere debedmws : nempe ? <juod pdter^ niumfi^i 

ficut promiferit ,filium fuu?n miferit (y txbU utorumrc 

iucrit nobis^ui filius fit uerws Dews(j bomo, M • 

Medidtot 




. : - ; r::r 

jijnjocicioi,' 

110 



IohanruCaput II IL 

Medidtor inttr Deum ry hominesfiue ut bic 
*it,Serudtor mundi. Iolwzo. Hdc dutem 
fcriptdfunt,ut creddtis , J^m f j? Chri. 
Jlus,UhfiHws Dei,ry credentcsuitdmhdhed<* 
tis per nomen eiws . Quiigitur hdcfideferudt 
fermonem Cbrifii ,^uod e& Eudngelium de 
Chriflo ,dnnuntidtum dh Apoflolis, huncpd» 
ter diliget , ry cum Chrijlo dd eum ueniet C7 
tndnfionem dpud eumfhciet , lohdn. t^.uhide 
mdnfione Deiin nohis hquitur , ut eius Cduft 
elh fides:diferte enim dicit. Ego c pdterue» 
niemus dd eum,et mdnftone dpudeum fkciemws: 
edm dutem idm fkSdm , uerd dihSio, C7 <l u£ 
ore fit confefiio fidei decldrdnt , de dihcliont 
Jprius dixit,nunc de confifiiontdit. 

Quifguis confffws fiierit,<juod lefws, eJl fi* 
liws Dei,Dews in eo mdnet,(j ipfe in Deo cjc. 
Corde enim creditur dd iujlitidm,Ore dutem 
fit confefio dd fdlutem,R~omd. x o. ±Jon du» 
tem dicitur confifiio ore fieriddfitlute prome* 
renddm : fitlws enim C7 uitd dternd es7 pr<£» 
tnium fidei iufiitU ,qu£ ficut es7 grdtuitd pec 
cd torum remifiio propter Chrifium Iejum,itd 
ipft uita (Cttritd a D. Pduhgrdtid dppelU. 

qL_ * tur * 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annota> in j\ Epifto* 

tur^udre non fentit^nos nofilrd confifiione fiia 
lutem promereri y fid eu ratione confifiionem dd 
fulutrm ore fieri dicit^ud .A&orum i^.fcrU 
bitur ^quod per multos dffiicftiones oportedt 
nos intrdre in regnum Dei # Qui enim iufiifia 
Cdti fide in Cbri/lum , digne bdbentur uitd <c= 
terndjnedm tdmen Deus ipfos non dHomodo, 
cjiiam per Udrias (7 ??:uhiplices dfjiicflicnts 
introducit : ncc tamen tclhrdutid dfifiicflionu, 
cb id c/Z mcritum uitd ccterncc ^fedviodus ufx* 
tdtus(j ordindrins quo Dcusfcht, fiUosfuos 
in uitcc cctemcc hdreditdtem introducere. Itd 
1 jide credimus dd iuftitidm , qui efl Chrifius 
crucifixws ,propter quem folum etidm fialud* 
mur , ortduttm confitemur >ddfithtem,non 
7it confifione fxlutem pfimum fromereumur 
fed ^uod dd edm per Chrifium nobis promerU 
tdm (j idm pdrdtdm.per confifiionem tdnqudm 
fer hgitimu?n (j ordindrium modum^nobit fit % 
Deo duce^perueniendum. 

Quid dutem ore conftendum e& ddfiih* 
tevtudem quod cordedd iuftitidm credendum. 
Qiuf^uis confijfus fuerit^uod 1 efix esl Filius 
Dei, Deui in eo mdtiet (j-c 4 hccc confifiio con* 
fonut^uni confifione^drn Detrw fuo y (y re* 

liguorum 



u 

Dtiviue 

»o,CT»» 
fe pronw 
trumutrc 
dicdt.iti 
turC[ri\\ 

XWN 

flr fiitn. 
rejtr co 
hxcfitut 

yuiuerc < 

Mrifi 
nosiffis j 
flwintnu 

ptUtiom 
fi femt 
m<ttm\ 
mis :: 
ncmia 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 





}0 



loliann. Caput 1 1 1 L "tf 

li^uorum Apoflolorum nomine de Cbrifto <£- 
didit Mdttb. 16 . Tu es Cbriflus iih Filius 
Deiuiuentisioud Cbriflus uerus Deus (y bo* 
mo,(y unicus redemptor dc faluator mundi efi 
fe pronuncidtur . Sicut dutem Chrijlus 1>e* 
trumuere confitentem , eo in locobeatumprdi 
dicat , itd bodoco dicit , qui u*r: confitedn* 
tur Cbriflum , deum in ipf s mdnere.ry ipfoi in 
JDeo. £Jdm dpud ouos Pdter mdnfionemfecit 
per fidem ,dpud eos mdnere.nec db ttlis recede* 
re,per conftjsionem cognofcitur . Cum dutem 
hcecfit uerd beatitudo,fi Deusin nobis nune» 
at, CT nos in illo , oudre bedtos ejfe iudicemus, 
quiuerc Cbriflum confitentur Juccjrdtiont 
dd Chriflumfrrtiter cr dnimofe confitendum y 
vosipfos quo<£ excitemus. Etenim qui Cbri= 
Jluminmundoueri confitentur , ipfumfohm 
e .ffe i percuem uiudmus , ipfumfohm effe pro* 
pitidtionem propeccdtii no(lris,ipfumfolu ef*. 
fe ferudtorem mundi , ipfum folum cffe^Ad* 
uocdtum noflrum dpud i>dtrem , cxfdfitifi* 
tnis tormentorum dc fipphciorum gtntribus 
excrucidntur ntcdnturf, ut cofifforibus Cbri 
fli , nulli Utrones in mundo fint nfxUciores, 
boktnimftnun^nemo tu dlicnus ts? alomni 

4 buvuniP<ite 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 




Annota.in ) 4 Epi(lo* W 

humdniute aui non dohdt , bos in tormentis, f m 1 
Jfrefutura beatitudinis rj exempU htronis ai ikritdl 
dextram cum Cbriflo crucifixi confohntur. 
^itdeauibws propter conffionem uerdmfiU Et 
DeifuppUcium fumitur, idj; afanSifimis in 
tnundo ,rj,utfe fahtari cupiunt , 2 uicartjs S 
Cbrifli ,a cohmnis Ecchft* , nemo tdm uuh K 
uideri impius^uinongtudedttridedt.exuhet, & 
infuhet,dcfuantum pote/l , b<creticorum ko* 
tninumfupplicium , tdn^udm finguUrem Dti 
cuhum,prompuedt : bdc confohtione adieSa, 
Guod tx pr<£fentibu* crucidtibus acerbifiimis, y\ 
abripiendi ftnt ry aufirendi * Diabohs, in \J n 
perpetud inftrorum tormentaibic uero opws elh Ubojh 
Spiritws S.confohtione ,at$ buiws difiilo, 
bannis recorddtione , $ua nos ad extremd fbr* 
titer r? ftrenue perftrdndd confirmemws dc 
fufientemus.Quis^uis confrffwsfuerit,ouod Ie s & \ 
fus elhfiUus Dei ; Deus in eo mdnet,rj ipfi in ' 
lJeo,utcun$ mundus didbolu in nobis mdnere, torilm, 
contra. chmitet rj uociferetur , H<tc dutem tJlfou 
fiducianos inDeomanere rj ipfuminnobis, 
perfidemrj confifionem Cbrifii ,rj au <e ex 
bdcfiducU nafcitur magnanimitas piorum, 
SQnfifiit in fumma. £>n erga nos dihc7ione, 



in 
cc 

E 

n 

c 

tolisfrej 
trgijutr 
inniui 



iu ",Qfu, 
^ipiinc, 



r 



■fhi»a 

rx.t2ia 
u<kmt). 

tmtamj! 
f 



Iohanm CaputHIL »«7 

«05 in Cbrifto compleditur , c/rco d* 
cbdritdte Dei ergd ttos ftdtim dicit. 

Et nos cognouimus , cV credi^ 
mus charitatem , quam habet 
Deus in nobis^Deus charitas 
eft, SC qui manet in charicate 
in Deo manet , &C Deus in 
eo, 

DE chdritdte Dei ergdnos,ry tton de 
noftrd cbaritdte ergd Deum bic dgit 
^Apoftolus . Sicu t dutem Qbrifti dHe&ionem, 
aud animdm ftidm pro nobis pofuit,non tdntum 
robis proponi diximus , ut edm uerd dihSione 
ergd ftdtres imitemur ,fed ut ei uerd etidmfi* 
de innitdmur: itd fummd dei ergd nos cbdritas 
qudfiHum fuum unigenitum pro nobis peccd* 
toribws in mortem trddidit , non tdntum nobis 
e& imitdnddficutpduhdnte x^Apoftolus do* 
cuit,ry fub finem huius cdpitis iterum repetet, 
fed omnis etidm ftlutis fiducid , in edm elb 
collocdndd. Et nos, inquit ^yfpoftolus , cog- 
nouimus cbdritatm Dei. Quo ftgnificdt pios 

5 non 




\ {/Ai ■ i n 

Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagei 
LN 807 8° copy 3 



Annota* in j. Epifto* H 

nonopindri ne<£ duhitdre: fid cert6fcirt,dttg Dtoddt 

cognofcere ; quod a Deo uere diligdntur . titdtc,* 

Jrlanc uero cognitionem certdm , non ejfe fim ddritdti 

milem ,dlicui fientitc 1 ) bilofopbic<£,fededm hcumint 

fide coJlure,ut cflenddt dddit t N~os cognouU conflunu 

mws CT credidimwsjtd Iobdn , 6 . bdc etidm, nosfaore 

qudnqudm ordine mutdto.coniungutur. Nos Itfm Cl 

credimws,dicehdt etrws ,cr cognouimws^uod (jcrtiun 

tu esfiHws Dei uiuentk : ne <p i$ fidem , dubit tuntntfi 

dnt CT incertdm de Cbrifho notitidm ejfeputd* tentur 1 

ret,fi tdntum dixijfet,nos credimws,ty non ddi munii, jti 

diffttJJ cognouimus . Quo dutem drgumento ncfure n 

Dei ergd nos immenft dilefiio certd fidti tentur C 

perfudfione cognofidtur ,puulo fu periws indi* mnt , c 

Cduit , nempe , quodfiUum fiium unigenitum nentin u 

itobis mtferit,dc immenfi huiws dmoris mdgni* f ( ninm 

tudinefe ipfifiimum effe chdritdtem , omniks 0 

pUnifimum ficerit . Our igitur^ui credunt 0M , .;. 

C7 confitentttr Cbrifium , eos in D eo mdnert f m jfa 

fuprd dixerit,(y D eum in ipfis, bancrd tionem tionis 

afigndt , Quid fuicunf, in ch-.-.ritdte mdnet,in turctrtc 

Deo mdnet ,<±uid Deus t& cburitas . Qut* tjfeinsj, 

cun$ uero Deiergd fe churitufem in Chrijlo n Um 
ttere cognofcunt cr credunt, in chd ritd te Dei 
Wdnent. ISF am cum de Dci cbariidte Jiue de 

Deo 




•i.lftft ' 
? : ':"^:. 



Iohaiin, Caput 1 1 1 L n3 

Deochdritdte hic fermo fidt 9 mdtiere in chd* 
ritdte, non fignificdt nos hdbere dc retinert 
chdritdtem ergd Deum.ficut nonnulli hunc 
locum interpretdntur , fed fignificdt firmd 
confldntifideperpidfiJZimum ejfe.de Dei ergd 
tios {kuore(j grdtid , propter dondtumfiUunt 
Iefum Chriflum . Blrgo ^ui uere cognofcunt 
CT credunt ergd fe chdritdtem Dei ^inDeo 
vidnent>{j Deu* in eis. Qui dutem uere confU 
tentur lefutn effe fiUum Dei, Serudtorem 
mundi, id corde priws credere & uere cog* 
nofcere neceffe ell . Ergo qui uerc confU 
tentur Chrijlum Filium Dei,inDeo mds 
nent, (j Deus inipfis - ndmficut ipfi md* 
nent in chdritdte Dei^itd hdhent etidmin 
fe mdnentem Deum > qui eJl chdritds . H ccc 
de Dei ergd nos certd dihcflione , fid 
omnis piorum fiducid nititur , diUgenter 
funt ohferudndd , contrd docTcrindm duhitd* 
tionis 9 qud credentes inChriflum ,negdn* 
turcerto poffe fldtuere propter Chriflum 9 fe 
effe in grdtid dpud pdtrem : de $ud dottri* 
Tid tdmen^uam fit impu O* hld$hemd,hic 
ilurihws non esl difiutdndum,cumfittis Apo* 

flolws 






Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annotaan/.Epifto* 

fiolus indicet,bdnc dubitdtionis doSrindvt, a* 
deocum uerd in Cbrifiumfidepugndre,utrd. 
dicitus ez cordibus bominum edm euelUtdt& 
extingudt: fi ouidem non pote& diciuerdcj 
fahificd Hdes , qud non cognofcitur ry credU 
tur,certd Dei erga nos dileSio in Cbriflo Ie 
fufhdtore nojlro. Quemddmodum confmiiis 
CpracUrus etidm locus bisuerbis dpud D 
rPduhm extdt Epbef, . l^tinhdbitet ChrU 
(lusperfidem idcordibws uejlris,fixis in Cbds 
ritdte rddicibus, rjfunddmento id&o : ut ud* 
hdtis dffeoui , cum omnibus frnfiis ftt U* 
titudo rj hngitudo&profunditds rj fublimi* 
tds , cognofceref praeminentem cognitioni 
Dihfiionem Cbrifii, ut imphdminiin omnem 
plenitudinem Dei t Vbi dudimus fidem rddices 
fuds in cbdritdtefigere, quodprofeSo non p 0 * 
telh inteliigi de nojhrd cbdritdte , fedres ipft 
nos cogit , id de Dei ergd nos dihfiione dccU 
pere: oui Epbefi.nos dicitur ehgijfe in Cbri 
jlo, dntequdm idcereturfunddmentd mundi,ut 
<Jfemusfdnc?i (j irreprebenfibihscordm ilh, 
per cbdritdtem^ud nos in Chrijlo dihxit.In 
bdccbdritdte Deirddices fuds figit fides.rj 
h funddmento Chrifio Iefu . Dei dutem (j 

CbriJU 



Io! 

QnJHl 
krtes di 
tos tndgi 
iuiti uer. 
tminere,' 
tionenen 
in iulhn 
tHutdli^ 
fit^nemof 
dtreavtdt 
to dMoref 
fuum fiie 
fitjffumt 
miort dv, 
fojleltnlc 
tnm ckrit. 
mdgnitu&h 
btnfin.fti 
dileciionir 
fanefnin. 

Inl 
nob 
mus 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 




-' r'-.?.r;.:.r 



fi, 



Iohann* CaputHIL "2 

Chrijli Fi1tjipfius,tdntd efhfecundum omneg 
fdrtes dimenftonis^dmoris ry diUSionis ergx 
itos mdgnitudo , wt demum fit diU&ionis 
buiui uerd cognitio^ud cmni cognitipni pr<cm 
eminere ,dtt£ omnem humditct mentis cogitd* 
tionem txcedert cognofcitur-.dc proptered edttt 
in duhium nemo uccdre dthet , in qud tdntii ab* 
ell ut dliduid defiderdri pofiit , ut qttdntd e<t 
ftt, nemo fttis mente ey cogitdtione comprehen 
dere quedt, TSTemo enim tdm mdgno tdm^ cer* 
to dmore fe a deo in Chriflo diligi dpuddnimu 
fuum fide fldtuere pote& , <juin multo certiu* 
fitjpfum d Deo muhis modts uehementiore ey 
vtdiore dmore in Chriflo diVgi.Itd<£ cum A» 
poflolus Iohdnnes dicit y cognouimus (j credi* 
tnus chdritdtem Deiin nohis , non fentit d fe 
mdgnitudinem diU&ionis pUne fuiffe compre* 
benfdm,fed fi cognoviffe tdntdm Dei ergd nos 
dileflionem , gw<c propter fudm immenfitdtem 
pldne fitincomprehenfthilis. 

In hoc perfe&a cft Charitas 
nobifcum 5 ut fiduciam habea^ 
mus in die iudicij , quddficut 

ilk 





Ear 
Imc 
LN 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 
LN 807 8° copy 3 



Annota,inj\Epi(lo- ' 

ille cft,&: nos fumus m ttlun* U ^ 
dohoc. m T 



ttn bdU 



DE-i dileSionis per Chrijlum nohis con* tm CKl ' 
firmatceat^ obftgnatce,vfum dc frucJtc ■ anchu: 

$r<eftantifiimum monftrdt, Ait enim , In hoc " 8 (P ' 

e& perfifld chdritds nohifcum , hoc eft^Is esh f d{rm ■ 

itfas uer* ry immenfc Dei dileSionis ergd tum 

nos . 'Perfi&dm enim, uocdt immenfim wttt.c 

dlfohtdm chdritdtem , ad fidm comp1en= ' Ut.Stit 

ddm , ry certius erga nos dccldrdnddm nihil txnimt 

pofiit dmplius dddi. Hccc igiturperfiSd Dei hl - « 

dile&io, <{uem ufum hdhet in nohis ? ut fiduci* Aiont m 

dm hdhedmus in die iudicrj. H ic exprefiis uer* tff e 

hti fiducidm cordm trihundli Dei in perfi#d tit tofbit 
dileSione con(lituitdtcj;fundduit. Ita$ non 

de noflra dihclione ipfum Ufmifkib pdtet: tnint.L 

cuius perfiSionem, qu£ in L ege exigitur, cum tiaim >* 

■nunqttct in hdc uitdfimus confccuturi^nunqudm to pfyiu 

etiam ex ed iild fiducid exiflet , gua intrepi» piorumjpj 

de cordm Deoiudicecompdredmus :fed cpict dimuitt t 

tdmfiducidmpdridt , Deifutnmdm ry immen* tiUcHn i 

ftm ergd nos dile&ionem effe ofortet. Qui* Hm m i 

enim in die iudictj , f U( e cdufd, quam cum Deo mi^ 
hdhet^uodperpeccdtum eum offenderit,diffi= 

ddt 



Iotiaiin>CaputIIIL 120 

^dt^tttcunfpeccuttim Sdtbdn.mors ,(j infir* 
Ttus contrd eu fitmdnt eumtydccufentjtfkuenn 
tem bdheai "iudicem ,cr clementer condondn* 
tem omnem cffenfim & iniuriam ^ud indigne 
a nohis dfft&UA fiierdt ? Quin imo Deut iudi* 
ciim omne \rddidit filio.ncfiro ^4duocdto(j 
fdtrcno . Noigitur cdufit fe Cdfuros effeme* 
tuent.cjtii fe pdtronum fuumjudicem hdlituros 
norunt^qui certe fuos dientes non condemnd* 
lit. Sed Chrifiui dicet quijlriam, iudicdhit fez 
cundum operd dihcflicnrt y M dttb 4 z$* Qttdrc 
lohannes rectius inteVigeturlo^ui 9 dedile^ 
6lione ncfird 9 qtidndo dile&ionis hunc ufiunt 
effe dicit, ut fiducidm bdhedmus in die iudictj y 
ut no{lris operihus cordm iudicio Deifiden* 
dum effe^non ftne cdufit yuiddmuidedntur con% 
tendere. Id uero rem ipftmnon ddmittereidnt 
diximus y nec Chriftu AI~ dtth.z$.id uc1uijfe,ex 
eo perjficitur^uod Chriflo prcedkdnte oper<t 
piorum>ipfi int err ogdhunt idomine qudndo ui^ 
dimm te efurientem (J fitrentem ? (j dedimus 
tihicihum (j potum(jc . Ergohorum cperum 
fiducidm nulUm pri ficum iniudicium dffc* 
runt 9 quo7 um ipfi fi prope ohlitos effe , cUre 
ttfidntur. NecCbriftu* ihimdgi* operd dU 

le&ionis 



Antiota. in j.Epiflo* 

le&ionis, ^uam per operd fidem de Dei ergl 
nosdih&ione propter Cbriftum,commenddt, 
Rd enim folum opera Chriflws Idudihws effert. 
qucc fthi fh&d ejfe dgnofcit . Ed dutemfihi 
fkcfld dgnofcit^ucc i% uerd in ipfum fide pro* 
ft&d fuerint, dit enim. Qu* uni de kisjrdtri* 
hus mei* minimis jtciflis , mihiftciflis : dmore 
dtitem Chrifli , in Chrijlum credentihws nemo 
benefhcit , nijiquiipfi etidmin Chrifium cre* 
ddtiqudre certisfidei fignis ofienfts^ ipfosue* 
rdm in Chrifium fidem hdhuiffe docet , qud 
fold in iudicio Dei conftfldnt . Contrd htcfi 
quis ceruicofiws nihilominwscontenddt , nofir<c 
dih&ionis operihus fidendum in die iudicij /i 
opponimus h&c Chrifii uerhd , Iohdn # * , Qui 
credit infilium^non condemndtur } <jui uero non 
credit , idm condemndtus elh , quid non credit 
in nomen unigenitifihj Dei 4 ^ui dutem credit 
in filium, non fucc dile&ionis operum ,fed Dei 
trgdnos perft&iC chdritdtis fiducidtenetur. 

C ur igitur fecundii operd in extremo die iu* 
dicdndos nos Mdth^zs.dicit^Siillis non efl in 
iudicio deifidendii? propter diuerfitdtem du* 
orum iudiciorum Dei , <ju<£ de nohvs Dews ce* 
hhrahit . ^Primum enim Dcws y priusjudm ex 

bdC 



hcuitt 
ffpriu 
trmot 
nftm f* 
tvltdm 
Ioianj 
eshuu 
ro pojlt 
tidm it t 
dtmutl 
tnutdlit 
profttr 
nijtfldli 
ptuiil 
itdoccu) 
tifidm 

Mdd. : 
mm^ 

troncftr 

1*P*tt 

IttCft | 



IohanmCap. IIIL iit 

lac uita emigremu* , </, /fc^fe ^tfc»^ 
Crprmatumiudicium exercet. Deindeinex* 
tremouniuerfale a pubJicum iudicium de om* 

':. "'^ 5 Priorefecundum oc= 

cuJtam in cordefidem, pronuncidbitur , JB0 
loirf,».* £ , <* /rf cf, /?^7* bocDei iudic^ 
tfl occuhum cr bominibws ignotum.In iJJo ue* 
ro pojleriore <? extremo iudicio,iude~ fenten* 
tiam dejlnguJis inpriore iudiciofecundum fi= 
dem uel inzreduJitatem eorum proUtdm , non 
mutdbit, ftd quem antepropterfidem uit*,aut 
propter infideJitdtem morti adiudicarit, ma= 
nifrfldbit dcpublicdbit omnibws . ficut dutem o« 
pera diJeSionis ojlendunt dcmdnifijldntfide, 
sr*,J«ff,».i itd occuhum. iudiciumfecundum occuhdm cor* 
xmarMtw dis fidem hdbitum , iJJo fitturo iudicio , de <juo 
_ : Alattb. :><. Cj uut manijtjlahitur , ideofecundH 

jDa,pflW0 |: mdnififidfidei opera habebitur } dtf itd inneu* 
. tronojlra: diJeclionis operibwsjed inutroq.fo* 
1u perfiSa Dei ergd nos in Cbrijio diJe&icne 



maiFM® fidendum tS: ficut lobdnnes bic docet , (j di<* 
cit.Inboc e& charitas Deiperfi&a nobifcum, 
utfiducidm habeamus indie iudicti, R~.atio 
- autem ,QMd. hisuerbis fubficitur. Quod ficuc 
iJle e&,(j nos fumua in mundo boc rjc.aJiquan* 

R*. to e& 



tl 



nc 
m 



Annota, inj\ Epulo- 

to eli ohfcurior , auod (j inter fe difcrepdntes 

interpretum fententiu de bodoco indicunt. Si 

nibtl dee/l in bdc oratione , r.on uideo , quomo* 

do Deui ftt inhocmundo ,ftcut nos \n mur.do ^ 

fumus , dut quid hoc utlcu Deicbdritdte per* ^ 

■ft&d y uel cum fiducid in die iudictj , communt 

bubedt, ut rdtionis hco bic ddddtur. Esl igU 

tur, ut mtd quidtfert opinio,ordtio E ccliptU 

Cd,hocmodo fupp1endd,ry dccomoddndd dde<t T~\ 

quct prdccedunt. Ideo fiducid pendet tx dilc* J 

Sione Dei^ud nos in Chriflo dmdt , cuod ftm , u£ m ■ 

cut HUjiempcQbrifius,e& diledlus DeifiH* \i dt J,, 

us ,in quo ipft hene compUcittim e&jtd ry nos t <f, j 

propter illum diU&um^Deo ttium fumws chd* ^ j) m 

rifsimi in boc mundo: in %uo Ucet propter df* daomim 

fiiflioncs ey mifirids , Deo prorfus uidedmur flfofa jn 

inuifi, tdmenficut Filius non minus a "Vatrt ... 

diligehdtur in cruce , auam in nuptfjs in Cdn<t dK: 

GdhJd-tC, itd nos non minus D eo grdti fumus * u 

affli&i, propter Filium, auamfiprojpere , ry »^ 

ex fintentid omnia nohis fuccederent , ncc mi* tnjm T 

ftorem curdm noflri tum Dcus aerit, oui fe no* „, n • 
f .f • t 1 • -t r 1 * «ttUtlp 

bikumtn tribuldtiontbws futurumtromiftt* fJJ . r , 

Timor non eft in charitatc, fccf 

pcrfcda 



^ 1 f 

Iohann.CaputlllL ^ 

perfe&a charitas foras mittit 
timorem y quoniam timor 
cruciatumhabct. Quiauterrt 

timetnoeftpcrfc(ftusincha- 
ricatc. 

TT^V Tuus -Augujlinus.totum hundocum At 
J — / nojlrd ergu Deum dileSione enarrat, 
quct ubi perficU in nobis fuerit \ timorem etjm 
ciat i unde (j feruilis dc filidlis timoris fhcl<t 
diflin&io 0 non dutem inficior , eo noftrdm erm 
gu Deum etidm dilecrionem tffe perfi&iorent 
quo minws timoris feruilis , plws dutem timoris 
fiHdlis infe hdbucrit. V ' erum cum totwscon* 
textws ordtionis , -Apoftolum de Dei ergd nos 
dmore ddbuc loqui conuincdt , miffd fhci?nws y 
Bflflaprijiii qucc bic db dltjsde noftrdC dile&ionis perft&io* 
ne bene quidem^fed non in loco dicuntur. H ic 
eni?n -ApoflcJu* fiducidm indie iudicy^exfumfi 
rtde Dei ergd nos dile&ionis dgnitione y dC cer* 
tdperfudfionendfci^ ti?nore fiducide cotrdrio 
etidmprobdt, iV d rdtio proxime prdcedens, 
fumptd eftuehti a edufd^ <*b indubitdto Dei 

% *rg* 



/ 



Antiota. in j ♦ Epifto* I ( 

trgd nos dih&ionis drgumento , a dihc7ione & con 

1>dtris erga F ilium,propter quem credentes Deono 

etidm diligit in boc mundo. Vnde igiturpr<Cf tunt ,P 

tered confidt , nos ex perfc&d Dei ergd nos dolores 

dihc7ione,fiducid hdlere in die iudicvj. Quid. in tolis 

dDeo, cjtti nos fumme dil/git , nobis timere moretn,) 

non pojfumus. JSfdm timor, inauit , non e£ in nojln t 

cbdritdte,fed perfe<ftd charitas , boc e& ,fum* Jtititt 

ntcc ey immenfc Dei ergd nos dihSicnis p ro » fifii tk 

pter Filium certd perfudfto , etjcit timorem nonesl^ 

ex cordibui <juo qu is a Deo irdto (j inftnfo met cumie . 

tuendum fihi alio^ui exiflimdret,dc propterca mt, trt 

in die iudictj fucc cdufx coram Deo merito dif in cUn 

fideret.Itdc^aue timore,peccdtdnofird dduer uitfi^ 

fu* Deum comiffd ,ry Dei dduerfws nos iuftif* fSifJn 

fimd ira, confdenttjs rj dnimis r.ojlris incutU Mione 

vnt, eum difcutit , eticit ry expillit , perft&a C r : 

DeiergdnosdihSioinCbrijloIefu. Quod uli.: : 

dutem timor folicitudory confcientice dnxie* hm<,.\ 

tds, nonpofiit cum Dei crgj. nos fnmmct dih» ms Q. 

iflionts certdfide ry dgnuione confiflere , ex dudim 

eoperjjbicuum fit , Quonidm timor crucidtum iliuutr 

bdbet. F ides de Dei ergd nos dih&ione , pd* trgt i 

cem , gdudium <j Utitiam , pduidis (j dffii» ( f e duu 



:.:■:::::•: 
—':••.:: 
'. :::."?: 

• -'::-::•: '-i;: 
•.•:.:.ri;::/::: 
-.♦♦•vrws 

• _ • • • A. 
• ** . .: .. <• 

iqwf*** 



Iohann. Caput 1 1 1 L 1^5 

c?** confcienttjs dffert. T imor dutem <juo a, 
JDeo nobis irdto metuimus^crucidtum^tormem 
tum 9 perpetudm dnxietdtem (y dcerbifimos 
dolores hdbet. Qttdre Dei ergd nos dihSio 
in nobis per fldem^ no relin^uitin cordibws ti* 
tnorentjfed eo eie&ojn certdm Rducidm cordd 
ttoflra erigit in dit iudicij. Rt fuo more per 
^Antithefin certiws dflruit (juod dixerdt :per* 
fe<fld cbdritdS eiicit timorc 9 Qui dutem timet, 
non ell perfe&ws in cbdritdte Q-c. boc eJl.Qui 
cum de Deo eiws iudicio cogitdt, ddbuc ti* 
met y trepiddt, contremifcit 9 non ell perfe6tus 
in chdritdte y nondum uerd fide dgnofcit (j (ld* 
tuit^fe perfedlc <t Deo diUgi. T um enim per* 
fe&ifumus in dihSione dei , cilm perft&ddit 
h&ione db eoin Cbrifto nos diligi, uerd(j 
certdfide perfudfifimum hdbemus, Iddutem 
ubi ddepti fuerimws 9 non timebimus 9 nec£ dijfi* 
demus 9 fed flducidm in die iudictj bdbiturifu* 
tnws. Gum dutem I obdnnem hochco dictntem 
dudimus, ubi timor ft t 9 ibidem effe crucidtum y 
ibi dutem effe timorem, ubi drfit perfett* Dei 
ergd nos in Cbriflo dih&ionis certd fides:det 
effe dutem certdm fidcm omnes procul dubio 
intelligunt, ubi de Dei ergd nos grdtid cr£« 



1 
1 



uore 



JZ/ 1 
/ 



Annotaanj\Epifto. *° 

Voreppjs dubitdndum effe docetur dt$ prtci* (lt;un ' 
fitur , cur non banc dubitdtionis dcclrindm, 
tum Iohdnne merito dliytiis dppeJlet , miferdf 

rum confcientidrum cructtn , ry defferdtioni* tf 

€drnificindm -.fiquidem quidubius dty dmbi* hflfa 
guus de Dei ergd fe dtJeSione b<£ret dtq, vd* 

ctUdt , non potesh non timere Deum irdtum C 
Qui ^uidem timor excrucidt , omnem fiducidnt 

txcutit } dc tdndem miferos peccdtores , ddde* « £ 

Jfrerdtionem ddigit. A d cduendum igitur de= t fi 
Jferdtionis prdcipitium , refudidnda (juiden 

<tc rejfruendd e& dubitdtionis doSrirtd,fd mintCn 

intered. morum dcuitx dijfoJutionis fiuedm BK.Qj 

ttobis etidmprouidenddm dc decJindndcm ejfe P 

meminerimws. Solent enim nonnuJJi cum dudi- & m <"- e 

vnt Dei ergd nos certdm dih&ionem in f« 

Cbriflo pradicdri^ute timorem ira D ei cor= C : 

dibws nofiris eximdt , omr.i timorisDei di* ^:. ■: 
fciplind dbieSd. omnibus cupiditdtibus frccnd 

1axdre,eyficut t^ApofioJus dltbi hauitur^ont* f.oruc, 

ttetn immundicidm cum duiditdte perpetrdre t dxa 

E-& enim duphx Dei tivior^unui y.opropter dm «'« 

peccdtd vofird commiffd h Deum nobis irdtum imtnunts 

rtouimus ej timemus . Aher , <po dd peccdtd nittitfi 
ieinceps cduendd impellimur . ilh csl de pea 

cdkii 



ittwiBifCP: 

0 

4 



Ioliatin» CaputIIII„ 124 

cdt's dnte commijiiSjConfcienticc crv.tid.tw ry 
«nxiitdi-Juc elh de peccatis poflbdc non com* 
tnittev.dis, in Chrijlumcredentium pid cur<t 
ty foVikitudo . ddpriorem timorem excordi* 
lusrojlris tollcndum,dd pojleriorem uerodd 
dvqcn.lum,,totd Kujngehi do&rind ,de Dei 
ry fih/ ipf.us fumma ergd r.os dileSione , elb 
d?'hndtd :itdA lohdnnes priorem quidem iu 
tnorevi rxcrucidv.tt corddtnetu iroc Dei,neg<it 
tfft in chdritatcf.d ronnegdtei inejfe dltertt 
Qlum ; nos extimahntem, ut uitdm deo ry wo» 
viineChiJlidno digndm inhoc mundodegd» 
vius. Qudrc fcripturd cum foepe dlids , tum in 
Pfd.z.pie uiuenii rdtionemrehus propemo» 
dum inter fe contrdriis definit. Quidenim in» 
ter fe mdgis pugndre uidetur , quam gdudium 
rytimor, exultdtio & tremor* ^Attdmen 
^Prophetd fermone dd R^eges conuerfo dit> 
Seruite domino in timore,et exuhdte ei cu trt 
more.dc domino fiidem feruiendu rj exultdn» 
dum dicit^uidpropterfilium^uem ex ofcuUw 
dumdcuerd fide dmplexdndum effe bortdtur, 
immunes dbirddei ac pUnHedtosfbrepro* 
m ittit } Beati omnes, inquit^ui confidUt ineo. 

R. 4 




Annota, in j\ Epifto* 

Ne uero b<£c fecuritd*,gdudium ey exuJtdth 
confcientU.per fidem in Cbriflum exhildrdtce, 
ineffrenem JicentUm , dc uit £ dijfoJutionem 
f Mt ' timo ™ Domini difciplind d(lringen, 
ddnt dc cobilenddm etUm admonet. cum domU 
no feruiendum y fed in timore : ey ei exuJtdn* 
dum, fed cn tremore dddidit. Sic ry D. l>du* 
Iwuod dd irdm Dei dttinet,uult pi os effete* 
*idemdnimo fecurifi mo> R m . 0 uu.8.fed inte. 
rm cum timore ry tremore, fam ut operentur 
fa1utem.-Pbi1ip. z . p r<£c ipit. Sed de b% pJusfc 
**if*r* trdnfdmus dd dlU , pfc Apojlo* 
7 dll ^onem Dei y non utfunddmentum FU 
dei,fd utexemplum , nojlrd lud* diJeSio 
J efftngendum , nohis defcrihit dff CO mmen* 
ddt. Mdm bic rurfafrcit trunfttionem 1 Fi S 
de, ad docfirindm diJe&hnis, dicens. 

Nos diligimus eum, quoniam 
jpieprior dikxk nos . Si quis 
dixcrit,diligo Deum,&:fra^ 
trem fuum oderit , mendax 
eltQui eiiimnon diligitfe? 
trem fuum, quem uidif, De= 

um 



p 



i 

( 
c 

c 
[] 

R 



bortdti 
fterD 
diligk 
ergi m 

prtutn. 
Dtusic 
%Avm t 

pritur^ 
hnterd: 

m:tili ( 
tes dih 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 




--'••4 

■ : 



Iohann* Caput 1 1 1 L 12? 
um quem non uidit,quomo= 
do poteft diligereCEt hoc prc 
ceptum habemus ab co,ut qui 
di ligic Deum, diligat & fra= 
trem fuumu 

PR^ocliuis dutem jv.it defcenfus <t Dei er* 
gd nos dihc2iom<s prddicdtione , dd ex* 
bortdtionem , utnos uicifim Deum , cr pro* 
pter Deum etidmproximum diligdmus. JSJ os 
diligimus eum , non ut noftrd dileftione eius 
ergd nos dmorem promeredmur , fcd quonidm 
ipfe prior nos dihxit , dc nifi diligendo nos 
pr ceueniffet,nunqudm uereipfum dihxiffemus. 
Deus igitur quonidm prior nos diiexit y nift 
uelimus effe ingrdtifiimijpfur.t etidm diligere 

debemus , c 4x. nihil fkciUus e& di&u , cjiidm 

Deum dncbis diligi. N ecfacih quisqudm re* 
peritur^ui ce^uo dnimo fit Uturus,ft quis De, 
um db ipfo non diJigi dkdt.Sed quod omnes //- 
bcnter dudimus , id effe <y dgere etidmcure* 
mus:i1Henim folum Deifunt dmdntes^uifrd» 
tres diligunt ♦ fic enim compdrdtd elh Dei 
dih&io,ut nemo Deum afe diligi uere dffir* 

i^. mare 



1 



tkm 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annota* in}\ Epifto* W 

WdYC pofit , qui frdtrem ftum oderit % Eiu* ifiuitp 

reiduds Ydtiones proftrt , prior e/l hdc . Qu^i fliutnfui 

tnim non diligitfdtrem fuum.^uem vidit^ De* wn : ^e; 

um quemnon uidit quomodo pote/l diVgere? Tcrtio* 

JDcum nemo potelh di1igere y nifi qu i ipfum ui* iileSion 

" derit (j cognouerit. ISfemo dutem Dcum uim tudoDei 

ditunqudmjtifi in exprcffdimigincfuhfiantide nenfofit 

fux^Cbrifto Sdhdtorc noftro.I ohdn. iq. . Et dmiutk 

in homine dd imdginem Dei crcdto (j refor* re.Qurt 

tndto perChriflum lefim, ficutifuprd di&um C nii jrM 

t&.Q^emddmodumigitur^uiChriflwn non Deoddfu 

dihgit , ipfam certe pro Dei fubftdntid e t* contitum 

prejfd imdgine nondgnofcit :<judre nep Deum qudmuch 

cognofcere cenfendu^ eJl , qui dliter hiieri (j profitenrt 

tognofunequit ^uam in fud imdginc: itu oui fdtem : 

non dihgit frdtrem^uem uidet y is in eo^uoni* Deogwi 

am non df^icit (imiJitudinem CT imdginem vojlruniQt 

Dei^nec Dcum proft&o uidetQj conjpicit, Dtumum 

qui dlioqui cum fit inuifibilis^ut uideripoffet y f{ c j s r , j 

fuiquodddm fimuldchrum in bomine tffinxit^ fleriorhi 

QudYc ^uifdtYcm non diligit , Deum vtufco . 

tninus diligere pote&^cuyn nemopofit diUge* Deum ^ 

re qucm non uiderit neg cognorit. Jrlic igitur p<fcipi m 

^Apoftolus primum negat D eum incognitum X m - 

fio^uam poffe diligi , Dcindc itfum ccgncfci ^ ™ 



innuit 



"hicrtitj^r 

IH ji 



• _ r. 

ttatjt**?* 



;.V>:^-' 



Ioliann* Caput IIIL u$ 

ir/nw/r perimdginem fidm:perChriftu quidem 
ftlium fuum in primis ^deinde uero etperhomi* 
ntmyjutm ad fuum imaginem Deusfbrmduit. 
T ertio dnhomo imago Dei ejfe dgncfiatur, 
dile&ione decldrdri 4 tdntd enim e&pulchri* 
tudo Dei^ut in imdgine conftectd eiwsfvrmd, 
ronpofiitnon dlJicere ^dtgin fui dmorem (j 
tidmirdtionem, dfyicientium dnimosconuerte* 
re. Qtidrto rar* ddmodum (j frigidce dih&U 
cnis }rdtcrn& cdufun cffe y c[uod hominem a, 
Deo dd ftdm imdginem , per Chriftum initio 
conditum(j pofled rinoudtum effe ,uel nun* 
qudmueludlde neglienter cogitemus. Quinto 
-profitentesdih&ionem Dei^menddces effe^ [i 
frdternddilecflio defit.Qudre quem dmorem 
Deo grdtitudini* nomine debemusjroximum 
Tioftrum diligendo ipft perfoludmus y dc ^uod 
Deum uere diligdmws^omnihus dile&ionis of* 
fictjs ergdfrdtresconteflemur: id^ucdcpo^ 
flerior bdtc ApoftolirdtiOypcfluldt . Et hoc y 
inquittprdceptum hdhemws.dh eo ut £ui iiUgU 
JDeum , diligdt (j fdtrem fuum . Deo enim^ 
frtcipienti uliquid ohtemperdndum effe ^pH 
Tton ignordnt . Deus dutem itd fe d nohis uult 
&i]ici % utfmulbroximum ttidm diUgendum 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 



Annota.in jJEpifto* 

tfftmdnddrit.M dtth.zz . Diliges dominum 
Deum tuum ex toto corde (jc.hoc e& primum 
mdgnummdnddtum.Secundum dutemfimU 
le e& buic. Diliges proximum tuum (icut tcm 
ipfum, prater Dei (j proximi dileSionem 
nihil pr<ccipitur,Qudnqudm dutem Deuspro* 
ximojitmaior 0 tdmen Chriftws proximi dih* 
Sionis prtceptum , mdnddtodileflionis Dei 
dddfjudt : primum ^uid dd utrun^ ex d(juo 
prcc/lundum ,mdnda to D ei compellimurjicut 
lohdnnes hic dit , Rthoc prctceptum hahemui 
dh eo^ut (juidiVgit Deum , dtligdt(j frdtrem 
futim. Deinde quid utrunf non noftris uiri* 
bws^fed primumper fidem in Chriftum , deindt 
per duxihumSpiritus Chrifti in nohisprctftd* 
mus,fcutcdp.z.di<3umfuit.Qiijre qui Dei 
prcecepto,dd Deum diligendum fe tenerino* 
uit^is ftmili prdcepto Q ddfrdtres diHgcdos, 
fe fcidt dftringi y cui non minus etidm^uam 
praecepto de diligendo Deo tlh 
ohfeyuendum< 

CAPVT 



c 

01 

Etom 
nuit,< 




idmtjft 

<jU0 dJflOJ 

fimdt. 
nittr m 
tionttr 
fhclen: 

flitxL 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 



95 



Doc^llnr^ 

piflif 
ik 



CAPVT V? 

/^N Mnis qui credit Iefum cfle 
Chriftum, cxDeo natus efL 
Et omnis qui dili git cum qui ge- 
nuit, diligit & natumexeo* 

Ih&ionemproximi , cumcbd* 
ritdte D ei necejfurio coniun* 
(fldfftejje , <*c proinde quiDei 
dtndntes uideri ueJint, tjsttiZ 
proximi dilecflionem prd Jldn* 
dd?n ejfe, dc nifi edmprctjliterint^ necDei dli* 
quo dmore teneri^ dudbws rdtionibws in finecdt 
pitis 4. demonjlrduit. Idem nunc initioCd* 
pitis tertid rdtione fiiperioribws ddie<fld co » 
firmdt. Kt prioribws quidem dudbws , commu* 
niter omnes homines dihgendos ^hdcuerord* 
tione tertid y peculidriter eos nobis dmcreco* 
pleflendos commenddt ^uiper Fidem CbrU 
fii ex Deo ndtifiierint : cjuibws hoc nomine plus 
etidmqudmdhis nos debere^D .^Pdul.GaU.6. 
tejldtur. Itd<£ dum tempws habenm , in<juit y 
cperemur bonum 7 cum ergu cmnes 7 tum uero 

md%imc 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen 
LN 807 8° copy 3 



Annota,in)\ Epifto* 

mdxime trgd domefticos fidei. Sic igitur ld+ 
het drgumtntum ApofhoU* Quicung in Cbrfa 
Jlum crtdit y exDeo ndtu* e£l , Qmnis dutem 
<jui diligit eum c[uigenuit y diligit (y ndtumex 
/o. Ergo qui Deutn diligit 7 diliget (y eum $ 
fU fide Chrifti ex Deo ndtus efl. Qudre y j$ 
yuisdixerit, diligo Deum , (jfrdtrem fuum om 
derit, menddx eJI 4 in hocenim probundo ddbuc 
infiftit. JSfdfci dutem fiJiosDeiJer fidem in 
Chriftum, <y Iohdn. i.legitur y & fctpeidm 
dudiuimus. Fides dutem, qud regenerdmur ex 
Deojton cuiwslibet reinotitidm fed Filrj Dei 
uerdmcognitionem fignificdre , tdm^ uerdvt 
de filio Dei fidei cognitionem ejfe bicdoce* 
tur 5 <jud credimus (j cogncfzimus y lefum ejfe 
Chriftum. Chrifti enim dppelidtionis titulws^ 
in fe omnid continet, quce de perfond pdriter (j 
officio redemptoris cr fludtoris mundi y uer<t 
F ide tenendd in fcripturis trdduntur, quorunt 
yuccddm -Apoftolus fuprd recenfiut : ut cum 
^lduocdtws nofter cordm D eo ^propitidtio pro 
peccdtis totiws mundi 0 filius Dei, uitd cCter* 
n<t effe dicitur.Cum igiturhdc fidepvj exDeo 
Vdfdntur y qui diligit eum pigenuit , diligit 
C7 ndtum e% eo . JSulhn enim l?dter fe db eo 

diligi 



ifijfii 

Ucri 

fto^ 
chmh 
fejlcltt 
}Q UtU 

icumm 
taren. 

}cf:td t 
*uh,tu 
tmtnnc 

tac CC(TflC 

Q^c: ; 
rcetfrh 

n eo : d 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 



s? 




•.;: 

— :rr;:r 




Iolianti. Caput V. 12$ 

iudicdbitj quo cbdrifimum filium cdfo 
haheri fenferit. H dmfimilhuimm a rebus 
fcumanis, jApofiolu* dd diuindm ftUorum Dei 
generdtionem trdnsfert. Nemo er.im ccchfic 
Pdtrtm diligit^ui nutum ex eo oderit.Quod 
tit yuiddm de unigenito filio DeilefuCbiU 
f t0 > ippvs dternd ex Tdtre ndtiuitdte dU 
ciurn intilJrgerent 3 eomoti fitervnt, epucd ^4* 
pcftoh* infiftgulari numero dixerit : diligit 
t~ va rv7n ex eoJP erum cumprius infinguldri y 
cr utdmcuiufy in Ghriflum credentis ndtiuim 
tdte ex Deo, locutus fuijfet,dicens> Gmnistjut 
credit^ ex Dec ndtus eS ^finguldrem itumertc 
yefied etiam 5 de cmni credenti loquens > reti* 
vuit j cum dit , Diligit (j ndtum ex eo : quem 
T<imenmox in plurdlem numeru fic mutabitfln 
hoc ccgncfcimus ? quod diiigdmu* filios Dei. 
Qu_cd bic mcneo,non yuodexifiime Jboc non ve% 
rc et pnncipdliterde unigenito filio Deidici^ 
Qit^i diligit evm ^ui gennit , diligit (j ndtuvt 
txeo : dutqucd boc fintientes reprebenddm: 
fi d ut prarfintis loci genuinum fenfum y dddr~ 
gumentum ^ipofioH recftiws intelligendum 
vftenddm , <juo prebdt fclfo dihfiionem Dei 
profitcri , yuiptr fidcm in Cbriflum exDeo 



WdtOS 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annotajn *jJEpifl:o«, 

itdtosnondihgdt. Kodemcnim coniunflioni* 
uinculo cobctrcnt Deidileclio (? in Cbriftum 
credentium dmor , cjtio cogndtionis grddu^d* 
tcr (j filiuA coniunguntur. 

In hoc cognofcimus 3 qudcl cfe 
ligamus filios Dei , quum 
Dcum diligimus 3 & pra?cep= 
ta eius feruamus .Hsec efte= 
nim charitas Dci> utprsccep^ 
ta eius feruemus* 

GR^duifiimis rdtionilus dddu&is dilc* 
cflioncm frdterndm <t Dci ckdritdtc fe* 
perdrinon pofte docuit , dt& ob id cdndcm ne* 
cefiisdti m diligendi frdtrem nobis impofuit, 
^ud dd Dcum diligendum ddigimur. JSfcigU 
tur in grdtidcifrdtriSyiurc jrdternde diletli* 
onis^uidliber fhciendum , imppjs (j ini^uis pe* 
titionibu* ohfiquendum cffe fbrtc putemws^fi* 
cut in dmicitid bcec pri?rtd lex fdncitur , ut ne 
rogemw, res turpes ^necfkcidmusrogdti > it& 
t^A poflolus noflcr.frdtermc dileSionis hgem 
fonit , (j certmn prdfigit terminum,intrd 

qucM 



gnouimi 
Deumd 
nos oltin 

cum}rc£ 
ignormi 
contu I 

XMUMJ 

td boxin 
Untiont 
Dei iri 
impondm 
iitt&im 
iu ddrii 
rumDd. 
cumlkij 
musfiJioi 
ditdtini 
foUih 
rumeiuti 

ritusLa 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 





lohann, Caput V 



119 



*•:•:::..:: 



quem fe continere ,nec eum tranfilire deleat. 
jSf empe, dih&ionem Dei. Inhoc,in^uit,co« 
gnouimus , jwo^ diligumws filios Dei , 
Deumdiligimus. IPrimds enimfmper dpud 
nos ohtinere dehet dihSio Dei ,ficut mdndd* 
tum de Deo diligendo, ordine etidm pracedit, 
frccceptum de diligendoproximo. Quem certi 
cumpropterDeumnohis diligendum effe non 
ignoremus, nimis officiofo ohfequio ,fuprddut 
contrd Deumneijudqudm diJigendum effepro» 
%imum,nemo non intehigit. Verum cum muU 
td homines pietdtis zelo, ex hond,ut dicitur,in 
tentione, in dmorem , cuhum dc uenerdtionem 
Dei inditudnt , eddem^ dhjs quocj; fhciendd. 
impondnt, ne hic etiam modus exceddtur ,ficut 
dih&ionemproximi, termino chdritdtis Dei 9 
itd chdritdtem Dei , ohferudtione prctceptof 
rum Dei,tdn<jtidm limite circumfcrihit.Ndm 
cum dixijfet, £n hoc cognofcimus, quod diligd* 
ptas filios Dei , quum Deum diligimus : dddi* 
dit deinde ,(j prceceptd eitis ferudmws , dc di* 
ferte dileSidnem Dei ohferudtione mdnddto* 
rum eiws definit , dicens. Hccc esl enim chd* 
ritds Dei, ut prctceptd eius ohferuemws, de <juo 
Cdp.z> muhd dixinM,%u<£bic non neceffe e& 
repetere. 5 S * 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 




Annotaanj\Epiffo* 

Si quis igitur prdtextufrdternae dileflio* 
ni<s a vobis peteret,ut corfyirationem , cddem, 
ddulterium^furtum , dut dliud <Juodcun<£ pec* 
xatum contrd diter^Decdlogi tdhuldm^eiiH^ 
prjceptdfkceremut^dutjktientib.dffetiretnur, 
iure frdterndr dtheflionk ad ohteperdtidti nos 
Ttcn teneri, omnesfkcile iudicdrent . ncn tuntu 
quid h^cpugndnt cum diheflioneproximi ih 
7iu* fii iniurid a nchis cfficeretur ladere* 
turpcriftiu* ; cui jhidiofrdternddihSiionis 
morem gererenffo : ftd quU etidm contrd dU 
le&icnem Dei peccdremu* y eo auod non ferud* 
remm eiutprdceptd^d de proximo dihger.do 
in fecundd Decalcgi tdbuh dedit. Itd& qui 
prcihro in eiufmodi peccdtis tiel perpetrdn* 
dis^uel adiuudndi* grdtificdrentur^prdtextit 
fr< ternd dih&ionhidtt delicld excufare non 
pcffent. Quid dihclio f dteriid cognoflitur ex 
dihSione Dei^udm lllijrdnfgrediendo Le* 
gem Dei, uioldjfevt. Eodem modo iudicdndu 
e/i de primce Decalogi tdhulct prdceptis y 
pihu* ojlenditur 9 jUomodo Deus dgncfcendu* 
fitdtf cohndus. PJaftfuis , exen \ph grdtid^ 
gruui morbo decumhdt ■ (? ddproximum f unt 
dUdt, Alifruter , rogo te per cbaritdtem frd* 

ternum> 



ttrndw 
confilh 

uttn&i 

fet ck 
diltSii 
fet.fi 
jrdtrts 
cogncf 
ceptd H 

ligionis 
cuidem c 
Deiddu 
rit« fu 
nidrn rc 
rndh cc 
mrium 
dilignt 
*i , fdt 
ftdm ttn 



mdih 



'.: 



0ih 



loliann* Caput V. ijo 

terndm.dccedito dd M dgum tfiquem petitunk 
confijium (y auxilium conird mprhtt^ujo detU, 
neor y dut inuocd mecum dttquem fitn&orum 
vtviihi ldbordnti opem ferdt ,v.on certe eiefi 
fit obtemperdndum , nec proptered neghSi 
dile&ionis cfficii y uli^uis iure dccufari pofi* 
fet .yuia inboc cognofiimwi 0 quod dittqamus 
jrdtres , quum Deumdiligimns. Ineodute??* 
cogncfiimu* y cpuod dih gdmus D eum 3 ft prtf^ 
ceptd eius Jerudmws.Si uero M dgos confule* 
rem^dut opem tyduxittum tnortuorum h ph* 
rdrem>trdr:fgredererprceceptu?n Dei,ncn hd± 
hebis Deos dlienos cordm me. Sic de totd R^et 
Vgionis c&ntrouerfid fentiendum e/l % dd<judm 
qtiidem componenddm , muitd contrd uerbunt 
Dei dduerjdtffs concedendd , fidternd chd* 
ritds fuddtrc uidetur , fed fi id fieret ,quo* 
nidm non fclum illiin erirorilu* mdgno fio 
ntdlo confirmdrentur , fid nos etium Dei 
uerbnm trdnfjrediendo , ipfum profe&o non 
diVgeremus , midrejhlfaerrbr&m dpprchdtiot 
tii , fidttrndm di1e&ionempr<etendjrremws , 
qudm tum nos hubere cognofcimm^ cum De* 
um dittginm 7 O prtcepta ei^firuamus. 

S 2 Et 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 



Annotaan^Epifto* 

Et prctcepta eius grauia non t 0 ^ 

lunt * Qtua omne quod na= j^ /M 

t um eft ex Deo , uinci t mun= nim 

dum, Et hgec cft uicroria quge r«crj 
uicic mundum , fidcs noftra* 

Quis eft qui uincit mun= ^ 0BIt 

dum,nifi qui credit , quodle» £2 

iuseftfihusDci, c/;/ , :/ 

QV onidm dih&ionem Dei dd qudm dt<£ m 

^ pios exhortdtus efl 0 f?tdm effedixe* dttiw 

rdt in cbfirudtione mdnddtorum eius ^prcece* flumcr 

ftddutem Dei non tantumdijficilid ,fed (j iwpojsil 

fhflu impofibilid effe trdduntur in muhis purt.l 

fcripturcc lccis % Qudre ne contrd exbortdtio* mL } i 

nemidmfa&dm 3 uel dijficuhdtis uel ivipofii* dit^n 

bilitdtis opinione.a prccceptoru Dei obferud* cn: r .- 

tionis fludio dbflerredntur , fid dd illud md* xosfoh 

gis incitentur, prceceptd Deigrduid effe ne* flontn 

gdt. JSfdm rem^itdm uel nunyudm^ uel fummo mortdli 

cum Ubore <y difficuhdte perficipcffe iudkd* ftSior.r 

musjton nifi codcli (j inuiti dggredimur , dc d ind 

^ropterea, miim in ca promouemus , quam /l $lium 

frompta 



,■■ L.. 



fc 



: ^:k 

NttN 



::r;:vr:i:i: : 



lofiattfL Cap. V. 131 

frompto (y dldcri animo, dUdtiid dgendum fu* 
fiipere?nus: judm dnimi promptitudinem d* 
Idcritdtc excitdt^rei gerendccfncilitds. Sci s 
tndum elh igitur prdceptorum hgis fhcuhd* 
tem Cgrduitatem conftderdri primum fecvni 
<lu?n difcrimenperfondrum^uibuA hx ftrudndd 
imponitur ^deinde fecundum diuerfum hgem 
frctfldndimodum 4 i\7 dm hgem pdriter cre* 
dentibus (y incredulis ferudndam Deus pr<e* 
cipit : ferudnddm dutem uel integrd 0 utl in* 
chodtd obedientid :Quod igitur dd integrdm 
dtc£ numeris omnibus dbfolutdm obedientidtn 
dttinetjion tdntum increduhs,fed (y in C hrU 
flum crtdentibus flex Dei cbferudtu pldne e/l 
impofiibihs. Hucigitur ff>e<fldnt omnid ftri* 
$turce 0 de grduitdteprceceptorumlegis^tefti* 
vionid , ut d6loru?n ij ♦ Qu^id tentdtis Deutn 
dit ^Petrws^ ut impondtur ivgu?n 0 fuper cerui* 
ces difcipuhrum 9 <juod ne$ pdtres noflri , ne & 
itos portdre potuimus^ut B^omd. 7*£r8.ubi 
fuo exemplo D^dulus^ oflendit ,pios in hdc 
fUortdU uitd.dd integrct hgis cbedienticc perz 
fc&iontm>non poffe peruerdre.Qudntum uero 
dd incbodtdm obedientidm^ud dli^uis hge 
Dd Um deh<2dtur,pc$ cdmprdfkdrt cond* 

S 5 tur 9 



Annota. in j\ Epifto* 

tUr, ftequopeccdto contrd confcicntUm, ipfd.ni 
m oht , £m Z)« ko« tdntum pofiiWlit , y?a' £f 
okft.-vdtufhcilis, cL D.Iobannebic dicitur. 

P^dtio dutfkcilitdti* hdec redditur . Qwt<< 
oww 7/rfr«w D^o , uinch mwndum. Obfer* 
iidtionemprj-ceptorum Legis, difficilem red s 
debat C7 impediehdt ,mundwi cumfud concupU 
fentid Cdrnis concupifcentid oculorumfj 
lidihi uitce , b.-cc enim nos aftudio ferudnddi 
Leg •> dbjlrdbunt, (7 in eo remcrdntcr . Ttdd 
lis Mruettim ddmotis , Satban dd Leais dU 
u, n<£ trdnsgrtjstonem , ftcut primos purcnres, 
itd nos^uc^ mftlliu !?rccceptd igitur Dei, 
jjucc hdc de cdufi fimt grfuid , non ideofiunt 
crtientihus in ChriftumfkciUd 0 ^u6d a Sj* 
thdnd non tententur 9 nec mundi concupifcem 
ttjs inffventur : muius enim certamen fufli* 
vent y qiUtn ulli dhj y Cdro enimper omnem bunc 
nitam, concupifcit dduerfs Spiritum,(y Spi* 
ritws dducrfus cdrnemtfd in hoc certdmine t 
ppjmundo tdndemdeuiclo fuperiores euddunt. 
T 1 ametft enim dum in huc uitd uiuunt, uicflo* 
ridnonnun^uum ddmundu7?i inclinure uidedt 
tur 7 dd extremum tdmen ptj fuperdnt. Quid 

ex 



tiDto 

tior?) 
crtdntu 
nrrdiit 

roktC 
durn, tx 
nDto 
Quidp 
noJfo> i 
Idtifn 
tjfeuicl 
tnim t& 
quoihj 
tst,fid 
E y gdm 
nttmm 
Jojlolt,p 



r 



nfa , 

fdfttdre 
fitcit L 

fm , a 

tur# s i 
Wemk 



4. 

• .*.:> . 

*fmpm 

... 

;:!::.::# 



loliatitt.Caput V. 132 

txDeondti fant. JSfdm cum Dewsft poten* 
tior fbrtioy ],quam mundus ^ Fortes dutem 
credntur fbrtihus y nec imhellem ferocesproge* 
verdnt ^Ajuilde columhdm y Qi^dre nos <juofi 
rohur cr fortitudinem y dd deuinctndum viun* 
dum, ex Deo ndfcendo contrdhimus.Quol uut 
ex Deo ndti uincdnt mundum y ex eo conjldt. 
Quiuper fidem ex Deo Hdtifumws, Fides duP 
nojlrj, esl uictorid mundi^Krgo^ yiii ex Deo 
Hdtifunt , uincunt mundum. Fidem nofrdrn 
ejfe uicloridm mundi , rurfis fic prohat. Qut* 
enim elt , qui uincit mundum , nifi ^ui credit^ 
quod Iefu6 efl Filius Dei ? .At nojlrd Fides 
efh, <£Ud credimus , quod lefws elh filius Dei. 
TLrcrd noitrd Fides efh ui<florid mundi. ES 
dutcm mdgnd uis C uehementid ueroorum Jl* 
polhrffya* per figuram interrogdtionis pro* 
tulit , qudfidem piorum db omni dlid fide(~ 
religione difiernit ,ipfumq. folum Mundum 
fuperdre dit, per eum uidelicet^uem folum re» 
jfcicit Itfum , CT ipfftm dgnofit ejfe Qbri* 
flum , ilhm Filium Dti uiuentis : contrd 
auam Fidem , portas inftrorvm non prtualU 
tura-s , Cbrijlm ipfe docuit. Per nojlrdvt 
tutcmhanc inuicUm fidcmfoUm, ideomun* 

S 4 dum 



Afltiotauin j*Epifto» 

ium uincid nobis Apoflolus dicit,yuid ChrU 
fius uicit mundum, <y becc ipfius ui&oridcrem 
dentibusd Deo dondtur,\. Corintb. i$, Grd* 
ti<£ Deo, qui ncbts dedit uicloridm, per domU 
tium nojlrum Iefum Cbriflum, JSTon dutertt 
tdntum d1iend,nempe Cbrifli uiSorid nohis 
dondtur,fed ry per e fkdtidm uirtutis Cbrijli 
C Spiritus ipftus innohis ,nos.re ipft etidnt 
viundi uiSores efficimur. ]SFe$ enim ideo 
Chrifius uicit mundum , er mundi principem, 
dc perfidem (ii<c ui&orice nos pdrticipes fecit, 
ut deinceps defides cr ignduifierteremus ,fed 
ntuigildremus cr ordremus indeftnenter , dc 
decenterdrmdti in dcie fldremus , donec bofies 
ipfi ([uoffubegerimus . R% hisigitur dilucide 
appdret ,cur prtceptdDei dixerit , non effe. 
grduid , dc ftmul ohferudndd encomid F idei, 
fid dgnofcimus Iefum effefiHum Dei , yud ex 
Deoregenerdmur, qud mundum uincimus ,<jud 
•prtccptd Deiferudmus : dequibus copiofe dici 
j>offet,fidno1umu$ effeprolixiores. 



Hic eft qui ucnitpcr aquam Sc 

fanguinem 



•* - ::. 

■WttCks 
■ Nejaiij 

•:::m;;:::t: 

:r: "'*« 
■■Vnrj 



ihgit.Kiilt 

;i.".'i. 



Iohanm Caput V* 135 

fanguinem , lcfus Chriftus; 
non in aqua foium , fed in a- 
qua 5C fanguine, Et fpiritus 
cft , qui teftificatur , quoniam 
fpiritus eftueritas. Quoniam 
tres funt qui teftimonium 
dant in Ccelo y Pater, Sermo, 
&fpiritusS* cVhitres unum 
funt-Et tres func 5 qui teftimo= 
nium dant in terra. Spiritus 
&C aqua Sc fanguis, Sc hi tres 
vnum funt* 

OCcdftone dite&ionis CT ohferudticnis 
ntdnddtorum Dei ,fumtmsUudihus ex^ 
tulit fidem in Chriflum fthdtorem nojlrum, 
qud omnihus impedimentis mundi fuperdtis > 
praceptd Deifkciiid redddntur. H dcpr* di* 
cdtione, quonUmmerito omnes ddfidem e%) 
petenddm, ddf. edm fthipdrdnddm excitdri de» 
bent, fudre reUdd dileSionis dodrind , r«r- 
fa tranfic ad fidc 7 (j nAm rdtione edm nom 



Annota.in), Epiflo* 

lis compdrare poffumus ofhnit't,ry dd edm hot 
tnodo compdrdnddm, nosbortdtur.KIh dutem 
hic Jocus ddmodum difficihs , pdrtim propter 
txempJdriorum diffonxntidm , p jrtim propter 
interpretum udrids fententUs , ficue prolixe 
Erafnws dnnotduit. /V os ufitdtdm letflionem 
fequimur , <£udm uerdm (j rehus congruentem 
iudkdmw , rj ex mjgttd uurietdte fententid* 
rum, fimphcifsimdm rj utiUfiimdm deJegimus, 
$ td ApofloJdS ofleniere uoJuiffepututur, cum 
fidesftt uerd ceternifihj Dei notitid cud nm 
rutione edm nohis covtpdrdrepofimus. ISJ em* 
fe trflimonio Dei,pod Deus de Fiho fuo, 
fdriter in CaeJoejin Terrd perhihet. Hic 
e£, inquit , aui uenit per d<±:tdm ej finguinem 
lefus Cbriftus, non in d^ud foJum.fed in d-^ud 
Crftnguine rjc. non dubium e& , ouin di iJlui 
refjpicidt , <pod in hiflorid pdfiionis Qhrifli y 
tdnqtidmfinguldre mirdcuJu defcripfitjtobisj; 
dttentt conftderdndum commendduit , cumfe 
eiws rei ocuJdrem teflem dc tninime udnum,fei 
uerdcem effe dffirmdt . Ex Cbrifli dutem U * 
tere profluiffe dqudm rj finguinem , quod dJijs 
etidm mortuis dccidere folet , pro tdnto mird* 
cufJo neyujjudm hdoendum effe 3 RudngeJifla. 

fcriberet, 

/ 



fcrih 
ii»u[t 

guif , 

Myli 

potutr, 
fuent, 
Sdtra 
fdnguh 
gniildi 
Cuni^ 
fingui) 
duouer 
tfe,wl 
mptr, 
pifrut: 
dhi E, 

ftwsr\ 
lium D< 
(Jpro: 
Bdpifi 
Chrifti; 
tnurfta 
r <itio;t(}} 



I 



I 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 





fcriheret y nififoUio uhtriores , o* <*i mirdcu* 
lum ufy ccpioficres ,fimu1 quidem dqud cr pw= 
guis , £d manifrflo (j illufiri difcrimine ex 
ChrifiiUcere promdnaffent 9 utittud mdgno 
Af yflerio noncdrere y qiiiuis fkcile iudicdre 
potuerit. Quid uero eo mirdcvlo fignificdtwn 
fiieritj -Apofiolus hic id?n explicdt. Duoenim 
Sdcrdmentd, per ddudm auidem Bdptifmd^per 
fdnguinem cocndm Domini SynechdochiKSi /?» 
gnificdri ^ueterwn plericfi omnes cenfierunt. 
Gumigitur dicit. Jri ic uenit per dcjudm (j 
fdnguinem . de eo Chrifii dduentu h^uitur^ 
quo uerus filiu6 Dei> (j totius mundi fludtor 
effe 0 noh;s perfidem innotefcit, Sic dutemue* 
Tiitper d^tidm (j finguinem, hoc eli y per Bd* 
j>tifindtis(j Coen<£ Sdcrdmentd. Quid enim 
dliud Bdptifmd (7 Coend Domini nohis te* 
fidntur cr concionuntur , cju&m Chrifium Fi* 
TiumDei ,mortuum effepro peccdtis nofiris y 
(7 pro nohis ipfius ftnguinem fuiffe effufum* 
Bdptifitmur enim in viortem (j fdnguinem 
Chrifii: in Cocnd uero mortis ipfiws recordd* 
mur,ficutdixit: hocfkcite inmedm commemo* 
rdtionem. H orum igitur duorum Sdcrdment 
torum tefiimonio . excitdtur & confirmdtur 

fides 






Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Annota.inj\Epifto* 

fides ChrijU in cordibus noflris : unde ty Uc 

prcccipuus Sdcrdmentorum ufws effe trdditur 

utftnt figillddiuin<£ e^gd nos propter CbrU 

fiumgrutU , quihui fides nofird corroborem 
tur. 

L-Adb<cc duoteflimonU dccedit tertium, 
Tidm ey Spiritws es?,ouitefiifi C dtur: ficut Jum 
prd cjp.^.initio,per Spiritus docentes inteU 
Vgendos diximns , itd hic Spiritws dccipien» 
dws e&,tdm de perfond <[udm de minijlerio 
Spiritws S. docendiry pradicandi Eudnge* 
Uumde Cbrifio^uod es% ejficdxper Spiritum 
S. Et Spiritum ejfe tefiem ntdxime idoneum 
O fi le dignum , putet ex eo , $uod fit ueritds, 
ytccintejle mdxime requiritur .Prceter hos 
autevi tres tefies,minifierium Spiritus,Bdp* 
tifittdjQ coendm domini, nuUifuntdU , dui in 
terrd nobis tefiificentur ,Iefum ejfe filium 
Deiej SdUdtorem nofirum,itd ut aui non 
audidt fyncerdm do&rindm EudngeU ,nec 
lcgitimum ufum ficrdmentorum retinedt ,is 
certe Cbrifium Icfum nunqudmper fidem dg*> 
nofcet,dcflatueteJfe Serudtoretn mundi,nec 
fiihtem ab eo petet . Ac tribus bisplures in 
kuc terra non ejfe , aui de Cbrifio tcfiificen* 

tur 



in ccel 
ro.fi 
tresfi 
fertno, i 
inChi 
cahtt 
clump 
fedulit 
hmU _ 
fctniit. 
refrre 
munii ; 
Hdcu 
ueuduc, 
flo ccnfe. 
IS m in 
tid,tm 
rySfiri 
<dmov.) 
munii f 
Skuti- 
pitejli; 

fodudt 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



rW.Jiai 

V. 



ticifte 

vjWJi 

..'■ r 
■■••'■•■■■' 

W 



Ioliann» Caput V* W 

tur 7 probdt rj decUrdt,colUtione cum tefiilus 
in cacjojjuorum etidm tdntum tres fint nume* 
ro.qui Cbriflo teflimonium fcrdnt ,Quottidvt 
tres fiuntqtii tejlimonium ddnt in ccclo , puter y 
fermo,(j Spiritus fiinclus . Sicut uidere elb 
in ObrifliBdptifmdteCT dlias foepe:pdter dt 
cotlo tefldtus e/l , bunc ejfe filium fuum dih* 
tflum,in auo fibibene fiit compldcitum jpfum efi 
fe dudiendum : Spiritus S • uiftbili ffecie co* 
lumbcc fuperipfum omnibus dfficientibus dea 
fcendit:fi1ius dutem ingentibus mirdculis , o* 
refiurreciione a mortuis fe effie Serudtorent 
mundi tefidtus e& , Et bi tres unum fiunt. 
JrJ <£c unitdS fiue dd diuinitdtis effentidm.fi* 
ue dduoluntdtis & tefiimontj ipfioru de CbrU 
flo confienfum referdtur , non muhvm refirt. 
jSfdm in una ey indifiincld diuinitdtis ejjen* 
tid,tres fiunt difihinttt perfibnx ,pdter ffilius 
Cr Spiritus.S.fucC uoluntdtisunitdte,cvm in 
dltjs omnibusjum in teflimonio dc Sdlvdtore 
mundi perbibendo , vndnimiter covfientiunt* 
Sicut igitur tres fiunt inccehjtd <j tresfiunt 
qui tefiimonivm perhibent in terrd , Spiritus 
Vd£udcy fidr.guis . Et bi tresunvmfiunyo 
ouoddd unumCbrifiuv, nobis tefiificdvdum, 
1 C w 



AniiotaJn j,Epifto, 

CT inunum uer* fidei ey dgnitionis Chrijli 

finem tenddnt , ficu t in Grtt co textu feipfunt t K 

explicdt, moiviio-ais-ny enp.Cbriflu i^itur ^' :tt * 

teflificdntur , tres in cccjo , q* tres in terrd. T "T" 

Idem eJi dutem omnium tejlimonium ry non <cn ^ 

minus diuinum tefiimonium eorum , <jui in tcr= mmh 
rd tefiificdntur, QMdm corumqui in ccclo : fti 
boc inter utrm*m§ teflimoitium intereJl, 

<{uod in ccch teflificdntium tefiimonium fit M' f ' 

excdlentius^ffhndidiws atf mdgnificentius , u 'l a 

tejlimonium uero in terra tefiificdntium y fit / •" " 

humitius dbie&ius ry contemptiws,in confitc7tt v 

bominum, ehcin 

Spiritus dutem inter utros$ tejles recen* mt • ' 

fctur , num mdgnd cum mdiefiate tefidtus efl Sf - ' 

de C brifio.cum de cccJo drjcendit fuper Cbri* ^4* t 
Jlum c <^4poftolos in die !> entecoftes:(luh<t 

ueropradkdtione Eudngth} in terrd,fe fub* m \ y ™ 

miftt dd bumilitdtt dqiid (j fdvguink^hoc t Jl, m »j 

Bdptifmdtis ry cccncc domir.iccc , quihus un2 P'"* « 

cuntuerbiprccdicdtione.fipictibusbuius mun* Qu^ 
di,nihilfiuhius y nihil uilius uideri atd hdberi '■ 

folet . Inter ccchfles dutem tefies reldtus ^*«g 
Spiritus S .tertium femperlocum occupdt.fi* 

cut enim expdtrefilio§ procedit , itd in enu» J: - frm 

tnerdm 



■piiiarlo; 
■■frasi' 

: ' : *-- : :-:; 
•::*.::.;•:•; 



J i 



m 



werdticne fcrfonaru??? T rinitdtis , fmper 
$o&pdtremx3 filium Spiritus S.ncminatur: 
hctt 1 ri%iratk ftv.arum mJh per fl dlte* 
rdpricrfj tuel pcjicrior^dc o hic ncn eJi di* 
ccndilocu* \vs uero tcflilus Spiritus S.dnnu* 
merdtus 3 qui in terrd ddnt teflimcnium de 
Chrijlo Saludtore noflro. ^Pri??ium Euarge* 
Jifld idtodffu* cr Jdnguini, Sfiritum crdint 
foslpcfl tjfe uidtri pcfit^vedpoflyuaminflU 
tuijfet Chri(ltL$,Bdptifmi et cocnd. D^inicdt 
J dcrdxteiitd ,dd Eudtigelium in uniutrfo orbt 
ttYr&rtim prddicdndum 3 uirtute Spiritut ex 
choin die envecofcs , induti demum fiie» 
rviit . Deir.de duttm Spiritvm dpid %y ftn* 
gtfini 0 red?o d*jpcrfationis orditie prctpojuit. 
]Sfsm t~s£pofloU procul dubio nuVli cocnam 
domini tzbibuerunt ,cui Idptiftndte initiaius 
ttcnpriwsfverit : ntmintm dutemnecp ddulto* 
ruvi neq. infkntium Idptifarur.t^s in hcis ,uhi 
prius ncn fxurdt prddicdtum Eudngelium. 
Qttdmaudm enim infantes Cbriftianorum ab 
t^Apoflolis friusfint bdptifdti. , quam ipfts 
E vdvgtlt u m d nnu n c idripotutrit>tdmtn yuia. 
nuWci infmtts bdptifttrunt a vbi non dduU 
tis priu* Eudngelium dnnuncidtum fterit, 

eo 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 




Aliiiota» in j\ Epifto* 

t o (jtioi Eudngelio nondumprccdkdto y tiuVos 
ibi O hrijlianoru Uberos reperiebdnt, dd ([uos y 
iuxtdpromijiionem y Ero Deus tuws , (j Deus 
feminis tuijhdptifmd pertineret . ideoprctdi* 
cdtio Eudngeh \Bdptifmd infhntum>non qui* 
demin ipfts infkntibws ,fed in fuis mdioribus 
at(g ddultis prcccedit,ficut dqtid ftnguini , (j 
d^ucc Spiritus ob id etidm hicprdponitur. 

Si teftimoniuim hominumac- 
cipimus ^ teftimonium Dei 
maius eft , quoniam hoc cft 
teftimonium Dei , quo tcfti= 
ficatus eft de filio fuo ♦ Qui 
credit in filium , fiabet tefti= 
monium in feipfo* 

OVorum tejlimonio de ChriJlo } uerd ei* 
wsfides(j tgnitiopdretur ^poftcpidm 
indicduit 9 nunc primum <t minore dd 
pidius drgumentdndo y dd teftimonium eorunt 
recipiendum y nos ddhortdtur. Si eni?n in rehus 
bumdnis Jwminum tejlimonium dccipimus^ui 

m 



jSftfc 

gisini 

Dnc 
flitftom 

hominii 

rtfitt 
fttis>\ 
dttm 
runtin 

Dtifc 
rdxom 
ks iim 

pejfutnu: 
cVr,.v-:. 

gmti^ 
nown | 
ctrttcm 
dtfis iej 
dcm, Qu 

Um cctcr 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



k 



::::.:::[!: 
KnBnliocc 
N :.cp::: 



Ioliann. Cap. V. 137 

0tf*ciph CT errure poffunt, fukkto 
gis in relm diuinis, ad dgnitionem u&dmfitfi 
Deizy dd ceterndmfulutempertinentibws, te* 
flimonio Dei credendum e& . id tnim tdnto 
mdius uerius , cr ceHim eS , <pdm tefiimoniu 
bominis , (judrito Deus ipfe homine mdior y mi* 
nws quam bomofalU dcfkUere^ decipidc decipe* 
repotesl, dd T itum x.Vitdm ctterndprcmh 
fit is , <jui mentiri riefcit Dews , dtite tejnpord. 
ceternd.R^omd.i. Quidenim , fi yuiddm fiie* 
runt increduli,num incredulitds illorum fident 
Deifaciet irritdm? ^Abfit ^lmofit Dewsue* 
rdxo?nnis dutem homo menddx* ^Atnos dere* 
bus hwndnis , qudS cjuidem per nos fcire non 
pojfumus, ea& dutem ignordre nobi<s non expe^ 
dit fhdmirium teflimonio credimws , utquibus 
pdrentious finiws progridii , qui nobis fint co* 
gndti y duod in infkntid bdptifuti (imws 0 quod 
nomen nobis inditum in Buptifmdte* Jrl ccc 
certe omnid (y fimilid multd nefciremus 9 nift 
deijs teflifcdntibws hominibus hdberemws fi* 
dem, QudntoiaiturmdgisDeo ftrentiteflit 
moniumde Filio 5 perqucm fumws hdbituri ui* 
tdm aierrikm 0 fides ddhiberitj confequenter y 
PdtrisfBihio Spiritws ftn&L Spiritus it£ 



Annota«inj\ Epido* 

rjfrguinis ttflimoniutn dccipi detet, 
Quonidm hoc c/l teflivor.iu Dei,de Filiofuo, 

c cd de ipfo Pdter,Filius ry Spiritui ftnSus C £ 

tulf runp in coeh.ey de ipfo adhuc in terrd ferut vj * 

Spiritm,J.oud rj Sdnguis,hoc e/h, Evanges Imm 

1ium,Bdpt ifn.m ry cocnu Doraini, Ifli dut ttm tnitr.o 

pmonium Dei dccipiut,aui credunt in ChrU Scn} 

fiu m d e qito tejlimcnium p erhibetur . Quid aui fiitnt 

credit in Filiu, hdhet teflimoniu in feipfo, hoc ncup 

e/J , dccipit tejlimonium Dei. Ergo fi Dei m»j 

teflimonium dccipiendum e& , credendum eJl cminn 

inFilium.QuoddutcredenteminFilium,di= hck 

cit hahere tcfiimor.ium Dei in feipfo , ofiendit titm 

tum demum in Chriflum credendo , nos uert iaS 

dccepiffe teflimoniu Dei,cum non tdntum ex= tneni^ 
terr.o durium ,/edry interno cordis fenfuper* 

cipitur. Diligenter igitur dudidmus teJlU \m& 

vwnium Dei , ouid Fides ex duditu e& , Ac mt m 

Deum oremus , ut per duditum trdnsfcrdtur turfiit 

in cordd noflrd , ut tefiimonium Dei in nohis turfi i 

ipjis infttum dtf infixum hdbedmus. creidn 

Qui non crcdk Deo , menda= Leodt 
ccm fcck cum,qtn'a no credidit 

in tciamonium , quod teftifi= ^ 

catus 




'■W.Qjic 

••••'.-: 

•r::x:.-:::> 
jaauaa 



;ea!ntM 
gtfC 



lohatittCaput V. l$& 
catus eftDeus deFiliofuo* 

SEcundum argumentum^uo cclortdtur 
nos, ut teftimonium Dei, credcndo in Fi* 
lium recipidtnw* Efl duttm hdcrdtio maxi» 
mi momenti , ex cpiid perff>uue dpparet , cnr in 
Scriptura pdfiim Dews , ueram in Cbriftuvt 
fidem , tanquam fummum cultum approbet (y 
acceptet. Qontrauero incredulitdtem , tdn* 
quam fatnmam impietdtem c hla£>bemiam,aha 
cminetur dt<£ execretur , Qiddcnim Appfto» 
lus dicit ? £hti von credit Deo, menddcem ft* 
cit euni^M diorem hahet Emphdfn , auamfi 
dixiffet, menddcn arguit eum. Qu_ ia is Deunt 
viendace fhcit ,cjui eius teflimcnic, cpiod Dcus 
teflificatws e&de Filio fuo,noncredit.Certc 
hono alicuiuiro , nonpoteslmaior ignominiai 
notainuri, cjuamfi nullauerhts ipfius kdheda 
turftdes.Itdimpia contumelia Deus dffici* 
tur,fi teflimonio eiws de filio IefuChrijlo,no 
creddtur. Sicut e contrario maximut honos 
Deo defertur,fi Deo defilio teftificanU cre* 
ddmws. M dximdru.n. uirtutti ,mifriccrdi£ t 
ueritdtis , omnipotentiazhudtm ei triluimus. 
queadmodu de Ahrahamo B^o. 4. fcriliturJ* 



ad 



Annotaan ) JEpiflo* 

ddpromijiionem Deinon hdjitduit, fed rolu* 
ftu*ft£w<> e/l Fide 0 triluens gloriam Deo y 
certu perjudftone conceptd^cjuod is quipromiz 
ferdt idem potens ejfet (j prdftdre. Sic ergo 
Tdtiocindtur Apoftolws , Deum nullddncbis 
tfficiendum ejfe contumelid>cuilibet recfld rd* 
tio dicfldt. Quidutem noncredit Deo ^fummd 
ipfum contumelid djfficit. Quoddutem contu* 
melid eum djficidt^cuiipfum menddcpj drguit y 
nulld prcldtione eget. Qui dutem non credit 
Deo tejlijicdntide Filio, Deum menddcpjdr* 
guit. Ergoquinoncredit Deo teftificdnti de 
Filio y ipfum impid contumclid dfficit. Sed<jui 
von credit in F iliumfDeo de Filio teftificdnt 
ti noti credit^ Rrgo^ui non creditin F ilium, 
Deum contumelid djficit^Quid ?nenddcij De* 
um drguit y qui in Filium non credit. Qui uero 
credit Filio , is obftgnduit , quod Dews uerdx 
ts?> Iohdn. H dc certc dd teftimoniu?n Dei, 
de Filiofuo IefuCbrifto , diligentius dtten* 
tiuscf: dudiendum, dc firmio^e Fide dppreben* 
dendum nos per?nouere delerent. ^uditupro* 
ftclbhorrendum e/i^uod ^Apoftclws dicit y Qui 
non credit Deo > menddce?n jrcit eum. JSld?rt 
qtiod eil Sdtbdnt proprium 7 illud dffingert 

Deo* 



fibm 

MtJ 
ciunt, 

}rcnij 
flifiU 

htntuc 
ex}roi 
Atiist 
fcrilit 

Ei 

t 

q 

t; 
\ 
\ 
F 
t; 
c 



sr 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



~ : s K . 

<•;. 

:-':r.::r: 

ikfiktftm 
wodtaim 
■u- 

■-..:>.!• 
;'-';.:;"'• 

:-■>; 



lohann. Caput V\ 159 

JDf o, <ju* potelh horribilior impietds & Bld* 
$he?nid cogitdri s . a, qud qudntum dbfint ,yui 
dogmd dubitdtionis jldbiliunt dtq ; propug* 
ndnt,jdzi\e iudicdri pote/l.quid enim dliudfki 
ciunt, cum de Dei ergd nos grdtid in Chrifto 
fromiffd dubitdndum docent, qudm fi Deo te= 
/Hficdnti de fiice ergd nos uoluntdtis fummd. 
beneuolentid,pdldm cr infkciem ei menddcium 
exprobrdrent f modo uerd fint (y certd , nee£ 
deiisetidm dubitdndum ,qut£ ^dpcftolu* bic 
fcribit. 

Ethoc eft teftimonium , quod 
vitam auernam dzdit nobis, 
SC hxc vita inFiiio cius eft, 
qui habct Filium , habetvi- 
tam , qui non habetFilium, 
vitam non habct* Ha?c fcripfi 
vobis, qui creditis in nomine 
Filij Dei, vt fciatis , quod vi= 
tam habcatis aetcrnam , SC vc 
credatis in nomine filij Dd. 

T 2 TenU 



Annota*inj\Epifto* 

THriid rdtio^fimptd db utili. T ejlimo* 
niumDei de filio ,prcmptifimo dnima 
^mplexdndttm t$.Qttf5 enim non lihenter dm* 
fleSetut tejhinionvum Dei^cjiio uitdtn dter* 
n&m fe nobis ded'j]e tejldtur y cum ccterndm ute 
tdm nemo non expetere fhdt f Sed teflimoniu 
JDei de fijionobis dondto 7 esi tejlimoniun 
ipfu:;: nohis dedijfeuitdm cCtemdm. Ergono* 
fyshoctejiitrionitiikt uerd in Qbrijlum Fide 
erit dyprthcndendum ^quouitdm covfecpudmur 
dLttrn&tn* IsTam uitd utemd , <juum Deusfe 
ttpl $ Hedijfc tejldtur.eft injiUo eiu,$Johdn.\. 
In ipfo uita erdt > Krgo tejlimonium de 
Filic, esi tejlimonium de dondtd noh/s uita 
Aternd. Cu?n autemea.nobis in fclo Filio fit 
repofitd, dcproptered uit<i?n dterndm non nl* 
fi is jit hdbiturus , duihdbuerit filium. Is dut 
folusjtlium hdhere crnfendus fit , cjuiin Cbri* 
(lum credendd recipit tejlimonium Dei , quod 
in Ccch cr in T errd de Filio perbibet. Qud* 
re ut i: itdm hdbrdmus dternd??: , per fidem in 
Chrifcum 9 tejlimonium Dei de FiJio amph* 
ftkntur. Quem&dmodum ^fpcjldws ipje cr 
l\i:ic rutionem cr jltpcriores cov.cludit \ dicens. 
ff a c fc t ipfi uobis , (jtii creditis in nomine fihi 

DeL 



dcjii 
titin 

ferfn 
fcuiu 

9t4 

E 



Q 

diuim 

cokvt 

UQk 



IohanmCaput V* 140 

Dei.utfiiatis, ^uod uitdm hahetis aternam, 
eo <{uod tam certum fit.eam ipfos cofecuturos, 
<tc (i iam haherent-.^y ut deinceps etiam crtdx» 
tis in nominefihj Dei,(y in uera fide in jlh »t 
perfeueretis.Supra autem y Ghrijlun: fclum ef> 
fe uitam nofiramfxpe di&um esl, ut bic idnn 
necejfe nonfit plurihws repetere. 

Et ha>c cft fiducia, quam habe- 
mus erga eum » Qjiod fi quid 
pctierimus fecundum uolun* 
tatem cius 3 audic nos.Ec fi fci = 
mus quod audit nos , quic= 
quid petierimus , fcimus qd 
habemus petitiones noftras, 
quas poftulauimusab eo, 

QV emadmodum capite j . ex uerho dei 
fidemfj e% fide orationemnafci au* 
diuimwsjtapcJlyuam rationihus ali^uot nos 
cohortatws es? y ut teflimonium Dei perfidem 
in Chriflum amph&eremur^bunceximiumfi* 
deifrucTw hic denuorepetit. Et hdc, inpit, 
sil fidutia } cuambdbeffiiis erga Deum.fi '* 

X 4 nomeu, 



Annota*inj\ Epifto* 

pomen filtj eiws credimus , <}tiod in precilus no* 
ftris <LDeo exdudimiir.fldftviulhic ddmontt 
cjudndm petitiones noflrd <t Deo exdudidn* 
tur. Si ^uidjn^uit 9 petierimu^ fecundum uo* 
luntdtem eiws . Secuudum uoluntdtem dutem 
petunt^ui uerho Dei confentdned rogdnt y 
quodfummdtim dicipoteJl ^quicquid cunt Dei 
nominisglorid , cr noftra dc fldtrum noftro* 
rum fltlute non pugnat . id enim inter bomines 
etidm ufli uenire uidetnus 0 ut uiriprincipesjj 
dhj\pro1ixe nonnun^ndm polUcedntur muhd, 
qvd benignitdte fretusft <{uis eos ddedt, dc pe= 
tdt^ucc ucl ipfi s petentibus uel a quil. dliyitid 
rogdtur 9 indignd er inutttid flnt , iure nihil 
ivfpetrdtydcrepulflcs immeritofidem apromijl 
florerecjitirit^id in pojlulditdo cffiaj fui obli* 
tui flierdty itd [irepulflim nonnunqudm in pre* 
cibws noftris flrimus 3 non inclementidm Dei, 
flednoftrdm incogitdntidm dccuflemus^ m& no= 
ftrds preces ddnutum diuinde uoluntdtis non 
fbrmduitnus.dlio^ui enim fkcile Dtus tdi exdu a 
diffet . nuljo enim negotio db eo impetrdtur y 
fuodipfltmuelle cognoflcimus.Qud dutem?no= 
derdtionec bond cCternd^ beneficid tempo* 
rulid flcundum uqhntdtem Deiftnt petenda, 



yttcts n 

enwC> 
cdnttS; 
ttr.uu: 

cUmtnt. 

fliftcdt, 
ructrti 
aDtoJ 
diriflo, 
fdtis ojl 
qudinfri 
igiturfn 
ctrttpiu 
hitidc m 
ftcuniuvi 
tm.Ei 
diuit. 

contrdrk 



■ .JL ■ . »V 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 




•-: 



:•:::::::.:..::: 
.-'^ :t; 



jfftj 



Ioliann* Caput V. 141 

/z^rd duditum elh.^id <juem <juidem modumfi 
preces noflras inftituerimus ^uonUm Jcimws 
(juod duditnos,fcimws etidm quod iam bdhe=* 
viws petitiones ^uas pofiuUuimws dbeo^ftdtirtt 
tnim cr nullu interpofitd mord Deus vos pre* 
Cdntes> imo uero priusqudm de precibws cogi* 
temus exdudit,Rfi.6$> Et erit ^ut dntequdm 
cUment y ego reJ}ondedm t et ddbuc illis loquenf 
tibws 0 ego exdudidm . ubi non byperbolicddtn* 
plificdtione y de exduditione precum noftrd* 
ru certiores nos reddere uoluit,fedreuerd nos 
a Deoftcut dixit^priwsqudm inuocemus exdu* 
dirijnodws ordndi Jecundum uoluntdtemDei y 
fdtis oflendit . Quid enim dliud elh exdudire y 
qudm precibus noftri*^ ut fidnt^dnnuere 5 . Qudt 
igriturfecundu?n uoluntdtem Dei petimus^ed, 
certe prius yuam nos peteremusfDews fieri uo* 
luitidc nifi Dews ed prius uoluiffet fieri 0 nos 
fecundum ipfiws udluntdtem non diceremur pe* 
tere . Ergo priusptdm peteremus nos exdu* 
diuit. 

H<cc prdecUre duidm dit <juifiUm } dicun* 
tur.fed longe dliud fcpe experimur ipfi ,(j 
contrdrium multd piorum ExempU probdnt y 
trtfertimdutemin Pfahni* triftifiim* fu** 

T 9 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Atmota. in j\ Epifto* 

rel* extdnt 7 de dildtione cj ntord exdvdirndi fant t 

piorumpreces . i^At ilh yuerelx non de ?nord 00* 

tXduditionis funt dccipiend<c:ndm tdntum d* iolhw 

be& s utmord dli^ud ixtercedente ^piorum pret p inJ us.i 

ces exdudidntur , ut exduditio preces eorutn t i onf s 

longo temporis interudllo prctcurrdt : fd de dC ^ti 

mord pdtefh&ionis >qud Deus exduditionem ^ 
frecum y mdnijeJlo fgnoue] duxilio reutlat. 
jSfdminter exduditionem (j eiws reueldtio* 

uem,fepenon mediocre temporis Jfrdtiumint Sicj 

teruenit . itd Ddnielis 9 , t^Ahgelus ipfius Q 

freces fldtim exduditos fuiffe dicit^fd uigin* ^ 

ti uniws dierum JJ>dtio impeditum f fuijfe, ^ 
yuo minus boc ei renucidre potueric. Sic C brin 

(Iws mdtrem fidm lohdn.z.exdudti <£uidem y ft* * u 

cit enim quodpettjt,fed tum primum , cum ftd, dlC 
ueniehdt hord.QucC efl igitur hord dd reueld* 

ddm exduditiont commodd dtq; oportundsed, ^ 
qud ex noflrd liherdtione Deusfummdtn UudB 

etghridm confequitur, iSfum cum ideo nos li* jj ^ 

heret ut pofled celehretur 1 nohis y iuxtd illud* i V: 

Inuocd me in die trihuldtionus y erud?n te,et tt* hortyi 

glorificdhis me. (^iid uero tum demu omnis li* dituru 

berdtionis glorid Deo rcmdnet y cum omnium F^m 

credpuTdrum Mxiliu ejl dejfrcrutum iqudre d$ d P u d£ 

banc * Fih 



■ . >.-.-.... 

4 



Iorianm Caput V* *4* 

fcrfnc txtremdin us<p nece$itdtemfDews fuum 
duxilium dclihcrationem differt , cpid preces 
itoftras exsuditds fuiffe dechret. Qiidre certi 
fimusficut ^Jpoflolwshicdit, noshdhere petU 
tiones ncflrds , hoc efl,eas exduditdS idm effel 
dcpdtitnter deinde expe&emus y dum eas Dews 
CT fummd cum nominis fiii glorid , ry noflro 
mdximo commodo futejhcidt. 

Si quis uiderit fratre fuum pec= 
care, peccatum no ad mortem , 
petct SC dabit ei ukam,pecca n= 
tibus no ad mortermEft pecca= 
tumad mortem ,non pro illo 
dico, ut roges. Omnis iniqui= 
taspeccatumeft, 8c" eftpecca= 
tum nonadmortem* 

PB^eces non tdntupro nohfsfed etprofrdt 
trihwsfundendas effe ,pdfim Scripturd 
bortdtur, C tdt Dews etiapromittit fe exdu* 
dituru effe.Ac in omnihws ^uidem dffiitfionih. 
frdtrum,precihm dehemws intercedere pro illis 
dpud Pdtrem coehflem in nomine Domini no* 
flri lefw QhrifiL Verucum in nuVumgrd* 
■ uiws 



Annota* in {♦ Epifto* 

nius dt pericuhfws ntdlum incidere pofiimitf t 
<jua,m in peccdtum y ideo imprimvs pro retnifiio* 
ne peccdtorum > nohis (j dltjs inpetrdndd , o« 
rdndum e&.Necp expe&dttdum , dum id fhce* 
re rogemur^fedfi uiderimws, inquit y frdtrent 
peccdre ^fhdtim (y ultropetemu* , (j ddhitur 
eiuitd. Sed dlldto quoddmpeccdtorum difcri* 
mine> procjuibus ndmpeccdtis ordndum fit^dut 
7tonordndum y indicdt. ISfdm dliudpeccdtum 
tlh dd mortenty dliud non dd mortem. Sic enim 
-Apoftohs ipfe differcntias peccdtibicdppeU 
Idt. ndm peccdto dd mortem , nullum c diuerfo 
opponi pote!h y jtiod dicdtur peccdtudd uitdm. 
IZcpro peccdto non dd mortem y dicit effe ordn* 
dum ^non dutem pro peccdto dd mortem. Sed 
fi <£uis esl, quipeccet peccdtu?n dd mortem.cur 
pro eo ordndum dicit \ ut detur ei uitd , <judm 
committendo peccdtumnon dd mortem 5 nemo 
ufdetur effe dmijfurus f Vt igitur mentein 
u4poflo1idjfe(£udMur,fiiendum elh fud ndturd 
(j per fe omnid peccdtd effe mortdlid (j mor* 
tifrd. Num de omnibns peccdtis fine ulld ex* 
ceptione dicitur* Stipendiumpeccdtimors efl* 
Qudre cuicun& adeo peccdti dticuius remifio 
impetrdturfimul uitu impetrdtur ei f Cur igi 

tur 



! 

fur 

pccdti 
tmnt 
fitriut 
rtlicU 
facdut 
plhrt 
Cdwn 
pttsl 
cdtum 
viortd 
fn.Q, 
Cdtum 

Q, 

lUIHjUd 

m\l 
mmi 
finm i 
*li<pk 

UCCtTTA 

puuti 
tion td) 
t&ad 

kigra; 



: :*i-:-r::.. 
•'• ;~::::x 
::*~~ b/ 

a.n"acitji 

.-.".^;!*.": , < 
,:-..-.v:.::r 




lotiann» CaputV, *42 

twr peccdtum aJiud uocdt , peccatnvtnon dd 
tnortem , ajiudpeccatum admortem l .Quia etft 
peccdtum omne fudndturd fit mortdh dcmor* 
tem meredtur , tdmen qudnidtn dliud potclh 
fieri uenidJe,dJti dut quid fyes uenicc nulla eS 
reJi&d , ideo illud peCcdtum non dd mdrtem, 
hocdutem peccdtum ddmortem , lohunni dp= 
peJJdre Jibuit.T eccdtum igitur mortaJe, fcc* 
Cdtum non ddmorte?ndicitur ,quid exmortdJi 
potell fieri uenidJe,ry peccdtum mortaJe,pec* 
cdtum ddmortem dui ,fintiendum e/l , quid, 
viortdJe femper manedt , nec uenidje fieri pof> 
ftt. Quod idempeccdtum irremi$ihiJe,ej pec- 
cdtum in Spiritum ftnclum nuncupdtur, 

Quod dutem e& tdtn dtroxpeccdtum , qucd 
nunyudm mortdJis peccdti dppeVdtionem ex=> 
<udt s . D. Auguflinm dit ejfefindJem impoe* 
mtentidm, de q*d ncn nifi d pojleriore, apo& 
finem uit<e iudicdre pofiinut . didtur ^uident^ 
dJi^uidJed nonfdtis ,/ifindJem impcenitentia. 
vocemwi peccdtum dd mortem.Quan^udm eni?tt 
feccdtum dd mortem (ttfindJis impoenitcntid^ 
non tamen o?nnis findJi* infocnitentid peccdtu 
e&ddmortem. MuJti enim ftne paenitenttd 
migrdntexbdcuitd,ntgentcs tytgr* Euanj 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Anttota* in ^Epiftd* 

gehj ± ut inter Cbriftianos homines Epicurei^ $ m 
nec ob id dicunturpeccdre 5 peccdtum dd mor* Cdtu% 
tem. JSfec tdntum apofteriore (j pofl finent tdtn 
uidc , iudicdndum esl de peccdto dd mortem\ % ' 

fedinhdcuitd etidm dgnoflcndum effe^dcdU 
Jcernendum 5 a peccdtomon dd mortem Iobdn* Tdniu 
nes monet. J>Tdm fi po£ mortem primum ca* wjf*> 
gnofcereturjiibil opws erdt ddmonere lobdn* ^ 
nem^pro eo non ejfe ordndum. Quodndm igU fit 
tur peccdtum Iobdnnes dicit effe peccdtum dd 
mortemllobdnnes tdntu ofiendit,duod fit ptc* uwi 

cdtum non dd mortc y de dltno uero tdmetfi nU ftit 1 
hil exprejfedicdt,tdmen ex defcriptionepeccds frid n 

ti non dd mortem } fkcile colligetur^nid fitpec* tumh^ 
cdtum dd mortem. Omnis 9 in^uit,ini^uitdSpec^ 

Cdtum esl afiKup uocdt^udm fiprd uocduerdt ^ccut 
civon/ccp* Qufcqiiid igitur contrd Legem L)ei 
tommittitur >il\ud fne duhio esl peccdtum>KJ 

dignu ccterttd morte. Sediniquitas fiue trdnf* ftturpe 

grefiio Legis> e& nepeccdtum dd mortem^ dn gun m 

peccdtum non dd mortem f ^Apoflolws reff>on* &c/?ci 

dct, Rt e/l pLCCdtum non dd ?nortem. Quid. era 

nullum committitur peccdtum contrd Legem^ *dt 
yuod uenidm non meredtur propter Chriflum^ | r % M . 

(juifua Legis obedientid , omnia peccdtd ex* f**j*q 

piduit, 




d0»Q* 



Toliatin. Caput V. 144 

pdtdt 7 fu*cun$ contrd hgem fitti, qudre pec* 
tdtum contrd legem ccmmijfum 7 tantu e&pec* 
cdtum ro dd nrortem , quid cmnis trdnsgreflio 
hg : < credentihusin C hriflum fitpeccdtu?nut m 
ruuh.Etpro hocpeccdto Iohdtt.dj.cit ejjeo* 
rdrdu .interpeccdtd igitur contrd hgem co?n* 
w*Jf<*ip*ccdtum ddmortc nonefl qu&rendumi 
t^Anigitur ell dliudpeccdtum , <[ucd non 
ft ccprrj legem Dei ? M d%i?ve } Qucd ndm 
ergo illud} Qncd contrd Chrifli domini Sdl* 
uu zorh nojlri Eudrgelium defigndtur. iV<£ 
ficut Eudrgelivm ncn e/l hxjtd 7 quod pro* 
pri<ncu?n EudngeJio fitgndt ? inter peccdtd 
cum hgepvgndntid non efl reflrendum y quin 
tdwen peccdtvm etidm fit 7 non e& dubium y 
*jp eccdtum igitur dd mortem 5 primumconfli* 
tudwus cjfe^uod dduerfetur Eudgelio Chri* 
fli. Eudngtlio dutem Chrifli, primumdduerm 
fdtur pcccdtu?n 5 prcpter cjuod S piritu* S.dr* 
gi/et mundum. nevipe prcpter incredulitdtem* 
Sedpeccdtvntdd morte?n ^ncnefl fimphx in* 
credulitdA fidveritdtti Eudngeliccc impug* 
Vdtio.Cum dutem D. ^Pdulus & dU Eudn* 
gtHum impugndrint dc crudelifime Cbri* 
fium in ipfius membris perflcutifm 7 f>roquim 

bm 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



I 

Annota* in j, Epiftb* ' 

Iws Stephdnws orduit^dcuenidm ipfis impetrd* froiih 

uit.qudre impugndffie Eudngelium, cr Chri* Chrift 1 

Jlum bldj])hemdjfe y non ftdtim dlicjuem peccdto W*CJ ^ 

dd mortem ohnoxiu reddit. Quid igitur l^du* cio^ T[ 

lus fie uenidm confiecutum dicit y ^uodChriftum p rc ? r> 

(y ipfiius do&rindm ignordns fit perfecutus r 
per increduUtdtem , non ohfcure fignificdt y 

fihi uenicc hcum reli^uum nullum fuififie fiitu* C ^ 

rum.fi contrd CbriftuM>afepriu5j>ro M efiu mordr 

dgnitum^perfiecutionem mouiffet 5 dtf Eudn* tuturi, 

gelicce do&rince ueritdtem impugndffet.P ec* punl 

cdtum igitur dd viortem , erit Eudngelict pcuti 

ueritdtis dgnitcc dhnegdtio fiue impugndtio. ptnri 

Sed cum nonnun^udm metu periculi 0 dut dlid utona 
dlicpi infirmitdte ohftdte quifyid non confite* 
tur dut dhnegdt etid, Chriftum dgnitu^udn^ 
qudm fit peccdtum longe grduifiimum , non* 

dum tdmen effepeccdtum dd mortem , ^uod ue* Ikui (in 

Ttidprorfa cdredt , Upfius ^Petri decldrdt^ui tdfiu 

uenidm confecutus e&. Sit igitur hdic integrd hmrt 

definitio^eccdtumddmorte^eJl dgnitcC ue* ficiont 

ritdtis Eudngelicce , uoluntdrid (j pertindX dmafe 

impugndtio.fic fuit peccdtum ludcc , <jui nemi* cpidvt C 

ne ipfum cogente y Chrifto etidm ipfium focpius ftgut 

debortdntefihri(lu?npro Sdhdtore dgnituvi (fojwn 

prodi* 



V 



loliatiflu Caput V. 14? 

prodidit » S/c /»*'t peccatum ^Phdrifeorum y 
C />r//Zz mirdeuld ddmonio dfcrihentiu JSd dt. 
i2. CJ -A&or.y. cuiaudnoitdm SpirituiSdn» 
ftoper os Stephdni hauenti non poffentrefia 
Jlere , nihtlominus tdmen mdUciofe repugnda 
hdnt. ^Vro hoc igitur peccatonon effe ordndu y 
^Apoflolus noflerdicitficut pro peccdto Iud<c 
Cr ^PhdrifcorumnefChriJlus ,nea)Stephda 
nuvordrunt 7 nullam tnim ipfis uenidm impe» 
trdturifuerdnt . JSfdm cui uenid peccdti im* 
petrdndd elh , itii etidvt dgnitio Ghrijli dd 
peccdti condondtionem neceffdrid , a- Deo im» 
petrdri dehet. JSI dm cum oropro dlicuius pec<* 
cdto ncn dd ?nortem,ihipeto ut Chrijlus ipfunt 
in cognitionem fuipeccdti ; (j ChrifliMedU 
atoris ddducdt ,propter auemfolu Deuspec» 
cdtd remittit . JSTt$ enimpeterepoffum,utdi 
licuifine fide in Chriflum conaonenturpeccd* 
td.Cum igitur peccdntes dd ntortem conflet 
bdhere cognitionemfihj Dei,dc Chrijlihene» 
ficio non tdntum non utijcd peruicdciter eti» 
amdferepeVereidn propter dUdmdliaudm y 
cudm Cbriftipropeccdtis fdtitfkttionem , im» 
pugndtionemfdtisfdaionis Chrijli jpfiscon» 
donuri petem** . cum prtter folivs Chrijtt 




l 



Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 




w Jl 



Anftota^n j.Epiilo, 

ItulU ftt dlid pro peccdtis propitidtio s .Cui U 
gitur Deus uuh condoiidre peccdtd , ipfiiw^ 
fdluum fkcere , i1H dgnofcendum Sdhdtorem 
Chriflum ,per Spiritunt ftnflum exhibet y ft 
igitur Spiritws finSus in Cbrifli ueritdtt 
docenddfio perfunclusfiieyitefficio ) (j Chri* 
flum dgnitti dliauis pofled coutumdciter reijm 
cidt , non uideo <{uoddmp1ius dd iVius bominis 
fdlutempromouenddmjtelnospetercuel Deus 
fhcerepofit 0 cum non alid ui&imd propeccdtis 
reflet . N~on igitur pereunt, pod Cbriflus 
proomnilus tetiutmundi peccdtfs non dbunde 
fdtkftceritjedquod unici Sdludtoris Cbrijli 
fdtiifxctionem non tdntum fibi per fidemnon 
dpplicdnt, fed(j fcientes uclentescf repudidnt 
dt$ bUJ})hemdnt . H ccc non eo dicuntur ,ut 
cuiyudm /f>es ueni<£ praciddtur ,fd ut cmnes 
dbimpugndndd ntdnififid Eudrge1ic<c de&rU 
itcc ueritdtedbfierrednturQ- defifldntindmft 
defindnt peccdre dd mortem cj Cbriflum dg* 
ititum bhfchemdre , incipidnt dtttem ipfum ue* 
rd fide dmphfiivcolere ( oudnqudm horum 
conuerftonis rdrifiimd fint exempU ; pr 0 pter 
Chrijlum certe uenidm ry uitdm ccnfepen* 
tur t dt$ itdfiue refipifidnt , ftue exctcdti q- 

indurd* 



flipi 

vdtn fti 
titutxt 
fro ftb 
ftcato 

Sd 

c! 

g 
fi 

Cl 

(i 

m 
ai 
5 

Ti 
C 
li 
C 

r 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



Iohann. Caput V. 

indurdti mdnedt.femper foU dt$ unkd Cbrh 
Jlipro totius mundi peccdtis ftitfhxflioubif 
frecdicdtur cthlrdtur^. Exauih.Ufiet^uod 
ndm peccdtum non dd mortem , <fuod ueropec* 
Cdtum dd mortem Apoflolu* uocet CT qudre 
fro peccdto non dd mortem ,non dutem pro 
feccdto dd mortemjtos ordre iufferit* 

Scimus,quod omnis qui natus 
eftex Dco, non pcccat,fed 
oenitus ex Dco fcruat feip= 
fum,cVmalignusnontangct 

cum ♦ Scimus quod cx Deo 
fumus , SC mundus totus 111 
maligno pofituseft* Scimus 
autcm quod filius Dei uenit 
SC dcdk nobis mente,ut cog= 
nofcamus illum , qui uerus 
cft SC fumus inucro,inh= 
r : Ik/cius IhcfuChrifto.Hic 

eftucrusDcuscVuica^ 

0U* 



I 

Annota* in j, Epifto, 

HIc Um ofLendit , in cjuos peccdtti dd mor* $w 

tem cdddt,uel non cdddt,ry quomodo cd* conitd 

neripofit . Quiuere ex Deo funt regenerd* ierttis 

ti,non peccdnt ddmortem . Quid qui qenitws fimo 

t& ex Deo,ferudt feipfum dc fefe in illdgrd* iidlch 

tid regenerdtionis continet , nec adfe dditum exDto 

pdtefkcit illi maligno , jui ftcut dliorum , itd Sch 

<juo%peccdti dd mortcm dutor e&:dgnit£ e* Mi2 

■nim ueritdtkjndUticfd <j pertindximpugnd* creitnt, 
tio,non e& bumdnum , fed pUne dUbolicu pec= - certofc 

cdtumjnter eos igitur aui Cbriflum dgno* duttm , 

fcuntjn dhis e& uerd ty uiud fihj Dei cog* p r Ch 

ttitio o* fides,in dljs e£fimuUtd fides , ou<c danim 

tlh notitUfihf Deijicet non tdm uiuidd, ut Hgno, c 

filuet ,td?n illujlris tdmen ut inezcufabihs p 0 ful 

eos redddt,fifdlutem in Cbriflo nonqu<£rdnt y r,L feca 

fed ipfum contemndnt ty perfeyidntur . buius* txcicau 

fcemodifidem ry notitUm Qhrifli bdbuit Iu*. t m um 

dcx . cjudre nunyidm uerd fide regenerdtusfuit J) t0 n 

. ex Deo^udnqudm cxterne fe pro regenerdto Scin 

gereretjtdf.fe nonferuduit , ne non tdngerc* (W, 

tur,ry inpeccdtumddmortemprcccipitdretur Cquemi 

a dUboh. Kfd?n cumfur effet , ry dudrus Jd = n n m , 

tbdncc dccejfus dd ipfum pdtuit 4 Sdtban igitur nitiont, 

occdfione lorum uitiorum , Iuddm in odium Ql ri n " 

Cbrifii ' 0( 



Iohann* Cap* V, 147 

Chrifli incitduitjiccj; in peccdtum dd mortem 
coniecit.quod nequd^udtn lohdnnes dicit dcci= 
dere ijs> ^uiuerd fide ex Deo fmt regenerdti, 
quid nonpdtefkcidnt fenejlrdmdd fedccedendi 
didbclo.Sed^uijunt illi^ dut uhifunt^ui uere 
tx Deo ndti^cdrednt peccdto ddmortem? 

Scimus cjuod ex Deo fimws (jc. de fe (j re* 
Vquis -Apoftolis , (y omnihus uere in Chriftum 
credentibte hquitur. Dequibwt ajfirmdt,(ju6d 
certo fcidnt fe ex Deo ndtos ejfe. JSdundum 
dutem totum omnes defigndt , qui ex Deo 
per Chriflum non funt regenerdtuHunc muq* 
dum immundu \dicit totum pofitum cjfe in nfd* { 
Vgno, cr conjlitutum in potejldtt Didholi^ui 
profud lihidine ipfos uerftt (y impellit in om= 
Tiid peccdtd,i. Corinth.^. Deushuius JkcuU 
excdecduitmentesinfideliuvt, Quo dutcmdr* 
tem drgumento cognojcimus , uerc nos ejfe ex 
Deo 0 (j nonpeccdre dd mortem s . 

Scimws dute?n, ^uod Filius Dei uenit (jc. 

Quid fcimus nos hdhere cognitionem ueri Dei, 

Cr quetn mifit in mundum , Iefu Cbrijli. V e* 

Tdm dutemhdnc Dei, c ChrifliftUipfius co* 

gnitionem in nohis , ideo ejfe dicit, <[uid ed?n 2 

Cbriflo dcctperimwt< (* rnundo Dei(j 

11 y ^ CbrU 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 



AnnotaJn )/Epifto* 

Chrijli cognitionem , tnuiti etidm fili uendi* 
cdnt 7 (y dlios docere conantur 9 cuiws ipfi funt 
igndri^ cumciCbrifto per Kudngelium non 
dccipidnt : ed enim tdntum eJi uera (j jah* 
tdrisjj d & uitdm ccterndm regenerdmur^ 
Dei (j Chriflicognitio 9 qudm a folo Chrijlo 
dccipimus per ipjius tuerhum* 2V emo enim no* 
uit Filium itifi ^dter , nef Pdtrem nouit 
quifjudm nifi Filius>(y cui Filius uoluerit ret 
veldre, reueldt dutemper Eudngelium,M d* 
theiu. E,t lohdn,^ Deum nemo uidit un^ud: 
unigenitus Filiws eiws endrrduit nohts.Sic (j 
loc loco dicit ueniffe filium Dei,(j nohis de= 
diffementem , cjiidm dntednon hdhehdmus ,ut 
cognofcdmws ilhm 0 qui uerus t& Deus , con* 
ditor Cotli(j Terrce. Cuiusuerd notitid, in 
quihus confifldt y dlias di&umefh \Ethdc Dei 
ty filfi ipfius Iefu Ghrifli uerd cognitione , in 
ipfis etidm fumus ^uiuimus (y fru&usferimus. 
[Ac $uc£ Jit fdlutdris lefu cognitio hreuifiimt 
exprimit. Hic elh^ inquit^ uerus Dews, (j uit 
td ceternd. Verws Dews elh : (j in unitdtem 
perfoncc ^humdndm ndturdm dffumpfit ,utfi* 
tnul pt uerus Dews (j homo , (j oh edm Cduftm 
ucrws (j unicu$ Mcdiator intcr Dcum CT ho- 



mtnes. 



Fil 
d 



H 



ncntdn 
jHcegti 
iixerdt 
clicnis 
Idtdtn t 
clrd no 
tflignr, 
«*ff E 

figmnti 
Cbrijhk 
flikjtit 
&riu<m\ 
ftttuttj 




Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 
Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhage 
LN 807 8° copy 3 




Bs 



5 



^:^ 



,i;r^.. 



Iohattru Caput V* 14$ 

toines, ut ex tnorte liberdti , uiueremwsper ip* 
fum 0 quielb uitd dternd. 

Filioli^ cauetc vobis a 1 fymula^ 
chris* 

H^Ac fententid finemhuic fuo fcripto 
poftclws imponit^qud oflendit y quowodo 
non tdntum ueri Dei (y fihj ipfiws Iefu Cbri* 
Jli cognitionem^de ^ud fummdtim id?n primunt 
dixerdt^fed totam do&rindmF idei (j dile^ 
&ionis bd&enUA trdditdm ^fyncerdm dt^- ifti* 
Idtam tuedmur dcretinedmws.lSf dm ftmuld* 
chrd non tdntum intelJigit imdginesUpideas 
C7* VgnedS y dured5 (j drgented6^ucc db Ktbni* 
cis^O* EthnicorumfimtUbus ddcultumproflh 
tuuntur : ftd multo mdgis humdnorum cordiii 
figmentd 7 (juibws Dews (j filius eiws lefa 
Chriftws^totum Eudtigelium,(? omnid Chru 
fli inftitutadefbr?ndntur. Vt cumcontr* do= 
6lrindm uerbi Dei , humdndrum trdditionum 
ftdtucc erigunturicu contrd fitnguinisChrifti 
gloridm 0 noftrorummeritorum IdoU colun* 
tur : cum ^Pdterper Filium nobis pUcdtws dc 
teconcilidtu* ipbdUridx fimuUcbro in duli* 

tdtionis 





Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3 




Anftotaanj, Epifto* 

tdtioni/s dogmdte ejfivgitur , bcu (j dlid in* 
numerd^ pldne prodigiofd cotrd diuini utr* 
bi ueritatem figmentd (j idold nobisejfe cd° 
uendd , lobdnnes bic monet dc prcecipit ? bdcfy 
fidelifiimd ddmonitione (j prceceptione fdhc* 
berrimdy quo dltiore mente repcndtur, iis qui* 
bus tdnqudm fihjs fcribit y udledicit* Si enim 
cduerimm fimuldcbrdilld, fyncerdm dutem (j 
purdmretinuerimus trdditdm cilobdnne do* 
ttrindm de fide (j dile&ione y quonidm in luca 
erimus (j uerfabimur y ficut Deus efl in hce 7 
(j Cbrijlws inluce dmbuUuit ifocietdtem bd* 
bebhnws, cum S. u4pofidlis (j omnibusptjs^ (J 
focietds noftrd erit y cum pdtre (j filioeiusjes 
fii Chrifto . In cjud focietdte (j dmicitid >quo= 
nidm fumma foelicitds (y ceternd bedtitudo 
fitd elt i (jtiod lobdnnis bcec nobis fcribens y 
confiUumfuit y phno,perfttto(jdeterno gdu* 
dioperfruemur, ^Amen. 

Vni uero (? deterno Deo , Tdtri (j Filio 
eiwslefu Cbrifto } Domino(j Sdludtori not 
ftro, CT Spiritui fitn&o,fit Idus, bonor^ 
CT glorid in omne duum, 
Amen. 






Early European Books, Copyright © 2009 ProQuest LLC. 

Images reproduced by courtesy of the Royal Library, Copenhagen. 

LN 807 8° copy 3